Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Badania wpływu procesu sorpcji dodatków do olejów przekładniowych na kształtowanie eksploatacyjnej warstwy wierzchniej w procesie tarcia mieszanego

100%

Kulczycki A.

Tribologia

|

1998

|

tom z. 2

168-192

EN

In this paper presented mechanism of lubricating additives sorption in boundary lubrication.The analysis of this mechanism leads to coclusions, that the structure of boundary layer can be divided on two types:antiwear(AW) and EP. In relation to four-ball antowear test, the participatoon of each structure of boundary layer was calculated on the basic of &i -metod>The coarsenses of wear scars,obtained during this test, was measured as well and it was concluded that intercase of surface coarsenses can be connected with increase of EP layer participation.This relation was confirmed by information about the mechanism of ZDTP sorption and polisulphides types od additives.

2

Theoretical and experimental investigation of multilobe journal bearings at fluid and mixed friction

88%

Strzelecki S. , Wójcicki R.

Tribologia

|

2002

|

tom nr 6

1649-1662

EN

In the turbomachinery journal bearings during the start-up and stopping of machine the bearings can operate in the conditions of mixed lubrication. In the mixed lubrication regime, the hydrodynamic and boundary lubrication act simultaneously causing the increase of the friction coefficient, power loss and temperature of bearing; the wear of bearing material can be expected too. The task of paper is to consider, on the basis of developed programs of numerical calculation and experimental test rig the possibility of investigation of multilobe journal bearings static characteristics including the conditions of mixed lubrication.

PL

Rozwój niezawodnych, wydajnych maszyn wirnikowych zakłada wzrost obciążenia łożysk ślizgowych. Zmniejszenie start tarcia w łożyskach ślizgowych jest jednym z warunków zmniejszenia strat mocy tych maszyn. W normalnych warunkach pracy łożyska ślizgowe pracują w warunkach tarcia płynnego. Na krzywej Stribecka punkt pracy łożyska położony jest daleko z prawej strony minimalnej wartości tarcia, tzn. łożysko pracuje w warunkach tarcia płynnego i minimalnej grubości szczeliny smarowej - większej aniżeli wielkość przejściowa h(o) [L. 1], Gdy warunki pracy ulegną zmianie w wyniku wzrostu obciążenia, spadku prędkości obrotowej lub wzrostu temperatury pracy, wówczas grubość filmu smarowego może osiągnąć wartość mniejszą aniżeli wartość krytyczna |L. 1-3| i łożysko zaczyna pracować w warunkach tarcia mieszanego. W praktyce współczynnik tarcia w warunkach tarcia granicznego ž(bound) = 0.12, w warunkach tarcia mieszanego ž(mix) = 0.03, a w warunkach tarcia płynnego ž(fluid) =0.01, a stosunek siły hydrodynamicznej do siły w warunkach tarcia granicznego wynosi F(hydr)/F(bound) = 4,5, tzn. że w tarciu płynnym obciążenie może być 4,5 razy większe aniżeli w warunkach tarcia mieszanego. Siła tarcia w warunkach tarcia płynnego jest o około 2,5 mniejsza aniżeli tarcie w warunkach tarcia granicznego (L. 2|. Konstruktor powinien znać charakterystyki pracy łożyska ślizgowego pracującego przejściowo lub w sposób ciągły w warunkach tarcia mieszanego. Referat przedstawia sposób obliczania strat tarcia w warunkach tarcia mieszanego na przykładzie łożyska ślizgowego 2-powierzchniowego pracującego w warunkach tarcia płynnego oraz wyniki badań doświadczalnych dla łożyska pracującego w warunkach tarcia mieszanego. Procedura i zastosowane metody powinny umożliwić badania wielopowierzchniowych łożysk ślizgowych pracujących w warunkach tarcia mieszanego.

3

Mathematical description of lubrication flow between rough surfaces of a plain bearing in mixed friction

75%

Kharlamov V. V. , Pavlyshko S. V.

International Journal of Applied Mechanics and Engineering

|

2002

|

tom Vol. 7, no 3

823-845

EN

This paper examines the role of lubrication in mixed friction which is understood as a sum of different friction regimes from liquid to unlubricating. In this case, the friction zone is modeled by a two-demensional non-linear porous medium and the equations of the liquid filtration theory are used for describing the lubricant flow, the equations being modified since the rough surfaces forming the "porous medium" displace relative to each other. The lubricant flow model through rough friction surfaces is a new on in the theory of sliding friction.

