Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

W sprawie dworu obronnego w Jakubowicach Końskich

100%

Brykowski R.

|

nr 1

49-53

EN

The reinforced manor house at Jakubowice Końskie has been revealed as late as in 1963 during on-the- spot surveys conducted in connection with editorial works .aimed at preparing the publication of a consecutive issue of Catalogue of Monuments of Art in Poland covering the territory of Lublin district. An analysis of architectural forms and styles present in object, the preserved architectural detail (as, for example, the Gothic brick bond in walls, the ashlar quoins built-up of alternating longer .and shorter pieces, ogival jambs in cellar, profiled door-posts) and also some analogies apparent between the manor house in question and the reinforced manor houses at Jeżów and Wieruszyce allowed to date this object back to the first half of the 16t.h century. The eastern part of this manor house was reconstructed and extended probably in the 18th century and then in the turn of the 19th century. It has burnt out in 1966 and was partly demolished. The historical documentation is now under preparation together with an architectural design for its preservation in form of a lasting ruin. However, this decision seems to be one poorly reasoned and provokes to advance an opinion that it would be advisable to make a repeated analysis of possibilities to rebuild .and develop both the object and its surrounding.

2

Trwała ruina zamku jako problem konsewatorsko-krajobrazowy

100%

Bogdanowski J.

|

1977

|

nr 1-2

22-27

EN

The author deals with the notion of preserved ruins deriving its origin from that of the picturesqueness of the landscape (18th century). In the 19th century the former concept was incorporated with the one of authenticity of the monument in ruin. At present the starting point of conservators’ proceedings is recognition of the inseparable connection of the ruins and the landscape. Hence the aid proceedings being reduced nowadays to preservation of the authenticity of the ruins. In the author's opinion all the new, minor components of preserved ruins and their immediate surroundings hould be skillfully disguised and the supreme principle recognized of non-introduction of any adaptation facilities (e.g. catering establishments, etc.) And, in turn, the starting point of the work on preservation of the surroundings of the ruins should be a relevant architectonic and landscape study. It is on this basis that the boundaries of the said surroundings should be demarcated following the determination of the range of the view unfolding itself from the ruins. A correct implementation of the preservation proceedings will bring into relief the value of the ruins of the historical monument being — unlike reconstruction — a genuine evidence of the past.

3

Walory architektoniczno – krajobrazowe zamków w trwałej ruinie na przykładzie zamku w Czersku

100%

Drobek K.

|

tom T. 15, nr 2

89--97

PL

Poniższy artykuł ma na celu przedstawienie walorów architektoniczno-krajobrazowe ruin zamku w Czersku. Są one przykładem zamków należących niegdyś do dynastii książąt mazowieckich. Ich ciekawa historia, malownicze położenie oraz duże wartości architektoniczne przyciągają wielu turystów. Dlatego też opisane zostały rozważania dotyczące zarówno walorów krajobrazowych jak i architektonicznych obiektu. Artykuł ten zawiera również opis historii warowni oraz zmian jego formy na przestrzeni wieków.

4

Funkcjonowanie obiektów w trwałej ruinie na przykładzie zamku w Janowcu

88%

Drobek K.

|

2019

|

tom T. 15, nr 3

7--17

PL

Ruiny zamkowe są stale obecne w krajobrazie Polski. Wzrost zainteresowania tego typu obiektami powoduje, że są one przystosowywane do funkcji współczesnych w celu zapewnienia im dalszego funkcjonowania. Zamek w Janowcu, na którym skupia się niniejszy artykuł, w czasach swojej świetności był rezydencją znamienitych rodów magnackich. Zamek ten jest niezwykle ciekawym przykładem zamków średniowiecznych funkcjonujących w formie trwałej ruiny, dlatego też na jego przykładzie zostanie omówione obecne działanie tego typu obiektów.

5

Zagospodarowanie trwałej ruiny zamku w Ząbkowicach Śląskich

75%

Przyłęcki M.

