Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Ladies and Gentlemen in Renaissance Western Europe Eros via Thanatos

100%

Zelinka E.

Gender Studies

|

2012

|

tom 11

|

nr 1

114-125

EN

The present article offers a postmodern (re)interpretation of the 16th century Renaissance set of social etiquettes versus the average citizen’s Weltanschauung triggered by his most natural drives and impulses. The epicentral focus of our investigation is the social network(s) built by the different, sometimes oppositional ethical, theological and epistemological codes. What types of motivation triggered certain members of different social layers to observe or to break these codes? Was there any differentiation between clergymen and (fe)male aristocracy? Most importantly, why was the epistemological positionality of men different from that of (educated) women?

2

Idealistic View on the Reality of Revolution: Helen Maria Williams (1762–1827)

100%

Borodáčová J.

Prague Papers on the History of International Relations

|

2014

|

nr 1

21-40

EN

The French Revolution had in that time fundamental importance and affected by different intensity also ideological developments in other European countries including the United Kingdom. Helen Maria Williams was known in England as a popular English poet and romantic writer. As well as many foreign admirers of Revolution also Williams left her native country under the influence of French Revolution events. In Paris she immediately succumbed to the Federation Festival charm. Williams’s almost uncritical revolutionary idealism remained until the time when The Mountain (La Montagne) was established and its terror started to dominate the Revolution. From 1790 to 1796 Williams published eight volumes of Letters from France and in this way she informed the British public about revolutionary events. Williams’s Letters are also an important source of information needed for understanding her relationship to the revolutionary events. In my article I will focus not only on some of her views on the Revolution but I will also deal with the reaction of British press to her Letters. The important part of this article will be the question of women’s rights because Williams devoted a large part of her work just the fate of women during the Revolution.

3

Alexandre Lenoire i jego Musée des Antiquités et Monuments Français

72%

Białonowska M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2007

|

tom 88

5-19

DE

Die letzten beiden Jahrzehnte des 20. Jahrhunderts zeichneten sich durch eine Entwicklung der Mediävistik aus, d.h. zahlreicher Untersuchungen zum Thema der Geschichte des Interesses am Mittelalter. In diesem Zusammenhang lohnt es sich, die Geschichte des Musée des Antiquités et Monuments Francais sowie die Silhouette seines Gründers Alexandre Lenoir auf dem Hintergrund des Interesses an der mittelalterlichen Kultur in der zweiten Hälfte des 18. und im 19. Jahrhundert in Frankreich zu erwähnen. Der französische Museologe, Schriftsteller und Archäologe Alexandre Lenoir (1761-1839) gründete 1796 das Musée des Monuments Francais in Paris, in dem er die vor dem revolutionären Vandalismus geretteten Objekte ausstellte. Ein Viertel von ihnen stammten aus der Zeit des Mittelalters. Das war das erste Museum, welches Werke der vorher völlig verkannten mittelalterlichen Kunst ausstellte. Zweifellos hat diese Institution eine bedeutsame Rolle bei der Weckung und Entwicklung des Interesses an der Kultur des Mittelalters und ihrer Erforschung gespielt. Außerdem kam dort zum ersten Mal eine Ausstellung in chronologischer Ordnung zur Anwendung, was damals ein völliges Novum darstellte, deren Autor A. Lenoir selbst war. Im Musée des Monuments Francais wurden ausschließlich Werke der französischen Kunst ausgestellt. In diesem Sinne trug es zur Weckung des national-historischen Bewusstseins in Frankreich bei und bildete einen Gegensatz zum Musée du Louvre, das einen gesamteuropäischen und universalen Charakter besaß. Das Wirken von A. Lenoir und seines Musée des Monuments Francais weckte von Anfang an ein starkes Interesse. Zu seinen Befürwortern gehörten u.a. F. Guizot, G. P. de Barante, A. Thierry, J. Michelet, F. Arago und L. Courajod. Dagegen traten als Gegner u.a. A. Quatremčre de Quincy, F. Chateaubriand, L. P. Deseine und E. Viollet-le-Duc in Erscheinung. Die scharfe Kritik an A. Lenoirs Wirken führte1816 zur Schließung des Musée des Monuments Francais. Obwohl das Musée des Monuments Francais nur 20 Jahre lang existierte, beeinfl usste es die Entwicklung der im 19. Jahrhundert entstehenden Kunstmuseen sowie die Gestalt der Privatsammlungen. Die wichtigste davon war die Kollektion von A. du Sommerand, die 1843 zum Musée des Thermes et de l´Hotel de Cluny umgestaltet wurde (kurz Musée de Cluny genannt), welches als der natürliche Erbe des Museums von A. Lenoir galt.

