Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 15

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  underground excavation
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W artykule opisano lodownię miejską w Podgórzu, wykonaną metodą górniczą w wapieniach górnojurajskich, w drugiej połowie XIX wieku. Lodownia jest interesującym zabytkiem techniki posiadającym walory geologiczne, górnicze i historyczne. Z tego względu powinna zostać objęta ochroną i udostępniona zwiedzającym.
EN
In article, city ice-cellar in Podgórze, excavated by mining method in Upper Jurasic limestones in second half of twenty century was described. The ice-cellar is interesting technics monument owing geological, mining and historical values. Therefore it should be protected and opened for visitors.
EN
The paper concerns shape optimization of a tunnel excavation cross-section. The study incorporates optimization procedure of the simulated annealing (SA). The form of a cost function derives from the energetic optimality condition, formulated in the authors’ previous papers. The utilized algorithm takes advantage of the optimization procedure already published by the authors. Unlike other approaches presented in literature, the one introduced in this paper takes into consideration a practical requirement of preserving fixed clearance gauge. Itasca Flac software is utilized in numerical examples. The optimal excavation shapes are determined for five different in situ stress ratios. This factor significantly affects the optimal topology of excavation. The resulting shapes are elongated in the direction of a principal stress greater value. Moreover, the obtained optimal shapes have smooth contours circumscribing the gauge.
3
Content available Warunki optymalizacji kształtu wyrobisk podziemnych
75%
PL
W artykule formułuje się energetyczny warunek optymalizacji kształtu wyrobisk podziemnych. Rozważania ograniczono do traktowania górotworu jako ośrodka liniowo sprężystego. Rozpatrywano eliptyczne i półeliptyczne kształty wyrobisk podziemnych. W celu zweryfikowania słuszności przyjętego kryterium wyniki, uzyskane z analiz numerycznych, porównano z rozwiązaniem Sałustowicza. Artykuł kończą przykłady symulacji numerycznych oraz wynikające z nich wnioski.
EN
A new condition in view of underground excavation shape optimization is proposed. Linear elastic model of rock mass is assumed. Both ellipsoidal and half-ellipsoidal excavation shapes are considered. In order to verify the proposed criterion numerical results are compared with the solution formulated by Sałustowicz. Numerical simulations are performed and the conclusions are formulated.
PL
W artykule omówiono system bezprzewodowego wspierania logistyki dla transportu podziemnego WLSS™. Scharakteryzowano podstawowe funkcje realizowane przez opracowane rozwiązanie. Zwrócono uwagę na te cechy systemu, które wpasowują się w potrzeby rynku górniczego w zakresie dostarczania dysponentom ruchu informacji krytycznych z punktu widzenia efektywnego zarządzania ruchem taboru podziemnego. Przedstawiono możliwości komunikacyjne systemu, jego modularność i opcje rozbudowy. Podkreślono aspekt ekonomiczny polegający na minimalnych kosztach niezbędnej infrastruktury oraz bezpieczeństwa transportu.
PL
W artykule przedstawiono weryfikację warunków optymalności kształtu wyrobisk podziemnych, wykonaną na podstawie analizy numerycznej wyrobisk eliptycznych ze sztywną obudową ciągłą. Dla różnych wartości stosunku naprężeń pierwotnych poziomych do pionowych poszukuje się optymalnych stosunków półosi minimalizujących zaciskanie się tunelu, energię odkształcenia objętościowego rdzenia oraz maksymalne naprężenie normalne w obudowie. Dla wybranej wartości stosunku naprężeń sprawdzany jest także wpływ sztywności obudowy. Podstawą do formułowania wniosków jest porównanie optymalnych stosunków półosi ze względu na maksymalne naprężenia, zaciskanie i energię odkształcenia objętościowego w rdzeniu z wynikami uzyskanymi z wykorzystaniem energetycznego warunku optymalności, sformułowanym w poprzedniej pracy.
EN
A verification of shape optimization procedures of tunnel underground excavations is presented. Elliptic shapes of underground excavation with permanent support are investigated. For different values of a ratio of horizontal and vertical initial stresses an optimum ratio of main axes of ellipse is quested. Three different quantities are considered to determine optimum shape: a convergence, an energy of volumetric strain in a core and maximum normal stress within the support. For chosen value of initial stresses ratio also an influence of support stiffness is examined. Conclusions are formulated on the basis of comparison of obtained results with the results from shape optimization procedure presented in previous paper.
