Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kościół kobiet. Hermeneutyczny środek feministycznej interpretacji Biblii

100%

Schüssler Fiorenza E.

Praktyka Teoretyczna

|

2013

|

tom 8

|

nr 2

197-217

PL

-

2

"Świat to ciało Boga". Granice metafory z punktu widzenia doktryny katolickiej

86%

Maliszewska A.

Teologia w Polsce

|

2016

|

tom 10

|

nr 1

119-133

EN

“World is God’s body” is a metaphor developed in feminist theology. This paper tries to examine this metaphor by the lens of catholic church teaching. For this purpose poses a question of proper relation between God and world, of incarnation and human nature. The article tries to show the assumptions on which the metaphor “world is God’s body” is built and to name errors which it can produce while not forgetting about its positive sites.

PL

„Świat to ciało Boga” jest metaforą rozwijaną na gruncie teologii feministycznej. Niniejszy tekst stara się zbadać tę metaforę przez pryzmat nauczania Kościoła katolickiego. W tym celu mierzy się z pytaniem o właściwe rozumienie relacji pomiędzy Bogiem a światem, rozumienie Wcielenia, natury człowieka. Artykuł próbuje również ukazać założenia, na jakich budowana jest metafora „świat to ciało Boga” oraz nazwać błędy, do jakich może prowadzić, nie zapominając przy tym o jej pozytywnych stronach.

3

„Świat to ciało Boga”. Granice metafory z punktu widzenia doktryny katolickiej

86%

Maliszewska A.

Teologia w Polsce

|

2016

|

tom 10

|

nr 1

119-133

PL

„Świat jako ciało Boga” jest metaforą rozwijaną na gruncie teologii feministycznej. Niniejszy tekst stara się zbadać tę metaforę przez pryzmat nauczania Kościoła katolickiego. W tym celu mierzy się z pytaniem o właściwe rozumienie relacji pomiędzy Bogiem a światem, rozumienie Wcielenia, natury człowieka. Artykuł próbuje również ukazać założenia, na jakich budowana jest metafora „świat to ciało Boga” oraz nazwać błędy, do jakich może prowadzić, nie zapominając przy tym o jej pozytywnych stronach.

EN

“World is God’s body” is a metaphor developed in feminist theology. This paper tries to examine this metaphor by the lens of catholic church teaching. For this purpose poses a question of proper relation between God and world, of incarnation and human nature. The article tries to show the assumptions on which the metaphor “world is God’s body” is built and to name errors which it can produce while not forgetting about its positive sites.

4

Krytyczna ocena z perspektywy katolicko-feministycznej

81%

Maliszewska A.

Studia Bobolanum

|

2020

|

tom 31

|

nr 1

71-97

EN

It seems quite obvious that the so-called new feminism, clearly associated with the teaching of John Paul II, is not particularly enthusiastically received by the feminist authors of the mainstream feminism. The article begins with examples of criticism of the new feminism undertaken by two outstanding feminist theologians, Elżbieta Adamiak and Elizabeth Johnson, in order to assess the legitimacy of the allegations they make, both from the perspective of feminist postulates as well as the tradition and teaching of the Catholic Church. The text also tries to show the deepest reasons for the discord between the new feminism and the mainstream feminism. It sees them, above all, in free adopting of the post-enlightenment idea of freedom as total autonomy by the mainstream authors and the resulting undervaluation of traditional female values such as dependence, weakness, receptivity and sensitivity. However, the article also shows common points between the papal teaching on women and gender differences, and the views of the feminist authors. Finally, the text indicates some starting points for further reflection on the key questions of feminism: who is in such a way that stereotypical feminine values are noticed and highly valued? It also raises the question of whether the new approach to gender difference has a chance to contribute to building a healthier anthropology that sees humans not only in their greatness and strength, but also in weakness, fragility and dependence?

