Wykorzystanie metod GIS do wyznaczania działów wodnych zlewni zurbanizowanych na przykładzie miasta Kielce. W pracy przedstawiono analizę powierzchni i zasięgu zlewni rzeki Silnicy oraz jej sześciu zlewni cząstkowych wyznaczonych metodami GIS w trzech wariantach z użyciem NMT z projektu ISOK o rozdzielczości 1 m, bazy danych obiektów topograficznych (BDOT) w skali 1 : 10 000 oraz geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu (GESUT). Przeanalizowano także różnice zasięgu zlewni Silnicy wyznaczonego na podstawie mapy topograficznej w skali 1 : 10 000, a także pozyskanego z mapy podziału hydrograficznego Polski (MPHP) 1 : 10 000. W każdym z wariantów przeprowadzonego modelowania zmianom ulegał przebieg granic badanych zlewni, co spowodowało zarówno zmiany ich areału, jak i zasięgu przestrzennego. Najlepsze rezultaty dało wykorzystanie procedur wyznaczania granic zlewni w GIS z użyciem NMT oraz skorygowanych baz BDOT i GESUT. W tym przypadku zasięgi zlewni pokrywały się z rzeczywistymi zasięgami odwodnienia. Tradycyjne metody wyznaczania działów wodnych z wykorzystaniem mapy topograficznej oraz istniejące źródła danych w postaci MPHP w skali 1 : 10 000 były mało dokładne w stosunku do całej zlewni Silnicy i nieprzydatne do wyznaczenia małych zlewni cząstkowych w centrum Kielc.
EN
The use of GIS methods in urban catchment drainage divides delineation on example of the Kielce city. The paper presents the analysis of the area and reach of the Silnica river catchment and its six subcatchments delineated using GIS in three different variants: DEM (from Computerized Information System of Country Protection project; Polish: ISOK) in one-meter resolution, the Database of Topographic Objects (Polish: BDOT) in 1 : 10 000 scale and the Geodetic Utilities Network System (Polish: GESUT). A topographic map in 1 : 10 00 scale was also compared with the Map of Hydrographic Division of Poland (Polish: MPHP) and the differences in the catchment reach resulting from this comparison were also examined. The course of delineated drainage divides varied in each variant resulting in differences in the area and reach of the analyzed catchments. The best results in urban catchments delineation were obtained in GIS using DEM and corrected vector data from BDOT and GESUT databases. In this case, the catchments’ reach overlapped with the existing drainage network. Traditional methods with the use of topographic maps and data from MPHP 1 : 10 000 scale proved to be less accurate as far as the reach of the Silnica river catchment was concerned and were useless in delineating the Silnica sub-catchments in Kielce city center.
Przedstawiono wyniki analizy ekonomiczno-przestrzennej w ujęciu ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym, obszarów wiejskich rozwijających się i opóźnionych w rozwoju. Do tego celu wykorzystano Bank Danych Lokalnych GUS i techniki GIS. Wyróżniono trzy kategorie obszarów wiejskich: o wysokim stopniu rozwoju, o średnim stopniu rozwoju, opóźnione w rozwoju. Scharakteryzowano zróżnicowanie przestrzenne wybranych czynników społeczno-ekonomicznych oraz określono wskaźniki charakteryzujące w skali kraju obszary wiejskie o różnym poziomie rozwoju. Porównano również zróżnicowanie przestrzenne obszarów rozwijających się (o wysokim i średnim stopniu rozwoju) oraz obszarów o dużej skali zagrożeń środowiska, głównie obszarów przemysłowych. Wyróżniono obszary przemysłowe, w tym miasta i obszary wiejskie, rozwijające się i opóźnione w rozwoju.
EN
Economic-spatial analysis of developing and non-developing rural areas is presented in the country, regional and local scale. Local Databank of the Main Statistical Office and GIS techniques have been used in the analysis. Three categories of rural areas have been distinguished: highly developed, moderately developed and retarded. Spatial differentiation of selected socio-economic factors has been characterized and indices have been estimated to specify variable degree of development of rural areas in the country. Spatial differentiation of developing areas (high and moderate level) has been compared with that of areas of a high environment al hazard, mostly industrial areas. Developing and retarded industrial areas, including towns and rural areas, have been distinguished.