Ochrona Zabytków

|

1996

|

nr 3

302-305

EN

The early fourteenth-century castle in Ząbkowice Śląskie will be preserved in the form of a permanent ruin. Such a treatment of an object is a recognized, justified and proper form of an existence of a architectural monument which is deprived of its original function and completely devastated. The author recalls the history of the castle and presents premises for the revalorisation and management of the object.

6

Ruins of sacred buildings: ideological message and problems of its preservation

75%

Krasny P.

|

tom Nr 10

45--59

EN

The ruin is a building, whose shape is deformed and decoration have suffered significant loses. So the viewer’s attention is attracted by the ideological message of ruins, which is always different from the set of meanings of the complete edifice, and often contradicts it. This is clearly seen in the case of sacred buildings. In the 16th and 17th centuries Roman Catholic writers claimed, that the ruins of pagan temples in Rome are monuments of the ancient Roman Empire’s power, but their current state clearly shows the defeat of paganism and triumph of Christianity. The prelates thought that it was necessary to take care of the ruins, but they should not be rebuilt. Protestant writers in the British Isles took a similar attitude to the local ruins of monastic temples, seeing in them a clear manifestation of the fall of the “papist religion” and the triumph of Protestantism. During the French Revolution, remains of the ruined churches were consciously preserved as monuments of the decline of Christianity and the triumph of the new cult of reason. So rejection of the religion granted protection to ruins of sacred buildings. However the religious indifference growing in many communities causes problems with determining the place of such ruins in public space. Reducing them to the role of bizarre "street furniture" (eg the church of Saint-Livier in Metz), causes their ideological neglection, often contributes to their material destruction. Preventing such situation seems to be an important challenge for conservators dealing with the problem of "permanent ruin".

PL

Ruiny są budowlami, które uległy zasadniczej deformacji i utraciły znaczną część detalu architektonicznego. Wskutek tego przekaz ideowy ruin rożni się od znaczeń komunikowanych przez kompletne budowle, a często bywa wręcz przeciwstawny. Znakomitym przykładem takiego stanu rzeczy są zrujnowane budowle sakralne. W XVI i XVII w. pisarze katoliccy głosili zgodnie, że ruiny pogańskich świątyń w Rzymie są wprawdzie pamiątkami potęgi starożytnego Cesarstwa Rzymskiego, ale ich aktualny stan ukazuje przede wszystkim wyraziście upadek religii pogańskiej i triumf chrześcijaństwa. Wpływowi duchowni pouczali więc, że należy troszczyć się o zachowanie tych ruin, ale nie należy ich odbudowywać. Protestanccy pisarze na Wyspach Brytyjskich postrzegali w podobny sposób ruiny tamtejszych świątyń klasztornych, uznając je za dobitną manifestację klęski „religii papistowskiej” i zwycięstwa reformacji. Podczas Rewolucji Francuskiej relikty zrujnowanych kościołów były zaś zachowywane jako pomniki upadku chrześcijaństwa, które ustąpiło miejscami kultowi rozumu, a zatem odrzucenie religii zapewniło paradoksalnie ochronę ruinom budowli sakralnych. Obojętność religijna, narastająca obecnie w wielu społecznościach, powoduje zaś poważne problemy z określeniem miejsca takich ruin w przestrzeni publicznej. Sprowadzanie ich do roli dziwacznej „małej architektury” (np. kościół Saint-Livier w Metzu), powoduje banalizację ich ideologicznego przesłania, co przyczynia się często do ich postępującej materialnej degradacji. Zapobieganie takim sytuacjom wydaje się więc dużym wyzwaniem dla konserwatorów zajmujących się problemem zachowania „trwałych ruin”.

7

Trwała ruina : granice i uwarunkowania działań konserwatorskich na przykładzie zamku w Janowcu nad Wisłą

75%

Szmygin B.

