Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Optymizm antropologiczny w świetle nauki o grzechu pierworodnym

100%

Przyślak P.

|

nr 2

123-149

EN

Original sin has destroyed human nature. Man redeemed by Christ is constantly suffering the consequences of this corruption. However, observing modern society, one can get the impression that many thinkers and scientists do not seem to understand what the consequences of original sin are, and thus fall into too optimism. This optimism was called by the author anthropological optimism. Presenting three manifestations of this optimism, the author sought the answer to the question whether the science of original sin somehow influences its understanding and whether it can help to assess this optimism. Using the methods available to him, the author came to the conclusion that the current of his thought contradicts the science of original sin, which constitutes its falsehood. It follows that the practical application of anthropological optimism can lead to humiliation of the dignity of the human person, unsustainable human development, and the establishment of rights incompatible with the proper human dignity. The author finally notes that the current social situation, which is largely due to the practical use of the idea of anthropological optimism, requires constant deepening and courageous opposition to it.

2

The Aristotelian and Thomistic conception of magnanimity (magnanimitas) in the context of integral human development

84%

Chłodna-Błach I.

Studia Gilsoniana

|

2022

|

tom 11

|

nr 1

119-143

EN

The Aristotelian and thomistic conception of magnanimity (magnanimitas) has grown on the grounds of the philosophical understanding of high culture in man. It was preceded by the appearance of such concepts as paidéia and kaloka gathía. Having ethical excellence (kalokagathía) is an indispensable condition for selfworth and justified pride, called by Aristotle magnanimity. For Aristotle, magnanimity was a typical virtue of the group of valor, in which striving for the good connected with difficulties is significant. Greek culture in antiquity, whose ideals were focused on the term paidéia, had a significant impact on the thought and culture of early Christianity, which grew on Hellenistic grounds. We will see St. thomas’ conception of magnanimity by analyzing his reflections on virtue as he listed it among the ingredients of the virtue of valor. Considerations of magnanimity can be combined with the explanation of what is high culture in man. The realistic concept of a person revealed that-because of transcendence-the ultimate goal, the end of human cognition and love is perfection. Such an under standing of holiness is synonymous with the highest development of the human person, meaning the state of man that is fully perfect. Man reaches the peak of his development potential, the highest level of culture, when he is united with God.

3

WPŁYW ROZUMIENIA OSOBY NA KONCEPCJĘ KULTURY

84%

Fotta P.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2015

|

tom 58

|

nr 1

87-98

EN

Human capacity to knowledge and role within their culture depend primarily on whether culture itself contains so-called theory aspect that differentiates, or is potentialy being able to differentiate, between scientific, practical, artistic and religious knowledge. From a theoretical viewpoint we distinguish two neighbouring conceptions of human person. In the first instance, we focus on Cartezian-Kantian tradition within which awareness and intentional being obviates the border between the person and culture. Culture is seen as the urphenomenon of human life, as its vital necessity that allows for human life to be human. Culture is here seen as prafenomen human life and how vital necessity is a prerequisite for human life as a man Against this view, within the realistic philosophy we analyse the facticity of human existence and acts. Through actions the human being-as-person transcends nature, society and his own being. Human person as a subject is manifesting themselves in all spheres of culture. He exists autonomously, as a concrete individual being – the substance “in itself”. Culture does not exist autonomously. As an intentional being is a relational entity, whose primary mode of existence generates our intellectual act of knowledge.

PL

Pozycja poznawcza człowieka i jego rola w kulturze zależy od tego, czy sama kultura rozporządza tzw. teorią aspektu i odróżnia od siebie poznanie naukowe, praktyczne, wytwórcze i religijne. Z teoretycznego punktu widzenia analizujemy dwie bliskie sobie koncepcje człowieka jako bytu osobowego. W pierwszym kręgu myśli znajduje się filozoficzna tradycja kartezjańskiej i kantowskiej proweniencji. Koncentruje się wokół świadomości i bytu intencjonalnego, zacieśniając realne granice pomiędzy istnieniem bytu osobowego i kulturowego. Tutaj kultura jawi się jako prafenomen ludzkiego życia, jako życiowa konieczność, warunkująca życie człowieka jako człowieka. Natomiast w filozofii realistycznej odwołujemy się do filozoficznej analizy faktu człowieka i jego działania. Człowiek jako osoba transcenduje w swym działaniu przyrodę, społeczeństwo i samego siebie. Oznacza to, że jest podmiotem przejawiającym się w różnych stanach kultury. Zatem osoba istnieje autonomicznie przedmiotowo, jako konkretny jednostkowy byt – substancja, byt „w sobie”, a kultura jako byt intencjonalny nie istnieje autonomicznie, jest bytem relacyjnym, którego sposób istnienia wyznacza pierwszy akt naszego poznania.

4

Transcendencja osoby ludzkiej w refleksji filozoficznej kardynała Karola Wojtyły

84%

Sroczyński P.

|

2019

|

tom 23

|

nr 1(55)

87-101

EN

In the article the concept of the transcendence of the human person worked out by cardinal Karol Wojtyla is presented. The supremacy of human activity over activity of other beings is expressed in it. It manifests itself, according to Karol Wojtyla, in performing free, spiritual cognitive and appetitive acts. The description of transcendence accentuates the phenomenology of the human act as a cognitive and volitional act. The ultimate internal rationality of the person’s transcendence is, according to Wojtyla, their spirituality.