6
75%
EN
The paper evaluates the impact of undermining on the slope deformation in Staric. For the purposes of such an evaluation, isocatabase maps, parameters of terrain deformations calculated for the point lying on the ground surface of the slope deformation and inclinometric measurements in two wells, out of which the first is situated on the sliding slope and the second in the vicinity of the landslide body, have been used. On the basis of the inclinometric measurements a slope deformation movement vector perpendicular to the rock and soil mass vector caused by undermining was identified.
PL
Artykuł pokazuje wpływ eksploatacji górniczej na deformacje zboczy w Stafic. W celu oszacowania wielkości wpływu działalności górniczej wzięto pod uwagę pomiary osiadań, oraz parametry deformacji terenu otrzymane z pomiarów geodezyjnych z rejonu zboczy oraz z pomiarów inklinometrycznych. Pomiary te były wykonywane w dwóch studniach, z których jedna znajdowała się bezpośrednio na kontrolowanej skarpie, a druga w bliskim jej sąsiedztwie. Na podstawie pomiarów inklinometrycznych określono przemieszczenia zbocza oraz kierunek ruchu mas gruntowych.
PL
W pracy przedstawiono opis i analizę procesu degradacji i odprężenia górotworu naruszonego robotami geoinżynieryjnymi w sklepionym stropie wyrobiska podziemnego. Podano wzory na określenie zasięgu strefy odprężonej i wielkości pionowego ciśnienia górotworu tej strefy.
EN
Description and analysis of a process of decompression of the depredated rock mass into the vaulted roof of the underground excavation arc given in the paper. There arc some formulas to calculate dimensions of the loosened zone and its vertical pressure.
PL
W artykule opisano mechanizm degradacji półki skalnej i przeanalizowano proces odprężenia górotworu nad wyrobiskiem podziemnym. Podano schemat obliczeniowy podatnego sklepienia ciśnień.
EN
Mechanism of a degradation of the rock plate is described and a process of the rock mass decompression upon the underground excavation is analyzed in the paper. There is given the calculation scheme of a yielding pressure arch.
PL
Artykuł jest kontynuacją opisu zachowania się warstw górotworu nad eksploatowanym, systemem komorowo-filarowym z ugięciem stropu, złożem rud miedzi. W ramach dotychczas zrealizowanych prac opisano dwa sposoby zachowania się warstw stropowych z punktu widzenia koncentracji naprężenia i wytężenia górotworu, co w konsekwencji może spowodować powstanie i propagację lokalnej strefy zniszczenia materiału i utratę stateczności warstwy. Opisano wytężenie górotworu w warstwie stropu zasadniczego, który w zależności od fazy rozwoju eksploatacji jest belką jednostronnie utwierdzoną, zawisającą nad zrobami lub belką, jak wyżej, wspartą na zrobach. Prezentowany artykuł jest próbą opisania mechanizmu uginania warstw stropowych prowadzącego do rozwarstwienia stropu zbudowanego z dwóch różnych, pod względem fizyko-mechanicznym, ośrodków skalnych (dolomit i anhydryt). Rozwarstwienie będące wynikiem różnicy sztywności warstw stropu bezpośredniego (dolomit) i zasadniczego (anhydryt) inicjowane jest nad calizną i zrobami w ściśle określonych odległościach od linii frontu eksploatacji. Miejsca inicjacji rozwarstwienia - rozczepiania się warstw stropowych - obliczono, wyznaczając punkty przegięcia krzywej obniżenia tych warstw: punkt A rysunek 2 i punkt B rysunek 3.
EN
The article is continuation of the research works concerning the principal and direct roof strata deflection above the deposit mined by means of the chamber-pillar system with roof deflection in the exploitation conditions of the copper deposits in LGOM. A model of the roof deflection and the solutions of the equations of the beam's axis deflection have been shown in the earlier papers. In this paper has presented the functions of the deflection with two points: A and B of start of stratification the Basic and Direct Roof. The Point A has located in the area over the seam of deposit, and the Point B - over the pillars. The new constants of equations have been calculated. The new lines describing deflection of the Roof Beams have been presented in the figure 2 and 3.
PL
Cechą wyróżniającą obudowy wyrobisk podziemnych (w tym tuneli) jest to, że obudowy te współpracują z górotworem, tzn. na kontakcie obudowy i górotworu powstają przemieszczenia, powodujące zaistnienie sił (odporu górotworu), które działają oprócz aktywnego parcia górotworu. Istnienie odporu sprężystego górotworu poważnie zwiększa nośność obudowy. Fakt ten spowodował, że odpór ten należy uwzględnić w obliczeniach statycznych. Jednak stosowany sposób posiada dwie zasadnicze wady: nie uwzględnia wpływu konstrukcji obudowy na wartość współczynnika podatności podłoża oraz nie uwzględnia zmienności wartości współczynnika podatności podłoża wynikającej ze zmienności promienia wyrobiska w wyłomie. W artykule przedstawiono wpływ odporu sprężystego górotworu na projektowany rozstaw odrzwi obudowy łukowej oraz omówiono wpływ konstrukcji obudowy na wielkość tego odporu.
