Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 30

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  urban layout
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Urban layout and energy savings
100%
|
|
tom 19
|
nr 1
2
Content available Sokal nad Bugiem w świetle mapy Miega
100%
PL
Niniejszy artykuł porusza problematykę rozwoju przestrzennego Sokala w okresie staropolskim i dąży do zarysowania hipotezy badawczej o jego najstarszym uformowaniu, które zostało zatarte w związku przebudową i modernizacją miasta w wieku XIX przeprowadzoną przez władze austriackie. Szczególnie istotna okazała się tutaj wiedza pozyskana podczas dogłębnej analizy, najstarszego, ujawnionego źródła kartograficznego dotyczącego miasta – mapy Miega z lat 1779-1783. Analiza tego dokumentu przynosi szereg ustaleń, które zostają przedstawione po raz pierwszy w literaturze przedmiotu.
EN
This article addresses the issue of spatial development of Sokal during the Old Polish period, and aims at putting forward a research hypothesis concerning its oldest formation which was erased as a result of rebuilding and modernisation of the town in the 19th century by the Austrian authorities. Knowledge acquired in the process of a thorough analysis of the oldest revealed cartographic source concerning the town, i.e. Mieg’s Map from the years 1779-1783, proved particularly signifi cant here. The analysis of the document has resulted in several findings which are presented here for the first time in the literature of the subject.
3
Content available Kołaczyce na mapie Miega
100%
PL
Niniejszy artykuł dotyczy „obrazu” średniowiecznego miasta Kołaczyce, jaki uwieczniono na mapie Miega, opracowanej w ostatniej ćwierci XVIII wieku. Mapa ta została wykonana w skali 1:28 800 przez zespół austriackich wojskowych pod kierunkiem majora Friedricha von Miega. Kołaczyce są niewielkim miastem, położonym nad rzeką Wisłoką, na trakcie dolinnym prowadzącym z północy Polski na Węgry, przez przełęcze karpackie na południe od Jaślisk oraz Dukli. Historia tego lokowanego przed 1339 rokiem ośrodka wiąże się z dziejami dóbr klasztoru benedyktynów z Tyńca, położonych w Małopolsce południowej, w dolinie Wisłoki. Niepublikowana i nieanalizowana dotychczas sekcja mapy Miega obejmująca Kołaczyce przynosi wiele ważnych informacji dotyczących przeszłości miasta i jego układu urbanistycznego.
EN
This article concerns the “image” of a medieval town of Kołaczyce, which was depicted on the Mieg’s map, drawn in the last quarter of the 18th century. The map was made in the scale 1:28 800 by a team of Austrian military men under the supervision of major Friedrich von Mieg. Kołaczyce is a small town situated on the Wisłoka river, along the valley route running from the north of Poland to Hungary, through the Carpathian passes south of Jaśliska and Dukla. The history of this settlement, founded before 1339, is associated with the history of the estates belonging to the Benedictine monastery in Tyniec and located in southern Lesser Poland in the Wisłoka river valley. The section of the Mieg’s map encompassing Kołaczyce, unpublished and unanalysed so far, yields a lot of important information concerning the town’s past and its urban layout.
4
Content available Brzostek na mapie Miega
100%
PL
Przedmiotowy artykuł jest kolejnym z serii wypowiedzi o obrazie polskich miast, jaki został zapisany na mapie Miega, opracowanej w latach 1779-1783. Obejmuje ona tereny dawnego województwa krakowskiego, sandomierskiego, ruskiego, bełskiego, a także fragmenty Wołynia i Podola, czyli tereny, które zostały włączone do Austrii w wyniku I rozbioru Polski w 1772 roku. Mapa została opracowana w skali 1:28 800 przez zespół austriackich wojskowych pod kierunkiem majora Friedricha von Miega, od którego nazwiska przejęła swą nazwę. Niniejszy artykuł dotyczy miasta Brzostka, położonego nad Wisłoką, na terenie obecnego województwa podkarpackiego, w odległości około 15 km od Jasła. W okresie średniowiecza, z racji swojego położenia tuż za granicą Ziemi Krakowskiej, Brzostek należał do Ziemi Sandomierskiej. Miasto lokacyjne powstało w 1367 roku, zapewne obok dawnej wsi o tej samej nazwie, która istniała już w pierwszej ćwierci XII wieku jako własności benedyktynów tynieckich. Sekcja mapy Miega, na której zaznaczono Brzostek, nie była do tej pory publikowana i analizowana. Jej uważna kwerenda przynosi wiele ciekawych informacji dotyczących kształtu miasta w przeszłości.
