Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wewnątrznaczyniowe leczenie udarów niedokrwiennych mózgu. Neuroradiologia interwencyjna, cz.2

100%

Zawadzki M. , Kordecki K. , Nowicki M. , Walecki J.

|

tom Vol. 14, nr 2

161-164

PL

Poniższy artykuł stanowi kontynuację rozpoczętego w porzednim numerze „Inżynierii Biomedycznej" cyklu publikacji na temat radiologii interwencyjnej. Omówione zostaną podstawowe zagadnienia z zakresu epidemiologii, patofizjologii i aktualnych metod leczenia udaru niedokrwiennego mózgu. Ze względu na profil czasopisma, szerzej zostaną omówione aspekty technologiczne terapii wewnątrznaczyniowej, zaprezentowane nowe urządzenia wprowadzane do praktyki klinicznej i wyniki badań oceniające ich skuteczność w leczeniu udaru. Podstawy techniki wykonywania neuroradiologicznych zabiegów wewnątrznaczyniowych omówione zostały w poprzednim artykule na łamach „Inżynierii Biomedycznej" 1/2008, vol. 14.

2

Dynamika obrazu zaburzeń mowy u pacjentki po udarze niedokrwiennym mózgu – opis przypadku

80%

Kaźmierczak M. , Wichurska K.

|

nr 2

72-79

EN

Introduction. Ischemic stroke accounts for 80-90% of all strokes. If during the incident the speech areas of the brain are damaged, the patients are diagnosed with aphasia. Aim. The aim of the present qualitative research was to show the dynamics of the image of speech disorders of a patient with aphasia in relation to the current state of health and the effects of treatment and speech therapy, conducted in a care and treatment institution. Materials and methods. The research was conducted on a patient after ischemic stroke. Evaluation of the dynamics of the image of speech disorders was made on the basis of an interview with a social worker, the analysis of documentation (medical and psychological), ongoing observation and experimental clinical trials using: SODA test (Aphasia Evaluation Scale), Antoni Bale‑ jko test, Token Test in the short version and the Boston Test for Diagnosis of Aphasia (BTDA). Results. After admission to the Stroke Department with Early Neurological Rehabilitation, the patient was diagnosed with total aphasia and the symptoms persisted for the first two weeks of the stay in the care and treatment institution. As a result of the stabilization of the clinical picture of the patient, speech disor‑ ders took the form of mixed aphasia (with the predominance of motor aspect) of a significant degree, and further gradual improvement of language skills gave the picture of kinesthetic movement aphasia. Conclusions. Speech therapy with a patient with aphasia is a dynamic process that requires actions spread over time, adapted to the patient’s condition and current capabilities. Speech therapist’s activities focus mainly on communication and language disorders, considered in relation to the current functioning of the patient, therefore the diagnosis of aphasia is verified during the therapy.

PL

Wprowadzenie. Udar niedokrwienny mózgu stanowi 80‑90% wszystkich udarów. Jeśli w trakcie incydentu uszkodzone zo‑ staną obszary mózgu odpowiedzialne za mowę, u pacjentów diagnozuje się afazję. Cel pracy. Celem prezentowanych badań jakościowych było ukazanie dynamiki obrazu zaburzeń mowy pacjentki z afazją w odniesieniu do jej aktualnego stanu zdrowia oraz efektów leczenia i terapii logopedycznej prowadzonej w zakładzie opie‑ kuńczo-leczniczym. Materiał i metody. W badaniu wzięła udział pacjentka po uda‑ rze niedokrwiennym mózgu. Oceny dynamiki obrazu zaburzeń mowy dokonano na podstawie wywiadu przeprowadzonego z pracownikiem socjalnym, analizy dokumentacji (medycznej i psychologicznej), bieżącej obserwacji oraz prób eksperymental‑ no-klinicznych przy użyciu: testu SODA (Skala Oceny Dynamiki Afazji), „Testu nazywania” Antoniego Balejki, „Testu Żetonów” (Token Test) w wersji skróconej oraz Bostońskiego Testu do Diagnozy Afazji (BTDA). Wyniki. Po przyjęciu na Oddział Udarowy z Wczesną Rehabili‑ tacją Neurologiczną u pacjentki zdiagnozowano afazję całkowitą. Jej objawy utrzymywały się przez pierwsze dwa tygodnie przeby‑ wania w zakładzie opiekuńczo-leczniczym. W efekcie stabilizacji obrazu klinicznego chorej zaburzenia mowy przyjęły postać afazji mieszanej (z przewagą aspektu motorycznego) znacznego stopnia, a dalsza stopniowa poprawa sprawności językowej dała obraz afazji ruchowej kinestetycznej. Wnioski. Postępowanie logopedyczne z pacjentem z afazją jest procesem dynamicznym, wymagającym działań rozłożonych w czasie, dostosowywanych do kondycji oraz aktualnych moż‑ liwości chorego. Czynności logopedy koncentrują się głównie na zaburzeniach komunikacji i języka, rozpatrywanych na tle aktualnego funkcjonowania pacjenta, dlatego diagnoza dotycząca afazji podlega weryfikacji w trakcie prowadzonej terapii.