EN
Distinguishing feature of the underground excavations' lining (including tunnels) is their cooperation with a rock mass i.e. displacement on the lining and rock mass contact causing the creation of the forces (elastic passive rock mass pressure) which act beside active rock mass pressure. This fact caused that is necessary to take it into consideration in static calculations. Used method has two faults: it doesn't take into consideration both lining structure influence on the value of the coefficient of subgrade reaction and the variation of this coefficient value connected with the changing of the excavation radius in the breakthrough. The paper presents elastic passive rock mass pressure influence on designed distance of steel arch support. The lining structure influence on the elastic passive rock mass pressure value was also discussed.
EN
The paper deals with the problem of shape optimization of underground tunnel excavation. In the pioneering work of Sałustowicz, the elliptic shape was assumed a priori to be an optimal one and then a determination of suitable semi-axes ratio was only the question. Two cases were distinguished there: self-supporting excavation and excavation with the structural support. An evolutionary structural optimization (ESO) procedure, employed in 2005 to optimize shape of underground excavation, confirms the assumptions concerning the case of self-supporting excavations. The case of supported excavation is considered in the present work. Optimization procedure of the simulated annealing (SA) is incorporated in the study. An energetic optimality condition, formulated in the authors’ previous papers is also adopted. Itasca FLAC software is utilized in numerical examples. Four different in situ stress ratios are investigated. The numerical results obtained confirm that the optimal shape tends to be an ellipse. The semi-axes ratio demonstrates compliance with the assumptions already existing in literature.
EN
Underground mining exploitation may result in mining damages to building objects located on a terrain surface. Considering high harmfulness of this phenomenon, the scientists from all over the world have tried to describe impact of underground exploitation on deformations of terrain surface and objects located thereon. The first theories, based on the Gaussian distribution, have emerged in the 1950s and are in use until now. Later on, in connection with development of computational techniques, their availability and numerical methods, a possibility of numerical computations use for forecasting of deformations has emerged. These methods, when suitable numerical models are adopted, enable to include higher number of factors influencing the results being obtained. When constructing numerical model, particular attention should be paid on selection of: appropriate geometry of model, proper constitutive model describing behavior of rock and soil layers, adequate values of rock mass parameters prior to execution of mining exploitation, and after it. The author presented in this article part of these problems, based on own experience.
PL
Podziemna eksploatacja górnicza może wywołać szkody górnicze w obiektach budowlanych znajdujących się na powierzchni terenu. Z uwagi na wysoką szkodliwość tego zjawiska naukowcy z całego świata próbowali opisać wpływ eksploatacji podziemnej na deformacje powierzchni terenu i obiektów na niej się znajdujących. W latach pięćdziesiątych pojawiły się pierwsze teorie oparte na rozkładzie Gaussa które stosowane są po dzień dzisiejszy. Później w związku z rozwojem technik obliczeniowych, ich dostępności oraz metod numerycznych pojawiła się możliwość wykorzystania obliczeń numerycznych do prognozowania deformacji. Metody te przy przyjęciu odpowiednich modeli numerycznych pozwalają na ujęcie większej liczby czynników wpływających na uzyskiwane rezultaty. Przy budowie modeli numerycznych należy zwrócić szczególną uwagę na dobór: odpowiedniej geometrii modelu, właściwego modelu konstytutywnego opisującego zachowanie się warstw skalnych i gruntowych, odpowiednich wartości parametrów górotworu przed przeprowadzeniem eksploatacji i po przejściu eksploatacji. Autor w niniejszym artykule przedstawił część tych problemów bazując na własnym doświadczeniu.
EN
Recognition of properties of the rock mass surrounding a mineral deposit is particularly important for the mining operations at greater depths. Since the rock mass is usually not homogeneous, and its parameters have characteristics of randomness, underground workings safety issue should always be analysed taking into account the dispersion of the values of these parameters around their mean values. In order to assess the impact of geotechnical parameters uncertainty on the excavation stability one uses the appropriate statistical approach. In this paper, by analysing successive combinations of geomechanical parameters of the rock in the measured range, we examined the effect of their variability on risk of underground excavation instability using response surface method.