EN
The article is another in a series of images of Polish towns, which was recorded on Mieg’s map drawn in the years 1779-1783. It includes territories of the former Krakowskie, Sandomierskie, Ruskie, and Bełskie Voivodeships, as well as fragments of Volhynia and Podolia i.e. the lands which were annexed by Austria as a result of the 1st Partition of Poland in 1772. The map was drawn in the scale 1:28 800 by a team of Austrian military supervised by Major Friedrich von Mieg after whom it was subsequently named.This article presents the town of Brzostek, located on the Wisłoka River, in the area of the present-day Podkarpackie voivodeship, about 15 km from Jasło. During the Middle Ages, because of is location just outside the reaches of the Krakow Region, it belonged to the Sandomierz Region. The town was founded in 1367, probably nearby a former village of the same name which had already existed in the first quarter of the 12th century as property of the Benedictine Friars from Tyniec. The section of Mieg’s map where Brzostek was marked has not been published or analysed so far. Its thorough analysis has yielded plenty of interesting information concerning the shape of the town in the past.
EN
The article focuses on the results of archaeological works and watching briefs that were conducted at Kościuszko Street in Rzeszów in 2018. In the course of research the remains of the wooden lining of the street were uncovered, which were associated with the street reconstruction and functioning until the Austrian times. Additionally, the thesis about a much shorter range of Kościuszko Street and the distinctiveness of the parish church as an additional point in the urban defence system was confirmed. The presented text deals with describing each of the excavation trench and summarizing the results of an archaeological watching brief.
6
100%
PL
Prezentowany artykuł dotyczy „obrazu” dawnego miasta Jaśliska, który uwieczniono na mapie Miega, opracowanej w ostatniej ćwierci XVIII wieku. Mapa ta została wykonana w skali 1:28 800 przez zespół austriackich wojskowych pod kierunkiem majora Friedricha von Miega. Jaśliska, położone na Podkarpaciu, obecnie nie mają statusu miasta. Bogata historia tego ośrodka sięga jednak okresu średniowiecza, kiedy to w wyniku akcji kolonizacyjnej na wschodnich krańcach ziemi krakowskiej król Kazimierz Wielki założył w 1366 roku miasto Honstadt (Wysokie Miasto), które około stu lat później nazwano Jaśliska, zapewne od płynącej tędy rzeki Jasiołki. Niepublikowana i nieanalizowana dotychczas sekcja mapy Miega przedstawiająca Jaśliska przynosi wiele nowych treści, dotyczących przeszłości miasta i jego układu urbanistycznego.
EN
The presented article concerns the “image” of the old town of Jaśliska, which was immortalised on Mieg’s map drawn during the last quarter of the 18th century. The map was made in the 1:28 800 scale by a team of Austrian military under the of major Friedrich von Mieg. Jaśliska, located in Podkarpacie, do not currently have the status of a town. Rich history of this centre goes back to the medieval period when, as a result of settlement of the eastern outskirts of the Krakow region, in 1366 king Kazimierz Wielki founded Honstadt (Wysokie Miasto) which, around a hundred years later, was renamed Jaśliska, probably from the river Jasiołka running there. Unpublished and not previously analysed section of Mieg’s map representing Jaśliska brings plenty of new information concerning the town’s past and its urban layout.
