Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

DOKTRYNA WOJENNA FEDERACJI ROSYJSKIEJ W XX I XXI WIEKU. CELE – ZADANIA – KIERUNKI DZIAŁANIA

100%

Malendowski W.

|

2017

|

nr 10

55-94

EN

The collapse of the USSR as a subject of international law and a significant geopolitical entity ultimately put an end to the Cold War and the bipolar system of international relations. The Russian Federation, as international successor and continuator of the Soviet Union, was downgraded to the position of a second-rate empire and faced the objective necessity of developing new principles for its security policy and war doctrine. The hitherto coalition-based Soviet war doctrine became invalid. In the concepts of foreign policy and other official documents developed from the early 1990s to 2010 the role of Russia was presented as that of a global power with global interests. The significance of the Russian military potential was emphasized, including nuclear weapons, as a significant element in the international balance of power. At the same time, Russia asserted its right to use weapons of mass destruction in case of danger to the security of the state. Further war doctrines expanded the catalogue of possible threats, including territorial claims made against Russia, local conflicts in the vicinity of its borders and the external borders of the Commonwealth of Independent States. Particular attention was given to military blocs and alliances. The content of the war doctrines confirms the grand aspirations of Russia as a state taking an active part in the construction of a new international order. In practice, however, Russia has abandoned a reactive policy in favor of concrete actions, applying means that infringe the fundamental principles and norms of international law.

PL

Upadek ZSRR, jako podmiotu prawa międzynarodowego i ważnego bytu geopolitycznego, doprowadził do ostatecznego zakończenia zimnej wojny i demontażu dwubiegunowego systemu stosunków międzynarodowych. Federacja Rosyjska jako prawno-międzynarodowy sukcesor i kontynuator Związku Radzieckiego, zdegradowana do rangi mocarstwa drugiej kategorii, znalazła się w obliczu obiektywnej konieczności opracowania nowych zasad polityki bezpieczeństwa i doktryny wojennej. Straciła aktualność dotychczasowa, koalicyjna radziecka doktryna wojenna. W rezultacie, już w nowej sytuacji geopolitycznej i geostrategicznej, przygotowano koncepcje bezpieczeństwa narodowego oraz kolejne doktryny wojenne (1993 r., 2000 r., 2010 r., 2014 r., 2015 r.). Zarówno w koncepcjach polityki zagranicznej, jak i w innych oficjalnych dokumentach opracowanych od początku ostatniej dekady XX wieku, do 2010 r., wskazywano na rolę Rosji jako mocarstwa światowego, posiadającego globalne interesy. Podkreślano także znaczenie rosyjskiego potencjału wojskowego, w tym broni jądrowej, jako istotnego elementu międzynarodowego układu sił. Jednocześnie zawarowano sobie prawo do użycia broni masowego rażenia w razie zagrożenia bezpieczeństwa państwa. W kolejnych doktrynach wojennych poszerzano katalog zagrożeń, o roszczenia terytorialne wobec Rosji, konflikty lokalne w pobliżu jej granic i zewnętrznych granic Wspólnoty Niepodległych Państw. Szczególną uwagę zwracano na bloki i sojusze wojskowe. Ich powiększanie i przybliżanie do granic Rosji traktowano, jako nadzwyczajne niebezpieczeństwo. Czynnikiem, który mógłby je umocnić, był system tworzony przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Początkowo zakładano, że w dającej się przewidzieć przyszłości nie ma groźby agresji na szerszą skalę. Podkreślano również, że Rosja nie traktuje a priori żadnego państwa jako przeciwnika. Dlatego też deklarując gotowość do odparcia siłą napaści zewnętrznej, nie wskazywano na potencjalnego agresora. Dopiero w doktrynie wojennej z 2010 r., jednoznacznie wskazano na najważniejsze zagrożenie zewnętrzne bezpieczeństwa Rosji. Odniesiono je do NATO podkreślając, że dąży ono do przyznania sobie globalnych funkcji, z naruszeniem prawa międzynarodowego oraz przybliżenia swojej infrastruktury wojskowej do granic Federacji Rosyjskiej. W związku z tym, w kategoriach zagrożenia potraktowano poszerzenia NATO o państwa Europy Środkowo-Wschodniej oraz amerykańskie plany budowy tarczy antyrakietowej w tym regionie. Rosja zastrzegła sobie prawo do użycia broni jądrowej w odpowiedzi na agresję z zastosowaniem broni jądrowej i innych rodzajów broni masowego rażenia oraz w przypadku agresji konwencjonalnej, gdy zagrożone będzie istnienie państwa. Z drugiej strony, eksponując nadrzędne znaczenie prawa międzynarodowego, deklarowała wolę zapewniania bezpieczeństwa całej społeczności międzynarodowej, z poszanowaniem postanowień Karty NZ. Treść doktryn wojennych stanowi potwierdzenie mocarstwowych aspiracji Rosji, jako państwa biorącego aktywny udział w budowie nowego ładu międzynarodowego. Natomiast w praktyce Rosja odchodząc od polityki reaktywnej do konkretnych działań, stosuje środki naruszające podstawowe zasady i normy prawa międzynarodowego.

