Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Sacrum w krajobrazie w aspekcie rekreacji kontemplacyjnej

100%

Kepkowicz A.

Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

|

2008

|

tom 02

|

nr 4

2

Funkcja turystyczna i jakość obsługi ruchu turystycznego w zarządzaniu najważniejszymi obiektami sakralnymi na obszarze Polski

100%

Buryan P.

Turystyka Kulturowa

|

2017

|

nr 1

106-127

PL

Trudno dzisiaj wyobrazić sobie podróż kulturową zorganizowaną na obszarze Polski, w programie której nie byłoby ani jednego obiektu sakralnego. Niemalże każde średniej i dużej wielkości miasto ma godną uwagi świątynię, będącą w wielu przypadkach świadectwem historii i odzwierciedleniem dziejów miejsca, w którym powstała. Trasy miejskie, szlaki tematyczne czy standardowe spacery przewodników prawie nigdy takich miejsc nie omijają. To z tego powodu istotne jest nastawienie ich gestorów do ruchu turystycznego, a co za tym idzie – odpowiednie udostępnienie, przejrzyste zasady zwiedzania i wnoszenia opłat oraz proturystyczne inicjatywy. Niestety w wielu przypadkach można odnieść wrażenie, że obiekty sakralne są chronionymi, nieprzyjaznymi turystom bastionami o liczniejszych zakazach niż udogodnieniach. Artykuł ma na celu ocenić jakość obsługi ruchu turystycznego w najważniejszych obiektach sakralnych w Polsce oraz określić pozycję turystyki w zarządzaniu nimi.

3

Dzieje i dziedzictwo reformacji luterańskiej w Polsce jako potencjał i przedmiot turystyki religijnej

100%

Mikos von Rohrscheidt A. , Szczepankiewicz-Battek J.

Turystyka Kulturowa

|

2017

|

nr 3

21-61

PL

Przedmiotem opracowania jest turystyczny potencjał materialnych i niematerialnych świadectw dziedzictwa luterańskiego na terytorium Polski. Kontekst dla genezy, zmiennych losów i dzisiejszego znaczenia poszczególnych zasobów i walorów tworzy obszerny zarys historyczny, obejmujący niemal pięćsetletnią historię tego odłamu protestantyzmu i jego wyznawców w różnych organizmach państwowych. Poszczególne miejsca, obiekty i artefakty zostają zestawione, usystematyzowane oraz poddane analizie pod kątek dostępności, elementów interpretacji i niezbędnych usług turystycznych w otoczeniu. Na tej podstawie zostaje zaproponowany program wyprawy tematyzowanej na dzieje i dziedzictwo luteran, obejmujący wybrane epizody, środowiska, obiekty i kolekcje. W ramach przygotowywania tego programu podjęto szereg ustaleń z gospodarzami, umożliwiających konstrukcję jego lokalnych modułów. Dalej idącym postulatem Autorów jest wyznaczenie i powołanie do życia szlaku kulturowego tematyzowanego na dziedzictwo luterańskie jako trwałej propozycji turystyki religijnej oraz niezależnych od niego samodzielnych regionalnych „stacji” umożliwiających konfrontację turystów z jego wybranymi miejscami i aspektami, dla których zidentyfikowano potencjalne atrakcje i określono poziom ich dostępności.

4

Turystyka religijna i pielgrzymkowa jako czynniki rozwoju regionów europejskich

100%

Różycki P.

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja

|

2010

|

nr 1(5)

161-168

PL

Religious tourism and pilgrimages belong to the oldest forms of tourism. Goethe’s frequently cited remark says that pilgrimage trails to the Saint Jacob’s Tomb have shaped the European continent. These words are of major importance in the age of secularization and tendencies aiming to belittle the significance of religion in Europe. However, despite so many threats to faith and pilgrimages, the pilgrim movement is reviving. It results from several determining factors which are very complex and often subject to changes. Sanctuaries and numerous places that are holy not only for Christians but also for other religions’ followers constitute a significant developmental factor for many European regions. Ancient, traditional holy sites are often used to promote regions and places as cultural trails. They are sometimes followed by devout pilgrims and sometimes by tourists for research purposes. It happens that the route changes or transforms the tourists’ hearts and they become pilgrims. Thus, the regions develop economically and the participants of tourist and pilgrim movement – spiritually.

