W artykule omówiono ogólne zasady różnicowania składki na ubezpieczenie wypadkowe w krajach Unii Europejskiej. Przedstawiono obecnie obowiązujący w Polsce mechanizm różnicowania stopy procentowej składek na poziomie działalności gospodarczej oraz zasady różnicowania stopy procentowej składek na poziomie płatników składek, które wejdą w życie od 1 kwietnia 2006 r.
EN
The article discusses some general rules to differentiate contributions in work accidents insurance in the European Union member states. It outlines the mechanism for contribution differentiation at branch level, which is currently effective in Poland, and the rules to differentiate contribution rates amongst contributors, which are planned to be enacted commencing 1 April, 2006.
A one-off for family members in the event of the death of an insured person as a result of an accident at work or occupational disease shall be of an insurance nature. It is granted in the event of the death of an insured person who was covered by accident insurance. The benefit is paid by ZUS on the basis of a decision. It is paid from the accident fund, where the premiums paid for accident insurance are collected. In addition, the amount of the premium depends on the degree of risk of accident. The conditions for one-off compensation and its amount were structured in a schematic manner, since it was not necessary to determine the nature and size of the damage. Such rules for determining one-off compensation lead to simplification and scheme for compensation for damage. These features of compensation mean that the damage can be repaired in a limited manner. Accident compensation does little to meet the characteristics of civil law compensation. The extent to which the compensatory function of compensating for damage is to be carried out will depend on the type of damage and its extent, as well as on whether family members will be entitled to other accident benefits.
PL
Jednorazowe odszkodowanie przysługujące członkom rodziny w razie śmierci ubezpieczonego w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej ma charakter ubezpieczeniowy. Przysługuje ono w razie śmierci ubezpieczonego, który był objęty ubezpieczeniem wypadkowym. Świadczenie jest wypłacane przez ZUS na podstawie decyzji. Jego wypłata następuje z funduszu wypadkowego, w którym gromadzone są składki płacone na ubezpieczenie wypadkowe. Ponadto wysokość składki jest uzależniona od stopnia ryzyka wypadkowości. Przesłanki jednorazowego odszkodowania oraz jego wysokość zostały ukształtowane w sposób schematyczny, gdyż bez konieczności ustalania rodzaju oraz rozmiaru szkody. Takie reguły ustalania jednorazowego odszkodowania prowadzą do uproszczenia oraz schematyzmu w zakresie wyrównania szkody. Wymienione cechy odszkodowania powodują, że szkoda może zostać naprawiona w sposób ograniczony. Odszkodowanie wypadkowe w niewielkim stopniu spełnia cechy charakteryzujące odszkodowanie cywilnoprawne. Zakres realizacji funkcji kompensacyjnej polegającej na wyrównaniu szkody będzie uzależniony od rodzaju szkody oraz jej rozmiaru, a także od tego, czy członkom rodziny będą przysługiwały inne świadczenia wypadkowe.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Niniejsza publikacja skupia się na zagadnieniach definicji wypadku przy pracy, wypadku w drodze do pracy i wypadku w drodze z pracy. Poruszona została również problematyka wpływu na niezdolność do prowadzenia pojazdu mechanicznego z przyczyn chorobowych i przełożenia tej okoliczności na uprawnienia odszkodowawcze. Autorka zajęła się również materią zakresu i zasad ubezpieczenia w tzw. podróży służbowej, jak również zagadnieniu kształtowania się uprawnień odszkodowawczych w przypadku naruszenia przez ubezpieczonego przepisów prawa o ruchu drogowym. W pracy poddano analizie orzecznictwo sądowe odnoszące się do ww. problemów, sformułowane na przestrzeni lat 1997-2019.
EN
This publication focuses on the issues of the definition of an accident at work, an accident on the way to work and an accident on the way from work, the issue of the impact of the inability to drive a motor vehicle due to illness and the impact of this circumstance on the right to compensation, matter of coverage and insurance rules in the so-called business travel, as well as the issue of shaping the right to compensation in the event of the insured's violation of traffic law. The paper analyzes court rulings related to the above-mentioned problems, formulated over the years 1997-2019.
