Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Aspekty samodzielności samorządu terytorialnego i podległych szkół gminnych po 2009 roku w świetle przepisów prawnych

100%

Denek E.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

nr 485

79-89

PL

W artykule poszukuje się odpowiedzi na pytanie, jaki zakres samodzielności zapewniają przepisy prawne organom gminy odnośnie do szkół i jakie kompetencje mają dyrektorzy szkół. Celem poszukiwań jest wskazanie najważniejszych, aktualnych kierunków badań empirycznych z wymienionego zakresu. Kluczowym zagadnieniem jest wystarczalność części oświatowej subwencji ogólnej na zadania oświatowe. Z przeprowadzonej analizy przepisów prawnych wynika, że zbadania wymaga m.in., czy część oświatowa powoduje zmniejszenie różnic w zaspokojeniu potrzeb oświatowych w przekroju gmin. Odnośnie do dyrektorów szkół problemem są sposoby ograniczania ich samodzielności przez organy gminne. Występują bowiem wyraźne dysproporcje między stosunkowo szerokimi kompetencjami organizacyjnymi szkół i ich samodzielnością finansową. Niezbędne jest poszukiwanie systemu finansowania szkół skłaniającego dyrektorów do efektywnego wykorzystywania środków budżetowych i pozyskiwania środków pozabudżetowych w okresach wieloletnich.

2

Wentylacja szkół - warunek konieczny dla rozwoju Polski

100%

Duda L.

Rynek Instalacyjny

|

2021

|

tom Nr 1-2

20--22

PL

Inwestycja państwa w poprawę jakości powietrza w szkołach jest jedną z najbardziej opłacalnych, biorąc pod uwagę zarówno stopę zwrotu nakładów, jak i dalekosiężne skutki dla przyszłości naszego narodu - wykształcenie i zdrowie młodego pokolenia.

3

Szkoła do naprawy. Wartości jako wymiary codziennego uczenia się

88%

Bałachowicz J.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2019

|

tom 583(8)

3-16

PL

Autorka artykułu rozważa przyczyny kryzysu polskiej szkoły, zwracając głównie uwagę na praktykę nauczania. Diagnozę szkoły rozpoczyna od interpretacji spektaklu teatralnego pod tytułem: Mury I i Mury II, przedstawionego przez młodzież licealną w dniu uroczystego otwarcia X Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego. Szkoła w obrazie uczniowskim jest szkołą transmisyjną, nastawioną na realizację treści programowych, standardy i zewnętrzny pomiar efektów, co wywołuje silną presję na osiągnięcia uczniów. Stawia ona mur przed potrzebami rozwojowymi młodych ludzi, posługuje się władzą i nie dopuszcza wartości demokratycznych do swoich bram. Autorka artykułu stawia więc pytanie o sens reform edukacji podejmowanych po zmianie ustrojowej w Polsce. Zwraca uwagę na zaangażowanie pedagogiki akademickiej w formowanie humanistycznych, personalistycznych podstaw edukacji i demokratyzacji procesu kształcenia. Jednak kolejne elity władzy pomijały aksjonormatywne podstawy reformowania edukacji, wyostrzając rozumienie zmiany społecznej w kategoriach ekonomicznych. Zmiana codzienności szkolnej zależy od wielu czynników, ale autorka tekstu przypomina, że budowanie praktyki nauczania na wartościach kształtuje obecne i przyszłe relacje międzyludzkie, co należy do kanonu wychowania.

4

Klimat w szkołach – problem nie tylko polski

88%

Ryńska J.

Rynek Instalacyjny

|

2022

|

tom Nr 9

57--59

PL

Początek roku szkolnego oznacza tradycyjny już powrót do dyskusji o tym, w jakich warunkach uczy się ponad 4,5 mln uczniów i pracuje ponad 690 tys. nauczycieli. Świadomość znaczenia warunków środowiska wewnętrznego – parametrów akustycznych, oświetlenia i jakości powietrza – wciąż jeszcze niedostatecznie przekłada się na wdrażanie w szkołach odpowiednich rozwiązań technicznych. Podejmowane są głównie działania doraźne w miejsce rozwiązań systemowych.