5

Uczestnicy megawydarzenia – Światowych Dni Mło-dzieży. (Nie)typowa grupa turystów w Krakowie w 2016 r.

88%

Seweryn R.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

nr 473

507-518

PL

Światowe Dni Młodzieży zasługują na miano wielkiego wydarzenia religijnego. Podczas niego w jednym miejscu młodzi ludzie z całego świata spędzają czas na modlitwie i spotkaniach z papieżem. Czy jednak ich zachowania turystyczne różnią się od zachowań innych turystów, a jeśli tak, to w których kwestiach? Celem artykułu jest próba odpowiedzi na to pytanie w oparciu o wyniki badań ruchu turystycznego w Krakowie. Wykorzystując test chi-kwadrat Pearsona oraz U Manna-Whitneya, ustalono statystycznie istotne odmienności zachowań dwóch grup odwiedzających miasto w 2016 r. – uczestników ŚDM i innych turystów. Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić m.in., że ci pierwsi częściej od drugich szukali informacji w Internecie, mediach społecznościowych, folderach i ulotkach, podróżowali w grupach, korzystali z tańszych środków transportu i noclegów, przebywali dłużej w Krakowie, ale niestety rzadziej poznawali lokalne i okoliczne walory turystyczne.

6

Turystyka religijna osób starszych w Polsce - próba analizy jakościowej

88%

Grotowska S.

Turystyka Kulturowa

|

2017

|

nr 3

7-20

PL

Artykuł przedstawia rezultaty badania turystyki religijnej ludzi starszych w Polsce. Autorka podejmuje problem możliwości uczestnictwa w turystyce religijnej związanej z katolicyzmem, do którego Polacy - w szczególności starsze pokolenia - są przywiązani. Analiza opiera się na badaniach empirycznych - wywiadach pogłębionych oraz zogniskowanych wywiadach grupowych przeprowadzonych wśród mieszkańców Wrocławia w latach 2009-2011. Przedmiotem badania jest znacznie turystyki religijnej dla osób starszych należących do katolickich organizacji i ruchów. Zdaniem autorki turystyka religijna dostarcza seniorom poczucia przynależności do społeczności lokalnej. Ten rodzaj aktywności nie tylko umacnia więzi między uczestnikami i wpływa na styl życia, ale sprawia, że ludzie starsi stają się widoczni w przestrzeni publicznej.

7

Przemiany w turystyce religijnej w Polsce na początku XXI wieku

88%

Mróz F.

Turyzm

|

2019

|

tom 29

|

nr 2

99-108

PL

W opracowaniu opisano przemiany, które zaszły w turystyce religijnej w Polsce na początku XXI w. Zaliczono do nich przede wszystkim rozwój sieci ośrodków i tras pielgrzymkowych, renesans średniowiecznych szlaków pątniczych, niesłabnącą popularność pieszego pielgrzymowania, nowe formy pielgrzymowania i turystyki religijnej – pielgrzymki rowerowe, kajakowe, morskie, narciarskie, konne, nordic walking, biegowe, na hulajnogach, rolkach i nartorolkach. W przestrzeni pielgrzymkowej Polski obserwuje się rosnące zainteresowanie „wakacjami” i urlopami w klasztorach, pustelniach oraz domach rekolekcyjnych, a także stały wzrost weekendowej turystyki religijnej. Turystów religijnych oraz pielgrzymów przyciągają do sanktuariów – oprócz stałych nabożeństw i uroczystości religijnych – organizowane w nich obrzędy, misteria, odpusty i święta religijne.