3

Hemikraniektomia dekompresyjna w leczeniu związanego z udarem niedokrwiennym złośliwego obrzęku mózgu – przegląd badań klinicznych

80%

Borysowicz A. , Janik P.

|

nr 3

137-143

EN

Extensive ischaemic strokes resulting from middle cerebral artery occlusion may lead to massive cerebral oedema and cause an abrupt intracranial pressure increase. Life-threatening malignant cerebral oedema, which is found in 1–10% of patients with supratentorial stroke, usually develops from day two to day five after the onset of the symptoms of stroke. It frequently concerns younger patients with no prior history of ischaemic events. Clinical signs include consciousness disorders that accompany profound neurological deficits. Conventional conservative treatment is poorly effective. It seems therefore that decompressive hemicraniectomy may be a promising option. This article is a review of the most important randomised clinical trials and meta-analyses concerning this treatment method. The results indicate that hemicraniectomy in patients younger than 60 years of age is associated with lower mortality but many patients still require permanent or temporary care. The effects of surgical treatment in patients older than 60 years of age are worse. Hemicraniectomy does increase survival, but this effect is achieved at the cost of very severe disability in the vast majority of patients. The decision about hemicraniectomy should be made with caution after discussing the prognosis concerning survival and probable poor performance with the patient and his or her family. According to the current recommendations, there are no grounds for rendering patients ineligible for the procedure due to the dominant hemisphere involvement.

PL

Rozległe udary niedokrwienne wynikające z zamknięcia tętnicy środkowej mózgu mogą prowadzić do rozwoju masywnego obrzęku mózgu i gwałtownego wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Zagrażający życiu złośliwy obrzęk mózgu, występujący u 1–10% chorych z udarami nadnamiotowymi, rozwija się zazwyczaj w okresie od drugiej do piątej doby po wystąpieniu objawów udaru. Często dotyczy młodszych pacjentów, bez wcześniejszych incydentów udarowych w wywiadzie. Klinicznie obserwuje się pogorszenie stanu świadomości towarzyszące głębokiemu deficytowi neurologicznemu. Tradycyjne sposoby leczenia zachowawczego są mało efektywne, wydaje się zatem, iż obiecującą strategią postępowania może być dekompresja neurochirurgiczna. W pracy dokonano przeglądu najważniejszych randomizowanych badań klinicznych i metaanaliz dotyczących tej metody leczenia. Wyniki badań wskazują, że u osób przed 60. rokiem życia hemikraniektomia wiąże się ze spadkiem śmiertelności, jednak wielu chorych wymaga stałej lub czasowej opieki. Efekty operacyjnego leczenia pacjentów po 60. roku życia są gorsze. Hemikraniektomia zwiększa co prawda przeżywalność, niemniej w znakomitej większości przypadków kosztem bardzo ciężkiej niepełnosprawności. Decyzja o przeprowadzeniu hemikraniektomii powinna być podejmowana ostrożnie, po przedstawieniu choremu i jego rodzinie rokowania co do przeżycia i prawdopodobnego złego stanu funkcjonalnego. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami nie ma natomiast podstaw, by wykluczać chorych z zabiegu ze względu na zajęcie półkuli dominującej.

4

The influence of physiotherapy on motor control re-education among patients after ischemic stroke

60%

Zielonka-Pycka K. , Szczygieł E. , Golec E.

|

2018

|

tom 22(1)

4-14

PL

Wstęp: Autorzy pracy prezentują wpływ dwóch programów fizjoterapii na reedukację zachowań motorycznych u chorych po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu. Jednym z nich jest program oparty na ćwiczeniach łączących elementy PNF i NTD Bobath, drugi natomiast, to ćwiczenia mięśni głębokich tułowia z wykorzystaniem Fotela PUM. Materiał i metody: Materiał badań stanowiła grupa 60 chorych obu płci, którzy doznali udaru niedokrwiennego mózgu skutkującego niedowładem połowiczym. Podzielono ich na dwie grupy. Grupę I stanowiło 18 kobiet (60%) i 12 mężczyzn (40%), którzy realizowali autorski program ćwiczeń aktywizujących mięśnie głębokie z wykorzystaniem Fotela PUM. Grupa II to 15 kobiet (50%) i 15 mężczyzn (50%), którzy realizowali program ćwiczeń metodami standardowymi tzn. w oparciu o trening metodą PNF i Bobath. Wyniki: Wskazują na skuteczność obu metod, z przewagą programu autorskiego. Wnioski: Poprawa aktywności mięśni głębokich wpływa korzystnie na ich napięcie mięśniowe, równowagę i kontrolę posturalną. Zmniejsza napięcie mięśniowe, poprawia stereotyp chodu i charakterystykę obciążania kończyn dolnych.

EN

Introduction: The authors present the influence of two physiotherapy programmes on the re-education of motor behaviour in patients after ischemic stroke. One of them is a programme based on exercises combining PNF and NTD Bobath elements, while the other is a deep trunk muscle exercises with the use of the PUM armchair. Material and methods: The study material was a group of 60 patients of both sexes who suffered ischemic stroke resulting in hemiparesis. They were divided into two groups. Group I consisted of 18 women (60%) and 12 men (40%) who followed the author’s programme of deep muscle activation exercises using the PUM armchair. Group II consisting of 15 women (50%) and 15 men (50%) followed the exercise programme using standard methods, i.e. based on PNF and Bobath methods. Results: They indicate the effectiveness of both methods, with the predominance of the author’s programme. Conclusion: The improvement of deep muscle activity in the examined group of patients has positive influence on their muscle tone, balance and postural control, which in turn, reduces muscle tension, improves gait stereotype and load characteristics of lower limbs. ischemic stroke, postural control, deep muscles Article received: 30.01.2018; Accepted: 30.03.2018

5

Opieka pielęgniarska nad pacjentem po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu - studium przypadku.