5

Aerozol bakteryjny w wybranych pomieszczeniach szkolnych woj. małopolskiego

75%

Frączek K. , Chmiel M. J. , Bulski K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

tom Tom 20, cz. 2

1583--1596

PL

Jakość powietrza środowisk wewnętrznych i zewnętrznych była zawsze przedmiotem szczególnego zainteresowania człowieka. W ostatnich latach coraz częściej zwraca się uwagę na badanie bioaerozolu w budynkach dydaktycznych, zwłaszcza, takich jak przedszkola i szkoły, ponieważ uczniowie i nauczyciele przebywając po kilka godzin w szkole nie mogą być narażeni na warunki szkodliwe dla ich zdrowia. Należy podkreślić, że w pomieszczeniach szkolnych, w których brak jest systemów wentylacyjnych i wentylacja odbywa się przede wszystkim metodą przewietrzania, stężenia czynników mikrobiologicznych oraz pyłów drobnych w znacznym stopniu zależą od stężeń tych zanieczyszczeń zawartych w powietrzu atmosferycznym. Celem niniejszej pracy było przeprowadzenie ilościowej analizy aerozolu bakteryjnego oraz wyznaczenia jego rozkładu ziarnowego w pomieszczeniach budynków szkolnych, położonych w południowej Polsce. Badania przeprowadzono w dziesięciu szkołach zlokalizowanych na terenie różnych miast województwa małopolskiego. Pomiarów aerozolu bakteryjnego dokonywano przy użyciu 6-stopniowego impaktora Andersena w czasie trwania zajęć lekcyjnych, w 4 naturalnie przewietrzanych pomieszczeniach szkolnych (sala lekcyjna mała, sala lekcyjna duża, sala gimnastyczna, korytarz) oraz na zewnątrz. Powierzchnię wychwytu stanowiły standardowe płytki Petriego, wypełnione agarem tryptozowo-sojowym (TSA), do oznaczania bakterii. W trakcie poboru próbek wykonywano także pomiary zapylenia przy użyciu pyłomierza DustTrak II (model 8530, TSI Inc., Shoreview, MN, USA) oraz parametrów mikroklimatycznych tj. temperatury i wilgotności względnej przy użyciu anemometru Kestrel 4000 (Nielsen-Kellerman, USA). Przeprowadzone badania wykazały, że zakres stężenia aerozolu bakteryjnego w środowisku wewnętrznym pomieszczeń szkolnych wahał się na poziomie od 7 do 27 162 jtk·m-3 i był znacznie wyższy niż dla powietrza zewnętrznego, w którym stężenie bakterii występowało w stężeniu od 176 do 7 434 jtk·m-3. Najwyższe stężenia aerozolu bakteryjnego obserwowano w korytarzu szkoły (27 162 jtk·m-3) oraz małej sali lekcyjnej (20 439 jtk·m-3), jednakże różnice te nie były istotne statystycznie. Porównując medianę stężenia bakterii pomiędzy badanymi pomieszczeniami, najwyższe różnice obserwowano między salami lekcyjnymi (mediana: 2 078 i 2 351 jtk·m-3) a korytarzem szkolnym (mediana: 2 798 jtk·m-3), jednak nie stwierdzono statystycznie istotnego związku (p < 0.05). Bez względu na badane środowisko, stężenia aerozolu bakteryjnego zarówno wewnątrz (w pomieszczeniach szkolnych) jak i na zewnątrz były wysokie i przekraczały proponowane wartości dopuszczalne dla tego typu wnętrz. Skutkiem tego, należałoby się zastanowić nad obligatoryjnym wyposażeniem budynków szkolnych w sprawnie działający, wydajny system wentylacji lub klimatyzacji w celu zapewnienia „czystego” powietrza w pomieszczeniach szkolnych, w których przebywają nauczyciele i uczniowie.

EN

The quality of the air of the internal and external environment has always been of particular interest to man. In recent years more and more attention has been paid to the study of bioaerosol in didactic buildings, especially such as kindergartens and schools, because students and teachers staying at school for several hours can not be exposed to conditions harmful to their health. It should be emphasized that in schools where there are no ventilation systems and ventilation is primarily a method of airing, the concentration of microbiological factors and dusts are largely determined by the concentration of these pollutants contained in atmospheric air. The aim of the study was to perform a quantitative analysis of bacterial aerosol and to determine the particle size distribution in the premises of school buildings located in southern Poland. The research was conducted in ten schools located in different cities of the Malopolska province. Measurements of bacterial aerosol were made by using Andersen's 6-stage impactor, during school hours, in 4 naturally ventilated school rooms (small classroom, large classroom, gym, corridor) and outside. The capture surface were a standard Petri dishes, filled with Tryptic Soy Agar (TSA), for the determination of bacteria. Particular matter measurements were made with the DustTrak II sampler (model 8530, TSI Inc., Shoreview, MN, USA) and microclimate parameters – temperature and relative humidity were measured using the Kestrel 4000 Anemometer (Nielsen-Kellerman, USA). Studies have shown that the concentration of bacterial aerosol in the indoor environment of school premises ranged from 7 to 27 162 cfu·m-3 and was significantly higher than bacterial concentrations in outdoor air, where the concentration of bacteria ranged from 176 to 7 434 cfu·m-3. The highest concentration of bacterial aerosol was observed in the school corridor (27 163 cfu·m-3) and the small classroom (20 439 cfu·m-3). However, these differences were not statistically significant. Comparing the median of concentration of bacteria between the examined rooms, the highest differences were observed between the classrooms (median: 2 078 and 2 351 cfu·m-3) and the school corridor (median: 2 798 cfu·m-3), however, there was no statistically significant association (p < 0.05). Regardless of the tested environment, bacterial aerosol concentrations inside and outside the classroom were high and exceeded the proposal limit values for this type of interiors. As a result, it should think the equipping school buildings with a functioning, efficient ventilation or air conditioning system to provide "clean" air in school premises where teachers and students are present.