4

Wpływy zmodyfikowanej warstwy wierzchniej czopa na warunki tarcia w łożysku ślizgowym

75%

Lubas J.

Problemy Eksploatacji

|

2000

|

tom nr 3

163-171

PL

W referacie przedstawiono wyniki badań pary kinematycznej czop-panew w warunkach tarcia mieszanego. W badaniach określono wpływ rodzaju obróbki powierzchniowej czopa, materiału panwi, obciążenia węzła ślizgowego i czynnika smarnego na zmianę wartości momentu tarcia i temperatury. Stwierdzono istotne różnice w przebiegu badanych wskaźników w funkcji zastosowanej obróbki powierzchniowej czopów.

EN

In the article presented research result co-operation of kinematics pair pin-bearing under conditions of insufficient lubrication. In the research showed influence method of superficial tooling of journal, material of shelf bearing, charges of node sliding and lubricant factor on change of value and change of function moment of friction and temperature. The pins were sulfonitrided, burnished, sprayed and hardened. The materials of bearing were alloys L6 and L89. The kinematics pair was lubricated engine oils superol CC SAE 30 and selektol SD 20/W40. The research showed important influence of superficial tooling of journal on change moment of friction and temperature. The function of moment of friction had minimum and maximum value. We could determine the speeds of journal, which had minimum value of moment of friction. The researches showed important influence of lubricant factor. The lubricate oil selektol SD 20/W40 was better than oil superol CC SAE 30 (selektol oil used to lubricate of pair influence on reduction of moment of friction and temperature). The increase moment of friction and temperature determined the speed of journal and unit pressure too.

5

Badania teoretyczne i doświadczalne wzbudzania się drgań suwaka rozdzielacza hydraulicznego

75%

Stosiak M.

Przegląd Mechaniczny

|

2012

|

tom nr 6

32-36

PL

W artykule przedstawiono modele ruchu drgającego suwaka rozdzielacza hydraulicznego z wykorzystaniem elementów teorii tarcia mieszanego. Na podstawie badań doświadczalnych oraz wykorzystując narzędzie estymacji parametrów w pakiecie Matlab-Simulink dokonano parametryzacji równań modeli. Przeprowadzone porównanie wyników rozwiązania modeli oraz wyników otrzymanych z badań doświadczalnych wskazuje, że zaproponowany model poprawnie opisuje ruch drgający suwaka w tulei rozdzielacza hydraulicznego.

EN

In the paper models of slide movement were presented. Considered models were described with help of theory of fixed friction. On the basis of experimental research and using Matlab Simulink Parameter Estimation software a parametrisation of models equations were done. Comparison of results dotained from models and experiments indicated that proposed model describe slide vibrations correctly.

6

Impact of selected biofuels and diesel as lubricants on the statistical distribution and course of sliding friction coefficients for the kinematic pair 100Cr6-100Cr6

75%

Gil L. , Pieniak D. , Kozłowski E. , Selech J.

Tribologia

|

2019

|

tom nr 6

17--23

EN

One of the functions of engine fuels is the lubrication of engine injection equipment components. The elements of the injection system are lubricated only with the fuel used to power the engine; therefore, the lubricity and its impact on the elements of the engine injection system are an important issue. The share of biofuels to power internal combustion engines is constantly increasing, because EU Member States are required to use fuel with the addition of biocomponents to power vehicle engines. These fuels are more ecological compared to petroleum fuels. Therefore, it is also necessary to identify the lubricating properties of these fuels, which can significantly affect wear processes. In order to identify wear indicators, laboratory tests were carried out to determine the lubricating properties of biofuels based on vegetable oils in relation to diesel fuel. Tribological tests were carried out for the ball-disc friction node of 100Cr6 material, which is most often used in the construction of precision pairs of injection equipment. Comparative tests were carried out for samples immersed in a fuel bath on a CSM tribometer. The friction coefficient waveforms as a function of friction distance and sample load were determined. The measured force values indicate a significant impact of the fuel used on the operating conditions and consumption in the kinematic pair being the subject of the work.

