W artykule przedstawiono główne cele zastosowania inżynierii odwrotnej. Scharakteryzowano narzędzia do zdejmowania geometrii elementów statku powietrznego. Omówiono problemy związane z wykorzystaniem skanerów laserowych. Zaprezentowano metodykę odtworzenia geometrii naddźwiękowego układu wlotowego turbinowego silnika odrzutowego. Opracowano model zasadniczego i pomocniczego układu wlotowego silnika RD-33. W pracy przedstawiono charakterystyczne przekroje kanału przepływowego wtotu.
Artykuł przedstawia analizę osiągów zespołów napędowych samolotów wielozadaniowych, obejmuje ona między innymi współczynniki strat samolotów jedno i dwusilnikowych. Dokonano oceny silników eksploatowanych w Siłach Powietrznych RP na samolotach F-16C, MiG-29 i Su-22. Wykonano obliczenia charakterystyki obrotowej silnika RD-33 i uzyskano charakterystyki ciągu silnika, jednostkowego zużycia paliwa, temperatury przed turbiną i stopnia podziału masowego natężenia w funkcji prędkości obrotowej wirnika wysokiego ciśnienia. Przedstawiono również obliczoną charakterystykę prędkościowo-wysokościową, która jest istotna z punktu możliwości wykonywania zadań przez każdy samolot - w tym szczególnie samoloty wielozadaniowe.
EN
This paper presents the analysis of performance of combat aircraft engines, including losses coefficients for single and double engines. Assessment of the engines used in the aircraft F-16C, MiG-29, and Su-22 engines in Polish Air Force has been made. Some rotated characteristic of RD-33 engine and characteristics of engine trust, specific fuel consumption, temperature before a turbine and a bypass ratio were calculated. Also the calculated speed-altitude characteristic, very important for each plane tasks and especially combat aircraft tasks, was presented.
W artykule przybliżono problematykę bilansowania procesów energetycznych turbinowych silników odrzutowych pracujących w lotniczych zespołach napędowych dla potrzeb analizy i oceny podstawowych parametrów pracy. Przedstawiono - rzadko podejmowany w literaturze specjalistycznej w i programach nauczania - problem ogromnych energii niezbędnych do napędu wentylatorów i sprężarek największych współczesnych dwuprzepływowych turbinowych silników odrzutowych wykorzystywanych powszechnie w lotnictwie dalekiego zasięgu. Na podstawie prostego modelu obliczeniowego oceniono wartości przenoszonych mocy oraz wpływ parametrów przepływowych i cech konstrukcyjnych silników na ich osiągi i sprawność efektywną. Moce potrzebne do napędu wentylatorów najwiekszych obecnie używanych silników sięgają 70 MW, a momenty przenoszone przez wary łaczące turbiny z wentylatorami mogą - w warunkach startowych - sięgać 70 000 Nm.
EN
The article presents problems of energy balancing processes in the turbine jet engines that work in aircraft propulsion units and its influence on analysis and evaluation of basic operating parameters. The paper describes the problem - which is rarely discussed in the specialist literature and in school curricula - of huge amounts of energy required to drive the fan and compressor of huge modern turbofan jet engines which are widely used in long-range aviation. On the basis of a simple calculation model, the value of transmitted power as well as the influence of flow parameters and the design characteristics of engines on their performance and efficiency have been estimated. Powers needed for propulsion of the fans at the biggest engines that are currently in use are up to 70 MW, while torques on shafts connecting turbines with fans can reach up to 70,000 Nm at take-off conditions.
W artykule zaprezentowano metodykę optymalizacji projektowania elementów lotniczego silnika turbinowego na przykładzie łopatki turbinowej silnika RD-33. Przedstawiono osobliwości projektowania lotniczego silnika turbinowego i jego zespołów. Opracowano algorytmy w języku GRIP (Graphics Interactive Programming) dla systemu CAD/CAM/CAE Unigraphics. Przeprowadzono dyskusję na temat doboru krzywych do parametrycznego modelowania z uwzględnieniem wejść do wielokryterialnej optymalizacji odtwarzania powierzchni, bazując na technice inżynierii odwrotnej. Przedstawiono proces odwzorowania geometrii od etapu wykonania precyzyjnych pomiarów, identyfikacji danych, weryfikacji krzywych, aż do utworzenia bryły modelowanego obiektu. W pracy zawarto założenia opracowanych przez autorów i zastosowanych algorytmów modelowania elementów struktur lotniczych.
EN
In the work, a method for facilitation of the jet turbine engine design in the CAD/CAMCAE environment was presented (the jet RD-33 was selected as an example). The recommended method utilizes, specially elaborated by the authors, algorithms written in the GRIP (Graphics Interactive Programming) language exclusively for the CAD/CAM/CAE Unigraphics system needs. Evaluation of the curves and surfaces for the parametric modeling, including the entrances into multi criterion optimisation of the curves for airfoils recreation on the base of the reverse engineering techniques, was done. Process of the geometry elaboration from early stage of the precise measurements, through data verification, and curves validation to the final stage of the wane body faces creation was presented as well as the algorithms elaborated by the authors.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.