60%

Bajor K. , Andrzejczyk P.

|

nr 2

72-77

PL

Obecnie liczba zachorowań na udary mózgu niebezpiecznie wzrasta, co stanowi duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. Udar niedokrwienny stanowi główną przyczynę powodującą niepełnosprawność, pogarszając znacznie jakość życia chorego, a często prowadzi nawet do śmierci. Ponad 20% pacjentów w Europie umiera w pierwszych 3 miesiącach po wystąpieniu epizodu udarowego, natomiast kolejne 20% zmaga się z ciężką niepełnosprawnością, nie pozwalającą na powrót do normalnego życia sprzed wystąpienia choroby. Zmniejszenie wydolności pacjenta po udarze wpływa na wszystkie aspekty jego życia. Stan chorego po udarze wymaga pomocy przy podstawowych czynnościach życia codziennego, co stanowi znaczne obciążenie dla samego pacjenta, jak i jego rodziny. Konieczne jest więc pogodzenie się z faktem choroby i wynikającymi z niej ograniczeniami oraz nabycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do opieki nad pacjentem po udarze mózgu. Celem pracy było wskazanie wybranych problemów opiekuńczo-pielęgnacyjnych i deficytów pacjenta po udarze niedokrwiennym mózgu i zaproponowanie czynności mających na celu ich skuteczne rozwiązanie. Do opracowania procesu pielęgnowania posłużono się metodą indywidulanego przypadku i wykorzystano następujące metody badawcze: obserwacja bezpośrednia pacjentki, wywiad, analiza występujących objawów i dokumentacji medycznej, wykorzystanie skali oceny świadomości pacjenta Glasgow, skali samoobsługi Barthel i skali ryzyka odleżyn Norton. U analizowanej pacjentki występujące problemy były skutkiem obciążenia sercowo-naczyniowego, wynikającego z choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego oraz stanu po zawale mięśnia sercowego, a także deficytu w kwestii samoopieki i obniżonego nastroju. Stan badanej pacjentki oceniono również pod kątem wystąpienia ponownego epizodu udaru mózgu w wyniku przewlekłego nadciśnienia tętniczego. Badany przypadek przebiegał typowo dla obrazu klinicznego udaru niedokrwiennego. Chora była przytomna, choć występowały lekkie zaburzenia świadomości. Jej stan określany był na średnio ciężki. Obserwowany był narastający deficyt neurologiczny, objawiający się narastającymi problemami z mową i zaburzeniem równowagi. Nie stwierdzono gwałtownych objawów charakterystycznych dla udaru krwotocznego. Chora poddana została leczeniu zachowawczemu na oddziale neurologicznym. Prawidłowo realizowany proces pielęgnacyjny i leczniczy pozwolił uniknąć niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań związanych z wystąpieniem udaru mózgu, a podjęte interwencje pielęgniarskie zaskutkowały skutecznym rozwiązaniem problemów opiekuńczo-pielęgnacyjnych pacjentki.

EN

Nowadays, the number of cerebral stroke increases dangerously, which is a challenge for modern medicine. Ischemic stroke is the main cause of disability, significantly worsening the patient’s quality of life and often even leading to death. In Europe, more than 20% of patients die within the first three months after the onset of an episode of stroke, while another 20% struggle with severe disability, not allowing them to return to life before the onset. Decrease in the efficiency of the patient after stroke affects all aspects of his life. The condition of a patient after stroke requires help with the basic activities of everyday life, which is a significant burden for the patient and his family. It is necessary to reconcile with the fact of the disease and the resulting restrictions and to acquire the knowledge and skills necessary to care for the patient after a stroke. The aim of the study was to identify selected care and nursing problems and deficits of the patient after ischemic stroke and to propose actions for their effective solution. In order to develop the nursing process, an individual case method was used and the following methods were used: patient’s direct observation, history, symptoms and analysis of medical records, Glasgow coma scale, Barthel self-care scale and Norton scale for assessing risk for pressure ulcer. In the analyzed patient, the existing problems were the result of cardiovascular burden resulting from the current ischemic heart disease, hypertension and condition after myocardial infarction, as well as the deficit in the matter of self-care and depressed mood. The patient’s condition was also evaluated for re-occurrence of stroke as a result of longterm hypertension. The case studied was typical for the clinical picture of ischemic stroke. The patient was conscious, although there were slight disturbances of consciousness. Her condition was determined to be medium heavy. There was a growing neurological deficit manifested by increasing problems with speech and disturbance of balance. There were no violent symptoms characteristic of hemorrhagic stroke. The patient underwent conservative treatment in the neurological ward.Properly implemented care and treatment process allowed to avoid complications related to the occurrence of stroke that are dangerous for health and life, and the nursing interventions have resulted in an effective solution to the patient’s care problems.

