Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Niemen i Adyga (współ)szemrzą donośnie". Metafora jako wyzwanie dla tłumacza

100%

Szubert R.

|

nr 11

75-82

EN

This article is based on the results of a questionnaire survey conducted in a group of students from the Institute of German Studies at the University of Wroclaw, during a class on written translation. The survey provided me with material for reflection on the essence of the meaning of a linguistic sign, particularly the importance and meaning of the metaphorical expressions occurring in a text, as well as on the need to interpret the meanings of these expressions, based both on the language expertise and on the extra-linguistic knowledge, supported by context-related information. Experience shows that the primary meanings of words constitute just the base on which a reader or, in this case, a translator, builds their precise (or perceived) meanings, aided by all sorts of additional tips. The subject of translation, as well as of the questionnaire, whose questions referred both to the source text and to the translation itself, was a text by German writer Peter Maiwald, entitled Die Glücklichen, being a part of his Deutsche Miniaturen series. The survey results show, inter alia, that the students, although capable of summarizing, in general, the content of the Maiwald’s miniature, had problems with the interpretation of the scenarios to which Maiwald was referring in his text, as well as with the relevant knowledge of culture, history and the world.

2

Pojęcie transformacji przekładowych w kontekście statusu tłumacza

88%

Lewicki R.

|

2010

|

nr 3

XX

The role of a translator in the translation process was defined a long time ago, yet, it is not always clear that the relationships of translation equivalence are entirely translator-depended. This means that a translator not only applies already existing equivalence relationships (potential translation equivalence), but he also creates such. The concept of translation transformation, mostly encountered in works by Russian authors, is used relatively rarely; however, it may be applied to illustrate the way a translator creates relationships of translation equivalence. It is also an instrument used to explain the phenomenon of creativity in translation and individual aspects of translator's input. Descriptions of translation transformations, present in literature, in the author's opinion, require some improvement, particularly in relation to the classification of types of translation transformations. This paper presents a new proposal for such a classification.

3

Kształcenie tłumaczy a samokształcenie, czyli o poszukiwaniu metod wykorzystania w dydaktyce doświadczeń zawodowych tłumaczy

63%

Albin J.

|

tom 19-20

45-64

PL

W niniejszym artykule próbuję zdefiniować działanie tłumacza jako zakres czynności znacznie szerszy niż przetwarzanie językowe, obejmujący interakcje z klientami, czynności administracyjne i finansowe, poszukiwanie materiałów, reklamę oraz samokształcenie. Samokształcenie z jednej strony dotyczy wszystkich działań tłumacza, ale z drugiej należy je rozumieć jako zjawisko metapoznawcze, przejaw refleksji tłumacza nad własną działalnością, które samo w sobie podlega doskonaleniu. Artykuł opiera się na badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród tłumaczy, które potwierdziło powszechność samokształcenia oraz przydatność strategii samokształcenia w życiu zawodowym. Celem artykułu jest rozważenie celowości i sposobów przygotowania adeptów studiów tłumaczeniowych do praktyk samokształceniowych.

EN

This paper is aimed to define the translation activity as a range of actions much wider than just language processing. It includes interactions with clients, financial and office management, research, advertising and learning. Learning itself applies to all the translator’s actions, but it also should be seen as a metacognitive mechanism, and a manifestation of the translator’s self‑‑ reflection, which also can be improved. This paper uses the results of a research conducted with translators of Spanish, which proved the existence of self‑‑ learning practices among translators and the utility of self‑‑ learning strategies in their professional life. Thus, the aim of this paper is to consider the methods of training the translation students to use self‑‑ learning strategies.

4

Wujek jako tłumacz świętego Augustyna

63%

Bober A.

|

tom 5

409-417

EN

De Patre Jacobo Wujek SJ, notissimo sacrorum Bibliorum in linguam Polonam interprete, multi multa scripsere, ut videre est in blbliographiis v.gr.

5

Teoria przekładu (Przedmiot, problematyka, miejsce wśród innych nauk)

63%

Kaczmarkowski M.

|

tom 12

205-218

EN

Die sich rasch entwickelnde Theorie des Ubersetzens kann schon jetzt, wie es scheint, als eine selbstandige wissenschaftliche Disziplin gelten.