Ochrona Zabytków

|

1997

|

nr 1

12-18

EN

A certain conservation code, known as the English school of the conservation of ruins, has been arranged for a group of objects which survived only in the form of ruins. This type of work, conducted in accordance with the doctrine of the Charter of Venice, has been accepted in Poland and is universally applied in relation to objects which are preserved up to our times as ruins. For two hundred years, the castle in Janowiec existed as a ruin. During the first stage of conservation, carried out for over twenty years, the castle was protected in accordance with the principle of retaining permanent ruins. In altered political, social and economic conditions, the supervising group of conservators recognised that leaving Janowiec Castle in the form of a mere ruin is insufficient. Didactic, pragmatic, functional and financial reasons justified the acceptance of a plan for a partial reconstruction and rebuilding select parts of the castle. The rebuilt fragments will be adapted to various utilitarian functions. The intention of this article is to present the conception of utilising ruins, realised in Janowiec, and to indicate the fundamental conditions and restrictions for this type of a venture.

8

Rewaloryzacja katedry w Hamar jako przykład współczesnej kreacji ruin obiektu zabytkowego

75%

Krupa M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2009

|

tom R. 106, z. 3-A

97-112

PL

W niniejszym artykule podjęto problem rewaloryzacji i adaptacji ruin katedry w Hamar w Norwegii jako przykład konserwacji trwałej ruiny. Współcześnie niejednokrotnie można spotkać zniszczone i zaniedbane obiekty zabytkowe, często w stanie ruiny. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele: brak funduszy na kosztowne badania archeologiczne, prace projektowe czy budowlane, nikłe zainteresowanie ze strony społeczności czy brak pomysłu na ich współczesne wykorzystanie. Interwencja konserwatorska w Hamar jest śmiałym, nowatorskim rozwiązaniem architektonicznym, które pozostaje w harmonii z zabytkową substancją. Nadaje przy tym zapomnianej i zaniedbanej średniowiecznej katedrze nową rangę i funkcję.

EN

The paper summarizes the problem of revaluation and conversion of cathedral ruins in Hamar, Norway, as an example of ruin renovation. Nowadays, there frequently exist crumbling and neglected historical buildings which fall into ruin. There are numerous causes of this state: lack of means for expensive archaeological excavations, for design or construction works, faint interest of local community or lack of ideas for contemporary use of the ruin. The revaluation in Hamar is a bold and innovative design which is in harmony with historical substance. It also adds new rank and functions to the forgotten and neglected medieval cathedral.

9

ZAMKI W POLSCE – PROBLEM OKREŚLENIA ZASOBU

75%

Malawska I.

Ochrona Zabytków

|

2007

|

nr 4

81-92

EN

The article attempts to resolve the question concerning the number of castles in present-day Poland as well as the possibility of providing legal protection to existing resources in the contemporary economic and legal conditions, with particular stress on the ownership aspects. The authoress analysed factors causing the absence of an unambiguous answer relating to the size of the resource, with attention focused on questions associated with terminology applied for a precise definition of the affiliation of particular monuments to the 'castles in Poland' category as well as its practical application for listing the castles in the register of historical monuments. The article discusses the following concepts: historical ruins and the ruins of a monument, permanent ruins of a castle and its remnants, fragments and relics, and 'the ruins of a castle on which a part of the castle or the whole castle had been built' (this concept is as yet without a shorter counterpart).

10

Korozja biologiczna i roślinność a trwała ruina

63%

Trochonowicz M. , Klimek B. , Lisiecki D.

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2018

|

tom Nr 6

201--212

PL

W artykule przedstawiono mechanizmy biodegradacji struktur w obiektach historycznych przeznaczonych do ekspozycji w postaci trwalej ruiny oraz zasady postępowania przy usuwaniu niepożądanej roślinności w tychże obiektach. Szczególną uwagę poświecono zagadnieniom związanym z różnorodnością uszkodzeń spowodowanych przez organizmy żywe. Zaprezentowano zasady postępowania przy usuwaniu zarówno glonów porostów i grzybów, jak również procedury działania przy zwalczaniu niepożądanej roślinności wyższej.

