Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Polska wersja kwestionariusza do badania świadomości tożsamości narracyjnej

100%

Soroko E. , Janowicz K. , Frąckowiak A. , Siatka A.

|

nr 4

477-497

PL

Artykuł jest sprawozdaniem prac nad polską adaptacją kwestionariusza do badania świadomości tożsamości narracyjnej (Awareness of Narrative Identity Questionnaire, ANIQ). Samoświadomość własnej tożsamości narracyjnej jest traktowana jako zdolność metapoznawcza, która dotyczy rozumienia, że życiowe doświadczenia mogą być reprezentowane jako opowieść o Ja i postrzegania własnych wspomnień autobiograficznych jako spójnych czasowo, przyczynowo i tematycznie. Przedstawiono właściwości psychometryczne kwestionariusza, określono jego rzetelność, trafność wewnętrzną, opisano trafność kryterialną oraz stabilność test-retest. Aby określić zakresy równoważności narzędzi, porównano uzyskane wyniki z tymi uzyskanymi przy stosowaniu wersji oryginalnej. Właściwości psychometryczne uprawomocniają korzystanie z polskiej wersji narzędzia w badaniach naukowych oraz rozpoczęcie porównań międzykulturowych.

2

Pozycjonowanie jako kategoria analizy nauczycielskich narracji autobiograficznych

75%

Kowalska E.

|

nr 1

31-42

EN

Studies on teachers’ identity constitute an essential field in pedeutologic research. Among empirical works undertaking this subject-matter, the research trend using F. Schutze’s methodological concept is clearly distinguishable. This article attempts at familiarizing the reader with a different, drawing on conversational analysis, approach to narrative identity research. The essence of this approach is to introduce the category of positioning into research. Positioning may be a useful tool for the conceptualization and the study of the process of narrative identity constitution.

PL

Badania nad tożsamością nauczycieli stanowią istotny obszar badań pedeutologicznych. Wśrod prac empirycznych podejmujących tę problematykę, wyraźnie wyodrębnia się nurt badań wykorzystujących koncepcję metodologiczną zaproponowaną przez F. Schutze. Tekst jest próbą przybliżenia czytelnikom innego podejścia w badaniu tożsamości narracyjnej, nawiązującego do analizy konwersacyjnej. Istotą tego podejścia jest wprowadzenie do badań kategorii pozycjonowania, która może stanowić użyteczne narzędzie dla konceptualizacji i badania procesu konstytuowania się tożsamości narracyjnej.

3

Czy brak naturalizacji wyklucza nową tożsamość narodową? Konstruowanie tożsamości w narracjach wieloletnich imigrantów bez obywatelstwa polskiego

63%

Andriejuk K.

|

nr 4

146-166

PL

Artykuł opisuje narracyjne konstruowanie tożsamości przez osiadłych w Polsce wieloletnich imigrantów, którzy spełniają kryteria naturalizacji, ale nie chcą starać się o obywatelstwo państwa przyjmującego. Wśród przyczyn rezygnacji z polskiego obywatelstwa najczęściej wymieniają uzyskanie statusu pośredniego (karty stałego pobytu), a także zakaz posiadania podwójnego obywatelstwa w państwie pochodzenia oraz trudności biurokratyczne towarzyszące naturalizacji w Polsce. Nie wyklucza to jednak nowej tożsamości narodowej związanej z krajem przyjmującym. Status i doświadczenia biograficzne badanych nie wspierają stabilnej, statycznej wizji przynależności narodowej. W narracjach denizenów to kompetencje kulturowe oraz okres pobytu w danym kraju ujmowane są jako czynniki kształtujące tożsamość i przywiązanie do państwa wysyłającego lub przyjmującego. Bycie na emigracji, nawet wieloletniej i osiedleńczej, oznacza jednak stałe negocjowanie pomiędzy utożsamianiem się z krajem pochodzenia a nową tożsamością wynikającą z zakorzenienia w społeczeństwie przyjmującym.