PL

Dość oczywiste wydaje się stwierdzenie, że tzw. nowy feminizm, kojarzony jednoznacznie z nauczaniem Jana Pawła II, nie jest szczególnie entuzjastycznie przyjmowany przez autorki feministyczne, które można by zaliczyć do głównego nurtu feminizmu. Niniejszy artykuł wychodzi od przykładów krytyki nowego feminizmu podejmowanej przez dwie znakomite teolożki feministyczne – Elżbietę Adamiak oraz Elizabeth Johnson – w celu oceny zasadności podnoszonych przez nie zarzutów, zarówno przez pryzmat postulatów feministycznych, jak i tradycji oraz nauczania Kościoła katolickiego. Tekst stara się również ukazać najgłębsze przyczyny niezgody między nowym feminizmem a feminizmem głównego nurtu. Widzi je przedewszystkim w zbyt łatwym przyjęciu przez autorki głównego nurtu pooświeceniowej idei wolności jako całkowitej autonomii i – wynikającym z tego – niedocenianiem tradycyjnych wartości kobiecych, takich jak: zależność, słabość, receptywność, wrażliwość. W artykule ukazane są jednak także punkty wspólne między nauczaniem papieskim dotyczącym kobiet i różnicy płciowej, a poglądami autorek feministycznych. Tekst wskazuje wreszcie pewne punkty wyjścia do dalszej refleksji nad kluczowymi pytaniami feminizmu: Kim jest kobieta i co oznacza jej wyzwolenie? Czy możliwe jest przebudowaniem systemu wartości w taki sposób, aby stereotypowe wartości kobiece zostały w nim zauważone, a nawet wysoko postawione? Stawiarównież pytanie o to, czy nowe podejście do różnicy płciowej ma szanse przyczynić się do zbudowania zdrowszej antropologii antropologicznej, która widzi człowieka nie tylko w jego wielkości i sile, ale także słabości, kruchości i zależności.

5

„Ja jestem Bogiem, a nie człowiekiem!” (Oz 11,9). Prorocka wizja doskonałej miłości Boga „ojca mającego serce matki”

72%

Kot P.

Verbum Vitae

|

2013

|

tom 23

39-56

EN

Since the 1960s, in the circles of the so called feminist theology, there has been a strong call for a departure from the androcentric image of God in the exegesis of biblical texts. It initialized a differentiation, very radical at times, into fatherly and motherly features of God. This dualistic approach is evident especially in the aspect of God’s love to the human. However, a thorough analysis of the prophetic texts by Hosea and Isaiah, in which we find the metaphor of God’s motherly love, also leads to a significant observation that these authors never fragment God’s qualities, but present them as complementary: God loves the human with a love that is fatherly and motherly at the same time. God is a perfect being. The Scripture is a testimony of God who is Fullness (see: Col 1:19; 2:9; Eph 1:23; 3:19) and as such he gives himself to the human. Exposed to the effect of the loving God, the human receives a love that in the material world is associated with either male or female features, but which – in itself – is simply divine.

6

Znaczenie słowa geniusz w wyrażeniu geniusz kobiety/kobiecy w czterech tekstach Jana Pawła II

72%

Makuchowska M. J.

Verbum Vitae

|

2022

|

tom 40

|

nr 1

117-131

EN

The article analyses the meaning of the word genius in the expression feminine genius, which was introduced into the Catholic Church's discourse on gender by Pope John Paul II. The author shows that this new use of the word genius is based on its already existing meanings, but is not identical with them. The new sense is understood broadly as a set of judgments of different status, having both a subjective character (connected with someone's concept) and a discourse character (included in the "order" of a given discourse, in this case the Catholic discourse). In the descriptive layer, genius (feminine/feminine) signifies the (essentialist and complementary) essence of gender, but also very important is the highly positive meaning of the word, which connotes (and at the same time communicates) information about being exceptional, extraordinary, distinguished by the fact of belonging to one's gender, and it is a message addressed mainly to women.

