Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O pisarstwie gawędowym Maryny Okęckiej-Bromkowej

100%

Chłosta-Zielonka J.

Prace Językoznawcze

|

2008

|

nr 10

25-35

EN

The writings of Maryna Okęcka-Bromkowa (1922–2004), the Olsztyn author of hundreds of radio broadcasts, a collection of reportages as well as parables and memoirs, draws the reader’s attention to the greatly perfected style of tale narrative. Born and brought up as a half-orphan in a noble, Polish mansion house in Stadniki, she is permeated by the tradition of borderland, that also finds its expression in the expansion of the tale, as a literary genre, which is very often employed in the speaking and writing of the Eastern Borderlands’ people. Another source of the tale borrowings springs from the essence of her work in the field. As a journalist, while travelling around Poland, she recorded thousands of unique melodies, tales and customs.

2

Ethos mówcy w ‘Gawędzie o gawędzeniu’ o. Jacka Woronieckiego

100%

Gondek M. J.

Studia Gilsoniana

|

2017

|

tom 6

|

nr 3

425-449

EN

Woroniecki formulates his conception of the ethos of a speaker against the background of analyses of the conditions of telling tales understood as literary transcripts of living speech transmiting the wisdom of previous generations and addressed to a specific recipient. There is a close connection between the ethos of a speaker (his/her moral condition) and the ethos way of persuasion, a connection conditioned by the specificity of human nature. The way of revealing the speaker’s attitude, and the way in which the ethos reveals and interacts are inseparably connected with the speaker who is a man who cognizes and acts. The imitation or fabrication of the ethos, which is instrumental or detached from the speaker, are contrary to Woroniecki’s position. The specificity of the ethos persuasion (according to Woroniecki) consists in the fact that this persuasion is carried out in connection with the nature of a speaker who is capable of (moral) self-improvement, and of the creative presentation of his development to the auditorium.

3

Marian Maciejewski czyli w trosce o kształt polskich badań nad literaturą

84%

Kuczera-Chachulska B.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 1: Literatura Polska

75-86

PL

Szkic jest prezentacją charakteru dorobku naukowego Mariana Maciejewskiego z uwzględnieniem współczesnego tła historycznoliterackiego, wskazaniem na dorobek dotyczący badań nad autorami romantycznymi, ewolucją ich twórczości i genologią. Osobne miejsce zajmuje w nim opis warsztatu interpretatora poezji. Najwięcej miejsca poświęcono Uczonemu jako badaczowi liryki.

EN

The sketch presents the character of Marian Maciejewski's academic achievement, including the modern historico-literary background; it also points to his work connected with research on Romantic authors, on the evolution of their literary output and genology. Separate space in the article is taken up by a description of the workshop of the poetry commentator. The most space is devoted to the Scholar as a researcher into lyric poetry.

4

Idee genologiczne Mariana Maciejewskiego

67%

Seweryn D.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 1: Literatura Polska

147-155

PL

Szkic dotyczy wybranych aspektów myśli teoretycznoliterackiej Mariana Maciejewskiego. Jakkolwiek Uczony był przede wszystkim historykiem literatury, jednak w jego naukowym pisarstwie nietrudno dostrzec niejaką inklinację do twórczego podejmowania zagadnień z zakresu teorii literatury, o tyle przynajmniej, o ile okazywało się to potrzebne do rozwiązywania historycznoliterackich problemów, jakie wyłaniały się w trakcie jego pracy badawczej. Zainteresowanie Maciejewskiego budziła zwłaszcza problematyka genologiczna – pewne godne uwagi propozycje, jakie w tym zakresie przedstawił, jeśli nawet nie tworzą uniwersalnej teoretycznej konceptualizacji, to zasługują na ujęcie w kategoriach „idei genologicznych”. Do tak rozumianych idei należy sposób operowania przez Maciejewskiego kategorią obrazu, w znaczeniu nie ograniczonym bynajmniej do `obrazowania poetyckiego'. W zastosowaniu do Sonetów krymskich, a także liryków lozańskich Mickiewicza, obraz staje się synonimem szerzej rozumianego widzenia poetyckiego, które z kolei – podbudowane czy to „teorią widzenia” Władysława Strzemińskiego (w przypadku cyklu krymskiego), czy to tradycjami teologii mistycznej (w przypadku lozańskim) – zyskuje operacyjną użyteczność, jako kluczowa kategoria analityczno-interpretacyjna, formując zarazem nadspodziewanie niekiedy złożone układy odniesienia. W polu pojęciowym tak rozumianego obrazu jako terminu technicznego mieści się zarówno „obraz autora”, jak i problematyka genologiczna – oba te aspekty łączą się w dyskursie Maciejewskiego na temat powieści poetyckiej oraz romantycznej gawędy. W ujęciu Badacza nośnikiem obrazu (w wymiarze jednostkowo-egzystencjalnym równie dobrze, jak w wymiarze idei programowych literackiego prądu) może być bowiem nie tylko tekst literacki, rozumiany jako aktywizacja i aktualizacja określonego systemu reguł; nośnikiem obrazu może być także sam gatunek literacki. Innymi słowy, semantyka struktury występuje nie tylko po stronie parole, lecz także po stronie langue. Konsekwencją takiego podejścia jest założenie, przyjęte i zastosowane zwłaszcza w badaniach Maciejewskiego nad gawędą, że w pewnych szczególnych przypadkach pojedynczy utwór może realizować normy gatunkowe w taki sposób, że jego struktura znaczeniowa daje się wyłożyć w kategoriach metagatunkowego dyskursu. Takie właśnie założenie sugeruje nawet tytuł rozprawy Gawęda o gawędzie. Ową gawędą o gawędzie jest wstęp do antologii, to oczywiste; lecz jako gawęda o gawędzie jawi się także Maciejewskiemu Kazanie konfederackie Rzewuskiego. Analogiczne przesłanki pozwoliły Uczonemu rozstrzygnąć kwestię historycznogatunkowego statusu Marii Malczewskiego jako tekstu bez reszty przynależnego do epoki romantycznej.