EN

The article presents the mechanisms of biodegradation of structures in permanent ruins. There are also principles of proceeding in removing undesirable vegetation in these objects. Particular attention was paid to issues related to the diversity of damage caused by biological organisms. Rules for the removal of lichens, algae and fungi algae as well as the procedures for removing unwanted higher plants are presented.

11

Ruination or Reconstruction: Dilemma of Krzyżtopór, Bobolice, Mirów and Korzkiew Castles

63%

Kurek J.

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

tom nr 59

131--158

EN

After a tumultuous history, numerous ruins of fortified castles have survived in Poland. There is a large number of them in Jura Krakowsko-Częstochowska. Today, the question whether to rebuild these castles or to leave them as 'permanent ruins', is a problematic one. This question also needs to be asked concerning the future fate of the grand magnate residence of Krzyżtopór castle in Ujazd, which has been considered a permanent ruin for many years. Do we want such a 'future' and fate for our monuments?

PL

W Polsce, po dziejowych zawieruchach, zachowały się liczne ruiny obronnych zamków. Duża ich grupa istnieje na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Dziś problematycznym jest pytanie czy zamki te odbudowywać, czy też pozostawiać jako tzw. “trwałą ruinę”? Pytanie to trzeba postawić także w sprawie dalszych losów wspaniałej rezydencji magnackiej zamku Krzyżtopór w Ujeździe przez lata uznawanego za trwałą ruinę. Czy na takiej „przyszłości” i losie naszych zabytków nam zależy?

12

Cele i metody rewitalizacji średniowiecznych fortyfikacji Gdańska na przykładzie Baszty Latarnianej

51%

Łapińska A.

|

2023

|

tom Z. 12

141--151

PL

Celem badań skoncentrowanych wokół Baszty Latarnianej w Gdańsku jest przede wszystkim zwrócenie uwagi na zapomniane zabytki oraz ich problematykę. Z analiz przeprowadzonych na podstawie materiałów z Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz literatury przedmiotu wynika, że obiekt pomimo szeregu zaniedbań, ma wysoką wartość. Całość badań doprowadziła do rozważań na temat wprowadzenia życia do zabytkowej architektury, w taki sposób, aby jej nowa funkcja była korzystna w skali miasta, współgrała z otoczeniem i tkanką historyczną obiektu. Pojawia się pytanie: adaptacja czy rekonstrukcja? W poszukiwaniu rozwiązania dla Baszty Latarnianej, najważniejszy staje się kontekst i analiza całego obszaru, tak aby obiekt przywrócić do użytku.

EN

The aim of the research on the Lighthouse Tower in Gdańsk is, to draw attention to the forgotten monuments and their problems. The analyzes carried out on the basis of materials from the NID and the literature show that the facility, despite a number of negligence, has a high value. Additionally, the original street grid and the foreground are visible. The whole research led to considerations on introducing life to historic architecture in such a way that the function would be beneficial in the scale of the city, harmonized with the surroundings and the historical tissue of the building. Therefore, adaptation or reconstruction? In the search for a solution for the Lantern Tower, the most important thing is the context and analysis of the entire area, so that the object comes back to life.

13

Analiza technologiczno- chronologiczna średniowicznej ceramiki z zamku "Lipowiec"

44%

Małocha J.