EN

The article describes narrative construction of identity by immigrants settled in Poland, who do not want to apply for citizenship of the receiving country. The reasons of their disinterest in the Polish citizenship include: obtaining an intermediate status (permanent residence), prohibition of dual citizenship in the country of origin, administrative difficulties associated with naturalisation in Poland. The lack of Polish citizenship does not exclude new national identity connected with the receiving country. Status and biographical experiences of the explored group do not support a static, stable vision of national belonging. In the denizens’ narratives, it is the cultural competences and length of stay in the country that decide about identity and connection to the sending or receiving country. Being an immigrant, even in the cases of long-term migration, means continuous negotiation between the connection with the country of origin and the new identity developed in the receiving country.

4

„Etyczny zwrot” w polskiej historii mówionej

54%

Gałęziowski J. , Urbanek J.

|

tom 7

7-34

EN

The authors draw attention to the need for an in-depth discussion about ethical issues in the oralist’s workshop which would, in the future, lead to the creation of a code of good practice, regulating the principles of conducting oral history interviews, their archiving, and subsequent use. In the social sciences in Poland, psychologists, especially psychotherapists, have similar codification, hence the comparison of their rules with the challenges of oralists. The recommendations of the World Health Organization (WHO), the Helsinki Declaration of the World Association of Physicians (WMA) and guidelines of the Council of International Medical Societies (CIOMS) as well as foreign associations of oral history practitioners can also be an example. Following the example of groups dealing with spoken history in Western Europe and in the United States, placing greater emphasis on the ethical context in research will certainly strengthen the paradigm of this young science field in Poland.

PL

Autorzy zwracają uwagę na potrzebę pogłębionej dyskusji dotyczącej kwestii etycznych w warsztacie oralisty, która w przyszłości doprowadziłaby do stworzenia kodeksu dobrych praktyk, regulującego zasady prowadzenia wywiadów oral history, ich archiwizacji oraz późniejszego wykorzystania. W naukach społecznych w Polsce podobną kodyfikacją dysponują psychologowie, zwłaszcza psychoterapeuci, stąd porównanie zasad ich obowiązujących z wyzwaniami będącymi udziałem oralistów. Wzorem mogą stać się także rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Deklaracji Helsińskiej Światowego Stowarzyszenia Lekarzy (WMA) oraz wytycznych Rady Międzynarodowych Towarzystw Medycznych (CIOMS), jak również zagraniczne stowarzyszenia praktyków oral history. Idąc za przykładem środowisk zajmujących się historią mówioną w Europie Zachodniej oraz w Stanach Zjednoczonych, położenie większego nacisku na kontekst etyczny w badaniach z pewnością wzmocni paradygmat tej wciąż jeszcze młodej dziedziny naukowej w Polsce.

5

Kresy północne i Kujawy wschodnie – paralele. Konstruowanie tożsamości narracyjnej przez Marię Danilewicz Zielińską w cyklu opowiadań „Biurko Konopnickiej”

51%

Moch W.