6

Projekt kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych

75%

Guja K.

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2001

|

tom R. 8, Nr 2 (35)

33--37

7

Wentylacja szkół i przedszkoli

75%

Ryńska J.

Polski Instalator

|

2019

|

tom Nr 4

30--34

PL

Szkoły i przedszkola są obiektami trudnymi w projektowaniu w kontekście instalacji wentylacyjnych. ich prawidłowa wentylacja stanowi jeden z filarów odpowiednich warunków pracy, nauki i rozwoju. Jednocześnie zapewnienie dobrej jakości powietrza w tych placówkach to wyzwanie - brak jednoznacznych wymogów prawnych dotyczących tego typu obiektów łączy się z ograniczeniami budżetowymi i niską świadomością osób decyzyjnych.

8

Teachers and their strategies of acting – reflections resulting from the studies on teachers from schools with Polish as the teaching language in the Czech Republic

75%

Szczurek-Boruta A.

Studia Pedagogiczne

|

2017

|

tom LXX

9

Zanieczyszczenie atmosfery a ogrzewanie budynków na przykładzie obiektów szkół

75%

Lis P.

Instal

|

2001

|

tom nr 10

42--45

PL

W artykule przedstawiono rozważania na temat zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego ubocznymi produktami spalania paliw w procesie wytwarzania ciepła do ogrzewania pomieszczeń. Poparto je przykładami pochodzącymi z badań i analiz przeprowadzonych przez autora, odnoszącymi prezentowaną problematykę do zbiorowości budynków szkół podstawowych w średniej wielkości polskim mieście. Wspomniane przykłady współbrzmią z oceną występujących tutaj zjawisk w skali całego kraju. Połączenie z jednej strony rodzaju paliwa i sprawności kotłów, w których jest ono spalane oraz faktu dominacji monokultury węgla kamiennego z drugiej strony, prowadzi do określonej struktury emitowanych zanieczyszczeń. Analizując negatywny wpływ procesów energetycznych spalania paliw na środowisko naturalne stwierdzono, że działania ograniczające ten wpływ powinny przebiegać według kryteriów minimalizacji emisji substancji szkodliwych przy jednoczesnym zmniejszaniu zużycia ciepła do ogrzewania pomieszczeń. Kryteria te są z sobą powiązane ponieważ mniejsze zużycie ciepła powoduje zmniejszenie ilości paliw spalanych przy jego wytwarzaniu, a to z kolei wiąże się ze zmniejszoną, z tego tytułu, emisją zanieczyszczeń.

10

Problemy teleologiczne szkoły XXI wieku

75%

Mastalski J.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2009

|

tom R. 50 nr 176A

163-174

11

Interesant, klient i partner. Różne oblicza obywatelstwa w relacji rodziców ze szkołą

63%

Wiatr M.

