Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

PROFESOROWI BOHDANOWI RYSZEWSKIEMU W 85. ROCZNICĘ URODZIN

100%

Chorążyczewski W.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2019

|

nr 10(12)

9-10

PL

PROFESOROWI BOHDANOWI RYSZEWSKIEMU W 85. ROCZNICĘ URODZIN

2

Recenzja: Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 5: Archiwistyka uniwersalna, archiwistyka lokalna, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2017, ss. 336

100%

Konopa B.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2017

|

nr 8(10)

289-295

PL

Recenzja: Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 5: Archiwistyka uniwersalna, archiwistyka lokalna, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2017, ss. 336

EN

Review: Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 5: Archiwistyka uniwersalna, archiwistyka lokalna, ed. by W. Chorążyczewski, A. Rosa, Nicolaus Copernicus University Publishing, Toruń 2017, pp. 336

3

O metodologii archiwistyki i teorii archiwalnej. Przegląd ogólny pięćdziesięcioletnich badań

75%

Ryszewski B.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2019

|

nr 10(12)

13-23

PL

Autor w uporządkowanym, a w kilku aspektach także osobistym wywodzie, zaprezentował przegląd swojego metodologicznego i teoretycznego dorobku naukowego, w swoim opisie nie unika też pewnych podsumowań i ocen własnego dorobku, także z perspektywy krytycznej. Skupił się zwłaszcza na opisaniu powstawania trzech rozpraw monograficznych, które opublikował w latach 1972-1994: Archiwistyka - przedmiot, zakres, podział (studia nad problemem) z 1972 r.; Problemy i metody badawcze archiwistyki z 1985 r.; Problemy kommputeryzacji archiwów z 1994 r.

EN

In an orderly and, in many cases, personal argument the Author presents an overview of his methodological and theoretic achievements, not avoiding summaries and evaluations, also those from a critical perspective. In particular, the Author focuses on writing three monographs published between 1972 and 1994: Archiwistyka – przedmiot, zakres, podział (studia nad problemem) from 1972, Problemy i metody badawcze archiwistyki from 1985 oraz Problemy komputeryzacji archiwów from 1994.

4

Jacques Derrida, Gorączka archiwum. Impresja Freudowska, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2016, ss. 148

63%

Nowożycki B.

Archeion

|

2018

|

tom 119

449-455

EN

In 2017, as part of the “New Humanities” series (vol. 23), the first ever Polish translation of Jacques Derrida’s Archive Fever: A Freudian Impression was published. Jacques Derrida was one of the few contemporary philosophers interested in the concept of the archive (while to a large extent ignoring archivists themselves). For Derrida, archivisation, which grants one the power to name and grant identity to all things (and also to share their meaning) gives rise to a number of ethical, intellectual and political issues. As a result, the concept of the archive constitutes an important part of his philosophy, raising archives to a rank which they hardly ever achieve outside of the field of archival studies. Regardless of one’s opinion on deconstructivism, whether one considers it to be an “intellectual fad” or a genuine method of research, the critical power of this approach enables us to look at various archive-related issues from an unorthodox point of view. The term archive is omnipresent in Derrida’s body of work, but it is only in Archive Fever that the author explicitly targets a group of topics which limit the issue of archives to the role of writing in society. Derrida treats “archivisation” and “writing” as metaphors communicating with each other, associated with the concepts of memory and the subconscious.

5

Records Group. Problem zespołowości w archiwistyce amerykańskiej

63%

Nowozycki B.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2017

|

nr 8(10)