6

Zastosowanie wideonystagmografii u chorych po udarze mózgu w tylnym obszarze unaczynienia

60%

Gawron W. , Koziorowska-Gawron E. , Budrewicz S. , Koszewicz M. , Ejma M.

|

tom Vol. 17, nr 3

231-234

PL

Wideonystagmografia (VNG - videonystagmography) jest jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych w diagnostyce otoneurologicznej. Pacjenci po udarze w obrębie móżdżku i/lub pnia mózgu często skarżą się na zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Nieprawidłowości w obrębie móżdżku, w obszarze tylnego unaczynienia, mogą zaburzać odruchy wzrokowo-okoruchowe i przedsionkowo-okoruchowe. Celem pracy była ocena zaburzeń u pacjentów po udarze w obrębie móżdżku lub pnia mózgu. Materiał i metoda. Badanie VNG wykonano u 11 pacjentów w średnim wieku 59 lat po udarze móżdżku (n = 6) lub pnia mózgu (n = 5). Badania przeprowadzono w okresie od 1 miesiąca do 8 lat po incydencie. Wyniki. We wszystkich przypadkach, przynajmniej jeden z testów, biorąc pod uwagę również próby kaloryczne, był nieprawidłowy. Zaburzenia w obrębie obwodowej części narządu przedsionkowego dotyczyły jedynie pacjentów z ogniskiem zlokalizowanym w móżdżku. Wnioski. Odchylenia w badaniu VNG utrzymują się przez wiele lat po incydencie udaru móżdżku lub pnia mózgu. Osłabienie pobudliwości przedsionka może być indukowane zmianą naczyniopochodną w móżdżku.

EN

Videonystagmography (VNG) is one of the basic tools used in the otoneurological examination. Patients after stroke in cerebellum and/or in brain stem often complain due to vertigo or dizziness. Disturbances in cerebral posterior circulatory area may impair visual-oculomotor and vestibular-oculomotor reflexes. The aim of the work was an evaluation of VNG disturbances in patients after cerebellum or brain stem stroke. Material and method. VNG was performed on 11 patients aged 49-74 (average age: 59 years), after cerebellum (n = 6) or brain stem (n = 5) stroke. The tests were performed in the period from 1 month to 8 years after the stroke. Results. It was stated that at least one VNG test, including caloric, was improper. Disturbances in peripheral parts of vestibular organ were observed only in patients with cerebellum lesion. Conclusions. VNG disturbances may last many years after cerebellum or brain stem stroke. Vestibular weakness may be induced by vascular lesion of cerebellum.

7

Poszukiwanie biomarkerów zapalnych udaru niedokrwiennego mózgu

51%

Jóźwicka M. , Głąbiński A.

|

nr 2

106-110

EN

The search for stroke biomarkers has been initiated several years ago. Commonly available and sensitive biomarkers of stroke are still not available for the early diagnosis of this disease as well as for monitoring of its treatment. The ideal stroke biomarker should be very specific to differentiate stroke from other clinically similar diseases like complicated migraine, transient ischaemic attack (TIA), multiple sclerosis or posticus paralysis. Moreover, its concentration in the blood should correlate with the concentration in the cerebrospinal fluid (CSF). Additionally it should be detectable shortly after stroke clinical signs appearance and should allow to differentiate between TIA and stroke or ischaemic stroke with haemorrhagic stroke. Good stroke biomarker should be also an useful indicator of effectiveness of stroke treatment. In this review we present potential inflammatory biomarkers tested in stroke and their experimental models. The most commonly analysed inflammatory biomarkers are C-reactive protein (CRP), interleukin 1, 6, 8, metalloproteinase 9 (MMP-9), vascular cell adhesion molecule-1 (VCAM-1), intracellular cell adhesionmolecule (ICAM) and tumour necrosis factor-alpha (TNF-α). Currently available results suggest that there are a few potentially interesting inflammatory biomarkers of stroke but still further studies are necessary to confirm their usefulness in this field.

PL

Od wielu lat prowadzone są poszukiwania biochemicznych markerów udaru mózgu. Wciąż brakuje jednak ogólnie dostępnego i wystarczająco czułego biomarkera udaru niedokrwiennego mózgu, którego obecność byłaby przydatna zarówno we wczesnej diagnostyce udaru, jak i w monitorowaniu skuteczności jego leczenia. Idealny biomarker udaru mózgu powinien charakteryzować się wysoką specyficznością (tzn. pozwolić na odróżnienie udaru od innych podobnych klinicznie chorób, takich jak: migrena skojarzona, przemijający atak niedokrwienny – transient ischaemic attack, TIA, porażenie ponapadowe czy stwardnienie rozsiane), być łatwo oznaczalny we krwi, a jego stężenie we krwi powinno korelować ze stężeniem w płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR). Ponadto powinien pojawiać się w krótkim czasie od zachorowania i umożliwić różnicowanie TIA z udarem dokonanym, a udar krwotoczny – z niedokrwiennym oraz być wskaźnikiem prognostycznym dla oceny skuteczności leczenia. W niniejszej pracy przedstawiamy przegląd potencjalnych biomarkerów zapalnych badanych w klinicznym i doświadczalnym udarze niedokrwiennym mózgu. Najczęściej analizowanymi biomarkerami zapalnymi są: białko C-reaktywne (C-reactive protein, CRP), interleukiny 1, 6, 8, metaloproteinaza 9 (metalloproteinase 9, MMP-9), śródbłonkowy czynnik adhezji komórek-1 (vascular cell adhesion molecule 1, VCAM-1), wewnątrzkomórkowy czynnik adhezji komórek (intracellular cell adhesion molecule, ICAM), czynnik martwicy nowotworów alfa (tumor necrosis factor alpha, TNF-α). Dostępne obecnie wyniki badań wskazują, że istnieje kilka potencjalnie interesujących biomarkerów zapalnych udaru mózgu, jednak niezbędne są dalsze badania, aby potwierdzić ich przydatność w tym zakresie.