W opracowaniu w pierwszej kolejności przybliżone zostały pojęcia wypadku przy pracy i nieszczęśliwego wypadku. Szczególny nacisk położono na zdefi niowanie obu terminów oraz ukazanie ewolucji, jaką te defi nicje przeszły i jakiej nadal podlegają. Istotny jest przede wszystkim przedmiot defi nicji wypadku, czyli określenie, czy wypadkiem nazywane jest zjawisko fi zyczne, które ma miejsce poza ciałem ubezpieczonego, czy wręcz przeciwnie: zjawisko biotyczne mające miejsce w jego ciele, polegające na doznaniu urazu lub śmierci. W miejsce tego podziału w artykule zaproponowano i uzasadniono inne rozumienie pojęcia wypadku: jako zdarzenia polegającego na „zadziałaniu” czynnika zewnętrznego. W dalszej części artykułu przeanalizowano jedną z cech wypadku, występującą zarówno w wypadku przy pracy, jak i nieszczęśliwym wypadku, czyli zewnętrzność przyczyny. Może ona być potencjalnie rozumiana przynajmniej na dwa sposoby. Autor zwraca przy tym uwagę na to, jak zmienia się to postrzeganie w zależności od tego, jak został określony przedmiot wypadku. Ponadto istotnym zagadnieniem poruszonym w opracowaniu jest próba odpowiedzi na pytanie, co odróżnia od siebie pojęcia przyczyny zewnętrznej oraz czynnika zewnętrznego.
XX
The work covers first and foremost an approximation of the concepts of accidents at work and accidents as a whole. Of especial importance is a defining of these two terms and to show the evolution undergone by these definitions in the past as well as how this evolution is currently proceeding. Of importance is the subject within the definition of accident – that is deciding whether we refer to a physical phenomenon as an accident, which took place beyond the body of the insured party, or the opposite: as a biotic phenomenon occurring within their body and involving injury or death. Th ere is proposed and justified within the article in place of this division another conceptualization of the notion of accident as an event involving the action of an external factor. In a further part of the article one of the features of accidents has been analysed one that occurs both in accidents at work and accidents per se that is the externalization of the cause. This may be potentially understood in at least two ways. The author draws attention in this to the fact that perception changes as a result of how the subject of the accident is defined. In addition an attempt is made in the work to answer the question as to what differs the concept of external cause from external factor.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Constitution of Republic of Poland in the article 67 grants citizens access to social security whenever incapacitated for work by reason of sickness or invalidism as well as having attained retirement age. The scope and forms of social security shall be specified by statute. Statutes which regulate basic issues of social insurance law (sickness insurance, pension insurance, accident insurance) not always obey constitutional principle of equality and justice. In the article author presents selected legal provisions which violate this rule.
PL
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej gwarantuje obywatelom prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Ustawy regulujące podstawowe instytucje ubezpieczeń społecznych (ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie rentowe, ubezpieczenie wypadkowe) nie zawsze pozostają zgodne z konstytucyjną zasadą równości i sprawiedliwości. W artykule autorka prezentuje wybrane przepisy naruszające tę zasadę.
The article concerns the issue of the concept of an accident at work of a Deputy and Senator in the light of the applicable social insurance regulations and the act on the exercise of the mandate of a Deputy or Senator. This issue has been presented in a broader context, taking into account the legal analysis in terms of the definition of an employee accident at work. The differences between an employee accident at work and a non-employee one were discussed in detail. A significant part of the article is devoted to the scope of activities covered by the concept of an accident of a Deputy and Senator.
PL
Artykuł dotyczy problematyki pojęcia wypadku przy pracy posła i senatora w świetle obowiązujących przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Zagadnienie to autorka przedstawia w szerszym kontekście, z uwzględnieniem analizy definicji pracowniczego wypadku przy pracy. Szczegółowo omawia różnice pomiędzy pracowniczym a niepracowniczym wypadkiem przy pracy. Istotną część artykułu poświecono kwestii zakresu czynności objętych pojęciem wypadku posła i senatora.