8

Masowość a turystyka kulturowa – doświadczenia uczestników Światowych Dni Młodzieży w Krakowie

88%

Pokojska W. , Pudełko A.

Turystyka Kulturowa

|

2017

|

nr 4

73-87

PL

Artykuł opiera się na badaniach wykonanych w ramach projektu „Światowe Dni Młodzieży 2016 jako fenomen społeczny, kulturowy i religijny”, realizowanego przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, we współpracy z Instytutem Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutem Spraw Publicznych (także Uniwersytet Jagielloński), dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Obserwatorium kultury. W ramach badania przeprowadzono blisko 600 wywiadów jakościowych z uczestnikami ŚDM, gospodarzami, przedsiębiorcami i przedstawicielami instytucji publicznych, oraz wykonano kwerendę medialną i analizę typu deskresearch. W artykule został podjęty temat doświadczeń turystycznych pielgrzymów przybywających do Polski na czas ŚDM. Celem artykułu jest udzielnie odpowiedzi na poniższe pytania badawcze: 1. Jaka oferta turystyczna została zaproponowana pielgrzymom w trakcie Dni w Diecezjach i wydarzeń centralnych w Krakowie? 2. Jaki był główny cel przyjazdu pielgrzymów? Czy kierowały nimi wyłącznie względy natury religijnej (przeżycia duchowe), czy też chcieli poznać Polskę i podążyć śladem świętych wywodzących się z naszego kraju (cele związane z turystyką, w tym turystyką religijną)? 3. Na ile, w kontekście ŚDM można mówić o turystyce kulturowej opartej na doświadczaniu, mimo bez wątpienia masowej skali całego wydarzenia?

9

Turystyka religijna w rezerwacie "Kalwaria Pacławska" w województwie podkarpackim

75%

Ziaja M. , Wojcik T.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG

|

2013

|

nr 22

10

Wizja turystyki Kościoła rzymskokatolickiego

75%

Dziubiński Z.

Turystyka i Rekreacja. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

|

2010

|

tom 06

11

Turystyka pielgrzymkowa zrównoważona – Karta sanktuarium dostępnego (Ksd)

71%

Gołębieska K. , Ostrowska-Tryzno A. , Pawlikowska-Piechotka A.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2018

|

tom 16

|

nr 2

73-86

EN

Knowing the extent of the detailed conditions for sustainable development of culture – religion tourism seems to be an important issue, because interest in religious tourism, pilgrimages, cultural and religious tourism in Poland seemed to be unabated. Among millions of tourists annually visiting the most popular sanctuaries, many are people with different kind of disabilities, elders and families with toddlers. However the issue was not yet a material for broader and deeper scientific studies in Poland. Weight of the precise of discernment seemed to be particularly important in the context of pilgrims expected in Poland in 2016, on the occasion of World Youth Day, as well as in subsequent years, what will be the likely consequence of this year’s celebrations. One of the most important outcomes of the study is the ‘Inclusive Religious Sanctuaries Chart’ (IRSCH), helpful with identification of the material and non-material barriers. In this text the authors present the findings of research carried out under ds-144 and ds.-245 AWF Warsaw projects (Ministry of Science and Higher Education grants for the years 2014-2018).

PL

Poznanie społecznych i przestrzennych uwarunkowań zrównoważonego rozwoju turystyki kulturowo – religijnej wydaje się problemem ważnym, ponieważ zainteresowanie tą formą w Polsce nie słabnie. Wśród nich jest wiele osób z niepełnosprawnością, starszych, rodzin z małymi dziećmi. Problematyka dostępności sanktuariów dla niepełnosprawnych nie była dotąd materiałem szerszych i pogłębionych studiów naukowych w Polsce, co zachęca do podjęcia rozważań nad tą problematyką. Szczegółowa analiza problemu możliwości znoszenia barier dostępności sanktuariów wydawała się autorom szczególnie istotna w kontekście spodziewanego ruchu pielgrzymkowego w Polsce w roku 2016 z okazji Światowych Dni Młodzieży. Jednym z założonych i osiągniętych efektów aplikacyjnych dorobku badań jest opracowanie ‘Karty Sanktuarium Dostępnego’(KSD), pomocnego przy ocenie dostępności miejsc kultu religijnego dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnością. W przedstawionym tekście zaprezentowano dorobek badań ds.-144 oraz ds.-245 AWF Warszawa (granty Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na lata 2014 – 2018).