PL

Jedną z funkcji paliw silnikowych jest smarowanie elementów aparatury wtryskowej silnika. Elementy układu wtryskowego są smarowane jedynie paliwem służącym do zasilania silnika, dlatego ważną kwestią jest smarność paliwa i jej wpływ na elementy układu wtryskowego silnika. Udział biopaliw do zasilania silników spalinowych ciągle wzrasta, ponieważ państwa członkowskie Unii Europejskiej mają obowiązek stosowania do zasilania silników samochodowych paliwa z dodatkiem biokomponentów. Paliwa te są bardziej ekologiczne w porównaniu z paliwami ropopochodnymi. Wobec tego też istnieje konieczność identyfikacji właściwości smarnych tych paliw, które istotnie mogą wpłynąć na procesy zużycia. W celu identyfikacji wskaźników zużycia wykonano własne badania laboratoryjne, których celem było określenie właściwości smarnych biopaliwa na bazie olejów roślinnych w odniesieniu do oleju napędowego. Wykonano testy tribologiczne dla skojarzenia węzła tarcia kula–tarcza materiału 100Cr6, który najczęściej wykorzystywany jest w konstrukcji elementów par precyzyjnych aparatury wtryskowej. Badania porównawcze przeprowadzono dla próbek zanurzonych w kąpieli paliw na tribometrze CSM. Określono przebiegi współczynnika tarcia w funkcji drogi tarcia i obciążenia próbek. Zmierzone wielkości siły wskazują na istotny wpływ stosowanego paliwa na warunki pracy i zużycie w parze kinematycznej będącej przedmiotem pracy.

7

Synergizm proszku PTFE i cyny w smarze litowym podczas tarcia mieszanego

63%

Krawiec S.

Tribologia

|

2007

|

tom nr 2

367-380

PL

W artykule opisano badania efektywności smarowania smaru plastycznego litowego napełnionego kombinacją proszku PTFE i cyny. Badania tribologiczne prowadzono na aparacie czterokulowym, z zastosowaniem wytycznych normy PN-76/C-04147. Efektywność badanych kompozycji oceniano według trzech wielkości kryterialnych, tj. zużycia kulek d, granicznego obciążenia zużycia Goz, oraz obciążenia zespawania Fz. Stwierdzono efekt synergistyczny proszku PTFE i cyny w kompozycjach zawierających po 6% wagowych tych napełniaczy. Przeprowadzono badania składu chemicznego warstw wierzchnich śladu zużycia kulek wykorzystując metodę mikroanalizy rentgenowskiej z dyspersją energii promieniowania. Wyniki tych analiz pozwoliły potwierdzić słuszność poglądu, że synergizm PTFE i cyny w smarze (w procesie tarcia mieszanego) zachodzi dzięki termicznemu rozpadowi PTFE i utworzeniu podczas reakcji produktów tego rozpadu z warstewką platerującą cyny nowych warstewek będących najprawdopodobniej kompleksami zawierającymi cynę, siarkę i fluor.

EN

This paper describes experimental work on the frictional performance of a lithium grease lubricant filled with a combination of PTFE and tin powders. The testing was carried out in agreement with the prescriptions of the Polish standard PN-76/C-04147 using a four ball apparatus. The performance of the tested compositions was evaluated using three criteria: the ball wear d, the limiting wear load Goz and the seizure load Fz. The effect of synergy between powders of PTFE and tin in compositions with 6 wt% of these fillers was found. As an example: the value of the limiting load Fg (Fig. 1, Table 1) when lubricating with a composition made of tin filler only is equal to 200 daN; when filling with PTFE only, it is equal to 315 daN, and when filling with a composition of PTFE and tin, it is equal to 550 daN. It is obvious that the algebraic sum of the limiting loads for greases with one filler (515 daN) is lesser than a value obtained when testing grease with the two fillers (550 daN). Examinations of the chemical compositions of the upper layer of the wear scars of the tested balls were carried out using an X-ray microanalysis method with dispersion of the radiation energy. The analysis of the chemical compositions for the balls working at a load of 500 daN and lubricated with a composition containing 6%PTFE+6%Sn and working at a load of 126 daN and lubricated with a composition made of 6%Sn only were performed. The results of these analyses confirmed the righteousness of a notion that the synergy of PTFE with tin in a lithium grease lubricant is possible as a result of the thermal decomposition of PTFE and consequent creation-during a reaction of the decomposition products with the platering layer of tin-of new layers, which are-to a high degree of probability-complexes with tin, sulphur, and fluorine.

8

Effect of Pressure and Sliding Speed on the Friction Coefficient of Polyurethane Elastomers (EPUR) of Different Hardness During their Friction on Steel when Lubricating with Grease

63%

Capanidis D. , Sokolska J.