PL
Praca dotyczy przemian przestrzennych, jakie zaszły w tkance urbanistycznej miasta Skawiny w pierwszej połowie XIX wieku na tle stosunków gospodarczych panujących w mieście. Skawina jest położona około 15 km na południowy-zachód od Krakowa. Obecnie przez wielu jest kojarzona jako miasto przemysłowe związane z hutą aluminium oraz elektrownią. Mało kto wie, że została założona jeszcze w średniowieczu przez króla Kazimierza Wielkiego. Położenie przy ówczesnej granicy państwa oraz na ważnych w owych czasach traktach handlowych łączących Śląsk oraz Morawy z Zagłębiem Solnym na ziemi krakowskiej spowodowało, że do połowy XVII wieku miasto bardzo dobrze się rozwijało i było liczącym się ośrodkiem handlowym. Regres gospodarczy był spowodowany głównie zniszczeniami wojennymi w trakcie „potopu szwedzkiego”. W 1772 roku w wyniku pierwszego rozbioru Polski Skawina znalazła się w zaborze austriackim, w utworzonej wówczas prowincji cesarstwa zwanej Galicją. Była wówczas małym miastem rolniczo-handlowym z reliktami średniowiecznych umocnień obronnych świadczących o jej dawnej pozycji. Symptomy podniesienia się miasta z marazmu pojawiły się dopiero w drugiej połowie XIX wieku, kiedy w Skawinie zaczęto wznosić pierwsze zakłady przemysłowe. Kolejne ożywienie gospodarcze nastąpiło w momencie uruchomienia linii kolejowej z Krakowa do Oświęcimia przez Skawinę. Zaowocowało to budową kolejnych zakładów, a także zmianami w układzie urbanistycznym miasta. Zmiany te zostały przeprowadzone głównie w otulinie średniowiecznej tkanki urbanistycznej, dzięki czemu układ urbanistyczny Skawiny z okresu lokacji nie został zniszczony.
EN
This article presents spatial transformations which took place in the urban layout of Skawina in the first half of the 19th century, on the background of economic relations occurring in the town. Skawina is located around 15 km to the south-west of Kraków and currently is generally perceived as an industrial town connected with Aluminum Works and Power Plant. Not many people know that it was founded already in the Middle Ages by king Casimir the Great. Location on the state border and along important trade routes connecting Silesia and Moravia with the Salt Mines in the Kraków region, caused the town to flourish and develop into a significant trade center until the mid 17th century. Economic regression the town suffered was caused mainly by war damage during the so called „Swedish deluge”. In 1772, as a result of the First Partition of Poland, Skawina found itself under Austrian occupation, in the imperial province called „Galicia” established at the time. It was then small agricultural and trading town with relics of medieval defensive walls bearing evidence of its former status. The symptoms that the town was roused from stagnation appeared as late as the second half of the 19th century, when the first factories were erected in Skawina. The next economic boom occurred when the railway line from Kraków to Oświęcim via Skawina was opened. It resulted in other factories being built, as well as changes in the urban layout of the town. These changes took place in the vicinity of the medieval urban structure owing to which urban layout of Skawina from the foundation period was not destroyed.
PL
Zarówno w miejskich, jak i wiejskich kompozycjach urbanistycznych parki mogą pełnić szczególną rolę oraz wpływać na układ przestrzenny. We wsi Strzelce Wielkie centrum oraz otaczający je krajobraz otwarty powiązane były kompozycyjnie ze znajdującym się w tej miejscowości parkiem dworskim. Zespolony z układem urbanistycznym, determinował on wygląd i lokalizację najważniejszych historycznych elementów wsi.
EN
In urban composition of both rural and urban areas, parks may play a significant role with particular influence on the spatial arrangement. In Strzelce Wielkie the village center and the surrounding open landscape were connected compositionally with the local manor park. As an significant element of urban layout, the park determined the form and location of the most important historical elements of the village.
PL
Artykuł dotyczy problematyki ochrony i rewaloryzacji miasta zabytkowego, jakim jest Wolbrom, położony w województwie małopolskim, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, nad rzeką Pokrzywianką. Miasto, lokowane w okresie średniowiecza, do naszych czasów zachowało zdefiniowany, ortogonalny układ urbanistyczny, rozmierzony na bazie modelu 9-polowego, a także inne cenne zabytki. Winno zatem być chronione na mocy Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, aby jego dziedzictwo kulturowe nie uległo unicestwieniu i było prawidłowo rewaloryzowane.