|

tom 123

5-52

PL

Zamek „Lipowiec” (gm. Babice, pow. Chrzanów, woj. małopolskie) od przełomu XIII i XIV stulecia odgrywał istotną rolę w dziejach Małopolski oraz Kościoła krakowskiego. W kolejnych wiekach był on nie tylko warownią i rezydencją hierarchów, ale także miejscem rekolekcji dla duchownych oraz wiezieniem biskupim. Obecnie zaś – zachowany w formie trwałej ruiny – stanowi jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych regionu. Profesjonalne badania historyczno-architektoniczno-archeologiczne tego obiektu przeprowadzone zostały jednak dopiero w drugiej połowie XX w., a pozyskany wówczas materiał zabytkowy po dziś nie doczekał się szczegółowego opracowania. Niniejszy artykuł zawiera propozycję analizy zespołu średniowiecznej ceramiki lipowieckiej, odkrytej podczas prac badawczych z lat 1967-1974. Omówienie uwzględnia zarówno aspekt technologiczny, jak i klasyfikację rodzajową zabytków (w tym typologię charakterystycznych część naczyń oraz ich ornamentyki). Zaprezentowano również przesłanki, które posłużyły do ustalenia chronologii zespołu – analogie technologiczne i stylistyczne oraz informacje, wynikające z pozycji stratygraficznej danego znaleziska. Całość analizy pozwala zatem nie tylko na scharakteryzowanie omawianej grupy zabytków, ale także na wysnucie wniosków co do kierunków wpływów stylistycznych i oddziaływań technologicznych w zakresie średniowiecznego garncarstwa w tej części Małopolski. Integralną część artykułu stanowią tablice z rycinami.

XX

The Lipowiec Castle (Babice municipality, Chrzanów district, Małopolska prov-ince) played a considerable role in the history of Małopolska province and the church of Cracow since the break of the 13th and 14th centuries. During the following ages it was not only a fortress and the residence of hierarchs but also a place of retreat for the clergy and a bishopric prison. Nowadays – preserved in the form of a sustainable ruin – it constitutes one of the more interesting tourist attractions of the region. Profession-al historic-architectural-archeological research of the object was conducted only in the second half of the 20th century and the historical material obtained at that time has not been researched in detail up to now. The present article contains a proposal of an analysis of medieval earthenware from Lipowiec discovered during the research work in 1967-1974. The presentation consists both of the technological aspect and the generic classification of the earthenware (including a typology of characteristic parts of the pottery and its ornamentation). It also presents premises on which chronology has been based – technological and stylistic analogies as well as information based on stratigraphic position of each find. The whole analysis allows not only to characterise the researched earthenware but also to make some conclusions about stylistic influ-ences and technological effect in respect of medieval pottery in this part of Małopol-ska. Illustration templates constitute an integral part of the article.

14

Postindustrialne dziedzictwo Staropolskiego Okręgu Przemysłowego w krajobrazie kulturowym Kielecczyzny : zagrożenia i szanse

44%

Szot-Radziszewska E.

Ochrona Zabytków

|

2009

|

nr 4

69-82

EN

The article is a contribution to the debate on the effective protection and preservation of industrial structures and sites in the Old Polish Industrial Region (OPIR) that are of unique value and importance to the cultural heritage of Poland. The Kielce area has a long tradition of mining and metallurgy and can pride itself on numerous industrial heritage structures and sites. The historic production facilities represent all stages of development of iron and steel making from the Middle Ages to modern times. It is thus essential that they should be preserved and protected appropriately. The sites with complete well-preserved production lines, forging equipment, watermills, coal-powered blast furnaces, rolling mills and puddling mills form a unique historic landscape that could become a flagship attraction for the area, taking visitors through the history of metallurgy in Poland and Eur< >pe. The paper presents the history of the industrial structures and sites of the Old Polish Industrial Region, from their beginnings, through their glory days (operation and modernization) to their deterioration. It also suggests modern methods of conservation, including the establishment of eco-museums in the basins of the Kamienna, Czarna and Bobrza rivers. This would ensure that professional management, promotion and restoration/conservation services are provided not only to the existing museums of technology but also to a large number of historic structures remaining in ruin, for example, the Nietulisko Duże Rolling Mill, the Brody Reservoir Dam, the Bobrza Retaining Wall and Steelworks, and the blast furnaces at Kuzmaki and Samsonów. It is vital that whole areas of historic industrial sites should be conserved. The formation of these open-air museums would help to raise awareness of the uniqueness of the post-industrial heritage, promote the region as a tourist destination, and educate on science and technology by learning outdoors. translated by E. Szol-Radziszewska