PL

Artykuł analizuje znaczenie słowa geniusz w wyrażeniu geniusz kobiecy/kobiety, które wprowadził papież Jan Paweł II do dyskursu Kościoła katolickiego na temat płci. Badania pokazują, że to nowe użycie słowa geniusz bazuje na jego już istniejących znaczeniach, ale nie jest z nimi tożsame. Znaczenie rozumiane jest szeroko – jako zespół sądów o różnym statusie, mający charakter podmiotowy (związany z czyjąś koncepcją) i dyskursowy (włączony w „porządek” danego dyskursu, w tym wypadku – dyskursu katolickiego). W warstwie opisowej geniusz (kobiety/kobiecy) oznacza esencjalistycznie i komplementarnie pojętą istotę płci, ale bardzo ważne jest także wysoce pozytywne nacechowanie słowa, które konotuje (a zarazem komunikuje) informację o byciu wyjątkowym, nadzwyczajnym, wyróżnionym przez fakt przynależności do swej płci, przy czym jest to komunikat zaadresowany głównie do kobiet.

7

Słowo Boże w słowie ludzkim w kontekście nowego feminizmu

72%

Kogut J.

Dydaktyka Polonistyczna

|

2022

|

nr 8 (17)

283-307

PL

Człowiek w obliczu wielkości i doskonałości Boga jest ciągle istotą niedoskonałą, a zrozumienie Bożego słowa wiąże się niejako z z góry założoną porażką. To sprawia, że Pismo Święte staje się wyzwaniem dla wielu badaczy, a dowodzenie prawdziwości treści w nim zawartych wywołuje niemałe kwestie sporne między jego interpretatorami. I choć wielu wybitnych teologów, począwszy od Ojców Kościoła, aż po uznane autorytety współczesne, próbuje tę niezgłębioną tajemnicę Słowa Bożego poznać – doszukując się w tym niezwykłym przekazie coraz to nowych aspektów – to potrzeba dzisiejszych czasów przemawia za tym, aby raz jeszcze przyjrzeć się zarówno tym interpretacjom, jak i ich interpretatorom. Obecnie coraz częściej to kobiety stają się podmiotem przeżycia własnego doświadczenia wiary, z refleksją i formułowaniem go, a więc teologizowaniem. Boże słowo zawarte w Piśmie Świętym jest poddawane coraz to nowym analizom, uwzględniając przy tym kobiece doświadczenie i sposób opisywania przez nie świata. Wyłania się nowy sposób teologicznego myślenia z punktu widzenia kobiet. Ustosunkowanie się do głosów współczesnych feministek, a w szczególności do kierunku myślenia nazwanego przez Jana Pawła II „nowym feminizmem” wydaje się potrzebne.

EN

In the face of God’s greatness and perfection, man is still an imperfect being, and understanding God’s Word is related to a predetermined failure. This makes the Holy Scripture a challenge for many researchers. Proving the truthfulness of the content featured in it raises considerable disputes between its interpreters. Although many outstanding theologians, from the Fathers of the Church and well-respected contemporary authority figures try to get a grasp of this unfathomable mystery of the Word of God, they also look at the new aspects in this extraordinary piece of writing. The need of today once again speaks in favor of looking at both these interpretations as well as their interpreters. Currently, more and more often it is women who become the subject of experiencing their own faith with reflection and its formulation, and thus theologizing it. God’s Word contained in the Scriptures is subjected to new analyses taking into account the female experience and the way women describe the world. There emerges a new way of theological thinking from the point of view of women. It seems necessary to respond to the voices of contemporary feminists, and in particular to the direction of thinking that John Paul II refers to as a ”new feminism”

8

Political Staurologies. The Ideological Context and Theological Consequences of Reinterpretation of Jesus's Cross in Liberation and Feminist Theologies

72%

Składanowski M.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

tom 64

|

nr 2: Teologia dogmatyczna

111-122

EN

In the article the emphasis will be put on the reinterpretations of Jesus's Cross in political theologies whose developed forms are liberation theology and feminist theology. The article will consider the reasons which compelled the representatives of these lines of theological thinking to question traditional staurologies and to suggest new attempts of reflection on the Cross. Further, I will present typical for these movements attempts of ahistorical and ideological theology of the Cross along with their consequences for the Christian faith. Finally, an attempt will be made to answer the question whether all the presented attempts of political reinterpretation of the Cross could be called `staurologies', that is an exhaustive and systematic theological approach to all that is contained in Jesus's death for Christians, or whether they are of a different nature.

