Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Marzenie ciałem. Przestrzeń edukacyjnych (nie)miejsc i (nie)śladów

100%

Piasecka M.

Przegląd Pedagogiczny

|

2019

|

nr 2

310-322

PL

Artykuł jest prezentacją autorskiego konceptu pod nazwą marzenie ciałem. Taki twórczy oksymoron prowokuje dyskurs pedagogiczny o marzeniach, które wydarzają się na drogach życia i objawiają edukacyjne sensy. Autorka, budując narrację tekstu, wychodzi od tradycji kartezjańskiego dzielenia na ciało i umysł. Ten dualizm, przymus dwuwartościowej logiki nie pozwala ująć istnienia człowieka jako jedności. Marzenia, które także budują to istnienie w pełnym znaczeniu humanitas, mają nie tylko wymiar wyobrażeniowy, ale geofizykalny. Stąd próby przekraczania dualizmu w ujęciach przykładowo M. Merleau-Ponty’ego i M. Henry’ego. Prezentowana tu autorska koncepcja jest jednak dalszym poszukiwaniem i wskazaniem trzeciej przestrzeni będącej hybrydyczną konstrukcją, gdzie ideowo podziały albo-albo zostają zniesione. Trzecia przestrzeń obejmuje jednocześnie perspektywę świata rzeczywistego, materialnego i wyobrażonych reprezentacji przestrzenności. Umożliwia tym samym marzenie ciałem w permanentnej oscylacji (nie)miejsc i (nie)śladów.

2

The third space of civil activity

100%

Mendel M. , Wiza A.

|

nr 6

175-198

EN

The text invites the reader to reflect upon civil activity taken in unexpected places and forms, and going beyond its conventional notions. The first thesis put forward is that members of isolated homogeneous communities (young people in particular) rather than evading civil activity practise civil idleness, much in line with what society expects of them. From this stems our next thesis, which prompts to seek civil activity somewhere else.

PL

Artykuł zaprasza do refleksji nad nieoczywistą aktywnością obywatelską podejmowaną w nieoczekiwanych miejscach i formach. Pierwsza analizowana teza głosi, że członkowie izolowanych homogenicznych społeczności (w szczególności młodzież) nie tyle unikają obywatelskiej aktywności, co praktykują obywatelską bezczynność, zgodnie ze społecznymi oczekiwaniami. Z tego wynika nasza kolejna teza, zgodnie z którą aktywności obywatelskiej należy szukać gdzieś indziej (somewhere else).

3

Creating Urban Heterotopia: Užupis in the Focus of Literature and Film (“Tūla” by Jurgis Kunčinas and “Ten Minutes Before the Flight of Icarus” by Arūnas Matelis)

80%

Bidlauskienė G.

Acta Baltico-Slavica

|

2022

|

tom 46

PL

Celem artykułu jest analiza i porównanie dwóch sposobów przedstawiania wileńskiej dzielnicy Zarzecze: literackiego obrazu Zarzecza stworzonego w powieści Jurgisa Kunčinasa Tūla (1993) oraz obrazu filmowego przedstawionego w filmie dokumentalnym Arūnasa Matelisa Dziesięć minut przed lotem Ikara (1990). Wykorzystanie podejść geokrytyki, studiów miejskich (urban studies) i kontekstów intermedialnych pozwala na powiązanie tych obrazów pod względem dominujących motywów zmysłowego doświadczania miasta, związanych z dwoma sposobami przedstawiania: obserwacji i spaceru po mieście. W powieści Tūla różne sposoby patrzenia sprawiają, że przestrzeń miejska jest widoczna, a wędrówka bohatera łączy poszczególne obiekty z całą przestrzenią referencyjną. Analiza sposobu przedstawienia Wilna, a zwłaszcza Zarzecza, w powieści Tūla podkreśla związki między konstrukcją fikcyjnej przestrzeni miejskiej a strukturą powieści miejskiej. Film Dziesięć minut przed lotem Ikara skupia się na dzielnicy Zarzecze i codziennym życiu jej mieszkańców. Formalnie oko kamery umieszczone na poziomie ulicy zbiega się z potencjalnym odbiorcą i jego fizyczną zdolnością do dotykowego uchwycenia przestrzeni, tj. za pomocą kroków. Jest to niezwykle istotna technika, która łączy wszystkie punkty przestrzenne w jedną całość i podkreśla stały związek między spacerem po mieście a snuciem opowieści poprzez czytanie czy też pisanie. Podsumowując, oba sposoby przedstawiania pozwalają zakwalifikować obszar Zarzecza jako przestrzeń „inną” lub heterotopię ze względu na jej charakterystyczny język, który stanowi jednocześnie praktykę cielesną, nieodłączną dla obu tekstów.

EN

This article aims to analyze and compare two representations of the Vilnius district of Užupis: the literary image created in the novel Tūla by Jurgis Kunčinas (1993) and the cinematic image provided in the documentary Ten Minutes Before the Flight of Icarus by Arūnas Matelis (1990). Applying the approaches of geocriticism, urban studies, and intermedial contexts allows to relate these images in terms of the dominant motifs of the sensorial experience of the city related to two representational strategies: observing and walking in the city. In the novel Tūla, different gazing modes make the urban space visible, and the protagonist’s walking links particular urban objects to the whole referential space. In this way, the analysis of the representation of Vilnius, especially Užupis, in Tūla highlights the links between the construction of the fictional urban space and the structure of the city novel. Ten Minutes Before the Flight of Icarus focuses on the district of Užupis and the everyday life of its residents. The street-level camera eye matches the gaze of the potential perceiver and his bodily ability to grasp the space haptically, i.e. by footsteps. The movement on foot is essential as it connects all the spatial points into one entity and highlights a permanent link between walking in the city and storytelling as reading or writing. Ultimately, both representational strategies allow qualifying the area of Užupis as the “other” space or a heterotopia due to its distinctive language, which is also a bodily practice, intrinsic to both texts.

4

Powieść jako trzecia przestrzeń w zmaganiu o własne miejsce: ukryta polemika z literaturą niemiecką w Pornografii Witolda Gombrowicza

60%

Gall A.

Tematy i Konteksty

|

2017

|

tom 12

|

nr 7

300-314

EN

This paper deals with Gombrowicz’s novel Pornografia which is interpreted as a third space where different literary discourses and philosophical concepts are interwoven. Of a special interest are in this respect two German authors: Thomas Mann and Friedrich Nietzsche. It is the aim of this article to show, to what extent Gombrowicz refers to writings of these two authors in his attempt to establish himself as an important writer in the conditions of his exile in Argentina. The novel Pornografia works in this respect as sphere of interferences and space of emerging hybridity, where Gombrowicz is creating a special textuality consisting of hidden references to and even polemics with Mann and Nietzsche, respectively. The notion of conflict is thus applicable in the description of the literary practice Gombrowicz resorts to in writing his novel.