Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Changes in the relief of the drain foundation in a prototype amelioration system on the Wizna peatland

100%

Nazaruk G. , Kaca E.

Journal of Water and Land Development

|

1999

|

tom no. 3

59-75

EN

The performed studies dealt with the problem of drainage pipeline deformation in a prototype, low-slope (i = 0.5‰) drainage-irrigation network. The lowering of the drainage foundation plane, drainage shallowing, and changes and deformations of the local slopes of the drainage network were evaluated. Detailed studies were carried out in 1971-1995 in the south-eastern part of the Wizna meadow on parts of plots B-7 and B-16. On plot B-7 there is a soil type MtIaa belonging to the wet (A) potential soil moisture complex and formed on 5-6 m thick peat layer, while plot B-16 is covered by a soil type MtIIcc belonging to the semi dry (C) potential soil-moisture complex formed on a 3-4 m thick peat layer. Except for the modernization of the melioration system (replacing ditches witch drains) and postmelioration management of complete cultivation, systematic intensive measures using heavy equipment were carried out on these areas. The studies involved a peatland along the drains i.e. the area that was deformed, artificially lowered and compacted due to melioration measures. Between 1975 and 1995 practically no decline in the plane of the drain foundation was observed. What subsided in the peatland was mostly the upper layer (from the surface to the plane of the drain foundation). The mean rate of shallowing of this layer was roughly equal to the rate of peatland subsidence and reached 0.3 cm·y-¹ on MtIaa soil and nearly 0.6 cm·y-¹ on MtIIcc soil. The studies also demonstrated the decreasing slope of the drainage pipelines. Since pipeline was established until 1995, the slope decreased by ca. 0.1 ‰ (0.005 ‰ ·y-¹) to the value of 0.4 ‰. A decrease in the pipeline slope is an unfavorable phenomenon for the functioning of the drainage network in capillary irrigation systems.

PL

Przeprowadzone badania dotyczyły problemu deformacji rurociągów drenarskich w prototypowej, małospadkowej (i = 0,5‰) odwadniająco-nawadniającej sieci drenarskiej. Oceniano obniżania się powierzchni posadowienia drenów, spłycenia drenowania, zmiany i deformacje lokalnych spadków sieci drenarskiej. Szczegółowe badania prowadzono w latach 1971-1995 w południowo-wschodniej części łąkarskiego obiektu Wizna, na części kwatery B-7 i na części kwatery B-16. Na kwaterze B-7 znajduje się gleba rodzaju MtIaa, należąca do dobrze uwodnionego potencjalnego kompleksu wilgotnościowo-glebowego mokrego A, wytworzona na torfie o miąższości 5-6 metrów, zaś na kwaterze B-16 - gleba rodzaju MtIIcc, należąca do potencjalnego kompleksu wilgotnościowo-glebowego posusznego C, wytworzona na torfie o miąższości 3-4 metry. Na powierzchniach tych oprócz modernizacji systemu melioracyjnego (zamiana rowów na dreny) i zagospodarowania pomelioracyjnego metodą pełnej uprawy, prowadzono systematycznie intensywne zabiegi pratotechniczne z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Badania dotyczyły torfowiska wzdłuż drenów, tj. powierzchni która była deformowana, sztucznie obniżona i ugniatana w wyniku działań melioracyjnych. W okresie od 1975 roku do 1995 roku praktycznie nie obserwowano obniżania powierzchni posadowienia rurociągów. W torfowisku obniżała się głównie wierzchnia warstwa (od powierzchni terenu do powierzchni posadowienia rurociągów drenarskich). Średnie tempo spłycania się tej warstwy było w przybliżeniu równe tempu obniżania się powierzchni torfowiska i wyniosło około 0,3 cm·r-¹ na glebie MtIaa i około 0,6 cm·r-¹ na glebie MtIIcc. Badania wykazały również zmniejszanie się spadku rurociągów drenarskich. W okresie od początku założenia rurociągów do 1995 roku ich spadek zmniejszył się o około 0,1‰ (0,005‰ ·r-¹), osiągając wartość około 0,4‰. Zmniejszanie się spadku rurociągu jest zjawiskiem niekorzystnym dla funkcjonowania sieci drenarskiej w systemach nawodnień podsiąkowych.