Horyzonty Wychowania

|

2024

|

tom 23

|

nr 66

49-59

EN

RESEARCH OBJECTIVE: This article aims to reflect on the factors influencing the relationship between family and school, fostering parental involvement in education. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The text raises inquiries into non‑individualistic and psychosocial factors shaping the relationship between family and school. These explorations take the form of theoretical heuristics derived from critical readings of texts. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Three types of rationality governing the state‑user client are presented, alongside three parental roles in the school relationship: stakeholder, customer, and partner. RESEARCH RESULTS: Each role corresponds to a particular type of rationality and implies different levels of civic engagement, from passivity to active participation. CONCLUSIONS, RECOMMENDATIONS AND APPLICABLE VALUE OF RESEARCH: In researching the family‑school relationship, it’s important to consider the broader political‑legal con‑ text that frames citizens’ daily and political activities. Particularly promising are Mouffe’s concepts of radical citizenship and Biesta’s notion of public space for understanding deep parental engagement. Referring to these findings directly in relation to empirical and theoretical research on parental involvement conducted in Poland is recommended.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest refleksja nad uwarunkowaniami relacji między rodziną i szkołą, która sprzyja rodzicielskiemu zaangażowaniu w edukację. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Tekst stawia pytanie o inne niż indywidualistyczne i psycho‑ społeczne uwarunkowania relacji między rodziną i szkołą. Dociekania mają postać teoretycznej heurystyki na podstawie krytycznej lektury tekstów. PROCES WYWODU: Zaprezentowano trzy typy racjonalności wyrażające się w sposobie zarządzania państwem i obywatelami oraz trzy obywatelskie role rodziców w relacji ze szkołą: interesanta, klienta i partnera. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Każda rola odpowiada innemu typowi racjonalności i zawiera oczekiwanie określonego zaangażowania/aktywności obywatelskiej: od pełnej pasywności do głębokiej partycypacji. WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPLYWU BADAŃ: Przy badaniach nad relacją rodzina–szkoła warto uwzględnić szerszy kontekst polityczno‑prawny, który „ramuje” codzienną (i polityczną) aktywność obywateli. Szczególnie obiecujące są koncepcje radykalnego obywatelstwa Mouffe oraz przestrzeni publicznej Biesty dla rozumienia głębokiego za‑ angażowania rodziców. Wskazane jest odniesienie tu poczynionych ustaleń bezpośrednio do pro‑ wadzonych w Polsce badań empirycznych i teoretycznych na temat zaangażowania rodziców.

12

Projekt "Active Learning : Integracja Aktywnego Nauczania oraz Monitoringu Energetycznego z Programem Szkolnym"

63%

Mianowska B. , Jaworska G.

Prace Naukowe. Chemia i Ochrona Środowiska / Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

|

2009

|

tom Vol. 13

35-43

PL

Omówiono projekt prowadzenia w szkołach zintegrowanej edukacji energetycznej, tj. projekt "Active Learning - Integracja Aktywnego Nauczania oraz Monitoringu Energetycznego z Programem Szkolnym". Projekt wchodzi w skład europejskiego programu działań w obszarze energii Inteligent Energy Europe (IEE). W artykule podkreślono rozwój projektu we współpracy międzynarodowej, scharakteryzowano sześć pakietów jego realizacji i przedstawiono osiągnięte wyniki.

EN

The introduction of integrated energetic education to schools, i.e. the project "Active Learning - Integration of Active Learning and Energy Monitoring with School Curriculum" is described. The project is included into European program Intelligent Energy Europe (IEE). In the paper the development of project in international cooperation is pointed out. Moreover six packages concerning the project realization are characterized along with the presentation of achieved results.

13

Determination on carbon dioxide levels in school buildings: the effect of thermal efficiency improvement

63%

Mainka A. , Zajusz-Zubek E.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2018

|

tom T. 21, nr 2

155--162

EN

Indoor air quality (IAQ) in schools is an important public health concern. Particular attention should be paid to children, because they are more vulnerable to air pollution than adults. Although carbon dioxide is not considered a toxic air pollutant, its concentrations inside buildings may have a negative impact on users. The most commonly described health problems include tiredness and its effects (headaches, bad mood, poor attentiveness). Carbon dioxide concentrations are often used as a surrogate for the rate of outside supply air per occupant. Permissible concentration of carbon dioxide in confined spaces is 1,000 ppm. This minimum sanitary requirement is recommended by the European Office of the WHO and ASHRAE. The Polish Committee for Standardization has established general guidelines concerning the quality of air inside non-residential buildings. This standard was drawn up based on EU directives, through classification of IAQ, as it is influenced by the CO2 concentrations above the outdoor level (ΔCO2). Based on the above regulations, the increase in indoor CO2 concentrations in relation to CO2 concentrations in outdoor air (CO2) were measured along with physical parameters (temperature and relative humidity) to evaluate IAQ in the classrooms of two primary schools built in the nineteenth century in Poland. More than 100-year-old buildings built of bricks before World War II are a frequent occurrence in rural schools in the area of Upper Silesia, Poland. One of the school buildings underwent thermal effectiveness improvement while the other has not been modernized in these terms yet. The aim of the research was to check the extent to which thermal modernization of an old public building influences indoor air quality in the context of concentrations of carbon dioxide. The measurement period was chosen for late spring in order to avoid the impact of municipal emissions (so-called low emissions) common in rural areas. The average concentration of carbon dioxide in school rooms after thermal modernization (WTM) were higher than the concentrations observed in the school not subjected to thermal modernization (NTM). The CO2 concentrations ranged from 1,287±333 ppm to 2,146±386 ppm and from 936±196 ppm to 1,878±567 ppm in WTM and NTM school buildings, respectively. The results clearly indicate a higher occurrence of poor air quality (up to 70% of time during the school days) in the thermally improved school building compared to the one without thermal improvement (up to 52% of the time). The measurements also showed that the exposure of school children to elevated carbon dioxide concentrations during classes was higher in thermally improved primary school buildings, which in turn may represent a health concern.