EN
This article addresses the issues of protecting and restoring the historic town of Wolbrom, located in the Lesser Poland Voivodeship, on the Cracow-Częstochowa Upland, on the Pokrzywianka River. The town, founded during the Middle Ages, has preserved its defined, orthogonal urban layout, laid out on the nine-square model, as well as other valuable historic monuments until today. Therefore, according to the Monument Protection Act, it should be protected so that its cultural heritage is properly restored instead of becoming annihilated.
PL
Niniejszy artykuł przedstawia miasto Jarosław w okresie średniowiecza: zarówno wczesnego (okres przedkolacyjny), jak i dojrzałego (miasto lokacyjne z 1375 r. i lata późniejsze). Autorka analizuje osady przedlokacyjne oraz układ urbanistyczny miasta lokacyjnego, nawiązujący do ortogonalnych założeń szachownicowych. Opisuje również występujące w mieście odchylenia od regularności, wielkość założenia i bloków zabudowy, a także przemiany, które nastąpiły w okresie dojrzałego średniowiecza. Artykuł został oparty na fragmencie pracy doktorskiej autorki pt. „Jarosław do końca okresu staropolskiego Zagadnienia urbanistyczno-architektoniczne”.
EN
This paper presents the town of Jarosław during the Middle Ages: both early (before the location) and late (1375 and later). The author analyzes pre-location sediments and urban layout of the locality, referring to the orthogonal chess board. It also discusses the derogations from the regularity, the size of the premise and building blocks in the city, as well as the changes that took place during the late Middle Ages. This article is based on a fragment of doctoral thesis titled “Jaroslaw to the end of the Old Polish Period. Architectural and Urban Issues”.
PL
Artykuł poświęcony jest analizie rozwoju układu urbanistycznego małego miasta małopolskiego Czchowa w późnym średniowieczu i we wczesnej nowożytności. Ośrodek ten był własnością królewską. Podstawę źródłową badań stanowił rękopis najstarszej księgi miejskiej, będącej wytworem tamtejszej kancelarii, w której odnaleziono liczne zapiski przynoszące informacje o wyglądzie miasta. Połączenie ich z ustaleniami historyków urbanistyki oraz planem miasta z XIX wieku pozwoliło na dokładniejsze rozpoznanie przestrzeni miejskiej w badanym okresie. W księdze znajduje się także najstarszy, nieznany dotąd opis granic miasta lokacyjnego. W artykule analizie poddano takie elementy przestrzeni jak rynek i znajdujące się na nim obiekty, działka miejska wraz z zabudową, kształtowanie się sieci ulic, rozwój przedmieść. Zapiski źródłowe pozwoliły także na doprecyzowanie dotychczasowych ustaleń badaczy w kwestii istnienia, przebiegu oraz wyglądu umocnień obronnych.
EN
This paper presents an analysis of the development of the urban layout of Czchów, a Lesser Poland town, in the late Middle Ages and the early modern period. The town was not a royal estate. This study was based on the manuscript of the oldest city records book, the work of its chancellery, where numerous records containing information on the town’s appearance were found. The combination of these records with the findings of urban planning historians and a plan of the town from the nineteenth century allowed for a more precise identification of the town’s urban space in the period investigated. The book also featured the oldest, previously unknown description of the location town’s borders. This paper analyzes spatial elements like the market square and nearby buildings, the town plot and its development, the shaping of the street network and the suburbs. Written sources also allowed for supplementing previous findings on the matter of the existence, course and appearance of fortifications.
EN
Network communication links is an indispensable element of development shaping. Any change in the way of using area should be preceded by an analysis of future impact taking into account the transport capacity. The development of buildings without adequate communication links leads to restrictions on object access, consequently it may lead to dangerous mishaps. Avoiding this type of situation is possible by carrying out sustainable development. The paper describes the relationship between the road system and urban layout on the example of Nowogród Bobrzański part of the city. One presented existing changes in the transportation system and its impact on local residents.