PL

Artykuł przedstawia koncepcje transcendencji osoby wypracowaną przez Karola Wojtyłę. Wyraża się w niej wyższość ludzkiego działania nad aktywnością innych istot. Według Wojtyły przejawia się ona w spełnianiu wolnych duchowych aktów poznawczych i pożądawczych. Opis transcendencji akcentuje fenomenologię czynu ludzkiego jako czynu poznawczego i wolitywnego. Ostateczną, wewnętrzną racją transcendencji osoby według Wojtyły jest jej duchowość.

5

Światłość niestworzona w refleksji teologicznej Metropolity Surożskiego Antoniego (Blooma)

67%

Saszko I.

Roczniki Teologiczne

|

2019

|

tom 66

|

nr 7: Teologia ekumeniczna

151-165

PL

Niniejszy artykuł dotyczy refleksji teologicznej Metropolity Surożskiego Antoniego (Blooma) na temat Światłości niestworzonej. Z chwilą upadku prarodziców człowiek utracił zdolność bezpośredniego i pełnego uczestnictwa w niestworzonych Energiach Boskiej Światłości i z tego powodu może poznawać Jego misterium jedynie „w zmierzchu”, czyli w sposób apofatyczny. Z faktu stworzenia osoby ludzkiej na obraz i podobieństwo Boże wynika, że w każdym człowieku jest zarodek Boskiej Światłości. Dzięki relacji miłości z naszymi bliźnimi możemy odkrywać tę Światłość na ich obliczach. Cały Kościół jaśnieje Światłością niestworzoną, gdyż jest miejscem bezpośredniej obecności Boga pośród Swego Ludu. W nabożeństwach liturgicznych Kościoła prawosławnego, a szczególnie w Jutrzni i w Wieczerni, wierni antycypują pełne uczestnictwo w Światłości niestworzonej, która będzie ich udziałem na końcu czasów.

EN

The present article concerns the theological reflection of Metropolitan Anthony of Sourozh (Bloom) on the subject of the Uncreated Light. At the moment of the fall of our first parents, man lost the ability to participate directly and fully in the uncreated Energies of the Divine Light and for this reason he can only know the mystery of God “in twilight,” that is in an apophatic manner. From the fact of the creation of the human person in the image and likeness of God, it follows that in every man there is the germ of the Divine Light. Thanks to the relationships of love with our fellow men, we are able to discover this Light on their faces. The whole Church shines with the Uncreated Light, because it is the place of the direct presence of God among His people. In the liturgical celebrations of the Orthodox Church, especially in Lauds and Vespers, the faithful anticipate the full participation in the Uncreated Light, which will be their part at the end of time.

6

Optymizm antropologiczny w świetle nauki o grzechu pierworodnym

67%

Przyślak P.

|

nr 2

123-149

EN

Original sin has destroyed human nature. Man redeemed by Christ is constantly suffering the consequences of this corruption. However, observing modern society, one can get the impression that many thinkers and scientists do not seem to understand what the consequences of original sin are, and thus fall into too optimism. This optimism was called by the author anthropological optimism. Presenting three manifestations of this optimism, the author sought the answer to the question whether the science of original sin somehow influences its understanding and whether it can help to assess this optimism. Using the methods available to him, the author came to the conclusion that the current of his thought contradicts the science of original sin, which constitutes its falsehood. It follows that the practical application of anthropological optimism can lead to humiliation of the dignity of the human person, unsustainable human development, and the establishment of rights incompatible with the proper human dignity. The author finally notes that the current social situation, which is largely due to the practical use of the idea of anthropological optimism, requires constant deepening and courageous opposition to it.

PL

Grzech pierworodny zniszczył naturę ludzką. Człowiek odkupiony przez Chrystusa ponosi ciągle konsekwencje tego zepsucia. Obserwując jednak współczesne społeczeństwo, można jednak odnieść wrażenie, że wielu myślicieli i naukowców zdaje się nie pojmować, czym w istocie są konsekwencje grzechu pierworodnego, przez co popadają w zbytni optymizm. Optymizm ten został nazwany przez autora optymizmem antropologicznym. Prezentując trzy przejawy tegoż optymizmu, autor szukał odpowiedzi na pytanie, czy nauka o grzechu pierworodnym wpływa jakoś na pojmowanie go i czy może ona pomóc ten optymizm ocenić. Stosując dostępne sobie metody, autor doszedł do wniosku, że prezentowany przez niego nurt myślowy stoi w sprzeczności z nauką o grzechu pierworodnym, co stanowi o jego fałszywości. Wynika stąd, że praktyczne zaaplikowanie optymizmu antropologicznego może prowadzić do poniżenia godności osoby ludzkiej, niezrównoważonego rozwoju człowieka, ustanawiania praw niezgodnych z właściwą godnością człowieka. Autor zauważa ostatecznie, że obecna sytuacja społeczna, wynikająca w dużej mierze z praktycznego wykorzystania idei optymizmu antropologicznego, wymaga ciągłego pogłębiania i odważnego przeciwstawiania się jej.