The issue of war reparations was a subject of controversy in Polish-German relations for a long time. This was due to the position of the Federal Republic of Germany that this issue had been deferred to the moment of German unification. The German concept of reparations also included the individual claims of Polish victims of National Socialism (Nazism). The case for interstate reparations from Germany to Poland was closed as a result of the Polish waiver of 1953, while the issue of individual compensation for Polish victims was symbolically resolved as a result of agreements between Poland and the Federal Republic of Germany only in 1990 and 2000. The scope and amount of any new payments depends on the agreements of particular countries or organizations with the Federal Republic of Germany. As long as the victims are still alive, new pragmatic solutions should not be ruled out.
Polish coal played an important role in economic relations between the People's Republic of Poland and the USSR. Its resources constituted an important element of the Soviet policy towards Poland. In 1946–1953, the forced deliveries of black fuel were a kind of donation. The Soviet authorities explained them with losses in war reparations as a result of the transfer of German lands on the Oder and Nysa Łużycka to Poland, with rich coal resources in Silesia. The Soviet Union also did not refrain from taking over some of the Polish coal deposits as a result of the forced correction of the borders in the east in 1951. Deliveries of "reparative" coal at lower prices brought Poland serious financial losses and inhibited the development of economic relations with Western countries. The export of coal under trade agreements concluded from 1945 was also economically unfavorable. The Soviet authorities imposed both excessive quotas and difficult financial conditions. From 1949, for this purpose, they used the price and exchange rate mechanism applied by the Council for Mutual Economic Assistance. Only in the 1960s did it become beneficial for Poland, and in the following decades it brought losses. The export of coal to the USSR, which in the 1980s amounted to 30% of total exports, caused a deficit of fuels on the domestic market, made it difficult to use the existing economic potential and maintain an adequate standard of living of the population. The political transformation after 1989, which introduced market regulations to foreign trade, led to the collapse of coal exports to the USSR.
PL
W stosunkach gospodarczych między PRL a ZSRR ważne miejsce zajmował polski węgiel. Jego bogate zasoby stanowiły istotny element polityki radzieckiej wobec Polski. Bezpośrednio po wojnie dostawy czarnego paliwa na Wschód były rodzajem kontrybucji. Władze radzieckie tłumaczyły je swoimi stratami w reparacjach wojennych w wyniku przekazania Polsce niemieckich ziem nad Odrą i Nysą Łużycką, zwłaszcza silnie uprzemysłowionego i posiadającego bogate zasoby naturalne Śląska. Związek Radziecki nie powstrzymał się także przed bezpośrednim przejęciem części polskich złóż węgla na Lubelszczyźnie w wyniku wymuszonej w 1951 r. korekty granicy państwowej. Dostawy w latach 1946 –1953 węgla „reparacyjnego” po zaniżonych cenach przyniosły Polsce poważne straty finansowe i hamowały rozwój stosunków gospodarczych z państwami Zachodu. Niekorzystny ekonomicznie był także eksport węgla w ramach umów handlowych zawieranych od 1945 r. Władze radzieckie narzucały zarówno nadmierne kwoty dostaw, jak i trudne warunki finansowe. Od 1949 r. wykorzystywały w tym celu mechanizm cenowy i kursowy stosowany w ramach podległej Moskwie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Tylko w latach 60. był on korzystny dla Polski, zaś w następnych dekadach przynosił straty. Wymuszony w całym okresie PRL eksport węgla do ZSRR powodował deficyt paliw na rynku krajowym, utrudniał wykorzystanie istniejącego potencjału gospodarczego i utrzymanie odpowiedniego poziomu życiowego ludności. Transformacja ustrojowa po 1989 r., która wprowadziła regulacje rynkowe do handlu zagranicznego, spowodowała załamanie eksportu węgla do ch ylącego się ku upadkowi ZSRR.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
No other country in the world suffered a greater measurable and verifiable loss of human and material resources than Poland during World War II in 1939-1945. According to the first approximation, the value of human and material losses inflicted to Poland by Nazi Germany amounts to 6.495 trillion US dollars of 2018. However, Poland never received war reparations from Germany. The article is a preliminary survey of the complex issue – conducted in an interdisciplinary way combining elements of legal, economic, and political analysis, because the topic belongs to the wide and multidisciplinary field of national and international security. Refuted in the article is an internationally popular myth that communist Poland unilaterally renounced German war reparations in 1953. Then the article discusses the global background of the topic in the 20th and 21st centuries – in particular, the case of Greece whose reparations claims Germany rejects like the Polish claims, and major cases of reparations actually paid: by Germany for World War I, by Germany to Israel and Jewish organizations for the Holocaust, by Japan for World War II – at 966 billion US dollars of 2018, the largest reparations ever – and by and Iraq for the Gulf War. The article concludes with a discussion of necessary further research with advanced methodology of several sciences, and of a possible litigation before the International Court of Justice – or a diplomatic solution to the problem of war reparations.
PL
Żaden inny kraj świata nie doznał tak wielkich, a możliwych do zmierzenia i weryfikacji strat w zasobach ludzkich i materialnych jak Polska podczas II wojny światowej w latach 1939-1945. Według pierwszych szacunków wartość strat ludzkich i materialnych zadanych Polsce przez nazistowskie Niemcy sięga 6,495 bilionów dolarów amerykańskich z 2018 roku. Jednak Polska nigdy nie otrzymała reparacji wojennych od Niemiec. Artykuł jest wstępnym studium skomplikowanego tematu – studium interdyscyplinarnym, łączącym elementy analizy prawnej, ekonomicznej i politycznej, ponieważ należy do szerokiej i wielodyscyplinarnej dziedziny bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Obalony w artykule zostaje popularny międzynarodowo mit, że komunistyczna Polska jednostronnie zrzekła się niemieckich reparacji wojennych w 1953 roku. Następnie artykuł przedstawia globalne tło tematu w XX i XXI wieku – w szczególności sprawę Grecji, której roszczenia odszkodowawcze Niemcy odrzucają tak jak roszczenia polskie, oraz przypadki wielkich reparacji realnie wypłaconych: przez Niemcy za I wojnę światową, także przez Niemcy dla Izraela i organizacji żydowskich za Holokaust, przez Japonię za II wojnę światową – japońskie reparacje, wynoszące 966 miliardów dolarów z 2018 roku, były największe w dziejach – i przez Irak za wojnę w Zatoce Perskiej. Artykuł kończy się przedstawieniem konieczności dalszych badań z użyciem zaawansowanej metodologii wielu nauk oraz zarysem możliwego procesu przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w Hadze – lub dyplomatycznego rozwiązania problemu reparacji wojennych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.