Tribologia

|

2019

|

tom nr 5

33--41

EN

Polyurethanes (PUR) are widely used for some elements of machinery and equipment, including in motorized shock-absorbing nodes and technical seals that can work in various operating conditions. The article presents the results of tribological investigations of polyurethane elastomers (EPUR) with different hardness (75, 83, and 93 °Sh A), which cooperated with steel in assembly lubrication conditions (mixed friction) with two types of grease (showing low and high adhesion to steel), with variable values of unit pressure p and sliding speed v. For the research, a rotary plan for two variables (p and v) was applied at five levels of their value. Based on the results of the tests of particular associations, the regression functions of the form of the second degree polynomial were determined, enabling the development of results in the form of spatial and contour diagrams. Based on the results of tribological tests, recommendations for designers dealing with the design and construction of friction junctions and seals in which polyurethane elastomers cooperating with steel elements can be used.

PL

Poliuretany (PUR) znajdują szerokie zastosowanie na niektóre elementy maszyn i urządzeń, między innymi w ruchowych węzłach amortyzujących i uszczelnieniach technicznych, które mogą pracować w różnych warunkach eksploatacyjnych. W artykule przedstawiono wyniki badań tribologicznych elastomerów poliuretanowych (EPUR) o różnej twardości (75, 83 i 93 °Sh A), które współpracowały ze stalą w warunkach smarowania montażowego (tarcie mieszane) dwoma rodzajami smaru plastycznego (wykazujących małą i dużą adhezję do stali), przy zmiennych wartościach nacisku jednostkowego p i prędkości ślizgania v. Do realizacji badań zastosowano plan rotalny dla dwóch zmiennych (p i v) na pięciu poziomach ich wartości. Na podstawie wyników badań poszczególnych skojarzeń wyznaczono funkcje regresji o postaci wielomianu drugiego stopnia, umożliwiające opracowanie wyników w postaci wykresów przestrzennych i poziomicowych. Na podstawie wyników badań tribologicznych opracowano zalecenia dla konstruktorów zajmujących się projektowaniem i konstruowaniem ślizgowych węzłów i uszczelnień, w których mogą być zastosowane elastomery poliuretanowe współpracujące z elementami stalowymi.

9

Zastosowanie powłok PVD w ślizgowych węzłach ciernych

63%

Lubas J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2010

|

tom z. 82 [278]

67-74

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań porównawczych wpływu warstwy powierzchniowej jednorodnej z TiN i CrN oraz o strukturze pasmowej TiN - stal 46Cr2 i CrN - stal 46Cr2 na próbce pierścieniowej na warunki tarcia w parze ciernej, w warunkach smarowania obszaru tarcia olejami silnikowymi Lotos Syntetyk 5W/40 i Castrol Magnatec 5W/40. W parze ciernej przeciwpróbka została wykonana ze stopu łożyskowego AlSn20. Badania przeprowadzono na testerze trybologicznym T-05. Wyniki badań potwierdziły możliwość zastosowania warstw powierzchniowych o strukturze pasmowej w parach ślizgowych, które pracują w warunkach tarcia mieszanego. Badania wykazały, że siła tarcia, temperatura w obszarze tarcia i zużycie materiału łożyskowego zależą od warunków tarcia i kompozycji współpracujących warstw powierzchniowych pary ciernej. Zaobserwowano korzystne parametry tarcia w parach ciernych z próbkami z warstwy powierzchniowej o strukturze pasmowej CrN - stal 46Cr2 i jednorodnej CrN.

EN

The study has determined influence of coatings (TiN, CrN) and surface layers with ring structure (TiN and 46Cr2 steel, CrN and 46Cr2 steel) on parameters of friction in sliding pairs. During the research ring samples worked with segment of bearing sleeve made of AlSn20 alloy. The kinematics pair lubricated motor oils lotos syntetyk 5W-40 and castrol magnatec 5W/40. The research performed on test machine T-05. Change of moment of friction was individual for investigated sliding. The researches showed that moment of friction had the lowest values for pairs with surface layer CrN. Values of friction forces of pair with surface layer TiN was the highest, by only during lubrication lotos oil. The researches showed that friction force and temperature of contact area and wear depended on load condition and structure of sliding. On base of experiences one ascertained influence formed surface layers on wear of bearing alloy. Cooperation surface layer CrN-46Cr2 steel and ion nitriding surface layer characterized least wear bearing alloys. Instead greatest wear registered for pairs with coating TiN. The researches showed profitable influence of motor oil castrol GTX magnatec 5W/40 in relation to oil lotus synthetic 5W/40 on decrease of wear of bearing alloy.

10

Influence of piston ring pack configuration on blowby and friction losses in a marine two-stroke engine

63%

Wolff A.