6

Perspektywa tekstowa i perspektywa kulturowa w przekładzie, czyli o kłopotach współistnienia

51%

Tokarz B.

|

nr 1

73-89

SL

Povzetek: Če je izvirno besedilo upoštevano kot razpoznavno znamenje določenega miselnega modela, tedaj preusmeritev pozornosti od smisla izvirnika k prevodu in ciljni kulturi ne pomeni nujno brisanja izvirnega besedila. V prevajalčevem duhu se srečuje dvoje različnih mentalnih območij. Njegova svoboda tako na konceptualni kot tudi jezikovno‑stilistični ravni je omejena z odgovornostjo do avtorja in naslovnika ter koncepcije besedila, kajti v prevodu prihaja do premikov v območju pomenotvornih dejavnikov, kar vodi k nastanku novega literarnega predmeta. Besedilna perspektiva je temelj vsakega prevoda; kaže na nejasnosti z vidika domače literaturę in kulture in izpostavlja potrebo po osvetlitvi kontekstnih pomenov, torej tistih, ki izhajajo iz medkulturnih razlik. Do soočenja dveh miselnih sfer namreč lahko pride zaradi razbiranja in razumevanja miselnih mehanizmov, vpisanih v besedilo. Slovnične kategorije, pojmi, stil in konvencije so pomensko, miselno, kulturno in antropološko zmeraj zaznamovani dejavniki.

EN

The process of translation assumes the existence of two separate mental spaces merging in the translator’s mind, whose freedom is limited by the responsibility towards the author and the reader, on the one hand, and, on the other, the textual imperatives manifested at the conceptual, linguistic, and stylistic levels. The transformations of strategies generating meaning during the process of translation lead to the creation of a new literary subject. The shift from the meaning of the original to the translator and the target culture does not have to imply an erasure of the source as long as it is being interpreted as a manifestation of a specific mental space. The textual perspective constitutes the foundation of translation, inasmuch as it reveals ambiguities from the point of view of the target literature and culture, and points to the necessity to resolve contextualized meanings that represent cultural differences. The encounter between two mental spaces happens due to the interpretation of the mental mechanisms that are inscribed into the text. Grammatical structures, meaning, style and literary conventions are always determined by semantic, intellectual, cultural and anthropological factors.

7

Bůh píše přímo křivými čarami (Josef Suchý a literatura Lužických Srbů)

51%

Harák I.

|

nr 4(8)

113-147

CS

Autor se ve své studii věnuje vzájemným vztahům mezi českým básníkem moravského původu Josefem Suchým a kulturou nejmenšího ze slovanských národů, totiž Lužických Srbů. S ní se Suchý setkává koncem 60. let 20. století. Autor se věnuje vzájemným vazbám, Suchého překladům a edicím z lužickosrbské literatury, studiím o této malé sice, ale významné součásti evropského kulturního dědictví. Všímá si také, kdo všechno o daných aktivitách Suchého psal a jak je hodnotil; na koho sám Josef Suchý ve svém díle navazuje a kdo je Suchého přímým pokračovatelem. Nakonec si autor všímá přítomnosti lužickosrbských motivů především v básnickém díle Suchého. Daná tematika dala nakonec vzniknout zrcadlovému česko/lužickosrbskému posmrtně vydanému výboru ze Suchého poezie.

EN

In his study the author deals with reciprocal relationship between a Czech poet of Moravian origin – Josef Suchý and the culture of the smallest Slavonic nation, the Wendish. Suchý met with this culture in the late 1960s. The author is concerned with reciprocal links, with Suchý´s translations and editions of Wendish literature, with studies about this small but important part of European cultural heritage. He also notices who wrote about the mentioned activities and evaluated them, whom Josef Suchý follows in his production and who Suchý´s direct continuator is. In the end the author notices the presence of Wendish motifs in Suchý´s production, in his poetic production above all. This subject matter gave rise to the imitations of Czech-Wendish selections from Suchý´s poetry edited after his death.

PL

Autor w swoim studium zajmuje się wzajemną relacją pomiędzy czeskim poetą pochodzenia morawskiego Józefem Suchym i kulturą najmniejszego z narodów słowiańskich, mianowicie Serbów Łużyckich (Serbołużyczan). Suchy zetknął się z nią z końcem lat 60. XX wieku. Autor zajmuje się wzajemnymi związkami pomiędzy przekładami Suchego a edycjami literatury serbołużyckiej, badaniami tej, choć tak małej, ale ważnej cząstki współczesnego, europejskiego dziedzictwa kulturowego. Zauważa on także, kto pisał o wszystkich wspomnianych działaniach Suchego i jak je oceniał; do kogo sam Józef Suchy w swoim dziele nawiązuje, i kto jest bezpośrednim następcą Suchego. W końcu autor zauważa obecność serbołużyckich motywów, zwłaszcza w poetyckiej twórczości Suchego. Omawiana tematyka pozwoliła wreszcie zbadać lustrzany, czesko-serbołużycki, pośmiertnie wydany wybór poezji Suchego.