8

Adiponektyna i leptyna a udar niedokrwienny mózgu

51%

Pyzik M. , Karp-Majewska A.

|

tom 8

|

nr 2

84-89

EN

Abdominal obesity becomes very significant health’s problem, especially because it is connected with pathogenesis of cardiovascular diseases. Adipose tissue is not only a store of excess energy but a hormonally active system too. The substances produced by adipose tissue are adipocytokines. Two of them are leptin and adiponectin. Adiponectin levels are inversely related to the adiposity degree, despite of adipose tissue is only source of it. concentrations of adiponectin have been reported to be decreased in patients with coronary artery diseases, type II diabetes mellitus, hypertensions and dyslipidemia patients in some insulin resistant states. It takes part in processes regulate glucose and lipid metabolism and it has anti-inflammatory and antiatherogenic properties. Adiponectin has a potential protective ability towards to cardiovascular diseases. Positive correlation with degree of adiposity has been reported for leptin – hormone involved in the regulation of food intake and energy expenditure. Leptin exerts many potentially atherogenic effects. It has been reported to influence on arterial hypertension, endothelial dysfunction, platelet aggregation, insulin resistant and activation of sympathetic system. In this way it can play very important role in development of stroke. Recent studies suggest that adiponectin and leptin may play an important role in obesity-associated cerebrovascular diseases. There is still too little evidence to say that these two hormones are independent marks of ischemic stroke and confirm their role in stroke pathogenesis.

PL

Otyłość brzuszna staje się coraz istotniejszym problemem zdrowotnym, głównie ze względu na związaną z nią koincydencję rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Tkanka tłuszczowa jest nie tylko źródłem zapasów energii, ale również hormonalnie czynnym systemem. Substancje wydzielane przez komórki tkanki tłuszczowej to adipocytokiny, do których zaliczamy między innymi leptynę i adiponektynę. Pomimo iż tkanka tłuszczowa jest jedynym źródłem adiponektyny, paradoksalnie jej stężenie w otyłości ulega obniżeniu. Ponadto niższe stężenia wykazano u chorych z chorobą niedokrwienną serca, cukrzycą typu II, nadciśnieniem tętniczym i dyslipidemią, czyli w stanach prawdopodobnej insulinooporności. Adiponektyna bierze udział w procesach usprawniających metabolizm glukozy i lipidów oraz wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwmiażdżycowe, a więc i potencjalnie ochronne działanie wobec chorób sercowo-naczyniowych. Ze wzrostem zgromadzonej tkanki tłuszczowej pozytywnie koreluje poziom leptyny, hormonu uczestniczącego w regulacji poboru pożywienia i wykorzystania energii. Leptyna wykazuje wiele potencjalnie proaterogennych właściwości. Poprzez między innymi wpływ na ciśnienie krwi, układ fibrynolityczny, funkcje śródbłonka, agregację płytek, oporność na insulinę oraz aktywację układu sympatycznego może odgrywać istotną rolę w rozwoju niedokrwiennego udaru mózgu. Badania sugerują, że adiponektyna i leptyna mogą stanowić ogniwo łączące otyłość z chorobami naczyniowymi OUN. Wciąż jednak istnieje zbyt mało danych, by uznać oba hormony za niezależne markery wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu oraz potwierdzić ich rolę w jego patogenezie.

9

Genetycznie uwarunkowane zaburzenia hemostazy w patogenezie udaru niedokrwiennego mózgu

51%

Nowak M.

|

nr 4

48-55

EN

In physiological conditions, the hemostasis system performs two basic functions: stops bleeding by forming blood clots and keeps the circulating blood fl owing by dissolving the clot. The processes of coagulation and fi brinolysis in a state of homeostasis and are controlled by activators and inhibitors. Numerous studies have demonstrated the existence of the relationship between genetically conditioned bleeding disorders/fi brinolysis and an increased risk of ischemic stroke. Among these disorders are the shortage of coagulation inhibitors (AT, protein C and S, heparin cofactor II) and genetically determined high levels of coagulation/fi brinolysis protein (fi brinogen, thrombin-antithrombin complexes and plasminogen activator inhibitor), as well as mutations/polymorphisms of genes encoding coagulation components (factor V, prothrombin, platelet glycoprotein). Clinically, these disorders are risk factors for ischemic stroke and intensify the process of coagulation, favoring embolic-thrombotic incidents. Currently, the wide access to genetic, immunological and biochemical testing allows one to diagnose the causes of stroke. Hence, determination of the concentrations of natural anticoagulants and fi brinogen in plasma as well as the analysis of genetic polymorphisms and mutations occurring in genes encoding coagulation/fi brinolysis seem to be useful in the diagnosis. The results of genetic analysis may allow one to determine the clinical phenotype of the disease, which can be used in estimating the risk of stroke.

PL

W warunkach fizjologicznych układ hemostazy pełni dwie podstawowe funkcje: zatrzymuje krwawienie przez tworzenie skrzepliny oraz utrzymuje płynność krwi poprzez rozpuszczenie skrzepu. Procesy krzepnięcia i fibrynolizy pozostają w stanie homeostazy i kontrolowane są przez odpowiednie aktywatory i inhibitory. W licznych badaniach udowodniono istnienie związków między genetycznie uwarunkowanymi zaburzeniami krzepnięcia/fibrynolizy a zwiększonym ryzykiem udaru niedokrwiennego mózgu. Do zaburzeń tych należą niedobory inhibitorów krzepnięcia (AT, białek C i S, kofaktora heparyny II), a także uwarunkowane genetycznie wysokie stężenia białek układu krzepnięcia/ fibrynolizy (fibrynogen, kompleksów trombina-antytrombina i inhibitora aktywatora plazminogenu) oraz mutacje/polimorfizmy genów kodujących elementy układu krzepnięcia (czynnika V, protrombiny, glikoprotein płytkowych). Klinicznie zaburzenia te należą do czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu i nasilają proces wykrzepiania, sprzyjając incydentom zatorowo-zakrzepowym. Obecnie szeroki dostęp do badań genetycznych, immunologicznych i biochemicznych umożliwia postawienie właściwej diagnozy przyczyn wystąpienia udaru mózgu. Stąd też przydatne w diagnostyce wydają się oznaczanie stężeń naturalnych antykoagulantów i fibrynogenu w osoczu oraz analiza genetyczna polimorfizmów i mutacji występujących w genach kodujących czynniki krzepnięcia/fibrynolizy. Wyniki analiz genetycznych mogą pozwolić określić fenotyp kliniczny choroby, co może być wykorzystane przy szacowaniu ryzyka wystąpienia udaru.