PL

Pomimo iż ditlenek węgla nie jest uważany za trujące zanieczyszczenie powietrza, poziomy jego stężeń wewnątrz budynków mogą skutkować negatywnym wpływem na użytkowników danych pomieszczeń. Wśród najczęściej opisywanych problemów zdrowotnych wymienia się uczucie zmęczenia i jego konsekwencje (bóle głowy, złe samopoczucie, kłopoty z koncentracją). W celu oceny potencjalnych skutków zdrowotnych dokonano pomiarów stężeń ditlenku węgla wraz z parametrami fizycznymi (temperaturą i wilgotnością względną) w pomieszczeniach dwóch szkół podstawowych zbudowanych w XIX wieku. Budynek jednej z nich został poddany termomodernizacji, w drugim jej nie przeprowadzono. Uzyskane wyniki wskazują na częstsze występowanie niskiej jakości powietrza w szkole poddanej termomodernizacji (do 70% czasu w ciągu dnia nauki) w porównaniu do szkoły bez termomodernizacji (do 52% czasu). Przeprowadzone badania wskazują, iż uczniowie budynku szkoły podstawowej poddanego termomodernizacji są częściej narażeni na podwyższone stężenia ditlenku węgla w czasie lekcji aniżeli uczniowie budynku szkoły niepoddanego termomodernizacji, co w konsekwencji może dla nich stanowić zagrożenie zdrowotne.

14

Bilingual Education in the United Arab Emirates

63%

Rygiel J.

Językoznawstwo

|

2021

|

tom 15

289-305

PL

Artykuł opisuje podejście do dwujęzyczności i sposobu jej nauczania na przykładzie emiratu Abu Dhabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Praca ta przedstawia zarówno zarys pedagogiczny, aczkolwiek głównie skupia się na kontekście społeczno kulturowym. Porusza ważny problem możliwości utraty dziedzictwa kulturowego podczas dwujęzycznego program nauczania i w jaki sposób rząd i ministerstwo edukacji chroni swój naród przed tym zagrożeniem. Kolejno omawia podstawy prawne sektora edukacyjnego w Abu Dhabi i Zjednoczonych Emiratach.

EN

This article describes the different methods used in bilingual education programs, focusing on how they have been adapted in Abu Dhabi in the United Arab Emirates (UAE). The article outlines pedagogical approaches and describes the relevant sociocultural context. It outlines actions that might result in a loss of heritage and details how the government has protected the nation from these risks. It also discusses the legal background of the educational sector in the UAE and the Emirate.

15

Bezpieczeństwo wewnętrznych instalacji wodociągowych w szkołach

63%

Gierek-Ożóg A. , Żaba T.

Rynek Instalacyjny

|

2021

|

tom Nr 12

69--72

PL

Szkoła to miejsce, w którym uczniowie, nauczyciele i inni pracownicy oświaty spędzają wiele czasu. Utrzymanie odpowiedniej jakości wody, zwłaszcza po długich miesiącach zamknięcia placówek spowodowanego pandemią i wakacjami, a co za tym idzie – braku jej obiegu w instalacji, to kolejne wyzwanie, z którym należy się zmierzyć. Przestoje w obiegu wody stwarzają korzystne warunki do rozwoju zagrożeń mikrobiologicznych, chemicznych i fizycznych. Ryzyko to można jednak skutecznie zredukować, identyfikując je i stosując środki zapobiegawcze.