The search of best methods of the social protection of citizens in case the loss of competency led to appearing the concept of the social protection as the social purpose, the ideal of such social structure in which all will use the welfare in compliance with the potential of productive forces. The social protection is therefore something more than only an assertion of the income because requires actions in all spheres of life of social. The idea of the social protection regarding the rule is realized in three different forms organizationally - financial. This are therefore methods (forms): insurance, of supply and protective. Every from them characterize himself with the determined team of techniques and measures in the field of the way of the accumulation of resources material, necessary to the satisfaction of needs and rules of having at its disposal with accumulated measures. In practice this means that they differ it first of all: the title to benefits, the subjective range of benefits , character of the right to the benefit, the rule of the taxation of the benefit. Benefits admitted from the social security have first of all as a target a cover of the resultant damage as the result of arising of the given class of risk - i.e. the determined living standard in connection with which with the possible uprising exists the duty of payment the contribution. Thereby benefits in virtue of the social security we can divide on such which has for the task a protection: the temporary disability (the sickness benefit and the rehabilitative benefit), reduced efficiency to the work (the supplementary benefit), the permanent disability (the pension in virtue of the disability), the loss of the host (the dependents' pension), the end of the gainful activity in connection with the retirement age (the pension), inabilities of the job processing in connection with the parenthood (the protective benefit, the maternity benefit), incapacities to the independent existence (the nursing allowance). The social insurance system foresees also the payment of benefits so called single. It counts to them: the funeral allowance, the single indemnity for experienced damage on the health or the loss of the host in consequence of the employment injury or the occupational illness. Benefits in virtue of the social security have a payable (the contribution) character and are vested in virtue of the incident of the insurance case(the insured of the risk), after the fulfilment of conditions of the acquisition of this right. Only the incident of the risk and the simultaneous fulfilment of statutory premises (conditions) of the entitlement consequently has constituted the duty after the side of the institution of the insurance-payment of the benefit since the day in which the insured acquired the right to that benefit. Necessary is furthermore the composition for that purpose by the insured of the suitable conclusion, and the payment of the benefit will follow from the date of his composition.
PL
Poszukiwanie najlepszych metod zabezpieczenia społecznego obywateli na wypadek utraty środków do życia doprowadziło do pojawienia się koncepcji zabezpieczenia społecznego jako celu społecznego, ideału takiej struktury społecznej, w której wszyscy będa korzystać z dobrobytu zgodnie z potencjałem sił produkcyjnych. Zabezpieczenie społeczne jest zatem czymś więcej niż tylko zapewnieniem dochodu wymaga bowiem działań we wszystkich sferach życia społecznego. Idea zabezpieczenia społecznego co do zasady jest realizowana w trzech różnych formach organizacyjno-finansowych. Są to zatem metody (formy): ubepieczeniowa, zaopatrzeniowa i opiekuńcza. Każda z nich charaktryzuje się określonym zespołem technik i środków w dziedzinie sposobu gromadzenia zasobów materialnych, niezbędnych do zaspokojenia potrzeb i zasad dysponowania nagromadzonymi środkami. W praktyce oznacza to, że różnią je przede wszystkim: tytuł do świadczeń, zakres podmiotowy świadczeń, charakter prawa do świadczenia, zasady ustalania wysokości świadczenia. Świadczenia przyznawane z ubezpieczenia społecznego mają przede wszystkim na celu pokrycie szkody powstałej na skutek zaistnienia danego rodzaju ryzyka - tj. określonej sytuacji życiowej, w związku z której ewentualnym powstaniem istnieje obowiązek opłacania składki. W związku z tym świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego możemy podzielić na takie, które mają za zadanie ochronę: czasowej niezdolności do pracy (zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne), zmniejszonej sprawności do pracy (zasiłek wyrównawczy), trwałej niezdolności do pracy (renta z tytułu niezdolności do pracy), utraty żywiciela (renta rodzinna), zakończenia działalności zarobkowej w związku z wiekiem emerytalnym (emerytura), niemożności wykonywania pracy w związku z rodzicielstwem (zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński), niezdolności do samodzielnej egzystencji (dodatek pielęgnacyjny). System ubezpieczeń społecznych przewiduje również wypłatę świadczeń tzw. jednorazowych. Zalicza się do nich: zasiłek pogrzebowy, jednorazowe odszkodowanie za doznany uszczerbek na zdrowiu lub utratę żywiciela wskutek wypadku przy pracy albo choroby zawodowej. Świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego mają charakter odpłatny (składka) i przysługują z tytułu zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego (ubezpieczonego ryzyka), po spełnieniu warunków nabycia tego prawa. Dopiero zajście ryzyka i jednoczesne spełnienie ustawowych przesłanek (warunków) nabycia prawa w konsekwencji stanowi obowiązek po stronie instytucji ubezpieczeniowej wypłaty świadczenia od dnia, w którym ubezpieczony nabył prawo do owego świadczenia. Konieczne jest ponadto złożenie w tym celu przez ubezpieczonego odpowiedniego wniosku, a wypłata świadczenia nastąpi od daty jego złożenia.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.