EN
This research paper deals with an area of subsidence monitored in association with sliding waste dump in Soma-Eynez colliery that is located in westen Turkey. Soma lignite basin is a predominant lignite source that accounts for one third of the total coal production of Turkey. In our case, the initial subsidence was observed after a heavy rain in December, 1992 and took the form of a collapse beneath a Road surface on the west side of the permit area. Subsidences continued in the field until the underground coal mining activity was ceased in 1998. Besides, putting the situation in a more complicated nature, landslide occurred within the spoil tip which is located at the very east of the subsidence field, and the spoil tip material moved to the west covering top of the northeastern boundary of subsidence areas. In this case, a complex geomorphological landform arose which is called the "subsidence + landslide influence zone". The accurate position of this boundary was crucial to find out the active influence angle. Pertaining to the determination of the subsidence boundary, three different methods were employed and the obtained results were correlated with each other. In the initial method, the possible contact plane in the area was drawn by means of mapping of the subsidence fractures since it was very important to distinguish the morphology that was affected from the movements of masses. The second method was the measurement method of movement magnitude on caliper bars. While no movement was observed on some caliper bars, motion was recorded at some others. Thus, the northeastern boundary of the subsidence area could be embedded between active and inactive caliper bars. In the latter technique, stability analysis utilizing the related software was conducted. The horizontal distance (x-distance of sliding material toward the west direction) could be identified by changing the values of groundwater level, spoil tip angle and the height of spoil tip on relevant computer software. The total combination of 80 analyses were performed at bench heights of 50, 40 and 20 m for the spoil tip comprising slopes of 37,5%, 40%, 42,5% and 60%. As a result of these analyses, maximum and minimum x-distances were determined as 600 m and 510 m, respectively. Provided that the ground point (horizontal distance of 510 meters) obtained from the stability analysis is considered in association with the coal production limits underground, the active break angle is obtained nearly 34°. In case the horizontal distance is prospected as 600 m, the value of the active break angle seems to exceed 40°. In his situation, the possible contact plane in the area, which was covered with the landslide material belonging to the spoil tip could be drawn near the point of 510 meters because this distance tends to yield a much coherent break angle with the afore mentioned literature survey. Moreover, landslide is proven to have occurred by the flow of spoil tip material over plastic grayishgreen clay belonging to the P1 formation. Having defeated the fricitional force at the contact of waste and clay, the marl-limestone blocks slid in the western direction at an angle of 13° in which the slide plane looks more linear than the shape of a bowl.
PL
Artykuł przedstawia badania wielkości strefy osiadania monitorowanej w związku z osunięciem się składowiska (hałdy) w kopalni Soma-Eynez w zachodniej części Turcji. Zagłębie lignitów w Soma-Eynez jest głównym źródłem lignitu w Turcji, stanowiąc jedną trzecią całkowitej produkcji węgla w tym kraju. W naszym przypadku początkowe osiadanie gruntu zaobserwowano po większych deszczach w grudniu 1992 roku. Proces osiadania przyjął formę załamania pod powierzchnia drogi w zachodniej części terenu użytkowanego przez kopalnię. Osiadanie na tym terenie postępowało nadal, a w 1998 zaprzestano w tym regionie podziemnej działalności górniczej. Sytuacja dodatkowo skomplikowała się gdy nastąpiło osunięcie wierzchołka hałdy zlokalizowanej we wschodnim krańcu niecki osiadania a osuwający się materiał hałdy przemieścił się w kierunku zachodnim, zajmując północno-zachodnią granicę strefy osiadania. W tym miejscu powstały niezwykle złożone formacje geomorfologiczne, określane jako strefa osiadania i wpływów osuwisk. Precyzyjne określenie granicy tej strefy miało pierwszorzędne znaczenie dla znalezienia efektywnego kąta wpływu eksploatacji. W celu określenia granic strefy osiadania zastosowano cztery wzajemnie skorelowane metody. W metodzie początkowej rysuje się możliwą płaszczyznę kontaktu poprzez rzutowanie załamań powstałych wskutek osiadania, ponieważ należy wyróżnić formacje które zostały naruszone przez ruchy górotworu. Druga metoda polega