Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Tanatocenozy muszlowe w rzecznym środowisku sedymentacyjnym -- metody badań i interpretacji

100%

Alexandrowicz S. W.

|

tom T. 25, z. 3

211-295

PL

Tanatocenozy złożone ze skorupek mięczaków są typowym komponentem osadów rzecznych deponowanych w czasie powodzi. Zawierają one gatunki występujące w różnych siedliskach na obszarze zlewni. Skład i struktura redeponowanych zespołów fauny kształtują się w zależności od udziału poszczególnych typów środowiska w dorzeczu oraz od rodzaju i nasilenia stanów wezbraniowych. Relacje te nie były dotychczas przedmiotem szczegółowych studiów, mimo że mają one podstawowe znaczenie dla prawidłowej interpretacji subfosylnych faun, które są znajdowane we fluwialnych utworach czwartorzędowych (a także starszych). Technika badań odsypów muszlowych i sposoby ich opracowywania są wzorowane na metodach stosowanych w malakologii czwartorzędu (Alexandrowicz 1987). Preferowane i rekomendowane są zwłaszcza ilościowe metody zestawiania i prezentacji danych z uwzględnieniem struktury zespołów i ich zróżnicowania oraz analizy taksonomicznej i biometrycznej. Grupowanie gatunków według ich tolerancji ekologicznej ułatwia ocenę związków między tanatocenozami a malakocenozami, natomiast warunki depozycji odsypów muszlowych są rekonstruowane na tle charakterystyki fizjograficznej dorzecza oraz panującego w nim reżimu hydrologicznego. Szerokość dna doliny jest jednym z ważnych czynników, decydujących o składzie tanatocenoz muszlowych

EN

Thanatocoenoses composed of mollusc shells are typical components of fluviatile flood deposits. They contain species widespread in the whole catchment basin and reflect the differentiation of environment in this area. The content of redeposited assemblages of molluscs is controlled mainly by types of habitats distributed inside the drainage basin as well as the course and intensity of inundation. Relations between malacocoenoses inhabiting the area and thanatocoenoses formed during flood are important as a key to interpretation of subfossil Quaternary fluviatile assemblages of molluscs but it have been not investigated in detail at yet. Recent shell accumulations are studied using methods similar as in quaternary malacology (Alexandrowicz 1987). Quantitative methods including the structure and differentiation of assemblages as well as taxonomical and biometrical analysis are particularly recommended. Groups of molluscs distinguished according to ecological tolerance of species are used to estimate relations between living and death assemblages, while conditions controlling the formation of shell accumulations are considered with regard to physiography of the catchment basin and the hydrological regime. The width of the valley floor is an important factor influencing the composition of mollusc assemblages in thanatocenoses

2

Tanatocenozy muszlowe z osadów powodziowych w dolinach potoków na Podhalu

100%

Alexandrowicz W. P.

|

tom T. 26, z. 4

449-467

PL

Szczegółowym badaniom malakologicznym zostały poddane zespoły mięczaków zawarte w powodziowych osadach w kilku dolinach potoków podhalańskich. Tanatocenozy muszlowe zostały znalezione w zachodniej części omawianego regionu na dwóch stanowiskach w miejscowości Maruszyna, w dolinie potoku Skrzypne. W części wschodniej zostały one opisane w: Kacwinie (na Kacwińskim Potoku), Łapszach Niżnich (na Łapszance) oraz Niedzicy (na Niedziczance). Przeprowadzona analiza malakologiczna pozwoliła na scharakteryzowanie zespołów mięczaków tworzących te tanatocenozy. Skład i struktura tanatocenoz w znacznym stopniu odzwierciedla cechy środowiska zarówno na stokach, jak i na dnie doliny, w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca akumulacji osadów powodziowych. Badania te, a także wypływające z nich wnioski, mogą być podstawą dla interpretacji subfosylnych faun czwartorzędowych mięczaków jako wskaźników paleośrodowiska.

EN

A rich and differentiated molluscan assemblages was found in the flood deposits in stream valleys in Podhale Basin. The mentioned sediments were studied in detail in several localities: Kacwin, Łapsze Niżne, Niedzica (eastern part of Podhale) and Maruszyna (western part of Podhale). The structure of molluscan assemblages from flood deposits illustrated the environment of the drainage basin. Thanatocoenoses correspond with malacofauna living at the sourrounding slopes as well as at the bottom of the valleys. It indicates that during flood the shells of molluscs are transported over the short distance from alimentation point. Such observations are of basic significance for the interpretation of subfossil Quaternary faunas as paleoenvironment indices.

3

Tanatocenozy z Helix aspersa w środowiskach naturalnym i antropogenicznym

80%

Alexandrowicz S. W.

|

tom T. 24, z. 1

5-17

PL

Analiza biometryczna pustych skorupek Helix aspersa zebranych w dwóch siedliskach, naturalnym i antropogenicznym wykazała, że struktura tanatocenoz jest w obu stanowiskach prawie taka sama. Stabilizujący wpływ wywiera na nią działalność drapieżników (drozd śpiewak), które eliminują głównie osobniki o stosunkowo dużych wymiarach. Badane kolekcje zostały zebrane w okolicach Croydon, w południowej części aglomeracji londyńskiej. Wyniki takich aktualistycznych studiów mogą być użyteczne dla poprawnego interpretowania subfosylnych zespołów mięczaków, reprezentujących tanatocenozy i ichnocenozy (ślady żerowania i drapieżnictwa)

EN

Biometric analysis of empty shells of Helix aspersa from the habitat not influenced by man and another one, strongly transformed indicates, that the structure of populations from both localities is nearly the same. It is stabilized by the activity of predators (mainly of trushes), eliminating specimens of different size but usually relatively large snails. The described collections derive from the vicinity of Croydon, in the southern part of the London agglomeration. Results of such studies can be usuable for the interpretation of subfossil thanatocenoses and ichnocenoses

4

Tanatocenoza muszlowa z powodziowych osadów Warty w Obrzycku koło Poznania

80%

Alexandrowicz S. W.

|

tom T. 26, z. 4

429-448

PL

Bogata tanatocenoza utworzona w czasie wiosennego wezbrania Warty w roku 1992 została znaleziona w Obrzycku koło Poznania. Obejmuje ona 50 taksonów, spośród których trzy gatunki ślimaków wodnych i dwa gatunki ślimaków lądowych są jej głównymi składnikami. W grubej frakcji osadów dominują skorupki Viviparus viviparus, we frakcjach średnich - skorupki Lymnaea peregra, a w materiale drobnym - okazy Cochlicopa lubrica. Udział mięczaków wodnych w tanatocenozach rzek nizinnych, takich jak Warta koło Poznania i Leine koło Hanoweru, jest znacznie wyższy niż w zespołach występujących w odsypach muszlowych rzek górskich i wyżynnych.

EN

Rich thanatocoenoses of molluscs deposited during the spring thaw flood at 1992 was found in Obrzycko near Poznań. They comprises 50 taxa of snails and bivalves. Three species of water snails and two species of land snails are their most important components. Specimens of Viviparus viviparus dominate in the coarse material, shells of Lymnaea peregra prevail in medium fractions of the deposit while Cochlicopa lubrica is represented by numerous specimens in the fine grained part of the sediment. The content of water molluscs in thanatocoenoses accumulated by lowland rivers such as the Warta River near Poznań and the Leine River near Hannover is considerably higher than in death assemblages connected with floods of streams and rivers passing mountains and uplands.