16

Analiza zapotrzebowania na moc cieplną i zużycia ciepła w budynkach edukacyjnych. Część 1. Metodologia wyboru grupy reprezentatywnej

63%

Jachura A. , Sekret R.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2013

|

tom T. 44, nr 9

389--393

PL

Omówiono problematykę zużycia ciepła w obiektach edukacyjnych, przy czym obiektem była grupa 50 budynków edukacyjnych zlokalizowanych na terenie Częstochowy. Badania podzielono na dwa etapy. W artykule przedstawiono wyniki I etapu badań, w którym przeprowadzono analizę energetyczną kilku grup budynków szkolnych. Następnie, wybrano budynek reprezentatywny każdej grupy, w których określono teoretyczne wartości mocy cieplnej oraz zapotrzebowanie na ciepło. Celem badań było stworzenie narzędzia do oceny dużej grupy obiektów o zbliżonych cechach architektoniczno – funkcjonalnych.

EN

In this work the problem of heat consumption in educational facilities. The study was In this work the problem of heat consumption in educational facilities. The study was conducted on a group of 50 educational buildings located in the city of Czestochowa. The study was divided into two stages. This paper presents the first stage of the study. In the first stage of the study subjects were analyzed energy school buildings, which were divided into several groups. Then, for each group of selected building representative for whom the theoretical values of thermal power and heat demand. The aim of this study was to provide a tool for the evaluation of a large group of objects with similar characteristics architectural – functional.

17

Implementation of Autonomy in Non-public Schools after 1989. The Perspective of Founders and Directors

63%

Berkowicz A.

Horyzonty Wychowania

|

2022

|

tom 21

|

nr 60

59-68

PL

CEL NAUKOWY: Cele artykułu są trojakiego rodzaju: eksploracyjny, opisowy oraz wyjaśniający. Eksploracyjny – dążenie do rozpoznania podstawowych faktów związanych z implementacją autonomii w szkołach niepublicznych po roku 1989, cel opisowy – próba udokumentowania procesu autonomii w szkołach niepublicznych oraz wyjaśniający – wypracowanie i wzbogacanie wyjaśnień teoretycznych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W związku z podjętą tematyką pytanie badawcze brzmi: Jak przebiegał proces wdrażania autonomii w szkołach niepublicznych? W badaniach zastosowano strategię jakościową, a narzędziem wykorzystanym podczas badań był wywiad przeprowadzony z założycielami i dyrektorami polskich szkół niepublicznych. PROCES WYWODU: Niepubliczne szkoły dynamicznie powstawały w Polsce po 1989 r. za przyczyną transformacji ustrojowej. Były one postrzegane jako nowoczesne formy tworzone oddolnie przez obywateli, oparte na humanistycznych, demokratycznych wartościach. Autonomia miała być narzędziem i pomocą w realizacji tych wartości, urzeczywistnieniem tych idei. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Autonomia w szkołach niepublicznych była stopniowalnym procesem. W dużej mierze zakres autonomii, partycypacja w procesach decyzyjnych zależały w pierwszej kolejności od organów zarządzających: dyrekcji oraz organu prowadzącego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Autonomia w polskich szkołach niepublicznych była dla założycieli i dyrektorów szkół istotnym elementem budowania wspólnoty szkolnej, choć realizowano ją metodą prób i błędów, ponieważ nie było dostępnych wzorców implementacji autonomii. Warto byłoby podjąć w przyszłości badania empiryczne w odniesieniu do polskich szkół publicznych w zakresie realizowania autonomii, a w dalszej kolejności przeprowadzić badania komparatystyczne w tym zakresie.

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aims of the article are of three types: exploratory, descriptive, and explanatory. The exploratory aim includes striving to identify the basic facts related to the implementation of autonomy in non-public schools after 1989; the descriptive purpose includes an attempt to document the process of autonomy in non-public schools, and the explanatory objective includes developing and enriching theoretical explanations. RESEARCH PROBLEM AND METHODS: In relation to the subject matter, the research question is: how did the process of implementing autonomy in non-public schools develop? The research used a qualitative strategy, and the tool used during the research was an interview with the founders and principals of Polish non-public schools. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Non-public schools were being established in Poland after 1989 as a result of the political transformation. They were perceived as modern grassroots forms of education based on humanistic, democratic values. Autonomy was to be a tool and help in the fulfilment of those values and ideas. RESEARCH RESULTS: In non-public schools, autonomy was a gradual process. To a large extent, the scope of autonomy and participation in decision-making processes first of all depended on the management units, such as the principal and the governing authority. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: For the founders and principals of schools, autonomy in Polish non-public schools was an important element in building the school community, although it was carried out by trial and error because there were no available models for implementing autonomy. In future, it would be worthwhile to undertake empirical research of Polish public schools in the field of exercising autonomy, and then to carry out comparative research in this area.