na pomiarach wielkości przemieszczeń dokonywanych za pomocą taśm mierniczych. W niektórych przypadkach nie notowano żadnych przemieszczeń na jednym przymiarze, za to notowano je na pozostałych. W ten sposób północno-wschodnia granica strefy osiadania może zawierać się pomiędzy aktywnymi i nieaktywnymi przymiarami. W trzeciej metodzie położenie pęknięć powstałych wskutek osiadania definiuje się w oparciu o metody sejsmiczne stosowane w geofizyce. Następnie łączy się wszystkie punkty krańcowe zdefiniowanych pęknięć i oblicza efektywny kata pękania (w tym przypadku jest to 34o). W ramach obliczeń przeprowadzanych tą metodą dokonano także analizy stabilności z użyciem specjalistycznego oprogramowania. Odległość pozioma (x - odległość w kierunku poziomym osuwającego się materiału przemieszczającego się w kierunku zachodnim) określić można poprzez zmianę takich parametrów jak: poziom wód gruntowych, kąt zsypu i wysokość wierzchołka hałdy w programie komputerowym. Łącznie przeprowadzono 80 analiz dla poszczególnych wysokości ławy: 59, 40 i 20 m od wierzchołka hałdy, dla nachylenia: 37.5%, 42.5% i 60%. W wyniku badań obliczono maksymalne i minimalne odległości (x = 600 m i x = 510 m). Zakładając, że punkt terenu określony współrzędną poziomą x = 510 m uzyskany w wyniki analizy stabilności zostanie przeanalizowany z uwzględnieniem limitów wydobycia węgla pod ziemią, to otrzymujemy kąt wpływu eksploatacji 34o. W przypadku gdy rozważana odległość w kierunku poziomym wyniesie 600 m, wartość kąta wpływu przekraczać będzie 40o. W tym przypadku możliwa płaszczyzna kontaktu w tym regionie, pokryta przez materiał przemieszczającej się hałdy, zbliży się do punktu x = 510 m. Odległość ta jest parametrem który znacznie lepiej przybliża kąt wpływu eksploatacji niże uprzednio wymienione metody, cytowane w literaturze przedmiotu. Ponadto, wykazano, że osunięcie terenu odbyło się poprzez płynięcie materiału wierzchołka hałdy po plastycznym podłożu z szaro-zielonej gliny, należącej do formacji P1. Po pokonaniu sił tarcia w strefie kontaktowej pomiędzy materiałem hałdy a gliną, bloki marglowe i wapienne przesuwać się będą w kierunku zachodnim pod kątem 13°, a płaszczyzna zsypu okaże się bardziej liniowa niż kształt niecki.
PL
Metoda georadarowa coraz częściej znajduje zastosowanie w badaniach jakości górotworu wokół podziemnych wyrobisk górniczych. Do podstawowych zadań badawczych należy lokalizacja pustek i stref rozluźnień, jak również większych spękań, uskoków i innych stref osłabienia. Uzyskanie użytecznych radarogramów jest trudne ze względu na wpływ wielu czynników pochodzenia górniczego zakłócających pomiar oraz względnie silne efekty fal wielokrotnych i rewerberacji. W pracy podjęto próbę sklasyfikowania refleksów na radarogramach z pomiarów GPR w podziemnych wyrobiskach górniczych. Podzielono charakterystyczne efekty na dwie grupy pochodzące od granic obiektów górniczych np.: powierzchni wyrobisk, elementów obudowy i wyposażenia wyrobisk itp. oraz od granic naturalnych o wyraźnym kontraście właściwości elektromagnetycznych, np.: pustek i stref rozluźnień, granic litologicznych, większych spękań, uskoków itp. W pracy przedstawiono przykłady takich radarogramów zarejestrowanych w badaniach wykonanych antenami 250 MHz i 100 MHz w wyrobiskach dołowych w różnych warunkach geologicznych. W podsumowaniu sformułowano uwagi dotyczące prowadzenia badań GPR w wyrobiskach górniczych w sposób możliwie efektywny.
EN
Ground Penetrating Radar (GPR) is more and more often used to determine the quality of rock-mass around underground excavations. The main purposes of using GPR underground are localization of voids and looseness zones, as well as greater discontinuities and other weak zones. High quality radarograms are hard to obtain due to influence of factors of mining origin and relatively strong effects of multi-reflected waves and reverberations. In the article various types of GPR signal reflections were identified and classified. Characteristic effects visible on radarograms were divided into two groups. First group consists of reflections from mining objects like excavation surfaces, support elements and underground infrastructures. Second group consists of reflections from natural borders of distinct contrast of electromagnetic properties like voids and looseness zones, greater fractures, faults, lithological borders and others. The article presents examples of radarograms registered in underground excavations by antennas with central frequencies 250 MHz and 100 MHz in many different geological conditions. In conclusions, remarks for effective use of GPR method in underground excavations were formulated.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.