Combustion Engines

|

2017

|

tom R. 56, nr 3

164--170

EN

In the paper a comprehensive model of a piston ring pack motion on an oil film has been presented. The local thickness of the oil film can be compared to height of the combined surface roughness of a cylinder liner and piston rings. Equations describing the mixed lubrication problem based on the empirical mathematical model formulated in works of Patir, Cheng and Greenwood, Tripp have been combined and used in this paper. In addition a model of gas flow through the labyrinth seal of piston rings has been developed. The main parts of the model and software have been experimentally verified abroad by the author at the marine engine designing centre. For the selected two-stroke marine engine, the influence of the number of piston rings used and the type of the top ring lock (straight or overlapped) on blowby to piston underside and on friction losses of the piston-ring-cylinder (PRC) system have been investigated. The developed model and software can be useful for optimization of the PRC system design.

11

Analiza numeryczna funkcjonowania pakietu pierścieni tłokowych dwusuwowego silnika okrętowego

63%

Wolff A.

Silniki Spalinowe

|

2011

|

tom R. 50, nr 3

PL

W artykule przedstawiono kompleksowy model ruchu pakietu pierścieni tłokowych po filmie olejowym o grubości porównywalnej z sumaryczną chropowatością pierścieni i gładzi cylindrowej. Zaadaptowano model przepływu oleju w szczelinie o chropowatych ściankach Patira i Chenga [8,9] oraz model elastycznego kontaktu chropowatych powierzchni Greenwooda i Trippa [4]. Opracowano także model przepływu gazu przez uszczelnienie labiryntowe pierścieni, jak i model odkształceń kątowych pierścieni i ich pionowych przemieszczeń w rowkach tłoka. Główne człony modelu matematycznego oraz oprogramowania zostały zweryfikowane eksperymentalnie przez autora w zagranicznym ośrodku konstrukcyjnym silników okrętowych. W odróżnieniu od poprzednich artykułów dotyczących silników samochodowych, przedstawiono nowe wyniki obliczeń dla dwusuwowego silnika okrętowego. Opracowany model i oprogramowanie mogą być przydatne przy optymalizowaniu konstrukcji układu tłok-pierścienie-cylinder.

EN

In the paper a complex model of a piston ring pack motion on an oil film has been presented. The local thickness of the oil film can be compared to height of the combined surface roughness of a cylinder liner and piston rings. Equations describing the mixed lubrication problem based on the empirical mathematical model formulated in works of Patir, Cheng [8,9] and Greenwood, Tripp [4] have been combined and used in this paper. In addition models of gas flow through the labyrinth seal of piston rings, ring twist effects and axial ring motion in piston grooves have been developed. The main parts of the mathematical model and software have been experimentally verified abroad by the author at the marine engine designing centre. In contrast to the previous papers of the author concerning automobile engines, new calculation results for a marine two-stroke engine have been presented. The developed model and software can be utilized for optimization of the piston-ring-cylinder system design.

12

Badanie wpływu smarowania na wartość temperatury charakterystycznej

63%

Żurowski W.

Logistyka

|

2012

|

tom nr 3

PL

Badanie zależności wpływu smarowania na wartość temperatury charakterystycznej miało na celu stwierdzenie, czy zastosowanie smarowania oddziałuje na zmianę wartości temperatury charakterystycznej badanego układu ciernego. Również czy smarowanie, a co za tym idzie zmiana w "gospodarce" produktami ścierania, ma istotny wpływ na odporność na zużycie w warunkach zwiększonej odporności na ścieranie dla danego węzła tarcia. W eksperymencie wykorzystano skojarzenie stal C45/145Cr6(63 HRC). Jako smar zastosowano czysty chemicznie olej parafinowy. Jest to typowy środek smarujący, często wykorzystywany w badaniach porównawczych materiałów smarnych.

EN

Testing impact of lubrication on values of characteristic temperature was intended to determine if lubrication affects characteristic temperature variations of a friction system and if lubrication, and the accompanying change of friction products “administration” has any substantial impact on wear of a friction centre characterised by increased wear resistance. The experiment used a matching of C45/145Cr6(63 HRC). Chemically pure paraffin oil served as the lubricant. This is a typical lubricant commonly used in comparative testing of lubrication materials.

13

Prognosis of the deformation and duration of microcontacts of asperities for partial EHD lubrication.

63%

Wiśniewski M.