12

Od turysty do pielgrzyma – wyzwania teologiczno-pastoralne

63%

Roszak P.

Sympozjum

|

2023

|

tom 1(44)

23-41

EN

This article presents an analysis of the current challenges to the identity of the Christian pilgrim in the face of the dynamic growth of religious tourism. The semantic inflation that results in every wanderer being described as a pilgrim implies a new configuration of pastoral care, especially in terms of responding to the perceived “consumerism of the sacred.” In the context of Z. Bauman’s observations concerning the transformation of the pilgrim into the tourist, the article proposes a reverse type of reflection, that is, how the tourist can become a pilgrim in the reality of modern-day pilgrimage routes. The Camino de Santiago was chosen as the point of reference, and current pastoral activities – both institutional and individual – were analyzed.

PL

Artykuł przedstawia analizę wyzwań związanych z tożsamością pielgrzyma chrześcijańskiego w obliczu dynamicznego rozwoju turystyki religijnej. Inflacja semantyczna określająca mianem pielgrzyma każdego wędrowca oznacza nową konfigurację działań duszpasterskich, zwłaszcza sposoby radzenia sobie z konsumpcjonizmem sacrum, jaki wiele osób dostrzega. W kontekście obserwacji Zygmunta Baumana o przekształceniu pielgrzyma w turystę, artykuł proponuje refleksję odwrotną: W jaki sposób turysta staje się pielgrzymem w realiach współczesnych szlaków pielgrzymkowych? Za punkt odniesienia wybrano Camino de Santiago i przeanalizowano aktualnie prowadzone działania duszpasterskie, zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak i indywidualnym.

13

Masyw Montserrat w Katalonii jako obszar turystyczny

63%

Bordas H.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2014

|

tom 47

32-46

EN

The paper analyses the tourism resources in the Massif of Montserrat, located near the metropolitan area of Barcelona (Spain) and protected as a natural park. The area is characterized by favorable conditions for pilgrimage and spiritual retreats as well as for various forms of physical and intellectual leisure activities. The landscapes created by the surreal rock formations with the unique plant communities protected as a natural park are the “magnet” for tourists. The Montserrat Abbey dedicated to the Holy Virgin is one of the oldest centers of the Benedictine spirituality in Europe, expanding its mission of integration of the faith and culture in society, favoring the strengthening of the Catalan national identity based on the Christian roots. Pilgrimage traditions have been revived and the tourist offer has been adapted to the profile of the modern visitor. The infrastructure embraces a developed system of tourist facilities, excellent road and public transport and a good network of hiking trails. The integration of the nature tourism and cultural tourism is being achieved by the sustainable management of the area through the collaboration of local authorities and stakeholders.

14

Religious tourism in areas of environmental value in Poland

63%

Mróz F.

Ekonomia i Środowisko

|

2017

|

tom nr 2

215--230

EN

The study presents pilgrimage sites located in environmentally valuable areas – the areas subject to two forms of nature protection in Poland, i.e. national parks and natural landscape parks. The purpose of the paper is to present, in quantitative terms, shrines in the protected areas of Poland and to analyse the scale and forms of tourism relating to these sites. The subject of the research includes only shrines of the Roman Catholic Church. A descriptive-analytic method, a dynamic-comparative method, as well as statistical methods were used to present the study results. Over 70 of more than 830 shrines that operate in Poland nowadays are located in areas of nature protected by legislation. At present, in the area of nine Polish national parks, there are twelve shrines and pilgrimage sites that are frequently visited by pilgrims and tourists traveling for religious or religious and cognitive reasons. Nowadays, in the area of Polish natural landscape parks (with buffer zones), there are more than 60 shrines.