18

Środowiskowa ocena ekspozycji dzieci na wolnozmienne pola magnetyczne w budynkach szkolnych z terenu Tychów, usytuowanych w pobliżu transformatorów energetycznych

63%

Zieliński G. , Harazin B. , Mroczek A. , Malinowska-Borowska J. , Szołtysik I.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2012

|

tom 66

|

nr 5

54-61

EN

INTRODUCTION In city agglomerations, educational establishments are very often within the vicinity of energy infrastructure such as, power lines, distribution transformers; power distribution rooms, mobile phone base stations and overhead tramway power lines. The levels of magnetic fi elds in the classrooms of such educational establishments are not well known. MATERIAL AND METHODS Ten primary schools from Tychy were chosen for the study, all of which are located within a radius of 100 meters from distribution transformers. The magnetic induction was measured in at least two classrooms, i.e. in the information technology classroom and a humanistics classroom. RESULTS Based on visual inspection, it was ascertained that for two schools, the transformers were installed at a distance of not more than 20 m. In one school the distance is 15 m and in another there was an aerial voltage line at a distance of 20 m. The latter school contained elevators. In the humanistics classroom adjacent to the elevator shaft, an induction level of 110 nT was measured. In one of the three oldest schools tested, which was 125 years old, the measured magnetic induction levels were even higher: in the humanistic classroom – 226 nT and in the computer studies classroom – 59 nT. We also found that for 10 schools, the magnetic induction levels were higher in the information technology classroom than in the humanistics classroom. CONCLUSIONS Transformers installed within the vicinity of school buildings do not infl uence the magnetic induction levels within classrooms and school premises.

PL

WSTĘP W aglomeracjach miejskich bardzo często placówki oświatowe zlokalizowane są w pobliżu infrastruktury energetycznej, takiej jak: przesyłowe linie energetyczne, stacje transformatorowe, rozdzielnie napięć, stacje bazowe telefonii komórkowej, sieci trakcji tramwajowej. Nie są znane poziomy pól magnetycznych w salach lekcyjnych tak usytuowanych budynków szkolnych. Celem podjętych badań była ocena poziomu indukcji magnetycznej w klasach i pracowniach budynków szkolnych usytuowanych w pobliżu stacji transformatorowo-rozdzielczych. MATERIAŁ I METODY Do badań wybrano 10 szkół podstawowych z terenu Tychów, w pobliżu których (w promieniu 100 metrów) zainstalowane były transformatory. Indukcję magnetyczną mierzono co najmniej w dwóch salach lekcyjnych (w pracowni informatycznej i pracowni do przedmiotów humanistycznych). WYNIKI Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej stwierdzono, że tylko w dwóch szkołach transformatory energetyczne zainstalowane zostały w odległości nieprzekraczającej 20 m. W odległości 15 m od jednej ze szkół zainstalowany był transformator, a w odległości 20 m przebiegała napowietrzna linia elektryczna niskiego napięcia. W szkole tej, wewnątrz budynku, stwierdzono windę towarową. Zmierzony w sali humanistycznej sąsiadującej z tunelem windy poziom indukcji wynosił 110 nT. W jednej z trzech najstarszych badanych szkół (125-letniej) poziomy indukcji magnetycznej były jeszcze wyższe: w klasie humanistycznej 226 nT, a w pracowni informatycznej 59 nT. Wykazano ponadto, że w 6 spośród 10 zbadanych pracowni informatycznych poziomy indukcji magnetycznej były wyższe niż w klasach humanistycznych. WNIOSKI Transformatory zainstalowane w pobliżu budynków szkolnych nie miały wpływu na zmierzoną indukcję magnetyczną w klasach i pomieszczeniach szkolnych.

19

Wolnozmienne pola elektromagnetyczne w pomieszczeniach szkolnych wybranych placówek oświatowych z terenu Katowic

63%

Zieliński G. , Harazin B. , Hirsz A. , Salamon D. , Siennicka A. , Szołtysik I. , Zagórski M.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2009