2

Peatland subsidence on the Wizna study area with a functioning irrigation-drainage system made of ceramic drains

100%

Nazaruk G. , Kaca E.

Journal of Water and Land Development

|

1999

|

tom no. 3

77-89

EN

The performed studies dealt with of problem of peatland surface subsidence on the Wizna study area with a functioning prototype of an amelioration system consisting of collective ditches spaced at an interval of 500 m and a low-slope (i = 0.5 ‰) drainage-irrigation network. The studies involved well irrigated wet (A) and semi-dry (C) potential soil-moisture complexes. The obtained results refer to the peatland close to the drains i.e. the area, which was deformed, artificially lowered and compacted due to melioration measures. Parts of the studied plots were used as highly productive meadows. Except for the modernization of the melioration system (replacing ditches with drains) and post-melioration management of complete cultivation (on plot B-16 this management was performed twice), systematic intensive measures using of heavy equipment were carried out on these areas. The studies showed that on a peatland meliorated between 1963 and 1964 the surface still slowly subsided. In the period 1975-1995, the peatland surface declined on average by 0.3 cm·y-¹ on a wet complex (A) and twice that, i. e. by 0.6 cm·y-¹ on a semi-dry complex (C).

PL

Przeprowadzone badania dotyczyfy problemu obniżania się powierzchni torfowiska na obiekcie Wizna w warunkach funkcjonowania prototypewego systemu melioracyjnego, złożonego z rowów zbiorczych o rozstawie 500 metrów i małospadkowej (i = 0,5‰) odwadniająco-nawadniającej sieci drenarskiej. Badaniami objęto dobrze uwodniony potencjalny kompleks wilgotnościowo-glebowy mokry A i kompleks posuszny C. Uzyskane wyniki dotyczą torfowiska w bliskim sąsiedztwie drenów, tj. powierzchni która była deformowana, sztucznie obniżona i ugniatana w wyniku działań melioracyjnych. Powierzchnie badanych kwater były użytkowane produkcyjnie jako wysokowydajne łąki. Na powierzchniach tych oprócz modernizacji systemu melioracyjnego (zamiana rowów na dreny) i zagospodarowania pomelioracyjnego metodą pełnej uprawy (na kwaterze B-16 zagospodarowanie to prowadzono dwukrotnie), prowadzono systematycznie intensywne zabiegi pratotechniczne z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Badania wykazały, że na zmeliorowanym w latach 1963 -1964 torfowisku ciągle nastepuje powolne obniżanie się powierzchni. W okresie od 1975 do 1995 roku powierzchnia torfowiska obniżała się średnio 0,3 cm·r-¹ na dobrze uwodnionego kompleksie mokrym A i dwa razy więcej tj. 0,6 cm·r-¹ na kompleksie posusznym C.

3

Peatland subsidence on the Wizna study area with a functioning irrigation-drainage system made of ceramic drains

75%

Nazaruk G. , Kaca E.

Journal of Water and Land Development

|

1999

|

nr 03

EN

The performed studies dealt with of problem of peatland surface subsidence on the Wizna study area with a functioning prototype of an amelioration system consisting of collective ditches spaced at an interval of 500 m and a low-slope (i= 0.5 %о) drainage-irrigation network. The studies involved well irrigated wet (A) and semi-dry (C) potential soil-moisture complexes. The obtained results refer to the peatland close to the drains i.e. the area, which was deformed, artificially lowered and compacted due to melioration measures. Parts of the studied plots were used as highly productive meadows. Except for the modernization of the melioration system (replacing ditches with drains) and post-melioration management of complete cultivation (on plot B-16 this management was performed twice), systematic intensive measures using of heavy equipment were carried out on these areas. The studies showed that on a peatland meliorated between 1963 and 1964 the surface still slowly subsided. In the period 1975-1995, the peatland surface declined on average by 0.3 cm ∙y-1 on a wet complex (A) and twice that, i. e. by 0.6 cm∙ y-1 on a semi-dry complex (C).