129-146

PL

Termin record group – grupa zespołów (akt) jest typem zespołu archiwalnego rzadko opisywanym w polskiej literaturze archiwistycznej. Najczęściej kojarzony jest z pojęciem zespołu złożonego, z uwagi na skomplikowaną strukturę i zatarte granice zespołu, będące wynikiem odmiennego od polskiego systemu administracji. Podejmowane w latach powojennych próby modyfikacji i rozszerzenia zakresu pojęcia zespołu złożonego zbliżyły go znaczeniowo do terminu record group. Irena Radkte w referacie wygłoszonym na VI Archiwalnej Konferencji Metodycznej w Warszawie w 1970 r. zaproponowała, aby za zespół złożony uznać taki, w skład którego weszły akta obcej proweniencji, stanowiące sukcesję bierną. Bogdan Ryszewski odnosząc się do koncepcji Radkte zauważył również fakt, iż sukcesja czynna może stanowić źródło komplikacji. Takie ujęcie definicji zespołu złożonego nie odpowiadało jednak znaczeniu amerykańskiego terminu stanowiącego formę ponadzespołową. Istoty problemu dotknął Bogdan Kroll, który zauważył, że konstrukcja archiwalna zawierająca materiały różnej proweniencji nie może być traktowana jako zespół archiwalny, ani zespół złożony. Dostrzegając rozbieżność miedzy strukturą i podziałem zasobu archiwalnego a teorią archiwalną zaproponował odejście od stosowania terminu zespół złożony i wprowadzenie pojęcia kompleks archiwalny. Kompleks archiwalny miały stanowić materiały archiwalne różnej proweniencji połączone (poza lub w archiwum) w zespoły, lub części zespołów archiwalnych różnych instytucji, których aktotwórcy posiadali wspólną charakterystykę – funkcję. Ów kompleks miał stanowić odrębną jednostkę podziału logicznego zasobu, grupującą przy zespole tworzącym rdzeń kompleksu wszystkie zespoły i/lub części zespołów wchodzące w jego skład. Problem braku form ponadzespołowych w polskiej teorii archiwalnej dostrzegł również Józef Siemieński formułując pojęcie zespołu wyższego rzędu. Według jego koncepcji zespół wyższego rzędu był zespołem zespołów archiwalnych wytwarzanych przez rozmaite władze i urzędy (w ramach jednego ustroju) stanowiące osobną hierarchię. Na potrzeby niniejszego artykułu autor przyjął tłumaczenie terminu record group na język polski jako grupa zespołów (akt). Termin grupa zespołów (akt) został zdefiniowany w 1941 r. przez dr Solona Justusa Bucka, kierującego Archiwum Narodowym w Waszyngtonie. Pod pojęciem record group rozumiano jednostkę podziału logicznego zasobu archiwalnego ustanawianą w dowolny sposób, o rozmiarze i charakterze dogodnym do jej porządkowania, opracowania i udostępniania, z poszanowaniem zasady proweniencji.

EN

The term record group means a group of fonds (records) and it is a type of archival fonds rarely described in Polish archival literature. Most often it is associated with the complex archival fonds, due to its comlicated structure and blurred borderlines – an effect of administrative system varying from the Polish one. The post-war attempts to modify and broaden the meaning of the complex fonds caused its resemblance to the term record group. Irena Radtke in her paper given during the 6th Archival Methods Conference in Warsaw in 1970 proposed, that the complex fonds should be one comprising records of foreign provenance that are an effect of passive succession. Bohdan Ryszewski, addressing Radtke’s idea, noticed that passive succession might be a source of complications. However, this conceptualization of the definition of the complex fonds did not correspond with the American understanding of it as an above-fonds structure. Bogdan Kroll has touched the core of the problem; he noticed that an archival construction comprising materials of various provenances cannot be seen neither as an archival fonds, nor as a complex fonds. He saw a discrepancy between the structure and partition of archival holdings and archival theory; thus Kroll proposed abandoning the term complex fonds and implementation of the term archival complex. The archival complex was supposed to be archival materials of various origins merged (in or outside of an archive) into fonds, or parts of archival fonds of different institutions having the same characteristic – function. The complex was supposed to make up a separate entity in logic structure of archival holdings, comprising of all archival fonds and/or their pieces being parts of the main fonds of the complex. The problem of lack of above-fonds forms in the Polish archival theory has been also noticed by Józef Siemieński, who has formulated the term of higher-order fonds. According to his idea the higher-order fonds was a fonds of archival fonds created by various authorities and agencies (in one system) that constituted separate hierarchy. In this article the Author used translation of the term record group into Polish grupa zespołów (akt). The term was defined in 1941 by Solon Justus Buck, in charge of the National Archives in Washington. The term record group was understood as a unit of logical division of archival holdings, set up in arbitrary way, which size and character was convenient for its processing and providing access to, while respecting the principle of provenance.