|

tom 47

PL

Maria Danilewicz Zielińska była pisarką pochodzącą z Kujaw, ale całe dorosłe życie spędziła na emigracji. Jej autobiograficzne opowiadania pod tytułem Biurko Konopnickiej są przykładem konstruowania tożsamości narracyjnej, której podstawę stanowią ludzie zakorzenieni w małych ojczyznach i związane z nimi zdarzenia. Pierwsza z lokalnych ojczyzn to Kujawy – autorka urodziła się i przez pierwsze dwadzieścia jeden lat żyła w Aleksandrowie Pogranicznym (dziś: Kujawskim). Druga – Kresy północne dawnej Rzeczypospolitej; Danilewicz łączyły z nimi ścisłe więzy rodzinne, a także żywa pamięć o ludziach pióra stamtąd. Paralele rodzinne, historyczne i literackie, łączące, ale i dzielące oba obszary geograficzno-kulturowe, układają się w pary: pierwsza to Kujawy z ich miasteczkami, przyrodą oraz mieszkańcami i ich obyczajami, a z drugiej strony Wileńszczyzna i Nowogródczyzna, związani z nią poeci, tacy jak A. Mickiewicz i W. Syrokomla, oraz zwykli ludzie z ich dramatycznymi losami przesiedleńców. Drugą parę stanowią rzeki i związane z nimi historie: Wisła i Niemen. Te wszystkie komponenty są miejscami pamięci konstytuującymi hybrydyczną tożsamość emigracyjnej autorki z pogranicza historyczno-kulturowego, budowaną przez pamięć autobiograficzną. Snując owe paralele, nadawała im znamię swojskości, unikając patosu i mitologizacji, niemniej dojmująca tęsknota za utraconą ojczyzną ewokowała jej idealizację, widoczną zwłaszcza w opisach przyrody.

EN

Maria Danilewicz Zielińska was a writer from the region of Kujawy, but she spent her entire adult life in exile. Her autobiographical stories collected in the volume entitled Biurko Konopnickiej [Konopnicka’s Desk] are an example of constructing a narrative identity based on people rooted in their homelands and related events. The first of the local homelands is Kujawy: the author was born in Aleksandrów Pograniczny (today: Aleksandrów Kujawski) and lived there for the first twenty-one years of her life; the second one is the northern Borderland (Kresy) of the former Polish Lithuanian Commonwealth. Danilewicz had close family ties with the latter, as well as a living memory of its poets and writers. The family, historical and literary parallels connecting but also separating both geographical and cultural areas form pairs. The first one is Kujawy with its towns, nature, inhabitants and their customs, and, on the other hand, the Vilnius and Navahrudak regions, their poets, such as Adam Mickiewicz and Władysław Syrokomla, and ordinary people with their dramatic fate of being displaced. The second pair are rivers and stories related to them: the Vistula and the Nemunas. All these components are places of memory which constitute a hybrid identity of the émigré author from a historical and cultural borderland, an identity constructed by autobiographical memory. Weaving these parallels, she endows them with familiarity, avoiding pathos and mythologisation. Nevertheless, the overwhelming longing for the lost homeland is coupled with its idealisation, especially apparent in the descriptions of nature.

6

Haunting Time in Jesmyn Ward’s Sing, Unburied, Sing

51%

Eyrolles Suchet S.

|

nr 11

81-90

PL

Śpiewajcie, z prochów, śpiewajcie Jesmyn Ward jest historią zarówno o przeszłości jak i o teraźniejszości. Wypełniają ją bowiem postacie zamieszkujące współczesne amerykańskie Południe oraz duchy reprezentujące minioną rasową niesprawiedliwość. Duchy te są manifestacją dawnej przemocy na tle rasowym, znakiem przeszłości nawiedzającej teraźniejszość. Jednak Śpiewajcie, z prochów, śpiewajcie zawiera w sobie czasową aporię: z jednej strony obecność duchów jest łącznikiem pomiędzy dwoma odrębnymi przedziałami czasowymi, z drugiej strony przeszłość i teraźniejszość mieszają się ze sobą za sprawą pozostałości po czasie minionym, takich jak więzienie Parchman czy rasowa dyskryminacja, z którą Jojo i jego rodzina muszą sobie radzić na co dzień. W efekcie fabuła powieści wydaje się mieć swój własny wymiar czasowy. Wychodząc od teorii Paula Ricoeura z jego pracy Czas i opowieść, artykuł dowodzi, iż różni narratorzy opowiadają swoją historię nie tylko w celu zrozumienia wymiaru czasowego, w którym przyszło im żyć, lecz również po to, by osiągnąć formę narracyjnej tożsamości wzmacniającej afroamerykańską wspólnotę.