Zagadnienia Eksploatacji Maszyn

|

2006

|

tom Vol. 41, nr 2

223-233

EN

An analysis of the contact of rough bodies taken as a stochastic process with the two-dimensional probability distributions has been carried out. The conditional expected values of the peak heights of one body and profile coordinates of the second one have been obtained. The expected value of the deflection of an asperity has been determined from these expectations. The numerical calculations for this model of two rough bodies have been carried out. The expectation for dimensionless deflection has been presented as a function of the dimensionless EHD film thickness. This deflection for the model of two rough bodies is evidently less than in the case of a rough body contacting a perfectly smooth one. The dimensionless microcontact duration in the presented model depends on a dimensionless contact length parameter while for the model rough-smooth the microcontact is non-intermitting.

PL

Przeprowadzono analizę styku chropowatych elementów skojarzonych w styku EHD, przy czym zastosowano dwuwymiarowe rozkłady prawdopodobieństwa dla kontaktowania się ciał chropowatych. Przedstawiono warunkowe wartości oczekiwane dla wysokości wierzchołków oraz rzędnych profilu współpracującego i na ich podstawie określono wartość oczekiwaną ugięcia wierzchołka nierówności powierzchni. Przeprowadzono obliczenia numeryczne dla modelu styku dwu powierzchni chropowatych. Wartości oczekiwane bezwymiarowego odkształcenia wierzchołka nierówności powierzchni oraz czasu trwania mikrostyku przedstawiono w funkcji bezwymiarowej grubości warstwy EHD. Wyznaczone odkształcenia okazały się wyraźnie mniejsze niż dla modelu styku elementu chropowatego z idealnie gładkim. Wyznaczony czas trwania mikrostyku zmienia się w szerokim zakresie (trzy rzędy wielkości), podczas gdy dla styku ciała chropowatego i idealnie gładkiego mikrostyk jest nieprzerwany.

14

Zjawisko selektywnego przenoszenia w skojarzeniach ślizgowych smarowanych olejem modyfikowanym nanocząstkami miedzi

63%

Kotnarowski A.

Tribologia

|

2010

|

tom nr 3

145-157

PL

W artykule scharakteryzowano zjawisko zjawiska selektywnego przenoszenia oraz opisano warunki jego występowania w kinematycznych węzłach maszyn. Przedstawiono wyniki badań wykonanych w zakresie generowania tego zjawiska w układach materiałowych stal–miedź. Omówiono wstępne rezultaty badań w zakresie możliwości wywołania zjawiska selektywnego przenoszenia w układach tribologicznych, do których miedź dostarczano w postaci nanocząstek, dodawanych do oleju smarowego.

EN

Selective transfer phenomenon is characterised in the paper as well as conditions of its occurrence in machine kinematic couples are shortly given. The results of examinations are presented which were made in the field of the phenomenon generation in steel – copper material configuration. Preliminary results are discussed which are connected with possibilities of selective transfer phenomenon generation in tribological systems being supplied with copper in the form of nanoparticles added to lubricating oil.

15

Charakterystyka warstw granicznych powstających podczas tarcia mieszanego z udziałem węglowodorów

63%

Grądkowski M.

Tribologia

|

2005

|

tom nr 4

91-102

PL

W pracy zbadano wpływ temperatury na przeciwzużyciowe działanie wybranych węglowodorowych środków smarowych w węźle tarcia typu kula-tarcza w układzie materiałowym stal-stal. Stwierdzono, że w przypadku bazowego oleju SN-400 oraz n-heksadekanu, a także kompozycji SN-400 z 1% ZDDP najmniejsze zużycie zachodzi w temperaturze 80-110°C. Na podstawie wyników badania powierzchni tarcz testowych za pomocą mikroanalizy rentgenowskiej (SEM/EDS) oraz mikrospektroskopii w podczerwieni (FTIRM) stwierdzono, że zarówno w śladzie tarcia, jak i w jego sąsiedztwie, deponowane są stałe produkty organiczne. Powstają one w wyniku tribochemicznych przekształceń węglowodorów obecnych w środku smarowym. W wyniku ich chemisorpcji na powierzchni tarcia, lokalnie powstają stałe warstwy graniczne, składające się ze związków karbonylowych, w których 1 atom tlenu przypada na 9 atomów węgla. Inną strukturą chemiczną i fizyczną charakteryzują się produkty deponowane poza śladem tarcia.