PL

Artykuł koncentruje się na reinterpretacjach Krzyża Jezusa w teologiach politycznych, których rozwiniętymi formami są: teologia wyzwolenia i teologia feministyczna. W artykule rozważa się przyczyny, które skłoniły przedstawicieli tych nurtów myśli teologicznej do zakwestionowania tradycyjnych ujęć staurologicznych oraz do zaproponowania nowego podejścia w refleksji nad Krzyżem. Następnie artykuł przedstawia typowe dla tych nurtów próby ahistorycznej i ideologicznej teologii Krzyża wraz z ich konsekwencjami dla wiary chrześcijańskiej. Na zakończenie w tekście podejmuje się próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy zaprezentowane ujęcia politycznej reinterpretacji Krzyża mogą być nazwane „staurologiami”, czyli wyczerpującym i systematycznym teologicznym podejściem do tego, co dla chrześcijan zawiera się w śmierci Chrystusa.

9

O relacji języka i płci w religijnym dyskursie katolickim

72%

Makuchowska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2021

|

tom 55

181-192

EN

The article falls within the current of linguistic research on religious language, specifically on the language of Polish Catholicism. The paper is divided into two parts. The first discusses the specificity of the problem of gender resulting from the fact that the objects of religious faith are supernatural Beings, but in human beliefs, in culture, they are also attributed gender. The figures from the world of the Sacred – God, Jesus, the Holy Spirit, Mary, the angel, Satan – although they may be conceptualized as androgynous (in philosophy, in feminist theology), in „ordinary”, everyday cult and pastoral language (prayers, songs, sermons, etc.) they are linguistically represented as persons of unambiguous gender: male or female. Language thus creates a world of the Sacred whose image is not at odds with the colloquial image of gender, and the means developed to serve interpersonal contacts prove sufficient. The second presents certain linguistic strategies that are intended by the senders to build the gender identity of Polish male Catholics. This strategy involves the use of military language (war metaphors, vocabulary etc.) for religious practices (praying the rosary, pilgrimages, retreats etc.), which create the image of a soldier of Christ, and as the essence of masculinity – physical and mental strength and domination.

PL

Artykuł mieści się w nurcie lingwistycznych badań nad językiem religijnym, a konkretnie – nad językiem polskiego katolicyzmu. Praca rozpada się na dwie części. W pierwszej omawia się specyfikę problemu płci wynikającą z faktu, że przedmiotem wiary religijnej są Istoty nadprzyrodzone, w ludzkich wierzeniach jednak, w kulturze, przypisuje się im także płeć. Postaci ze świata sacrum – Bóg, Jezus, Duch św., Maryja, anioł, Szatan – choć mogą być konceptualizowane jako androgyniczne (w filozofii, w teologii feministycznej), w „zwykłym”, codziennym języku kultowym i duszpasterskim (modlitwy, pieśni, kazania itp.) językowo reprezentowane są jako osoby o jednoznacznej płci: męskiej lub żeńskiej. Język kreuje więc świat sacrum, którego obraz nie kłóci się z potocznym obrazem płci, a środki, wypracowane dla obsłużenia kontaktów międzyludzkich, okazują się wystarczające. Druga część przedstawia pewne strategie językowe, które mają w zamyśle nadawców budować tożsamość płciową polskich katolików mężczyzn. Strategia ta polega na użyciu do praktyk religijnych (modlitwa różańcowa, pielgrzymki, rekolekcje itp.) języka militarnego (wojennych metafor, słownictwa itp.), które kreują obraz żołnierza Chrystusa, a jako istotę męskości – siłę fizyczną i psychiczną oraz dominację.

10

Język a płeć w wybranych aspektach dyskursu katolickiego

72%

Gomola A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2021

|

tom 55

167-180

EN

The article explores the gender roles of men and women in selected aspects of the Catholic discourse: the Bible, doctrine, liturgy and mysticism. It demonstrates that the biblical vision of gender roles that depreciates women is still present in the doctrine and liturgy of Catholicism, while in medieval Catholic mysticism it was the basis of „spousal mysticism” resulting in texts with sexual connotations written by women. The biblical understanding of gender roles is still visible in the contemporary Catholic discourse in Poland, as evidenced by the critical attitude of the Church hierarchy towards the LGBT+ people and the current initiatives of Polish laymen referring to military imagery.