EN

Jesmyn Ward’s Sing, Unburied, Sing is a story about the past as well as about the present. It is peopled not only by characters living in the present South but also by ghosts representing past racial injustice. These ghosts are the manifestation of past racial brutality, the sign of the past haunting the present. But Sing, Unburied, Sing presents a temporal aporia: the past is separate from the present, hence the presence of ghosts as a link between the two temporalities but they are also merged through the present remains of the past: the Parchman prison or the present racial discrimination Jojo and his family have to cope with. The story thus seems to have a temporal dimension of its own. Following French philosopher Paul Ricoeur’s theory presented in his Time and Narrative, I will try to show that the different narrators are telling their story, not only to try to make sense of this temporality they exist in, but also to try to achieve a form of narrative identity that reinforces the African American community.

7

Narracja i tekst literacki jako źródło samowiedzy i samopoznania

38%

Filutowska K.

|

2016

|

nr 20

DE

Der Artikel betrifft die Erkenntnisfunktion der Literatur. Es wird gezeigt, dass uns die literarischen Narrationen aufgrund ihrer erzählerischen mimetischen Funktion ermöglichen, uns mit fiktionalen Helden zu identifizieren. Auf diese Weise erweitern sie unseren Erkenntnishorizont und beeinflussen unsere eigenen biografischen Erzählungen. In diesem Prozess gewinnen wir die Möglichkeit, über unsere Autonarrationen nachzudenken, sie aufs Neue zu erzählen und uns zu erkundigen, wer wir wirklich sind und was unser Selbst ausmacht. Um den Beweis dafür zu erbringen, beziehe ich mich einerseits auf die ethische Kritik von Marta Nussbaum und Wayne C. Booth, andererseits auf den Entwurf der narrativen Identität von Paul Ricoeur, Alasdair MacIntyre, Charles Taylor, Marya Schlechtman und David de Grazia. Ich argumentiere damit, dass ein solcher Austausch zwischen der Identität des Lesers und der Identität der fiktionalen Gestalt möglich ist, weil beide einen narrativen Charakter haben.

EN

The paper concerns the cognitive function of literature. I show that literary stories, because of their narrative and mimetic structure, enable us to identify with fictitious heroes, and thus become able to widen our cognitive as well as moral horizon, and to influence our own life-stories. In such a process, we receive the opportunity to re-tell and re-think our personal narration and in such a way learn who we really are and what it means to be ourselves. In order to demonstrate this, I refer to Martha Nussbaum‘s and Wayne C. Booth‘s ethical criticism on the one hand, and to Paul Ricoeur’s, Alasdair MacIntyre’s, Charles Taylor’s, Marya Schechtman’s and David DeGrazia’s theory of narrative identity on the other. I argue that such a mutual exchange between the reader’s identity and a fictional character is possible as both of them have a narrative structure and are sort of a story.

PL

Artykuł dotyczy poznawczej funkcji literatury. Pokazuję, że ze względu na swoją narracyjną, mimetyczną strukturę literackie narracje umożliwiają nam utożsamianie się z fikcyjnymi bohaterami, a w ten sposób poszerzają nasz horyzont poznawczy i wpływają na nasze własne opowieści biograficzne. W tym procesie zyskujemy możliwość przemyślenia i opowiedzenia na nowo naszych autonarracji i dowiedzenia się, kim naprawdę jesteśmy i co to znaczy być sobą. Aby to udowodnić, odwołuję się do krytyki etycznej Marty Nussbaum i Wayne`a C. Bootha z jednej strony oraz do koncepcji tożsamości narracyjnej Paula Ricoeura, Alasdair`a MacIntyre`a, Charlesa Taylora, Maryi Schechtman i Davida De Grazii z drugiej. Argumentuję, że taka wzajemna wymiana pomiędzy tożsamością czytelnika i tożsamością fikcyjnej postaci jest możliwa, ponieważ obydwie one mają charakter narracyjny.