10

Hiperlipidemia a markery aktywacji płytek krwi u pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu

51%

Pawełczyk M. , Chmielewski H. , Baj Z. , Klimek A. , Kaczorowska B.

|

nr 4

263-269

EN

Background: Platelet hyperactivity and coagulation readiness are additional predictors increasing risk of vascular events. The association between hyperlipidemia, excessive platelets activation and reactivity may be clinically significant because of increasing risk of ischemic stroke. Aim: The aim of our study was to investigate the influence of hyperlipidemia on platelet activation markers (platelet P-selectin, leukocyte-platelet aggregates) in patients after ischemic stroke. Methods: The study group consist of 41 patients after ischemic stroke (>3 months) confirmed by CT. We assessed platelet P-selectin and leukocyte-platelet aggregates in hyperlipidemic (HL, n=21), normolipidemic (NL, n=20) group and 20 healthy subjects served as controls using monoclonal antibodies anti-CD61, anti-CD62 and anti-CD45 on flow cytometer. We also assessed MPV and fibrinogen tolevel. Results: We observed the highest percentage of platelets CD62P+ in HL and it was significantly higher compared to NL (p<0,05) and control group (p=0,005). The fibrinogen serum concentration was significantly higher in HL and NL in comparison with control group (p<0,001). There were no significant differences in the percentage of leukocyte-platelet aggregates and MPV between study group. Conclusion: We observed the risk of thrombosis in the shape of the increase of fibrinogen serum concentration in all patients after ischemic stroke. What’s more we noticed that the platelet activation is more intensive in patients with hiperlipidemia.

PL

Wstęp: Nasilona aktywność płytek krwi i gotowość koagulacyjna są czynnikami zwiększającymi ryzyko incydentów naczyniowych. Związek, jaki występuje pomiędzy hiperlipidemią a nadmierną aktywacją i reaktywnością płytek, może mieć istotne znaczenie kliniczne z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu. Cel pracy: Celem pracy jest ocena wpływu hiperlipidemii na wybrane markery aktywności płytek krwi u pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu. Materiał i metodyka: Badaniem objęto 41 pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu (>3 miesięcy) potwierdzonym badaniem TK głowy. U pacjentów z hiperlipidemią (HL=21) i normolipidemią (NL=20) oraz u 20 zdrowych osób stanowiących grupę porównawczą oceniano płytkową P-selektynę oraz agregaty leukocytarno-płytkowe przy użyciu cytometrii przepływowej, stosując przeciwciała monoklonalne anty-CD61, anty-CD62 i anty-CD45. Ponadto oceniano MPV oraz stężenie fibrynogenu w osoczu. Wyniki: W grupie HL obserwowano najwyższy odsetek płytek krwi CD62P+ znacząco wyższy niż w grupie NL (p<0,05) i grupie porównawczej (p=0,005). Stężenie fibrynogenu w osoczu w grupie pacjentów udarowych NL i HL było znamiennie wyższe od stężenia fibrynogenu w grupie porównawczej (p<0,001). Nie wykazano istotnych różnic w odsetku agregatów leukocytarno-płytkowych oraz w średniej objętości płytek krwi pomiędzy poszczególnymi grupami. Wnioski: U wszystkich pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu obserwowano stan zagrożenia trombozą pod postacią zwiększonego stężenia fibrynogenu oraz nadmierną aktywację płytek krwi, bardziej nasiloną w grupie pacjentów z hiperlipidemią.

11

Patogeneza rozwoju blaszki miażdżycowej w tętnicach szyjnych

51%

Jóźwicka M. , Głąbiński A.

|

tom 11

|

nr 4

265-273

EN

It is scientifically confirmed that atherosclerosis simultaneously develops in the whole arterial system. The mechanism and character of atherosclerotic plaque formation is similar in different regions of the vascular system. The essence of atherosclerosis pathogenesis appears to be an excessive inflammatory and fibroproliferative response to various forms of arterial wall injury. The development of unstable atheromatous plaques is closely related to the inflammatory process involving the arterial wall. Immunological factors seem to play an important role in the development of atherosclerotic plaques and their destabilization. Unstable plaque is characterized by higher blood supply, thinner and more fragile fibrous layer and higher number of inflammatory cells. Lipid core of plaque is bigger and more rich in liquid cholesterol esters. Pathological and growing vessels are the main source of bleeding to plaque what leads to its rupture. Cytokines and growth factors have a strong impact on activation of atheromatous plaque. Finding of inflammatory markers of plaque destabilisation in blood serum may be an additional diagnostic tool useful for diagnosis and monitoring of stroke management. It should be stressed that a closer look at participation of the immune system in pathogenesis of artherosclerosis may contribute to a development of the new therapies of this pathology and its complications like ischaemic stroke.