4

Postać emigranta: dosłownie i powieściowo

58%

Rosset F.

|

nr 2

79-87

PL

Autor analizuje powody pojawienia się we francuszczyźnie słowa „émigré [emigrant]” i zmiany jego zakresu znaczeniowego. Pierwotnie emigrant to uciekinier z Francji ogarniętej rewolucyjną zawieruchą, najczęściej arystokrata. Z czasem leksem ten zaczął oznaczać człowieka zmuszonego opuścić swoją ojczyznę, poddaną przemocy militarnej i politycznej, obrońcę wolności, reprezentującego różne warstwy społeczne. Zmiana ta dokonała się przede wszystkim pod wpływem doświadczeń polskich z końca XVIII wieku – powstania kościuszkowskiego i rozbiorów. Perturbacjom leksykalnym towarzyszyła rewizja nastawienia Francuzów do Polski i Polaków. Przyciągała uwagę nie tylko dziwność ustroju i położenia, ale również poświęcenie, bohaterstwo, wysoka etyka, umiłowanie wolności. Kierunek zmian potwierdza francuska literatura powieściowa tego czasu.

EN

The author of the paper analyses the evidence for the appearance of the word émigré in the French language and the changes of its scope of meaning. Initially, this word referred to a person, mostly an aristocrat, who escaped from France in the times of the French Revolution. With time, the lexeme started to be used to name a person forced to leave their home country oppressed by a military and political force, a defender of freedom that represents various social strata. The change took place mainly as a result of the Polish experience of the end of the 18th century—the Kościuszko Uprising and partitions of Poland. The lexical perturbations were accompanied by a revision of the French people’s attitude towards Poland and Poles. The French attention was captured by weirdness of country system and geopolitical situation, but also by devotion, heroism, high ethics, and love for freedom. The direction of the changes is confirmed by the French novel writings of the times.

5

The relevance of history: Dramatic history poems by Stanisław Wyspiański and Tytus Czyżewski

58%

Sienkiewicz B. , Sienkiewicz B.

Ruch Literacki

|

2019

|

nr 6

6

Ideologiczno-metodologiczne meandry Rozważań o wojnie domowej Pawła Jasienicy. Uwagi o dziele i jego recepcji

58%

Mękarski A.

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

|

2020

|

nr 12

EN

This article deals with Rozważania o wojnie domowej (Reflections on the Civil War), the last book by Paweł Jasienica, an essayist and acclaimed history writer known mainly for his books on the history of Poland. The article offers analysis of both the work and its reception. In executing the first task, the author focuses on extracting the critique of the communist ideology which Jasienica included, in some veiled way, in his account of the main topic to which his last book is devoted – the Vendée rebellion of 1793. In the article Jasienica is shown to have used his account of one of the episodes of the French revolution to criticise the PRL’s political system, arguing, one should add, in favour of replacing it with liberal democracy. Analysis also shows that the reception of Jasienica’s work was significantly mediated by the ideological preferences of its reviewers.

PL

Przedmiotem artykułu są Rozważania o wojnie domowej, ostatnia książka Pawła Jasienicy, eseisty i uznanego pisarza historycznego, znanego głównie z książek o historii Polski. Artykuł proponuje analizę książki i jej recepcji. Realizując pierwsze zadanie, autor skupia uwagę na krytyce ideologii komunistycznej, którą Jasienica w nieco zawoalowany sposób włączył do opisu głównego przedmiotu swej ostatniej książki – powstania w Wandei w 1793 r. W artykule wykazano, że Jasienica wykorzystał opis jednego z epizodów rewolucji francuskiej do krytyki systemu politycznego PRL, opowiadając się, należy dodać, za jego zastąpieniem przez demokrację liberalną. Analiza ukazuje także, że recepcja dzieła Jasienicy była w istotnym stopniu zapośredniczona przez preferencje ideologiczne recenzentów.

7

«Где Польша?»: Н.М. Карамзин и польский вопрос в конце XVIII – первой четверти XIX вeкa

44%

Kazakow R.

|

tom 6

93-128

EN

The article analyzes the works and individual statements of the Russian writer and historian N.M. Karamzin (1766‒1826), devoted to the relationship between Russia and Poland, the perception of poles and Poland in Russia. For the first time, Karamzin’s works and individual statements about the Polish question are collected in the fullest possible format. Karamzin’s attitude to the partitions of Poland in the context of the French revolution and the European wars of the end of the XVIII century is characterized. For the first time, some draft notes of Karamzin are published, including materials from the History of the Russian state. Karamzin’s methods of working with the works of Polish historians are analyzed.

PL

W artykule przeanalizowano zarówno dzieło, jak i indywidualne wypowiedzi rosyjskiego pisarza i historyka Nikołaja Michajłowicza Karamzina (1766‒1826), poświęcone stosunkom Rosji z Polską, a także postrzeganiu Polski i Polaków w Rosji. Jest to pierwsze takie zestawienie prac Karamzina i jego wypowiedzi na temat spraw polskich. Stosunek Karamzina do Polski scharakteryzowano w kontekście rewolucji francuskiej i wojen europejskich pod koniec XVIII wieku. W artykule po raz pierwszy opublikowane zostały notatki Karamzina, w tym materiały pochodzące z Historii państwa rosyjskiego. Analizie poddano również odbiór dzieła Karamzina przez historyków polskich.