15

Polaków pielgrzymowanie do Gietrzwałdu w przededniu I wojny światowej

63%

Hochleitner J.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2012

|

tom Zeszyt

|

nr XXVI

81-90

EN

Our Lady of Gietrzwałd from 1877 represents a watershed moment in the history of Warmia. Call the Mother of God expressed in the Polish language of the Holy Rosary revived pilgrimages. Despite the restrictive provisions of the Prussian administration, many Poles were able to secretly cross borders to come here to pray. The dynamics of the movement to the World War I was high, as evidenced by the material quoted in press reports published in “Gazeta Olsztyńska”. Till now the nature of this sanctuary has national and patriotic signs.

PL

Objawienia Matki Bożej w Gietrzwałdzie z 1877 roku stanowią przełomowy moment w dziejach Warmii. Wyrażone w języku polskim wezwanie Matki Bożej o odmawianie różańca świętego ożywiło ruch pielgrzymkowy. Pomimo restrykcyjnych przepisów administracji pruskiej wielu Polakom udawało się potajemnie przekraczać granicę, aby tu się modlić. Dynamika tego ruchu do I wojny światowej była duża, co potwierdzają przytaczane w powyższym materiale relacje prasowe publikowane w „Gazecie Olsztyńskiej”. Do dziś charakter tego sanktuarium ma znamiona narodowe i patriotyczne.

16

Turystyka religijna w rezerwacie „Kalwaria Pacławska” w województwie Podkarpackim

63%

Ziaja M. , Wójcik T.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

tom nr 22

167--176

PL

Województwo Podkarpackie odznacza się wybitnymi walorami przyrodniczymi i kulturowymi. Szczególnie cenne są obiekty i budowle religijne, gdyż stanowią wielką wartość dziedzictwa kulturowego i przyczyniają się do dynamicznego rozwoju turystyki pielgrzymkowej oraz religijnej. Do takich miejsc należy położone na terenie pogranicza polsko-ukraińskiego Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej Kalwaryjskiej w Kalwarii Pacławskiej, do którego udają się pielgrzymi wyznania rzymskokatolickiego i greckokatolickiego. W artykule zaprezentowano sanktuarium oraz walory przyrodnicze i kulturowe rezerwatu przyrody, jak również potwierdzenie tezy, że miejsce kultu religijnego położone w bezpośrednim otoczeniu przyrody może być wiodącym motywem atrakcyjności turystycznej regionu i szczególnym rodzajem krajobrazu sakralnego. Ponadto dokonano analizy ilościowej frekwencji odwiedzających sanktuarium w latach 2004-2011.

EN

Podcarpackie Voivodeship is characterized by very significant natural and cultural values. As a particularly valuable can be considered religious objects and buildings as they represent the great value of cultural heritage and contribute to the quick development of religious and pilgrimage tourism. An excellent example of such kind of places can be Sanctuary of Passion of Christ and of Our Lady of Calvary located in Kalwaria Paclawska where reach the pilgrims both of Roman Catholic as Greek Catholic denominations. This article presents the sanctuary and the natural and cultural values of the nature reserve. It also confirms the thesis that the place of religious worship located in the immediate surroundings of the nature reserve can enhance the tourism value of that region, as well as a special kind of sacred landscape. Furthermore, the quantitative analysis of the frequency of visits to the Sanctuary for the years 2004-2011 is included.

17

Przestrzeń kulturowa powiatu sanockiego i możliwość jej wykorzystania w turystyce wiejskiej

63%

Pisarek M. , Gargała-Polar M.