PL
Sieć połączeń komunikacyjnych jest nieodzownym elementem kształtującym zabudowę. Każdą zmianę sposobu użytkowania obszaru powinna poprzedzać analiza przyszłego oddziaływania z uwzględnieniem możliwości transportowych. Rozwój zabudowy bez odpowiednich połączeń komunikacyjnych prowadzi do ograniczeń dostępności do obiektu, następstwem czego może dojść do niebezpiecznych zdarzeń losowych. Uniknięcie tego typu sytuacji możliwe jest dzięki prowadzeniu zrównoważonego rozwoju. W artykule opisano zależność pomiędzy systemem drogowym i układem urbanistycznym na przykładzie fragmentu miasta Nowogród Bobrzański. Zaprezentowane zostały zmiany układu komunikacyjnego i ich wpływ na użytkowników.
PL
Niniejszy artykuł został poświęcony zagadnieniom związanym z rekreacją i wypoczynkiem we współczesnych założeniach architektoniczno-urbanistycznych. W prezentowanych przestrzeniach miejskich i pozamiejskich istotną rolę pełni ekologiczna, a zarazem ekspresyjna forma architektoniczna, która powiązana ze środowiskiem przyrodniczym, kształtuje atrakcyjną przestrzeń rekreacyjną. Kompozycja różnorodnie kształtowanych założeń architektonicznych i urbanistycznych, nawiązuje do krajobrazu miejskiego lub naturalnego, w którym rekreacja i wypoczynek zajmują nadrzędne miejsce, tworząc optymalne i wymarzone miejsce dla człowieka.
EN
This article has been devoted to matters associated with rest and recreation in contemporary architectural and urban layouts. Eco-friendly and expressive architectural form, which, in combination with the natural environment, creates an attractive recreational space, plays an essential role in the urban and non-urban spaces that have been presented. The composition of the diversely shaped architectural and urban complexes features references to either the urban or the natural landscape, one in which rest and recreation take centre stage, creating an optimal and highly desirable place for man.
14
Content available remote Lud wejdzie do Śródmieścia [Marszałkowska dzielnica mieszkaniowa]
84%
15
84%
PL
Dostosowanie architektury mieszkaniowej do produkcji masowej było jednym z głównych postulatów Le Corbusiera, a potem grupy Bauhaus, realizowanym przez cały okres rozwoju modernizmu. Punktem kulminacyjnym tego procesu było europejskie powojenne uprzemysłowione budownictwo mieszkaniowe, dominujące w różnych krajach od lat 60. do lat 80. XX wieku. W tym czasie prefabrykację uznawano za najbardziej innowacyjną technologię budowlaną. W latach 90. powszechnie uważano ten okres za nieudany epizod i ślepą uliczkę w rozwoju budownictwa, obecnie jednak wydaje się on raczej jednym z etapów jego ewolucji, a prefabrykację ponownie zalicza się do obiecujących innowacji technologicznych. Mimo oczywistego postępu zaawansowania technologicznego cele i warunki prefabrykacji wymieniane przez jej zwolenników są takie same jak 50 lat temu. Wysoki poziom organizacji i technologii, a także zdecentralizowany i sieciowy model produkcji nie likwidują podstawowych sprzeczności między specyfiką przemysłu a środowiska zbudowanego. Rozważając zwiększenie skali prefabrykacji we współczesnym budownictwie, należy więc przeanalizować lekcje płynące z doświadczeń ubiegłego wieku. Okres monopolu prefabrykowanego budownictwa w latach 70 w państwach tzw. bloku wschodniego zasługuje na uwagę tym bardziej, że wyróżnia się na tle doświadczeń państw zachodnich skalą i intensywnością, przez co jaskrawo uwidacznia zalety i wady uprzemysłowienia. Praca nakreśla charakterystykę systemów użytych przy budowie zespołu osiedli Ursynowa Północnego w latach 1974-1978, sposób ich zastosowania i modyfikacji w projekcie oraz stopień rzeczywistej realizacji założeń systemowych i projektowych.