PL

Badania naukowe pokazują, że zmiany miażdżycowe mogą rozwijać się jednocześnie w różnych naczyniach. Charakter i mechanizm powstawania tych zmian jest bardzo podobny. Miażdżyca to proces chorobowy, którego istotą jest nadmierna, zapalno-proliferacyjna odpowiedź na uszkodzenie ściany tętnicy. Proces zapalny toczący się w obrębie ściany naczynia wiąże się z rozwojem niestabilnych zmian miażdżycowych. Blaszka tego typu cechuje się bogatszym unaczynieniem, cieńszą, podatną na pęknięcia czapeczką włóknistą oraz zwiększoną liczbą komórek zapalnych. Rdzeń lipidowy blaszki staje się obszerny i bogaty w płynne estry cholesterolowe. Nieprawidłowe i rozrastające się naczynia są głównym źródłem wylewów do blaszki i jej obrzeża, co w efekcie prowadzi do jej pęknięcia. W procesie rozwoju blaszek miażdżycowych biorą udział różnorodne komórki układu immunologicznego, głównie monocyty, makrofagi, limfocyty T i B oraz komórki dendrytyczne. Ponadto udokumentowany został wpływ mediatorów zapalnych, a także czynników wzrostu na rozwój blaszek miażdżycowych. Znalezienie markerów zapalnego podłoża destabilizacji blaszek miażdżycowych w surowicy może stanowić istotne uzupełnienie badań diagnostycznych stosowanych w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia udaru niedokrwiennego mózgu. Poznanie udziału komórek układu immunologicznego w rozwoju miażdżycy może pozwolić na dokładniejsze zrozumienie mechanizmu powstawania blaszek miażdżycowych oraz przyczynić się do wprowadzenia nowych metod leczenia miażdżycy i jej powikłań, w tym udaru niedokrwiennego mózgu.

12

The diseases classification method on gait abnormalities characteristic contributions

41%

Chandzlik S. , Piecha J.

|

2005

|

tom Vol. 9

187--194

EN

Present medicine uses computers in various applications, especially in a field of a diseases level classification and diagnosis. In many cases an automatic conclusion making units are the main goal of the computer systems usage. The software units are developed for the diseases classification or for monitoring of the disease medical treatment. An example application was described in this paper. It concerns a gait abnormalities level analysis that is described by a data records gathered by insoles of Parotec System for Windows (PSW) [17,18]. The PSW software package is used for visualisation of the gait characteristic static and dynamic characteristic features. In the authors' works many additional data components were distinguished. The field of the applications is located within the neurological gait characteristics also the source applications concern orthopaedics [16,18]. Careful analysis of the data provided the developers with new areas the PSW applications [4,11,13]. For conclusion making units the artificial networks theory was implemented [2,4,11,13]. For more effective training of the neural networks specific characteristic measures were introduced [4,5]. They allow controlling the training process more precisely, avoiding mistakes in current records classification.

13

Emergent CT angiography and risk of contrast-induced acute kidney injury in acute ischaemic stroke

41%

Yeo L. L.-L. , Teo B.-W. , Teoh H.-L. , Paliwal P. , Ting E. , Gopinathan A. , Koo I. J.-Y. , Lim S. J.-H. , Rathakrishnan R. , Sharma V. K. , Chua H.-R.

|

nr 2

65-70

EN

Objectives: Emergent computed tomography angiography with contrast is commonly performed for acute ischaemic stroke, but potentially delayed pending admission renal function assessment due to purported risk of contrast-induced acute kidney injury. Such clinical dilemma warrants further evaluation. Methods: We retrospectively examined the incidence of contrastinduced acute kidney injury in acute ischaemic stroke patients who underwent a single initial contrasted computed tomography angiography or two serial contrasted computed tomography angiographies, versus acute kidney injury in patients with no contrast exposure. Acute kidney injury and extended renal dysfunction were defined as increase by >50% in serum creatinine from admission, within 5 days and after 30 days respectively. Results: Of 465 patients with acute ischaemic stroke, 372 underwent computed tomography angiography (203 with single initial contrasted computed tomography angiography, 169 with two serial contrasted computed tomography angiographies), and 93 patients had no contrast exposure. 33% of entire cohort had diabetes mellitus and 9.4% had chronic kidney disease, both comparable between subgroups. Acute kidney injury occurred in 2.5%, 2.4%, and 9.7% with single initial contrasted computed tomography angiography, two serial contrasted computed tomography angiographies, and no contrast exposure, respectively (p = 0.004). Corresponding rates of extended renal dysfunction were 1.5%, 0.6%, and 6.5% (p = 0.185). On multivariate analysis, diabetes mellitus and lower baseline estimated glomerular filtration rate were independently associated with acute kidney injury, while lower estimated glomerular filtration rate was associated with extended renal dysfunction (p < 0.05). Contrast-exposed patients did not have higher risk for acute kidney injury (odds ratio, OR = 0.25, 95% CI 0.096–0.647, p = 0.004) or extended renal dysfunction (OR = 0.083, 95% CI 0.008–0.810, p = 0.032) versus non-contrasted patients. Receiving two computed tomography angiographies within 24 hours did not confer added risk for contrast-induced acute kidney injury. Conclusions: Emergent or serial computed tomography angiographies in acute ischaemic stroke were associated with very low risk of acute kidney injury and extended renal dysfunction, and these risks were not significantly higher than in acute ischaemic stroke patients with no early contrast exposure.

