Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wyłaniające się odmiany kapitalizmu w Europie Środkowo-Wschodniej: przegląd badań

100%

Rapacki R. , Gardawski J. , Czernak A. , Horbaczewska B. , Karbowski A. , Maszczyk P. , Próchniak M.

Ekonomista

|

2018

|

nr 5

523-553

PL

Artykuł zawiera przegląd najbardziej reprezentatywnych badań teoretycznych i empirycznych na temat wyłaniających się odmian/modeli kapitalizmu w krajach Europy Środkowo‑Wschodniej (EŚW). Krytycznej ocenie poddano standardowe ujęcia koncepcyjne, ich zastosowania i rozwinięcia, jak i występujące w literaturze przedmiotu ujęcia standardowe i niestandardowe. Wskazano też na cechy specyficzne struktury instytucjonalnej istniejącej w krajach EŚW, które utrudniają zastosowanie przyjętych w krajach rozwiniętego kapitalizmu ram teoretycznych. Nakreślono także możliwe kierunki dalszych badań nad kapitalizmem powstającym w Europie Środkowo-Wschodniej oraz sformułowano propozycje zmian i rozwinięć stosowanych dotąd ram teoretycznych i metodologicznych.

EN

The article contains a review of the most representative theoretical and empirical studies on the emerging varieties/models of capitalism in Central Eastern Europe (CEE). A critical appraisal was made of standard and non-standard approaches found in the subject literature. Specific features of the institutional structure existing in the CEE countries have been indicated which make it difficult to apply the theoretical framework used in the developed capitalist countries. Possible directions of further research on the models of capitalism emerging in CEE have also been delineated together with some proposals of modification and extension of the theoretical and methodological framework of this research.

RU

Статья содержит обзор наиболее репрезентативных теоретических и эмпирических исследований на тему появляющихся разновидностей /моделей капитализма в странах Центрально-Восточной Европы (ЦВЕ). Критическому анализу были подвергнуты стандартные подходы, их применение и работа над ними, а также имеющиеся в литературе предмета стандартные и нестандартные подходы. Было также указано на специфические черты институциональной структуры, существующей в странах ЦВЕ, которые затрудняют применение принятых в странах развитого капитализма теоретических рамок. Определены также возможные направления исследований капитализма, возникающего в Центрально-Восточной Европе, сформулированы предложения по изменению и развитию применяемых теоретических и методологических рамок.

2

Economic dependency through the lens of comparative capitalism. The case of Central Eastern Europe and Latin America

63%

Anusik J.

|

2022

|

nr 37

54-71

PL

W artykule dokonano przeglądu najważniejszych ujęć pojęcia zależności gospodarczej, zaczynając od jego historycznych korzeni w myśli ekonomicznej, czyli latynoamerykańskiej ekonomii strukturalnej z połowy XX w. Dalszy wywód mieści się w obszarze badawczym porównawczej ekonomii politycznej, a przede wszystkim studiów porównawczych nad kapitalizmem. To w ramach tego nurtu rozwija się w XXI w. modele, które czerpią z teorii zależności. Współczesna Ameryka Łacińska oraz Europa Środkowo-Wschodnia to dwa regiony, którym przypisuje się w tej literaturze cechy kapitalizmu zależnego. Celem artykułu jest krytyczny opis owych schematów analitycznych, uwypuklenie ich deficytów oraz problemów metodologicznych, z jakimi się borykają, a także położenie gruntu pod dalsze badania, w których kapitalizm zależny w obu częściach świata mógłby zostać bardziej szczegółowo porównany.

EN

The article presents a review of the most important approaches towards the notion of economic dependency – starting from its roots in the history of economic thought which is the Latin-American structural economics. The further argument falls within the research area of comparative political economy, especially the comparative capitalism. The models drawing from the theory of dependence are developed in this strand in the 21st century. Contemporary Latin America and Central & Eastern Europe are the two regions which are labeled as dependent in the literature. The aim of the article is to critically describe these analytical schemes, highlight their deficits and methodological issues which they face as well as to prepare ground for further research in which the dependent capitalism of both regions could be compared in more detail.

3

Labour law violations as innovations in Central Eastern European countries

63%

Muszyński K.

|

nr 3

9-34

PL

Artykuł analizuje dane wtórne pochodzące z inspekcji pracy Czech, Polski, Słowacji i Węgier (państw Europy Środkowo-Wschodniej – EŚW) i argumentuje, że popularność i struktura naruszeń prawa pracy powinna być tłumaczona przez fakt, że naruszenia prawa pracy są specyficznymi formami adaptacji/innowacji dokonywanymi przez firmy w państwach EŚW, nakierowanymi na obniżanie kosztów pracy i uelastycznianie stosunków zatrudnienia. Artykuł wykorzystuje teorię gospodarki rynkowej zależnej pochodzącą z ujęcia różnorodności kapitalizmu (varieties of capitalism). Główna przewaga komparatywna zależnych gospodarek rynkowych leży w niskich kosztach pracy. Rozpowszechnienie i najpopularniejsze formy naruszeń wskazują, że firmy wykorzystują naruszenia prawa pracy w sposób kreatywny, aby wyostrzyć swoją przewagę konkurencyjną. Umożliwia to nieefektywny system nadzoru przestrzegania prawa pracy. Możliwości obchodzenia i naruszenia regulacji zatrudnienia powinny być traktowane jako elementy instytucjonalnej przewagi komparatywnej państw EŚW. Artykuł sugeruje również, że rządy państw EWŚ częściowo promują naruszenia prawa pracy poprzez „polityki dryfu”.

EN

The paper analyses secondary data from Czech, Hungarian, Polish, and Slovak (Central Eastern European Countries – CEECs) labor inspectorate reports to argue that the prevalence and patterns of labor law violations should be understood as a result of adaptations/innovations undertaken by firms in CEECs that use them to strategically lower labor law costs and make employment conditions more flexible. The paper is informed by dependent market economy theory from the varieties of capitalism approach. The main comparative advantage of dependent market economies lies in low labor costs. The spread and pattern of violations suggest that firms use labor law violations in a creative way to enhance their competitive advantage. It is enabled by an ineffective labor standards monitoring system. The possibility to circumvent and violate specific employment regulations to lower labor costs should be treated as an element of the institutional comparative advantage of CEECs. The paper also suggests that governments in CEECs partially promote labor law violations through “drift policies”.