6

Is the public principle a new paradigm of archival science?

51%

Chorążyczewski W. , Rosa A.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2014

|

nr 5(7)

11-22

PL

Współczesna teoria archiwalna jest systemem zasad podporządkowanych zasadzie naczelnej, paradygmatowi, którym jest zasada publiczności archiwów. Obecnie zasada publiczności archiwów oznacza, że każdy człowiek ma dostęp do wszystkich archiwów na świecie. Zrozumiałość archiwaliów jest zapewniona przez zasadę proweniencji; zachowanie nienaruszonego zespołu gwarantuje przejrzystość i stabilność uporządkowania zasobu. Inne zasady rządzą rozmieszczeniem zasobu archiwalnego: zasada terytorialności (też jako: zasada proweniencji lub pertynencji terytorialnej); zasada poszanowania historycznie ukształtowanego zasobu archiwalnego; zasada wspólnego dziedzictwa archiwalnego; jak również zasada pertynencji funkcjonalnej.

EN

Contemporary archival theory is a coherent system of principles subordinated to the superior principle, or the paradigm, which is the public principle of archives. Nowadays the public principle of archives means that every person can access every archive and record in the world. The understanding of records is guaranteed by the principle of provenance, while their keeping a fond intact guarantees transparency and stability of the distribution. The other principles govern the location of archival holdings: the principle of territoriality (also as: the principle of territorial provenance or pertinence); the principle of respecting historical holdings; and the principle of common heritage; as well as the concept of functional pertinence. Not without significance for the speed of access is the existence of several methods of accessing collections; and so we have, besides provenance, subject pertinence, which is not a system of arranging archival records but of ordering the description of the information.

7

Records in Context. Omówienie nowego standardu opisu archiwalnego

51%

Nowożycki B.

Archeion

|

2018

|

tom 119

297-316

EN

The announcement by the International Council of Archives (ICA) regarding updating the four existing ICA standards was published in 2008. In 2012, the ICA appointed the Expert Group on Archival Description. Its purpose for 2012–2016 was to develop uniform and coherent archival material description standards based on practical and theoretical archival science principles - Records in Context (RIC). The conceptual model of RIC goes beyond the ICA practices collected in ISAD(G) – its purpose is to deliver a semantic and structural underpinning for description systems and software modules used to manage documentation. RIC-CM attempts to identify and encompass the full range of needs related to describing and making available archival materials, expressing them in a precise and detailed manner so that they can be utilised by semantic technologies. It is more complex than the existing ICA standards, and the transition from the hierarchical, fonds-based model to a more flexible and open network model of description will be a gradual process.

8

Teoretyczna myśl archiwalna Kazimierza Konarskiego (1886–1972)

44%

Jędrzejewska K.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2014

|

nr 5(7)