EN

It has been investigated an influence of temperature on the anti-wear action of selected hydrocarbon lubricants in steel-steel system by means of ball-on-disc tribometer. The smallest wear tracks were observed during friction lubricated with pure base oils (SN-400 commercial oil and n-hexadecane) and their compositions (SN-400+1% ZDDP) at elevated temperature (80-110°C). The disc rubbing surfaces were analyzed using Scanning Electron Microscopy coupled with Energy Dispersive Spectroscopy (SEM/EDS) and Fourier Transform Infrared Microspectrophotometry (FTIRM). It has been found solid organic compounds in the wear tracks and in close proximity to them. These compounds are the products of the tribochemical conversions of hydrocarbons originated from tested lubricants. The products chemisorbed on rubbing surface locally form solid boundary layers consisting of carbonyl compounds in which one oxygen atom falls to nine carbon atoms. Whereas the chemical and physical structure of products layered beside the wear tracks is different.

16

Wpływ mikrostruktury powierzchni na przerwanie filmu smarowego

63%

Piekoszewski W. , Szczerek M. , Wiśniewski M.

Tribologia

|

1999

|

tom nr 5

610-617

PL

W pracy przedstawiono wyniki badania warunków przejścia od tarcia płynnego do tarcia mieszanego. Otrzymano równanie regresji dla liniowego styku skoncentrowanego. Otrzymano równanie regresji dla liniowego styku skoncentrowanego które ujmuje oprócz warunków pracy styku, również wertykalne i horyzontalne parametry chropowatości.

EN

The authors investigated the transition conditions between the fluid film and mixed lubrication regimes.They have obtained the regression equqtio for line concentrated conctact involving both working conditions and the quantitative vertical and horizontal parameters of the surface roughness.

17

Influence of piston ring profiles and oil temperature distribution on cylinder liner lubrication of a marine two-stroke engine

63%

Wolff A.

Combustion Engines

|

2019

|

tom R. 58, nr 3

257--263

EN

In the paper a comprehensive model of a piston-ring-cylinder (PRC) system has been presented. The local thickness of the oil film can be compared to height of the combined surface roughness of a cylinder liner and piston rings. Equations describing the mixed lubrication problem based on the empirical mathematical model formulated in works of Patir, Cheng and Greenwood, Tripp have been applied. The main parts of the model have been experimentally verified abroad by the author at the marine engine designing centre. In contrast to the previous papers of the author concerning the PRC system of combustion engines, new calculation results for a marine two-stroke engine have been presented. Firstly the right selection of barrel-shaped sliding surface of piston rings has been analysed. Secondly the influence of oil temperature distribution along the cylinder liner on the lubrication of the PRC system has been assessed. The developed model and software can be useful for optimization of the PRC system design.

18

Wpływ zużycia panewki poprzecznego łożyska ślizgowego na jego charakterystyki tribologiczne

51%

Wójcicki R.

Tribologia

|

2007

|

tom nr 1

273-285

PL

W poprzecznych, hydrodynamicznych łożyskach ślizgowych obciążonych statycznie, przeznaczonych nominalnie do pracy w warunkach tarcia płynnego, występują okresy jego pracy przy tarciu mieszanym. Ma to miejsce w fazie rozruchu oraz zatrzymywania maszyny, kiedy prędkość obrotowa wału jest mniejsza od nominalnej. Dotychczasowa analiza stanu powierzchni roboczej panewek łożysk ślizgowych wskazuje, że mogą wystąpić lokalne zmiany geometrii zarysu generowane zużyciem ściernym podczas pracy łożyska pracującego okresowo w warunkach tarcia mieszanego. Skutkiem zużywania jest zawsze zmiana kształtu powierzchni roboczych i zwiększenie luzów pomiędzy współpracującymi elementami. Proces zużycia powierzchni roboczej panewki powoduje zmianę geometrii szczeliny olejowej łożyska. Wraz ze zużyciem zmieniają się charakterystyki tribologiczne pracy węzła: oporów ruchu (momentu tarcia), temperatury łożyska i warunków smarowania występujących w styku czop-panewka. W pracy przedstawiono wyniki badań wstępnych łożysk z panewką wykonaną ze stopu łożyskowego PbSb15Sn10 wg PN-ISO 4381:1997 we współpracy ze stalowym czopem. Przedstawiono wyniki badań wpływu luzu względnego w łożysku na charakterystyki tribologiczne pracy łożyska ślizgowego. Prowadzone badania doświadczalne na stanowisku modelowym pozwalają na wstępną ocenę pracy węzła tarcia pod kątem zużycia w zależności od jego cech konstrukcyjnych, technologicznych i eksploatacyjnych.