2

Wojna i doktryna wojenna w myśli wojskowej lat 1921-1939

71%

Pilżys J.

|

tom Nr 2

206-219

PL

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. i zakończenie wojny o granice w 1921 r. stawiało przed kierownictwem państwa i wojska dziejowe zadania odbudowy i obrony państwa i narodu po 123 letniej niewoli. Geopolityczne położenie państwa między dwoma nieprzyjaznymi mocarstwami (Niemcy i Rosja) stwarzały dodatkowe problemy poszukiwania sojuszników z państwami o podobnych zagrożeniach co Polska. W tak skomplikowanej sytuacji problem stworzenia jednolitej doktryny obronnej niepodległości był zadaniem najważniejszym do rozwiązania przez kierownicze gremia państwa polskiego. Na opracowanie doktryny rzutowały opracowania teoretyków wojskowych, którzy w oparciu o doświadczenia głównie I wojny światowej, rozwój techniki tworzyli wizje kolejnej wojny. W przyszłym konflikcie zbrojnym o charakterze totalnym wielką rolę w rozstrzygających bitwach przypisywano lotnictwu i wojskom pancernym. Podobne poglądy prezentowali polscy teoretycy wojskowi w odniesieniu do polskiej doktryny wojennej, istnieje wiele przesłanek, iż nie została do końca ujednolicona i sprecyzowana. Okazała się w obliczu wojny przestarzała i nie odpowiadająca wymogom ówczesnego pola walki. Generalnie jej założenia, iż przyszła wojna będzie koalicyjna, manewrowa, długotrwała i totalna były słuszne. Jednak zignorowano czynnik materiałowy i techniczny przy nadmiernej preferencji czynnika moralnego polskiego żołnierza, który miał w założeniu rekompensować przewagę w technicznych broniach. Również konfrontacja potencjału wojennego Niemiec i Związku Radzieckiego z siłami zbrojnym Polski wypadła wysoce dla nas niekorzystnie a wynik wojny przy braku interwencji państw zachodnich był z góry przesądzony. Słabość militarna Polski miała swoje korzenie w ogólnym niedorozwoju gospodarczym kraju, słabo rozbudowanym przemyśle i braku środków inwestycyjnych. To rzutowało na zacofanie techniczne - również na konserwatyzm doktrynalny.

EN

Theoretical military thought from the interwar period pointed towards the issues of war and war doctrines many times. The views of the nature of future war developed in the context of real conditions, formed after World War I. Many interpretations of war and military doctrine were developed, including their objectives. The main goal was to leave the idea of positional warfare. It has been suggested that future war would be maneuvering, coalitional and total. Among military theorists, and not only, the opinion prevailed that the effectiveness of military doctrine, and also the effectiveness of war, will depend on the organization of armed forces. This means the principles and methods to change the forms of living and material forces of the nation into national defense. The war was not anymore among the armed forces but it became the war of the nations. It was important to find ways and methods to defend the nation, using not only armed forces, but also all the areas of life of the nation. It would mainly depend on the cooperation between civilian and military authorities.