16
Content available Nieistniejąca zabudowa przyrynkowa w Krasiczynie
84%
PL
Artykuł omawia zagadnienie lokacji miasteczka przy zamku w Krasiczynie. Przeanalizowano uwarunkowania w jakich zostało założone miasteczko oraz wyszczególniono etapy rozwoju zabudowy przyrynkowej. Krasiczyn to wieś w województwie Podkarpackim, która dziś znana jest głównie z historycznego zamku. Na podstawie zebranych materiałów źródłowych i wizji lokalnych w terenie zbadano charakterystykę rozwoju urbanistycznego założenia. Miasteczko zostało zlokalizowane na osi łączącej główny wjazd do zamku na kierunku zachodnim. Zabudowa wytyczona przy rynku w pierwszej fazie drewniana, a w kolejnych latach drewniano-murowana charakteryzowała się ukierunkowaniem szczytów w stronę centrum wnętrza urbanistycznego.
EN
The current article describes previous ideas concerning urban layout of the nearest neighborhood of Krasiczyn Palace. The location conditions were analyzed and individual steps of development has been specified. Krasiczyn is a village located in Podkarpackie province, in the southeastern Poland. Based on the collected source materials and field research the characteristics of assumptions of urban development were examined. Krasiczyn was located on the main axis connected the main entrance to the palace on the west. Wood building in the nearest area of the main market was replaced by wood-and-brick structure with characteristic orientation of the gabble ends towards the center of the urban interior.
PL
Artykuł dotyczy miasta Przecław. Autorzy podjęli próbę określenia genezy jego powstania oraz rozwoju urbanistycznego w okresie średniowiecza. Ośrodek położony jest obecnie na terenie województwa podkarpackiego, ale historycznie należał do ziemi sandomierskiej. Dokonano analizy stanu badań oraz archiwalnych materiałów źródłowych, w tym pisanych, kartograficznych i ikonograficznych. Przeprowadzono również badania terenowe oraz analizę współczesnych podkładów sytuacyjno-wysokościowych. Powyższe badania zostały uzupełnione o weryfikację bieżących form ochrony krajobrazu kulturowego, ze szczególnym uwzględnieniem średniowiecznego układu urbanistycznego.
EN
This paper focuses on the town of Przecław. The authors made an attempt to determine the genesis of its founding and urban development during the Middle Ages. The town is currently located in the Subcarpathian Voivodeship, while historically belonging to the land of Sandomierz. The authors performed an analysis of the state of research and archival source materials, including written, cartographic and iconographic studies. They also conducted field studies and an analysis of contemporary survey maps. These studies were supplemented with a verification of applicable forms of cultural landscape protection while placing a particular focus on medieval urban layouts.
PL
Współczesne użytkowanie historycznie ukształtowanych obszarów miasta jest wypadkową obranych i realizowanych kierunków rozwoju oraz czynników ekonomicznych i społecznych, które pozostają w znacznej mierze poza narzędziami kontroli. Lizbona stanowi przypadek miasta o relatywnie zwartej strukturze urbanistycznej rozwijającej się wokół centralnie położonych zabytkowych dzielnic. W artykule zostanie przedstawiony rozwój kilku wybranych obszarów miasta, zarówno historycznie ukształtowanych jak i powstałych w ostatnich latach. Spośród nich szczególnie istotny ze względu na strategiczne położenie, rolę jaką odgrywał w mieście oraz z uwagi na unikatowy układ urbanistyczny jest obszar historycznej dzielnicy Baixa zniszczonej i całkowicie odbudowanej w drugiej połowie XVII w. Obecny rozwój Lizbony zostanie ukazany w kontekście działań i programów rewitalizacji, które określają kierunki dalszych przekształceń substancji miasta.
EN
Contemporary utilisation of historically formed city areas is a resultant of undertaken and implemented development directions and economic and social factors, which largely remain beyond any control tools. Lisbon is an example of a city with a relatively compact urban structure, developing around centrally located historic districts. This paper presents the development of several selected parts of the city, both the ones formed in the past and the ones that came into being in recent years. Amongst them, the area which is particularly important due to its strategic location, the role it played in the city, and owing to its unique urban layout, is the area of the historical district of Baixa, destroyed and completely reconstructed in the second half of the 17th century. The present development of Lisbon is illustrated in the context of revitalisation actions and programmes, which define the directions of further transformations of the substance of the city.