PL

Cel pracy: Angiografię metodą tomografii komputerowej z podaniem kontrastu (angio-TK) powszechnie stosuje się w przypadku ostrego niedokrwiennego udaru mózgu, jednakże często wykonanie badania jest opóźniane w celu dokonania uprzedniej oceny funkcji nerek w związku z domniemanym ryzkiem wystąpienia ostrego uszkodzenia nerek indukowanego kontrastem radiologicznym. Ten istniejący w praktyce klinicznej dylemat zasługuje na bliższe zbadanie w celu rozwiania wątpliwości dotyczących należytego sposobu postępowania. Metoda: Przeprowadziliśmy retrospektywną analizę częstości występowania ostrego uszkodzenia nerek spowodowanego podaniem kontrastu wśród pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym mózgu, u których wykonano pojedyncze wstępne badanie angio-TK lub dwa następujące po sobie badania angio-TK, w porównaniu z częstością występowania ostrego uszkodzenia nerek u pacjentów bez ekspozycji na kontrast. Ostre uszkodzenie nerek i przedłużająca się niewydolność nerek zostały zdefiniowane jako wzrost stężenia kreatyniny w surowicy o ponad 50% w stosunku do stężenia obecnego w momencie przyjęcia pacjenta odpowiednio w okresie 5 i 30 dni od daty przyjęcia. Wyniki: Spośród 465 pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym mózgu u 372 wykonano angio-TK (u 203 pacjentów pojedyncze wstępne badanie angio-TK, a u 169 dwa następujące po sobie badania angio-TK), natomiast 93 pacjentom nie podawano kontrastu. U 33% pacjentów z całej kohorty występowała cukrzyca, a u 9,4% przewlekła choroba nerek, przy czym odsetki te kształtowały się podobnie w obu podgrupach. Ostre uszkodzenie nerek wystąpiło u 2,5% pacjentów, u których przeprowadzono pojedyncze badanie angio-TK, u 2,4% pacjentów, którzy przeszli dwa następujące po sobie badania angio-TK, oraz u 9,7% pacjentów bez ekspozycji na kontrast (p = 0,004). Odsetek pacjentów z przedłużającą się niewydolnością nerek wyniósł w tych samych grupach odpowiednio 1,5% (pojedyncze badanie angio-TK), 0,6% (dwa następujące po sobie badania angio-TK) oraz 6,5% (brak badania angio-TK) (p = 0,185). Analiza wielowariantowa wykazała, iż cukrzyca oraz niższy wyjściowy szacunkowy współczynnik przesączania kłębuszkowego były w sposób niezależny związane z przedłużającą się niewydolnością nerek (p < 0,05), natomiast niższy współczynnik przesączania kłębuszkowego wiązał się z przedłużającą się niewydolnością nerek. U pacjentów, którym podano środek kontrastujący, nie występowało zwiększone ryzyko ostrego uszkodzenia nerek (OR = 0,25, 95% CI 0,096–0,647, p = 0,004) ani też przedłużającej się niewydolności nerek (OR = 0,083, 95% CI 0,008–0,810, p = 0,032) w porównaniu z pacjentami, którym nie podawano środka kontrastującego. Przeprowadzenie u pacjenta dwóch następujących po sobie badań angio-TK w 24-godzinnym przedziale czasowym nie zwiększało ryzyka ostrego uszkodzenia nerek wywołanego ekspozycją na środek kontrastujący. Wnioski: Zarówno pojedyncze, jak i powtarzane badania angio-TK wykonywane u pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym mózgu związane były z bardzo niskim ryzykiem ostrego uszkodzenia nerek i przedłużającej się niewydolności nerek, a ryzyko to nie było istotnie statystycznie wyższe niż u pacjentów z ostrym udarem mózgu, u których nie przeprowadzano wczesnego badania z podaniem środka kontrastującego.

14

Zmiany wybranych parametrów czynnościowych u pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu

41%

Hawrylak A. , Hawrylak A. , Barczyk K. , Wojna D. , Zawadzka D.

|

tom Vol. 14, nr 2

120-125

PL

Choroby naczyń mózgu, których najbardziej dramatycznym powikłaniem jest udar, od wielu lat są w centrum zainteresowania wielu badaczy. Celem pracy było określenie wpływu wybranych zabiegów fizjoterapeutycznych na kształtowanie się ruchomości i obwodów w obrębie kończyn górnych i dolnych u osób po udarze niedokrwiennym mózgu. Badaniami objęto 40 osób, mężczyzn i kobiet, w wieku 35-71 lat. Po zastosowanym leczeniu fizjoterapeutycznym zaobserwowano wyraźną poprawę ruchomości w stawach kończyn górnych i dolnych w obu grupach badawczych. Natomiast nie stwierdzono znaczącego przyrostu masy mięśniowej po 6 tygodniowym okresie usprawniania.

EN

Diseases of cerebral vessels, where ischemia is the most dramatic complication, have been studied for many years. The goal of this examination was to determine the influence of selected physiotherapeutic procedures on the changes of mobility and dimensions within the upper and lower limbs in patients after cerebral ischemia. Studies included 40 patients of 35-71 years of age; the individuals were divided into groups with regard to sex. A significant improvement of mobility in the upper and lower limbs* joints in both research groups was observed after the physiotherapeutic procedures. On the other hand, no significant muscle mass increase was observed after a 6-week period of rehabilitation.