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

|

2019

|

nr 4 (98)

68-83

PL

Atrakcyjność turystyczna każdego regionu, w tym powiatu sanockiego jest w sposób ścisły związana z jego dziedzictwem kulturowym. W artykule na podstawie przeglądu dostępnych, wtórnych materiałów źródłowych, przedstawiono potencjał turystyki kulturowej powiatu sanockiego oraz najważniejsze i najnowsze atrakcje turystyczne związane z tego typu turystyką. Wśród zabytków dominują obiekty architektury drewnianej, w tym budownictwo sakralne. Obiekty te udostępniane są do zwiedzania turystom na szlakach i w skansenie. W celu wzmocnienia atrakcyjności, w powiecie tworzone są nowe produkty turystyki kulturowej, jak drewniany Rynek Galicyjski, wieża widokowa na ruinach klasztoru i ogród przyklasztorny, Galeria Beksińskiego, Droga Krzyżowa „Nowego Życia”, Szlak Historycznych Receptur. Atrakcję turystyczną stanowią imprezy kulturalne oraz kulinaria regionalne, w tym nawiązujące do ludności łemkowskiej. W powiecie sanockim baza noclegowa oparta jest na obiektach niehotelarskich, np. pokojach gościnnych.

EN

The tourist attractiveness of each region, including the Sanok poviat, is closely related to its cultural heritage. The article, based on a review of available secondary source materials, presents the potential of cultural tourism in the Sanok poviat and the most important and recent tourist attractions related to this type of tourism. The monuments are dominated by wooden architecture objects, including religious buildings. These facilities are open to tourists on the trails and in the open-air museum. In order to strengthen the attractiveness, new cultural tourism products are being created in the poviat, such as the wooden Galician Market, observation tower on the ruins of the monastery and the monastery garden, Beksinski Gallery, Way of the Cross “New Life”, the Trail of Historic Recipes. Tourist attractions are cultural events and regional cuisine, including those referring to the Lemko population. The accommodation base of the Sanok poviat is based on guest rooms.

18

Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju Camino de Santiago w Polsce

63%

Mróz F.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2018

|

tom 14. Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym

292-312

PL

W 2003 r. europejska sieć Camino de Santiago – Drogi św. Jakuba – dotarła do granicy niemiecko-polskiej w Görlitz – Zgorzelec. W następnym roku grupa miłośników Szlaku Jakubowego w Polsce rozpoczęła prace nad wytyczeniem i oznakowaniem pierwszych polskich odcinków szlaku pielgrzymkowego do Santiago de Compostela. W kolejnych latach w wielu regionach Polski pojawiały się inicjatywy oznakowania nowych odcinków Drogi św. Jakuba. Finałem tych projektów jest imponująca liczba 34 oznakowanych polskich odcinków Szlaku św. Jakuba, które łącznie tworzą sieć Camino de Santiago o długości ponad 6 460 km. Przedmiotem badań omówionych w niniejszym artykule były wybrane odcinki Drogi św. Jakuba znajdujące się właśnie na terenie Polski. Badania terenowe przeprowadzono w latach 2006–2017 na 12 takich odcinkach. W sumie, w czasie pieszej wędrówki, przebadano ponad 1 200 km Szlaku św. Jakuba. Celem badań było poznanie przemian, które zaszły w sektorze usług turystycznych na wybranych polskich odcinkach Drogi św. Jakuba, a także przeanalizowanie działań przedsiębiorczych podejmowanych przez władze samorządowe, stowarzyszenia i organizacje turystyczne, bractwa i stowarzyszenia św. Jakuba, a także przedsiębiorców w celu rozwoju ruchu pielgrzymkowego, turystyki religijnej i turystyki kulturowej na badanych szlaku. W przedstawieniu wyników badań posłużono się przede wszystkim metodą opisowo-analityczną, kartograficznymi metodami prezentacji danych, a także metodami statystycznymi. Wyniki badań wskazują, że projektowanie, wytyczanie i oznakowanie 34 polskich odcinków Camino de Santiago jest przede wszystkim zasługą grup miłośników Drogi św. Jakuba, caminowiczów, członków bractw św. Jakuba, stowarzyszeń Jakubowych oraz duszpasterzy. W zdecydowanej większości była to inicjatywa oddolna i wyraz społecznej przedsiębiorczości dziesiątek osób. Dopiero na kolejnych etapach rozwoju Drogi św. Jakuba w poszczególnych regionach stopniowo w „projekty caminowe” włączały się władze samorządów terytorialnych.

