Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zmiany chemizmu wód podziemnych wybranych ujęć Zapadliska Górnośląskiego

100%

Satora S. , Kaczor G.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2006

|

nr 2/1

PL

Zmiany jakości wód podziemnych pobieranych ujęciami zlokalizowanymi w rejonie intensywnego uprzemysłowienia i górnictwa spowodowane są często działalnością antropogeniczną. Charakter zmian jakości jest istotny ze względu na możliwości wykorzystania tych wód do celów wodociągowych. Pozwala on także przyjąć odpowiednie rozwiązania rozbudowy ujęcia czy wprowadzania ewentualnych zabezpieczeń w stosunku do źródeł wywołujących te zmiany. Przedmiotem badań przedstawionym w opracowaniu jest zmienność wybranych parametrów jakościowych, takich jak sucha pozostałość mineralna, twardość ogólna, stężenia jonów SO4, Cl, Ca i Mg w wodach podziemnych czterech ujęć zlokalizowanych we wschodniej części Zapadliska Górnośląskiego. Ujęcia Dobra 1 i 2, Bielany i Galmany, składają się z sześciu studni wierconych o głębokościach 88–101,5 m i wydajności 700–8000 m3∙d-1 ujmujących wody z poziomu triasowego oraz szyb wentylacyjno-podsadzkowy J. Dąbrowski o głębokości 103 m i wydajności 2000 m3∙d-1 ujmujący wody karbońskie. Szczegółowa analiza zmienności składu chemicznego wskazuje na duże zmiany suchej pozostałości w triasowych wodach ujęcia Galmany, nieco mniejsze w ujęciach Bielany i Dobra 1. Występuje również duża zmienność twardości, stężeń Ca, Mg, SO4 i Cl w ujęciu Dobra 1, Mg i SO4 w Dobra 2, Cl i SO4 w Bielany. Znaczna zmienność wszystkich badanych składników występowała w ujęciu Dobra 1, Mg i SO4 w Dobra 2, suchej pozostałości, SO4 i Cl w Bielany i suchej pozostałości w Galmany. W przypadku wód karbońskich ujmowanych szybem Dąbrowski duża zmienność dotyczyła jedynie jonów Mg.

EN

Changes of underground waters quality in the intakes located in the intensive industrialization and mining area are caused by anthropogenic activity. The type of quality changes is essential to use these waters in water-supply systems. It also allows for accepting proper solution of extension of intake or introduce possible protection relatively to source evoking these changes (bring about changes). The subject of research presented in this article is variability of selected quality parameters such as dry residuum, total hardness, concentration of sulfate, chloride, calcium and magnesium ion concentrations of underground waters from four intakes located in eastern part of Zapadlisko Górnośląskie. Dobra 1 and 2, Bielany and Gal many intakes include six drilled wells of 88,0-101,5 meters depth and discharge about 700,0-800,0 m3 ∙ d-1 taken water from Triassic formation and ventilating-filling shaft J. Dąbrowski of 103,0 meters depth and 2000 m3 ∙ d-1 capacity that takes water from Carbon formation. Detailed analysis of chemical composition variability indicates big changes of dry residuum in Triassic waters intake Galmany, smaller in Bielany and Dobra 1. High variability of water hardness and Ca, SO4 and Cl ion concentrations was affirmed in Dobra 1 intake and Cl and SO4 occurred in Bielany. Considerable variability of all analysed components occurred in Dobra 1 intake, Cl and SO4 in Dobra 2, dry residuum, SO4 and Cl in Bielany intake and dry residuum in Galmany. In case of carbonate water taken from Dąbrowski shaft, high variability concerned only magnesium ions.

2

Zmienność składu chemicznego wód w studniach ujęcia "Stare ujęcie" w Stalowej Woli

100%

Satora S. , Kotowski T.

|

nr 1/IV

PL

Przedmiotem opracowania są czwartorzędowe wody podziemne ujęte 10 studniami wierconymi wykonywanymi w latach 1971 – 1993 o numeracji S-7a, S-9a, S-11b, S-12b, S-15a, S-16a, S-17a, S-18a, S-20a i S-21 stanowiącymi „Stare ujęcie” zlokalizowane w miejscowości Stalowa Wola. Ustalone łączne zasoby eksploatacyjne tych ujęć wynoszą Qe = 394,0 m3·h-1 przy głębokościach studni wynoszących od 30,0 do 36,0 m n.p.m. Stężenia manganu ogólnego w wodach ujęcia „Stare ujęcie” występują w zakresie od 0,001 mgMn·dm-3 do 2,57 mgMn·dm-3, a żelaza ogólnego od 0,01 mgFe·dm-3 do 6,50 mgFe·dm-3. Biorąc pod uwagę klasy czystości wód „Starego ujęcia” to w przewadze zaliczone są one do klas III i IV i charakteryzują się nie najlepszą jakością. Zmienność składu chemicznego ujmowanych wód przedstawiona jest w opracowaniu przestrzennie w postaci izolinii, natomiast zmienność czasową omówiono opisowo oraz przy wykorzystaniu statystycznego współczynnika zmienności. Stężenia żelaza ogólnego w wodach „Starego ujęcia” charakteryzują się w przypadku studni S-7a i S-17a bardzo dużą zmiennością, studni S-9a, S-18a, S-20a i S-21 dużą, a studni S-15a średnią zmiennością. Stężenia manganu ogólnego w wodach studni S-15a i S-18a charakteryzują się małą zmiennością, w wodach studni S-7a, S-9a i S-21 średnią zmiennością, a w wodach studni S-17a i S-20a dużą zmiennością.