3

Wojna : definicje, teorie, klasyfikacje

59%

Polak A.

|

tom nr 4(81)

376-402

EN

The author has assumed that war, as an extremely complex phenomenon should be considered from many points of view taking concrete criteria as a basis of division. The analysis of military, psychological, legal, economic and sociological signs of war leads to a conclusion that all of them may be considered as factors causing a changeable degree of intensity in war. They are mutually interpenetrating in the phenomenon of war itself. In the introduction, the author stresses the fact that philosophers, historians, sociologists and the art of war theoreticians have always tried to answer the question what war actually is. Dealing with the issue of war, its definition, theory and classifications, he refers to (among others) Plato, Aristotle, Democritus, Epicure, Cicerone, Hobbes, Rousseau, Hegel, Bouthoula, Huxley, Comte, Spencer, Sun Tzu, Clausewitz, Grotius, Walzer, Fukuyama and Beaufre. Polish authors include: Skibiński, Chocha, Kaczmarek (Julian), Nożko. According to the author, many theoreticians trie to explain the basic sources of war with psychological, geographical, racial or anthropological factors. However, facts prove that the reasons of war do not root from allegedly constant features of human nature. They are not an eternal and inevitable phenomenon in human history. Some primeval societies are known who did not wage wars and did not use force in order to achieve their goals, although elements of fight appeared in these tribal communities. There have been many theories of war: demographic, ethical, biological, geo-political, philosophical, economic, psychological, ideological or sociological ones.

4

Wizje wojen po rozpadzie dwubiegunowego systemu polityczno-militarnego świata. Cz. 2

59%

Wyszczelski L.

Kwartalnik Bellona

|

2016

|

tom Nr 1

92--110

PL

Autor omawia współczesne teorie wojen. Najobszerniej charakteryzuje teorie wojen muzułmańskich i wojen hybrydowych ze względu na ich popularność i skalę zagrożenia. Obecnie największym zagrożeniem światowego pokoju stał się terroryzm muzułmański (umieszczany w szerszej teorii wojen muzułmańskich). Ton tej refleksji nadal nadają Amerykanie, ale pojawili się również dość interesujący teoretycy z Europy Zachodniej, przede wszystkim Brytyjczycy i Niemcy. Za krok wstecz można uznać brak rozważań nad długoterminowymi prognozami wojen, zwłaszcza nad próbami przewidywań charakteru wojen oraz stosowanymi zasadami sztuki wojennej. Teoretycy koncentrują się na ukazywaniu specyfiki współczesnych wojen i konfliktów zbrojnych w kontekście przewartościowań strategii i doktryn wojennych. Znajomość wymienionych teorii wydaje się konieczna do uchwycenia zmian zarówno w refleksji teoretycznej, jak i w doktrynach wojennych oraz organizacji wojsk. W pierwszej kolejności trzeba odnieść to do najsilniejszych militarnie państw świata.

EN

The author discusses modern war theories, devoting most attention to characterizing theories of Islamic and hybrid wars, because of their popularity and the scale of threat they pose. Currently, the greatest challenge to the world peace is Islamic terrorism, considered as a part of a wider Islamic war theory. The tone of the reflection on the subject is still set by Americans. However, some new, quite interesting theoreticians have appeared in Western Europe, mainly Great Britain and Germany. Lack of discussion or reflection on long-term prognoses regarding war, especially attempts to predict the character of wars and used Art of War rules, can be considered a step back. Theoreticians focus on showing the specificity of modern wars and armed conflicts in the context of reevaluating strategies and war doctrines. Familiarity with the mentioned theories seems to be essential in order to grasp the changes in theoretical reflection, as well as war doctrines and organization of armed forces. In the first place, it is necessary to relate them to the world's military powers.