PL
Artykuł dotyczy zabytkowego miasta Gorlice, lokowanego w połowie XIV wieku. Autor omówił etapy rozwoju przestrzennego ośrodka w kontekście aktualnych problemów jego ochrony konserwatorskiej. Gorlice położone są obecnie na terenie województwa małopolskiego, a w przeszłości były ważnym ośrodkiem ziemi bieckiej. Dokonano analizy stanu badań oraz archiwalnych materiałów źródłowych, w tym pisanych, kartograficznych i ikonograficznych. Przeprowadzono badania terenowe oraz analizę bieżących form ochrony krajobrazu kulturowego miasta. W podsumowaniu zaakcentowano pilną potrzebę objęcia ochroną konserwatorską poprzez wpis do rejestru układu urbanistycznego Gorlic, który według autora zachował duże wartości zabytkowe i jest jednym z najważniejszych elementów krajobrazu kulturowego miasta.
EN
The paper discusses the historic town of Gorlice. The author describes the stages of spatial development of the town in the context of current issues of its conservation. Gorlice is currently situated within the Lesser Poland Voivodeship, and was an important town of the Biecz region in the past. An analysis of the state of research has been carried out and of archive source materials, including the written, cartographic and iconographic records. Field research and an analysis of current forms of protection of the cultural landscape of the town have also been carried out. In the conclusion, the need to put Gorlice under conservation protection was emphasized, by means of inscribing in the heritage register the urban layout of the town which, accord-ing to the author, has retained its considerable historic value and is one of the most important elements of the cultural landscape of the town.
20
84%
PL
Sokal jest polskim miastem o wielowiekowej historii, które obecnie leży na terenie Ukrainy, na północ od Lwowa. Miasto to przez wielu jest zapomniane, choć istniejące do dzisiaj ślady jego bogatego dziedzictwa kulturowego świadczą niezbicie o jego wysokiej pozycji w dawnej Polsce. Szczególny rozkwit Sokala upatruje się w okresie „galicyjskim”, kiedy miasto i jego krajobraz kulturowy tworzyły wspólnie trzy nacje: Polacy, Ukraińcy i Żydzi, z których każda pozostawiła w nim ślad swojej obyczajowości i tradycji. Wówczas to w mieście powstało wiele interesujących pod względem architektonicznym obiektów, co świadczyło o ówczesnej randze ośrodka. W XIX i na początku XX wieku w mieście wzniesiono m.in. dworzec, męską i żeńską szkołę powszechną, gimnazjum państwowe, kasę oszczędności, męskie i żeńskie seminarium nauczycielskie, gmach Sokoła, budynek rady miasta oraz szpital. Okres rozwoju miasta zahamowały kolejno I i II wojna światowa, z następnie traktat o zmianie granic, na mocy którego Sokal znalazł się poza Polską w granicach ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
EN
Sokal is a Polish town with centuries-long history, which is currently located in Ukraine, north of Lviv. The town has been forgotten by many, though the still existing traces of its rich cultural heritage bear evidence of its high standing in old Poland. The heyday of Sokal seems to have been during the “Galician” period, when the town and its cultural landscape was jointly created by three nations: Poles, Ukrainians and Jews, each of whom left traces of their morality and tradition in it. It was then that numerous noteworthy architectural ob- jects were erected, which bore evidence of the contemporary significance of the town. In the 19th and at the beginning of the 20th century, the railway station, comprehensive schools for boys and girls, the state gymnasium, the savings bank, teachers seminars for men and women, the “Sokoł” building, the town hall and the hospital were built. The flourishing of the town was interrupted by World War I and II respectively, and then the treaty concerning the change of frontiers, according to which Sokal was outside Poland within the then Ukrainian Socialist Soviet Republic.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.