Acceptance and commitment therapy is an approach arising on the basis of post-Skinnerian behaviour analysis, belonging to the third wave of cognitive-behavioural therapies which have become increasingly popular within the last two decades. The aim of the article is to present the theoretical basis and the application of the acceptance and commitment therapy in treating anxiety disorders as compared to the classical cognitive-behavioural therapy consistent with the general cognitive model (Beck and Haigh, 2014). The text introduces the theoretical basis for the analysed approach, that is the relational frame theory and its implications for the understanding of anxiety reactions. An exemplary description of an anxiety reaction based on the language of the relational frame theory is also presented. The general assumptions of the acceptance and commitment therapy are discussed, as well as the model of mental disorders used in this strand of therapy, its basic techniques and strategies used in the treatment of anxiety disorders, and an outline of the treatment protocol together with the therapeutic techniques helpful at each stage. The conclusions of the meta-analyses of studies on the effectiveness of the acceptance and commitment therapy in the treatment of various anxiety disorders are gathered here, as well. The similarities and differences between the approach to the therapy of anxiety disorders in the classical cognitive-behavioural therapy and the acceptance and commitment therapy are discussed. Furthermore, guidelines have been included to facilitate the practical application of acceptance and commitment techniques, as well as the theoretical basis conducive for the integration of this approach with the classical cognitive-behavioural therapy.
PL
Terapia akceptacji i zaangażowania to podejście powstałe na gruncie postskinnerowskiej analizy zachowania, należące do trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnych, które w ostatnich dwóch dekadach coraz bardziej zyskują na popularności. Celem artykułu jest przedstawienie podstaw teoretycznych oraz zastosowania terapii akceptacji i zaangażowania w leczeniu zaburzeń lękowych w relacji do klasycznej terapii poznawczo-behawioralnej, zgodnej z ogólnym modelem poznawczym (Beck i Haigh, 2014). W tekście zaprezentowano podstawę teoretyczną analizowanego podejścia, czyli teorię ram relacyjnych (relational frame theory), oraz jej implikacje dla rozumienia reakcji lękowej. Przedstawiono również przykładowy opis reakcji lękowej oparty na języku teorii ram relacyjnych. Omówione zostały ogólne założenia terapii akceptacji i zaangażowania, model zaburzeń psychicznych stosowany w tym nurcie, podstawowe techniki i strategie, z których korzysta się w leczeniu zaburzeń lękowych, a także zarys protokołu leczenia wraz z technikami terapeutycznymi pomocnymi na poszczególnych etapach. Zebrano też wnioski z metaanaliz badań nad skutecznością terapii akceptacji i zaangażowania w leczeniu różnych zaburzeń lękowych. Omówiono podobieństwa i różnice między podejściem do terapii zaburzeń lękowych w klasycznej terapii poznawczo- -behawioralnej oraz w terapii akceptacji i zaangażowania. Uwzględniono ponadto wskazówki ułatwiające praktyczne zastosowanie technik akceptacji i zaangażowania oraz podstawy teoretyczne pomocne w integracji tego podejścia z klasyczną terapią poznawczo-behawioralną.
Autism spectrum disorder (ASD) is a neurodevelopmental disorder characterised by difficulties in communication, social relationships and rigid behaviour patterns. Parents and carers of children with ASD are at risk of experiencing particular stress, lowered mood and reduced quality of life in relation to their role. They are also significantly more likely to experience symptoms of parental burnout. There are various methods of psychological support aimed at helping parents of children with autism. Among these, Acceptance and Commitment Therapy (ACT), which belongs to the so-called third wave of cognitive-behavioural therapies, is growing in popularity. ACT approach methods enhance the ability to cope with difficult situations by enhancing psychological flexibility, cognitive defusion and preventing experience avoidance. According to the research to date, ACT appears to be an effective method for supporting parents with ASD. However, for many of them, inpatient meetings or workshops remain out of reach due to the commitment of caring for a child with developmental challenges. For this reason, online interventions may be a particularly useful alternative for this client group. The ACT approach is intensively researched in terms of its effectiveness in an online format. There are studies describing ACT programmes using ICT systems, also in the context of supporting parents with ASD. Their results suggest that they can significantly influence the reduction of symptoms of depression, stress and parental burnout, and that the most important skill leading to a better well-being is ‘being mindful in the here and now’. In conclusion, the ACT approach using ICT systems may be a promising proposal to support parents of children with autism spectrum disorders.
PL
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (autism spectrum disorder, ASD) należą do zaburzeń neurorozwojowych charakteryzujących się trudnościami w komunikacji, relacjach społecznych i sztywnymi wzorcami zachowań. Rodzice i opiekunowie dzieci z ASD są narażeni na szczególny stres, obniżenie nastroju i pogorszenie jakości życia w związku ze swoją rolą. Znacząco częściej doświadczają również objawów wypalenia rodzicielskiego. Istnieją różne metody wsparcia psychologicznego ukierunkowane na pomoc rodzicom dzieci z autyzmem. Wśród nich rosnącą popularnością cieszy się Terapia Akceptacji i Zaangażowania (ACT) należąca do tzw. trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnych. Metody podejścia ACT zwiększają zdolność do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami poprzez wzmocnienie psychologicznej elastyczności, defuzji poznawczej oraz zapobieganiu unikaniu doświadczenia. Zgodnie z dotychczasowymi badaniami ACT wydaje się skuteczną metodą wsparcia rodziców z ASD. Jednak dla wielu z nich stacjonarne spotkania lub warsztaty pozostają poza zasięgiem możliwości ze względu na zaangażowanie w opiekę nad dzieckiem z wyzwaniami w rozwoju. Z tego powodu dla tej grupy klientów szczególnie przydatną alternatywą mogą być interwencje online. Podejście ACT jest intensywnie badane w kontekście skuteczności w formie online. Istnieją badania opisujące programy ACT z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, również w kontekście wspierania rodziców z ASD. Ich wyniki sugerują, że mogą istotnie wpływać na obniżenie symptomów depresji, stresu i wypalenia rodzicielskiego, a najważniejszą umiejętnością prowadzącą do lepszego dobrostanu jest „uważne bycie tu i teraz”. Podsumowując, podejście ACT z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych może stanowić obiecującą propozycję wsparcia dla rodziców dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest przedstawienie propozycji transdiagnostycznego podejścia do zaburzeń odżywiania (anoreksji psychicznej, bulimii psychicznej oraz zaburzeń odżywiania nie określonych inaczej) na przykładzie dwóch względnie nowych rodzajów terapii: poznawczo-behawioralnej, prowadzonej w oparciu o model Fairburna, oraz terapii akceptacji i zaangażowania (Acceptance and Commitment Therapy, ACT). W odniesieniu do obu terapii przedstawiono ich podstawy teoretyczne, przyjmowane modele psychopatologii, proponowane mechanizmy zmiany, a także cele i wybrane techniki pracy terapeutycznej. Zasugerowano kierunki rozwoju dalszych badań porównujących skuteczność obydwu podejść, czynniki moderujące ich efektywność oraz możliwości integracji obu modeli.
EN
The present article aims to present a transdiagnostic approach to eating disorders (anorexia nervosa, bulimia nervosa, and eating disorders not otherwise specified) using the example of two relatively new types of therapy: Cognitive Behavior Therapy (CBT), based on Fairburn's model, and Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Theoretical frameworks, psychopathology, proposed change mechanisms, as well as objectives and selected therapeutic techniques are discussed for both approaches. Directions for further research comparing the efficacy of the two approaches, the factors that moderate their outcomes, and the possibilities of integrating the two models are also suggested.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.