EN

The subject of the study is quaternary groundwater intaken by 10 drilled wells numbered as follows: S-7a, S-9a, S-11b, S-12b, S-15a, S-16a, S-17a, S-18a, S-20a and S-21 constructed in the period 1971 – 1993 and forming „Stare ujęcie” located in Stalowa Wola. Total manganese concentration in waters of „Stare ujęcie” intake falls within the range from 0.001 mgMn·dm-3 to 2.57 mgMn·dm-3, and total iron – from 0.01 mgFe·dm-3 to 6.50 mgFe·dm-3. Given the quality classification of „Stare ujęcie” waters – they predominantly belong to 3rd and 4th class and their quality is unsatisfactory. The chemical composition variability of the intaken waters is spatially presented in the study in the form of hydroisolines, while the temporal variability was discussed descriptively and with the use of statistical coefficient of variation. The variability of total iron concentration in waters of „Stare ujęcie” is very high in the case of wells S-7a and S-17a, in the case of wells S-9a, S-18a, S-20a and S-21 – it is high, while in well S-15a the variability is medium. Concentration of total manganese in waters of wells S-15a and S-18a is characterized by low variability, in waters of wells S-7a, S-9a and S-21 – by medium variability, while in waters of wells S-17a and S-20a its variability is high.

3

Transport rumowiska, skład jakościowy osadów oraz chemizm wody potoku Młynne w Gorcach (Karpaty polskie)

100%

Radecki-Pawlik A. , Klonowska-Olejnik M. , Florencka N.

Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Inżynieria Środowiska

|

2002

|

tom 22

4

Zróżnicowanie składu chemicznego fliszowych karpackich wód podziemnych

100%

Satora S.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2009

|

nr 06

PL

W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie stężeń wybranych własności chemicznych oraz składu chemicznego wód podziemnych ujmowanych studniami wierconymi na terenie karpackiej części województwa małopolskiego. Omawiane wody podziemne występowały w skałach okruchowych oraz fliszowych wieku czwartorzędowego, paleogeńskiego i kredowego. Własności chemiczne obejmowały wielkości suchej pozostałości mineralnej, twardość ogólna oraz odczyn pH wody, natomiast skład chemiczny oznaczenie takich jonów jak HCO3-, SO42-, Cl-, NO2-, NO3-, PO43-, Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, Mn2+. Pod względem mineralizacji badane wody są najczęściej normalnie słodkie, słabo zasadowe i średnio twarde. Zawierają one najczęściej podwyższone stężenia jonów Fe i Mn, niekiedy też jonów SO42-, Cl- oraz Na. Wielkość statystycznego współczynnika zmienności badanych parametrów chemicznych wskazuje na to, że odczyn pH wód pod tym względem kwalifikowany jest jako mało zmienny, sucha pozostałość, twardość ogólna, HCO3-, Ca2+ i Mg2+ (za wyjątkiem wód czwartorzędowych), K+ (za wyjątkiem wód czwartorzędowych i kredy) jako średnio zmienne, Cl-, NO2-, NO3-, PO43- i Mn2+ (tylko w wodach czwartorzędowych), Na- i K- (tylko w wodach kredy), Fe2+ oraz Mn2+ jako o bardzo dużej zmienności (wsp. zmieności> 100). Pod względem hydrochemicznym badane wody czwartorzędowe są Ca-HCO3-SO4, wody paleogeńskie HCO3-Ca-Mg, a wody kredowe HCO3-Ca.

EN

In the article the variability of concentration of selected chemical properties as well as chemical composition of underground waters intaken by drilled wells on the area of carpathian part of Malopolska province was presented. Mentioned underground waters occured in the clastic and flysch rocks of Quateriary, Paleogene and Cretaceous period. The chemical properties included the amount of total mineral solids, total hardness and pH reaction of water, whereas chemical composition - the analysis of HCO3 -, SO4 2-, Cl-, NO2 -, NO3 -, PO4 3-, Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, Mn2+ iones concentration. As regards total mineralization the studied waters were described as normal sweet, slightly alkaline and medium hard. Most often they contained higher levels of Fe2+ and Mn2+ iones, sometimes also SO4 2-, Cl- and Na+. The quantity of statistics variability coefficient of analyzed chemical parameters showed that pH reaction of studied waters was classified as low variable, total mineral solids, total hardness, HCO3 2-, Ca2+ and Mg2+ (except Quaternary waters), K+ (except Quaternary and Cretaceous waters) as medium variable, Cl-, NO2 -, NO3 -, PO4 3- i Mn2+ (only in Quaternary waters), Na+ and K+ (only in Cretaceous waters), Fe2+ and Mn2+ as higly variable (variability coefficient > 100). As regards hydrochemical properties analyzed Quaternary waters were Ca-HCO3-SO4, Paleogene –HCO3-Ca-Mg and Cretaceous - HCO3-Ca.

5

Przybliżona ocena składu chemicznego wód podziemnych na podstawie pomiaru przewodności elektrycznej wody

88%

Satora S.

|

tom 19

6

Parametry fizyko-chemiczne wód Białowieskiego Parku Narodowego

88%

Krzysciak-Kosinska R. , Keczynski A.

|

tom 33

|

nr 4