Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ogrodnicy i demiurdzy. O dwóch rodzajach relacji ze światem

100%

Rutkowski J.

Paedagogia Christiana

|

2021

|

tom 2/48

11-23

EN

Artykuł zawiera analizę dwóch podstawowych rodzajów relacji między człowiekiem i światem. Porównano ze sobą nastawienie charakteryzujące ogrodnika i demiurga. Pokazano historyczne przykłady relacji ogrodniczych i demiurgicznych, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy filozofii polityki i wychowania. Zanalizowano wybrane implikacje przedstawionych typów relacji człowiek–świat.

2

OBRAZY WROGA. PROPAGANDA A LUDOBÓJSTWO W XX WIEKU NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH, GARŚĆ REFLEKSJI

100%

Gogol B.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2019

|

nr 1

23-58

PL

XX w. to stulecie, w którym budziły się skrajne wersje nacjonalizmów, rozwijały i upadały totalitarne systemy polityczne, stulecie związanego z nimi zjawiska nazwanego w połowie XX w. mianem ludobójstwa – metodycznej zagłady całych ludzkich społeczności realizowanej z różnych urojonych powodów. Jedne po drugich kolejne społeczności, na różnych kontynentach, padały ofiarą prób ich eksterminacji: Herero i Nama, Ormianie, liczne narodowości ZSRR przed 1956 r., Żydzi, Cyganie, Polacy, Chińczycy i Kambodżańczycy, Tutsi i bośniaccy muzułmanie. Propaganda zawsze towarzyszyła ludobójstwu, z reguły wyprzedzała ludobójcze rozkazy, była narzędziem kreującym grunt pod rzezie, ukazującym wypaczony obraz przyszłych ofiar, wzmacniającym zbrodnicze motywacje sprawców, obojętne postawy świadków masakr. Pozwalała później „rozmyć” odpowiedzialność za zbrodnie. Propaganda stale doskonaliła swoje metody w miarę rozwoju środków przekazu. Warto opisać jej rolę na kilku przykładach, w każdym z przedstawionych przypadków ludobójstwa, inicjatorzy, sprawcy, świadkowie, byli wcześniej lub w jego trakcie, poprzez przekaz propagandowy, „mowę nienawiści”, ideologiczną utopię, odpowiednio formowani w swoich poglądach, potrzebie eliminacji drugiego człowieka. Ofiary pozbawiano cech ludzkich tworząc obraz wroga absolutnego, którego należało bez skrupułów unicestwić. Pomimo kontekstu historycznego artykułu, jest to ciągle aktualna przestroga dla współczesnych.

EN

The twentieth century was the century in which the extreme versions of nationalisms were awakened, the totalitarian political systems developed, and the century of their associated phenomenon in the mid-twentieth century was called genocide – the methodological destruction of entire human communities for various imaginary reasons. One after the other successive communities, on different continents, fell victim to their extermination attempts: Herero and Nama, Armenians, different nationalities of the USSR before 1956, Jews, Gypsies, Poles, Chinese and Cambodians, Tutsi and Bosnian Muslims. Propaganda was always accompanied by genocide, as a rule it was ahead of genocidal orders, it was a tool that created the ground for the slaughter, showing a distorted picture of future victims, reinforcing the criminal motivations of the perpetrators, indifferent attitudes of witnesses to the massacres. She later allowed her to "blur" the responsibility for crimes. Propaganda constantly improved its methods as the media was developed. It is worth describing its role in a few examples, in each of the reported cases of genocide, initiators, perpetrators, witnesses, were earlier or in the process, through propaganda, "hate speech", ideological utopia, properly formed in their views, the need to eliminate another human being. Victims were deprived of human characteristics, creating an image of the absolute enemy, who was to be annihilated unscrupulously. Despite the historical context of the article, it is still a valid warning for contemporaries.

3

Totalitaryzmy, ponowoczesność i wychowanie człowieka w świetle rozważań filozoficznych Chantal Delsol

80%

Janas A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2022

|

tom 58

|

nr 1

99-116

EN

The aim of this essay is to highlight the logical connections between education, postmodernity and totalitarianism. It begins from the existence of an ontically diverse reality, an integral part of which is human life between different orders of existence, immanent (biopsychosocial) and transcendent (existential, metaphysical and religious), which enables man to become what he may and should be. Following Chantal Delsol’s account, it can be argued that in the darkness of transcendence – both in totalitarianism and today – man is reduced to his biopsychosocial conditions as a result of the absolutization of the inherent criteria for the legitimacy of what is immanent. Consequently, the world becomes a field for social experiments carried out by means of terror or, more subtly, of social engineering. Education appears then as man’s protection against the totalitarian potential of human collective existence, and therefore also against himself.

PL

Celem artykułu jest wykazanie związku pomiędzy ponowoczesnością i totalitaryzmami oraz wychowaniem człowieka. Przyjętym założeniem jest istnienie zróżnicowanej ontycznie rzeczywistości, której integralną częścią jest życie człowieka, pomiędzy różnymi porządkami istnienia: immanentnym (biopsychospołecznym) i transcendentnym (egzystencjalnym, metafizycznym i religijnym), w obliczu którego człowiek staje się tym, kim może i być powinien. Na podstawie analizy rozważań francuskiej myślicielki Chantal Delsol (ur. 1947) można sądzić, że wobec przesłoniętej transcendencji – zarówno w minionych totalitaryzmach, jak i współcześnie – człowiek wskutek absolutyzacji inherentnych kryteriów prawomocności tego, co immanentne, zostaje zredukowany do swoich uwarunkowań biopsychospołecznych. W konsekwencji świat staje się polem do eksperymentów społecznych, dokonywanych za pomocą terroru, bądź bardziej subtelnych środków inżynierii społecznej. Wychowanie jawi się wówczas jako ochrona człowieka przed totalitarnym potencjałem ludzkiego zbiorowego istnienia, a zatem także przed nim samym.