PL

Artykuł przedstawia rozumienie ról płciowych mężczyzn i kobiet w wybranych aspektach dyskursu katolickiego: Biblii, doktrynie, liturgii i mistyce. Dowodzi, że biblijna wizja ról mężczyzn i kobiet deprecjonująca kobiety jest ciągle obecna w doktrynie i liturgii katolicyzmu, a w średniowiecznym katolicyzmie Pieśń nad Pieśniami była podstawą „mistyki oblubieńczej” i tekstów mistycznych o konotacjach seksualnych. Biblijne rozumienie płci zarówno w wymiarze biologicznym, jak i społeczno-kulturowym jest nadal widoczne we współczesnym dyskursie katolickim w Polsce, czego dowodzą krytyczny stosunek hierarchii Kościoła do osób z grupy LGBT+ oraz inicjatywy katolików mężczyzn odwołujące się do metaforyki militarnej.

11

Obrazy, funkcje i znaczenie kobiet w Apokalipsie Jana

58%

Ledwoń D.

Collectanea Theologica

|

2021

|

tom 91

|

nr 3

37-73

EN

Women are the main protagonists of the book of Revelation. Their images, functions and significance in the text of the visionary seer from Patmos are the subject of this synchronic study. The author points to the fact that the horizon of exegetical inquiries used in the book of Revelation, apart from the nouns γυνή (woman, wife) and νύμφη (bride), is broadened by the use of juxtaposed elements of feminine symbolism and nuptial imagery. John has endowed popular themes from the intersection of Judaism and the Greco-Roman world with new meanings. They contribute to the image of the personified Church, which fights against personified evil and triumphs as the Bride of the Lamb.

PL

Do grona głównych bohaterów Janowej Apokalipsy należą kobiety. Ich obrazy, funkcje i znaczenie w tekście wizjonera z Patmos stanowią przedmiot niniejszego studium w ujęciu synchronicznym. Autor artykułu wykazuje, że horyzont egzegetycznych dociekań, oprócz występujących w Księdze Objawienia rzeczowników γυνή (kobieta, żona) oraz νύμφη (panna młoda, oblubienica), poszerza użycie skontrastowanych elementów symboliki kobiecej i metaforyki małżeńskiej. Popularnym motywom ze styku judaizmu i świata grecko-rzymskiego Jan nadał nowe znaczenie. Budują one obraz upersonifikowanego Kościoła, który walczy z upostaciowionym złem i triumfuje jako Oblubienica Baranka.

12

Współczesne kobiety myślą o sobie samych – świadectwo filozoficzne

51%

Baranowska M. M.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2015

|

tom 6

|

nr 3

5-14

PL

Tekst jest próbą prezentacji specyfiki filozofii feministycznej na przykładach trzech myśli¬cielek żyjących w różnych epokach i miejscach. Fenomenolżka i katoliczka Edyta Stein w pisze o podobieństwie natury kobiety i mężczyzny, ich równości i powołaniu kobiety do realizacji swoich talentów i możliwości. Francuska filozofka i psychoanalityczka Luce Irigaray dekon¬struuje tworzoną z męskiego punktu widzenia filozofię i kulturę i szuka sposobów wyrazu kobiecych pragnień i wyobrażeń. Współczesna polska filozofka Jolanta Brach-Czaina opisuje nieobecne dotąd w filozofii kobiece doświadczenia. Wspólna im wszystkim jest potrzeba mówienia własnym głosem o własnych doświadczeniach i budowania autonomicznego podmiotu kobiecego.

EN

The article is an attempt to present the peculiar character of feminist philosophy, using as examples three women thinkers living in different times and places. The phenomenologist and Catholic Edith Stein writes about the similar natures of men and women, their equality, and the vocation of women to realize their talents and abilities. The French philosopher and psycho¬analyst Luce Irigaray deconstructs philosophy and culture created from the masculine point of view and looks for ways of expressing women’s desires and imaginations. The contemporary Polish philosopher Jolanta Brach-Czaina describes feminine experiences that have until now been absent in philosophy. What is common to them all is the need to speak with their own voice about their own ex¬periences and to construct an autonomous feminine personality.