EN

The sketch is concerned with selected aspects of Marian Maciejewski's thought about theory of literature. Although the scholar was first of all a historian of literature, it is not hard to notice some inclination towards creative exploration of issues connected with theory of literature in his academic writings, at least to the degree needed to solve the historico-literary problems that appeared in the course of his research. Especially genological problems aroused Maciejewski's interest − some noteworthy propositions that he presented with respect to them, even if they do not form a universal theoretical conceptualization, still they do deserve to be approached in the categories of “genological ideas”. Ideas understood in this way include the way Maciejewski uses the category of image, in the meaning that is by no means limited to “poetical imagery”. Applied to Mickiewicz's Crimean Sonnets, as well as to his Lausanne lyrics, the image becomes a synonym of more broadly understood poetical vision, that, in turn − supported either by Władysław Strzemiński's “theory of vision” (in the case of the Crimean series), or by traditions of mystical theology (in the case of the Lausanne poems) − gains operational utility, as a key analytical-interpretative category, at the same time forming often unexpectedly complex frames of reference. In the notional field of so understood image as a technical term both the “image of the author” and the genological issue are contained - both these aspects are joined in Maciejewski's discourse about the poetical novel and the Romantic tale. This is because in the scholar's approach not only a literary text, understood as activation and actualization of a defined system of rules may be the carrier of the image (in the individual-existential dimension as well as in the dimension of program ideas of a literary current): also the very literary genre may be the carrier. In other words, the semantics of the structure occurs not only on the side of the parole, but also on the side of the langue. The consequence of such an approach is the ssumption, made and applied especially in Maciejewski's studies of the tale, that in certain particular cases an individual work may realize genre norms in such a way that its meaning structure can be explained in the categories of a meta-genre discourse. It is exactly this assumption that is suggested by the very title of the treatise A Tale About the Tale”. This tale about the tale is an introduction to an anthology, which is obvious; however, also Rzewuski's A Confererate Sermon appears to Maciejewski as a tale about the tale. Analogical premises have allowed the scholar to decide the question of the historico-literary status of Malczewski's Maria as of a text completely belonging to the Romantic epoch.

5

Из наблюдений над мифологическими образами в цикле путевых очерков Ивана Бунина "Тень птицы" − между легендой и преданием

67%

Więckowska M.

Studia Rossica Gedanensia

|

2017

|

nr 4

227-237

PL

Artykuł jest próbą analizy wybranych legend odzwierciedlonych w szkicach podróżniczych Iwana Bunina "Cień ptaka". Cykl zawiera elementy zaczerpnięte z mitologii wielu różnych kultur. Są to między innymi opowieści o założeniu miast, legendy związane z wizerunkami-symbolami, opowiadania o znanych historycznych i religijnych postaciach, a także o fantastycznych stworzeniach. Mitologiczne obrazy przytoczone w tekście przez Iwana Bunina są wielofunkcyjne, a każdy z nich odsyła czytelnika do innych obrazów i jednocześnie wzbogaca wyobrażenie o kulturowej i historycznej pamięci.

EN

The article is an attempt to analyze the selected legends reflected in Ivan Bunin’s travel essays 'Bird’s Shadow'. The cycle of essays contains elements taken from the mythology of many different cultures. These include stories about the founding of cities, legends related to symbolic images, stories about famous historical and religious figures and fantastic creatures. Mythological images provided by Ivan Bunin are multifunctional, and each of them sends the reader to other images and at the same time enriches the image of cultural and historical memory.