EN

In hydrodynamic, radial plain bearings that are loaded statically and operate at the fluid friction the periods of mixed operation occur. It is observed during start up or slowing down of machine when the rotational speed of shaft is smaller than the nominal one. The analysis of the state of operating surface of journal bearing sleeves shows that the local variations of profile geometry occur. Operation of bearing in the conditions of mixed friction generates the abrasive wear. As result of this, there is the variation of profile of bearing operating surfaces and an increase in the backlashes between the journal and sleeve. The wear process of sleeve operating surface causes the variation of geometry of oil gap. The tribo-charactersitics of node operation such as the power losses (friction torque), bearing temperatures and lubricating conditions in the contact journal-sleeve show the changes with the wear. The paper gives the results of experimental initial investigation of bearings with the sleeve made of bearing material PbSb15Sn10 according to polish standard PN-ISO 4381:1997 operating with the steel journal. The results of the effect of bearing relative clearance on the tribo-characteristics of journal bearing were described. Experimental investigation on the model test rig allow to initially evaluate the operation of friction node from the point of wear in the function of its design, technological and operational features.

19

Influence of engine load on piston ring pack operation of an automotive IC engine

51%

Wolff A. , Koszałka G.

Combustion Engines

|

2022

|

tom R. 61, nr 3

88--94

EN

A piston-rings-cylinder (PRC) assembly determines the blowby, engine oil consumption, and friction and wear processes accompanying the system's operation. Thus, it is crucial for the whole IC engine efficiency and lifetime. A lot of research effort is put into increasing the performance of this complex and highly dynamic system. Advanced, comprehensive models play an important role in understanding and improving the PRC system. In the presented work, the effect of load on the operation of the ring pack of an automotive gasoline engine is analyzed. A comprehensive model that covers the gas flow through the crevices of the PRC system, ring displacements in the groove, and ring lubrication was used for this analysis. The results of the simulations show that the local thickness of the oil film, especially near the piston top dead center is compared to the height of the combined surface roughness of a cylinder liner and piston rings, and friction-related asperity contact strongly increases as the engine load increases. The simulations also show that the engine load affects the axial displacements of the rings in the grooves but practically does not affect the thickness of the oil film left by the ring pack on the cylinder liner.

20

Metoda obliczania poprzecznych łożysk ślizgowych w stacjonarnych warunkach tarcia mieszanego

51%

Szkurłat J. , Wójcicki R. , Murdzia E.

Tribologia

|

2006

|

tom nr 1

65-82

PL

Prezentowana jest metoda obliczania ślizgowych łożysk poprzecznych, które krótkookresowo pracują przy tarciu mieszanym a przez pozostałą, znacznie większą część okresu eksploatacji (warunki nominalne) - przy tarciu płynnym. Obecność tarcia mieszanego powoduje zużycie miękkiej warstwy ślizgowej panewki na łuku styku z czopem. W następstwie zużycia, deformacji ulega montażowy kształt panewki i zmieniają się właściwości filmu hydrodynamicznego. Zmiana kształtu powierzchni ślizgowej zależy od siły przenoszonej przez stykające się chropowatości czopa i panewki oraz współczynnika tarcia. Określenie tych wielkości jest zasadniczym zadaniem przedstawionej metody. W modelu obliczeniowym rozpatrywanego łożyska, który stanowi podstawę prezentowanej metody, przyjęto superpozycję stanu smarowania hydrodynamicznego oraz stanu stykania się chropowatego czopa z gładką panewką. Dla stanu smarowania hydrodynamicznego przyjęto obliczeniowy model sformułowany w normach DIN. Dla stanu stykania się powierzchni czopa z panewką wykorzystano zależności opracowane na podstawie teorii Kragielskiego, Fleischera i Bodensteina. Przedstawiono opis metody oraz algorytm obliczania łożyska. Opracowaną metodę zweryfikowano na modelowym stanowisku badawczym. Zamieszczono wybrane wyniki obliczeń oraz wyniki pomiarów. Sformułowano ograniczenia stosowania metody oraz wnioski.

EN

Assumptions and simplifications of the model of hydrodynamic slide journal bearing operating temporary in the conditions of mixed friction have been introduced. It was assumed that the load and friction loss of bearing are determined by superposition method these magnitudes generated in the oil film as well in the contact of sliding surface of journal and bush. The load capacity and friction force in the hydrodynamic film are calculated based on the isothermal model of bearing operating at fluid friction. This isothermal model is given in the standard DIN 31652. Load capacity and friction force in the contact are determined by the model of the contact of journal and bush and the curve of load capacity (Abbot - Firestone curve). Equation of the mathematical model of bearing was developed. The load, macro-, and micro geometry of bearing, properties of journal and bush materials as well as the lubricant were taken into account. It allows the investigation of friction in bearings operating at different conditions (Stribeck curve). The presented model is the basis of the computer program developed.