|

tom 63

|

nr 6

60-68

EN

INTRODUCTION There are various magnetic fi eld sources of unknown induction levels installed in schools. The aim of this research, is to evaluate level of magnetic induction in classrooms and workrooms of chosen schools in Katowice area. MATERIAL AND METHODS Magnetic induction measurements were taken in 10 primary schools, 12 middle schools and 4 secondary schools in Katowice area. Magnetic induction was measured in at least two classrooms i.e. in a computer science classroom and in a humanities subject classroom. Induction level was inspected by means of spot measurement. RESULTS In most schools, which were evaluated, magnetic induction level did not exceed 50 nT. Measurements taken in middle schools and secondary schools showed higher magnetic induction values in computer science classrooms in comparison to humanities subject classrooms. Mainly of year production and technical condition of installed computer equipment infl uenced magnetic induction level measured in computer science classrooms. Older computers generated higher levels of magnetic induction, in comparison to new equipment. In a part of one primary school, which was 120 years old, in humanities subject classrooms, measured magnetic induction was higher then 150 nT. In another primary school localized in highly industrialized area near coal mine, magnetic induction inspected in computer science classrooms was higher, then 400 nT, whereas induction level in humanities subject classrooms of this school oscillated around 100 nT. The highest levels of magnetic induction were measured in two schools, in which transformers were installed. The measured level of magnetic induction in one of the above mentioned schools was 200 nT. CONCLUSIONS Because diff erent magnetic induction levels are strictly related to the computer equipment type, the level of exposure of children and youth to magnetic induction should be evaluated, after installing the equipment.

PL

WSTĘP W budynkach szkolnych instalowane są różnego rodzaju źródła pól magnetycznych o nieznanych poziomach indukcji. Celem podjętych badań jest ocena poziomu indukcji magnetycznej w klasach i pracowniach szkolnych wybranych placówek oświatowych z terenu Katowic. MATERIAŁ I METODY Pomiary indukcji magnetycznej wykonano w 10 szkołach podstawowych, 12 gimnazjach i 4 liceach z terenu Katowic. Indukcja magnetyczna mierzona była w każdej szkole w co najmniej dwóch salach, tj. w pracowni informatycznej i pracowni do przedmiotów humanistycznych. WYNIKI W większości szkół poziom indukcji magnetycznej nie przekraczał 50 nT. Ujawniono wyższe wartości indukcji magnetycznej w pracowniach informatycznych w porównaniu do sal, w których odbywały się zajęcia z przedmiotów humanistycznych. Na poziom indukcji magnetycznej zmierzonej w pracowniach informatycznych miał wpływ stan techniczny zainstalowanego w nich sprzętu komputerowego, a także ich rok produkcji. Starsze komputery generowały wyższe poziomy indukcji magnetycznej w porównaniu do sprzętu nowego. W jednej ze szkół podstawowych w części budynku, którego wiek wynosił około 120 lat, w salach humanistycznych, zmierzona indukcja magnetyczna przekraczała 150 nT. W innej szkole podstawowej zlokalizowanej w silnie zindustrializowanym terenie przykopalnianym zmierzona w pracowniach informatycznych indukcja magnetyczna przekraczała 400 nT, a w salach humanistycznych tej szkoły, osiągała poziom 100 nT. Najwyższe poziomy indukcji magnetycznej zmierzono w dwóch szkołach, w których zainstalowane były transformatory, indukcja w salach lekcyjnych jednej z tych szkół osiągała wartość 200 nT. WNIOSKI Zróżnicowane poziomy indukcji magnetycznej wiążą się z rodzajem sprzętu komputerowego znajdującego się na wyposażeniu w pracowniach informatycznych, dlatego po ich zainstalowaniu należy ocenić poziom ekspozycji dzieci i młodzieży na pole magnetyczne.

20

Changes in the Perception of the Teaching Profession in Polish Society

51%

Kinal M.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2023

|

tom 66

|

nr 2

45-58

EN

Economic, historical and social changes affect the changing perception of the teaching profession in Poland and around the world. With the increase in the availability of education, changes in the educational system, the way future teachers are trained and society’s attitude towards the work done by teachers is changing. The purpose of the article is to analyse the changes taking place in the perception of the teaching profession, including an analysis of historical changes and social conditions, as well as a comparison of social research on the prestige of the teaching profession, its image and factors affecting satisfaction with the work performed by teachers. The main research method was desk research.

PL

Przemiany gospodarcze, historyczne i społeczne oddziałują na zmianę percepcji zawodu nauczyciela, zarówno w Polsce jak i na świecie. Wraz ze wzrostem dostępności wykształcenia, zmianami w systemie oświaty, sposobem kształcenia przyszłych nauczycieli zmienia się stosunek społeczeństwa do wykonywanej przez nich pracy. Celem artykułu jest przeanalizowanie zachodzących zmian percepcji zawodu nauczyciela – analiza przemian historycznych oraz uwarunkowań społecznych oraz porównanie badań społecznych dotyczących prestiżu i wizerunku zawodu nauczyciela oraz czynników wpływających na satysfakcję z wykonywanej przez nauczycieli pracy. W artykule wykorzystano metodę analizy dokumentów zastanych – badań i komunikatów z badań.