EN

In 2003 the European network of Camino de Santiago – Way of St. James reached the border between Germany and Poland in Görlitz – Zgorzelec. In the following year, a group of fans of the Way of St. James in Poland started activities aimed at setting out and marking the first Polish sections of the pilgrimage route to Santiago de Compostela. In the next years, many regions of Poland witnessed initiatives of marking new sections of the Way of St. James. The projects were finalised with an impressive number of 34 marked Polish sections of the Way of St. James which jointly made the network of Camino de Santiago of a length of more than 6,460 km. Selected sections of the Way of St. James in constitute the subject of research. Field studies were conducted during the years 2006–2017 in twelve Polish sections of Camino de Santiago. A length of more than 1,200 kilometres of the Route of St. James was examined (by walking). The objective of the research was to learn about transformations in the sector of tourism services which occurred on selected Polish sections of the Way of St. James and to analyse entrepreneurial activities undertaken both by local government authorities, tourism associations and organisations, Brotherhoods and Associations of St. James, and businesses in order to develop pilgrimage movements, religious tourism and cultural tourism on the analysed route. When presenting research results, mainly the descriptive and analytical method, cartographic presentations methods and statistical methods have been used. The conducted research has shown that the designing, setting out and marking of 34 Polish sections of Camino de Santiago is mainly the contribution of groups of fans of the Way of St. James, Camino pilgrims, members of the Brotherhoods of St. James and Associations of St. James, and priests. In the majority of cases, this was a “grassroots” initiative and an expression of social entrepreneurship of dozens of people. It was only at subsequent stages of the development of the Way of St. James in individual regions that local government authorities gradually joined “Camino” projects.

19

Turystyka religijna zrównoważona – na podstawie sanktuariów Warszawy i regionu Mazowsza

63%

Pawlikowska-Piechotka A. , Gołębieska K.

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja

|

2015

|

nr 2(16)

121-137

PL

Poznanie społecznych i przestrzennych uwarunkowań zrównoważonego rozwoju turystyki kulturoworeligijnej wydaje się problemem ważnym, ponieważ zainteresowanie turystyką religijną i pielgrzymkową w Polsce nie słabnie, czego dowodzą miliony turystów w skali roku odwiedzających najbardziej popularne sanktuaria (Jasna Góra, Piekary Śląskie, Licheń, Kraków-Łagiewniki). W Warszawie i na terenie Mazowsza takimi miejscami kultu, chętnie odwiedzanymi przez turystów, są Niepokalanów oraz kościół św. Stanisława Kostki. Położenie sanktuariów religijnych w bezpośrednim sąsiedztwie zespołów mieszkaniowych może być przyczyną narastających konfliktów na płaszczyźnie: turyści–społeczność lokalna. Problematyka ta nie była dotąd materiałem pogłębionych studiów naukowych w Polsce. Inny wątek, który był szczególnie ważny w przeprowadzonych dotąd badaniach, to problem dostępności sanktuariów dla niepełnosprawnych. Niedostrzeganie w podejmowanych przez teoretyków ruchu turystycznego badaniach wymienionych aspektów szczegółowych dotyczących turystyki religijnej zachęca do podjęcia rozważań nad problematyką społecznych i przestrzennych uwarunkowań turystyki religijnej. Szczegółowa analiza problemu wydaje się istotna w kontekście spodziewanego wzmożenia ruchu pielgrzymkowego w Polsce w roku 2016, z okazji Światowych Dni Młodzieży, a także w latach następnych, ze względu na prawdopodobne nasilenie ruchu turystycznego. W przedstawionym tekście zaprezentowano pierwsze wnioski z badań przeprowadzonych w ramach ds.-245 AWF Warszawa (grant MNiSW na lata 2015–2018).