23-92

PL

Kazimierz Konarski był przede wszystkim metodykiem. Jednak jego duże doświadczenie archiwalne pozwalało mu na wyciąganie teoretycznych wniosków i uogólnień. Praca archiwalna Konarskiego skupiała się przede wszystkim na opracowaniu zasobu archiwalnego i jego organizacji, co przyniosło wymierne korzyści metodyczne w postaci tworzenia systematyki pomocy archiwalnych oraz wytycznych metodycznych do opracowania różnych typów dokumentacji. Opracowanie zasobu archiwalnego zawsze pozostawało dla Konarskiego zagadnieniem centralnym w działalności archiwów. Jego doświadczenie w małym stopniu obejmowało problemy brakowania czy udostępniania archiwaliów. Za to sprawowanie funkcji kierowniczych w archiwach pozwoliło mu na poznanie organizacji archiwów i mechanizmów funkcjonowania służby archiwalnej. Działalność archiwów wyznaczała w myśli Konarskiego zakres archiwistyki. Wiodącą rolę odgrywała oczywiście problematyka porządkowania i inwentaryzacji zasobu, a wynikało to z centralnej roli zespołu archiwalnego, który był dla Konarskiego przedmiotem badań. Zakres archiwistyki widział Konarski bardzo szeroko. Włączał do niego wszystkie czynności, jakie wykonują archiwiści, w tym nawet problematykę tworzenia i prowadzenia biblioteki archiwalnej czy atmosferę w archiwum. Sam przedmiot archiwistyki zasadniczo się nie zmieniał, przeobrażeniom natomiast ulegał punkt ciężkości, nacisk, jaki Konarski kładł na poszczególne zagadnienia. Początkowo kluczową kwestią była zasada proweniencji, następnie skupił się bardziej na pojęciu samego zespołu, by ostatecznie uznać, że kamieniem węgielnym archiwistyki jest wykrystalizowanie się pojęcia aktu. Podejście takie jest ewidentnie uleganiem pewnym modom. Widać początkowe zachłyśnięcie się zasadą proweniencji, a następnie przejście, bez wątpienia pod wpływem Meissnera, na pozycje aktoznawcze. Konsekwentnie Konarski utrzymywał pogląd o konieczności stworzenia polskiej odmiany archiwistyki. Uważał, że archiwistyka nie jest nauką uniwersalną i musi posiadać swój lokalny charakter i wydaje się, że tego dokonał. Walnie przyczynił sią do stworzenia polskiej specyficznej archiwistyki, skupiającej się na zagadnieniach aktu i kancelarii, żądającej szczegółowego opisu archiwaliów, różniącej się przynajmniej w tym zakresie od archiwistyki światowej. Postać Kazimierza Konarskiego trwale wpisała się historię polskiej archiwistyki. Jednak czy może to dziwić, skoro jest on twórcą, pierwszym i być może głównym propagatorem polskiej odmiany archiwistyki?

EN

Kazimierz Konarski was most of all a methodologist. But his wide experience in archives enabled him to draw theoretical conclusions and generalizations. The archival work of Konarski was focused mostly on arrangement and description of archival holdings and on organizing it, which gave notable methodological effects in the form of systematics of archival aids and methodological guidelines for arrangement and description of various types of documents. For Konarski arrangement and description of archival holdings was always a central problem in archives’ activity. To a small degree his experience involved problems of disposal and providing access to archival materials. But performing leading functions in archives enabled him to get to know the organization of archives and mechanisms of functioning of the archival service. In the thought of Konarski, the scope of archival science was outlined by activities of archives. Problems of arrangement and inventorying of archival holdings occupied a crucial role. It was a consequence of the central position of a fonds, which was, for Konarski, the subject of archival science. Konarski understood the scope of archival science very widely. In this scope he included all the activities performed by archivists, even issues of building up and running an archival library or the atmosphere of an archive. The subject of archival science itself did not change. What did change was emphasis placed by Konarski on particular problems. First, the crucial issue for him was the principle of provenance, then he focused on the understanding of an archival fonds. Finally Konarski recognized that the cornerstone to archival studies is the process of crystallizing the term “record” (“akt”). This approach is clearly an effect of being influenced by some fashion. What can be seen is, at first, relishing the principle of provenance, and then turning towards diplomatics, certainly under the influence of Meissner. Konarski consequently held his view on the necessity of creating the Polish version of archivistics. He thought that archival science is not a universal discipline and that it has to have a local character, what he probably achieved. He made a key contribution to creating the specific, Polish archival science, focused on issues of records and office, demanding a detailed archival description, at least in that different from the world archivistics. Kazimierz Konarski has become an inherent part of history of Polish archival science. But could it be a surprise, if he is the creator, the first and maybe the main promoter of the Polish version of archivistics?