EN

Knowing the extent of the detailed conditions for sustainable development of culture – religion tourism seems to be an important issue, because interest in religious tourism, pilgrimages, cultural and religious tourism in Poland seemed to be unabated. Its scale is millions of tourists annually visiting the most popular sanctuaries (Jasna Góra, Piekary Śląskie, Licheń, Kraków-Łagiewniki). In Warsaw and Mazowsze such places of worship willingly visited by tourists are Niepokalanów and the Stanislaus Kostka Church. Location of religious sanctuaries in the immediate vicinity of housing complexes may result in increasing conflict at the level of: tourists – local community (which we know in general terms from the press). The issue was not yet material for broader and deeper scientific studies in Poland. Another topic that was particularly important in the studies undertaken was the problem of accessibility sanctuaries for people with disabilities. It should be emphasized that skipping mentioned topics takes place, despite the relatively high popularity of the subject of research more generally, who willingly take many authors. Hence the interest in exactly these highlighted thematic threads and an interest in exact discernment. Weight of the precise of discernment seems to be particularly in the context of pilgrims expected in Poland in 2016, on the occasion of World Youth Day, as well as in subsequent years, what will be the likely consequence of this yearʼs celebrations. In this text we presented the first findings of research carried out under ds.-245 AWF Warsaw (Higher Education grant for the years 2015–2018).

20

Miejsca sacrum trzech wyznań na przykładzie żółtego szlaku turystycznego w Magurskim Parku Narodowym

63%

Wójcik T. , Ziaja M.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

tom nr 19

161--171

PL

Turystyka religijna staje się coraz bardziej popularną formą spędzania wolnego czasu. Wyznaczane są nowe i rewitalizowane – stare szlaki pielgrzymkowe i pątnicze. Artykuł omawia walory Magurskiego Parku Narodowego stanowiący najcenniejszą część Beskidu Niskiego. Jest to obszar o wyjątkowym potencjale przyrodniczo-kulturowym, wynikającym z jego pogranicznego położenia. Jak każde pogranicze obszar dzisiejszego MPN był miejscem przenikania się kultur wielu narodów, stąd w dzisiejszej przestrzeni zachowało się wiele elementów i symboli religijnych, które wzbogacają krajobraz kulturowy. W artykule przedstawiono fragment żółtego szlaku turystycznego od Mrukowej do Krempnej, na trasie którego spotykamy obiekty religijne trzech religii: greckokatolickiej, judaizmu i katolicyzmu. Miejsca odczuwane jako sacrum są coraz rzadsze, dlatego oprócz ochrony potencjału przyrodniczego Magurskiego PN, należy otoczyć szczególną opieką pozostałe religijne zabytki – cerkwie, cmentarze, kapliczki, przydrożne krzyże i miejsca kultu religijnego świadczące o integralności i interkulturowości tego obszaru.

EN

Religious tourism is becoming a more popular leisure activity. These are shown a new and revitalized old pilgrimage routes. The article discusses the values of the Magura National Park representing the most valuable part of the Low Beskid. What makes Magura national park special, is its virgin nature and cultural landscape. Being positioned on the Polish – Slovak border, it is an example of a mixture of those cultures and as a result of that, many religious symbols that enhance its landscape can be found there. This article describes part of the yellow trail between the villages of Krempna and Mrukowa where sacred places of three religions: Greek – Catholicism, Judaism and Catholicism can be found. Because of the fact that the sacred places are becoming a rare element of our landscape, special attention should be given to the natural potential of Magura National Park. Other monuments such as orthodox churches, chapels, roadside crosses and the religious sites should also be protected.