PL

Obniżanie powierzchni torfowiska na obiekcie Wizna w warunkach funkcjonowania systemu odwadniająco-nawadniającego wykonanego z drenów ceramicznych Przeprowadzone badania dotyczyły problemu obniżania się powierzchni torfowiska na obiekcie Wizna w warunkach funkcjonowania prototypowego systemu melioracyjnego, złożonego z rowów zbiorczych o rozstawie 500 metrów i małospadkowej (i = 0,5%o) odwadniająco-nawadniającej sieci drenarskiej. Badaniami objęto dobrze uwodniony potencjalny kompleks wilgotnościowo-glebowy mokry A i kompleks posuszny C. Uzyskane wyniki dotyczą torfowiska w bliskim sąsiedztwie drenów, tj. powierzchni która była deformowana, sztucznie obniżona i ugniatana w wyniku działań melioracyjnych. Powierzchnie badanych kwater były użytkowane produkcyjnie jako wysokowydajne łąki. Na powierzchniach tych oprócz modernizacji systemu melioracyjnego (zamiana rowów na dreny) i zagospodarowania pomelioracyjnego metodą pełnej uprawy (na kwaterze B-16 zagospodarowanie to prowadzono dwukrotnie), prowadzono systematycznie intensywne zabiegi pratotechniczne z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Badania wykazały, że na zmeliorowanym w latach 1963 -1964 torfowisku ciągle następuje powolne obniżanie się powierzchni. W okresie od 1975 do 1995 roku powierzchnia torfowiska obniżała się średnio 0,3 cm∙ r-1 na dobrze uwodnionego kompleksie mokrym A i dwa razy więcej tj. 0,6 cm∙r-1 na kompleksie posusznym C.

4

Changes in the relief of the drain foundation in a prototype amelioration system on the Wizna peatland

63%

Nazaruk G. , Kaca E.

Journal of Water and Land Development

|

1999

|

nr 03

EN

The performed studies dealt with the problem of drainage pipeline deformation in a prototype, low-slope (i = 0.5%o) drainage-irrigation network. The lowering of the drainage foundation plane, drainage shallowing, and changes and deformations of the local slopes of the drainage network were evaluated. Detailed studies were carried out in 1971-1995 in the south-eastern part of the Wizna meadow on parts of plots B-7 and B-16. On plot B-7 there is a soil type Mtlaa belonging to the wet (A) potential soil moisture complex and formed on 5-6 m thick peat layer, while plot B-16 is covered by a soil type MtHcc belonging to the semi dry (C) potential soil-moisture complex formed on a 3-4 m thick peat layer. Except for the modernization of the melioration system (replacing ditches witch drains) and post- melioration management of complete cultivation, systematic intensive measures using heavy equipment were carried out on these areas. The studies involved a peatland along the drains i.e. the area that was deformed, artificially lowered and compacted due to melioration measures. Between 1975 and 1995 practically no decline in the plane of the drain foundation was observed. What subsided in the peatland was mostly the upper layer (from the surface to the plane of the drain foundation). The mean rate of shallowing of this layer was roughly equal to the rate of peatland subsidence and reached 0.3 cmy-1 on Mtlaa soil and nearly 0.6 cmy-1 on MtHcc soil. The studies also demonstrated the decreasing slope of the drainage pipelines. Since pipeline was established until 1995, the slope decreased by ca. 0.1 %o (0.005 %o∙y-1) to the value of 0.4 %o. A decrease in the pipeline slope is an unfavorable phenomenon for the functioning of the drainage network in capillary irrigation systems.

PL

Zmiany ukształtowania powierzchni posadowienia drenów na torfowisku Wizna w prototypowym systemie melioracyjnym Przeprowadzone badania dotyczyły problemu deformacji rurociągów drenarskich w prototypowej, małospadkowej (i = 0,5%o) odwadniająco-nawadniającej sieci drenarskiej. Oceniano obniżania się powierzchni posadowienia drenów, spłycenia drenowania, zmiany i deformacje lokalnych spadków sieci drenarskiej. Szczegółowe badania prowadzono w latach 1971-1995 w południowo-wschodniej części łąkarskiego obiektu Wizna, na części kwatery B-7 i na części kwatery B-16. Na kwaterze B-7 znajduje się gleba rodzaju MtIaa, należąca do dobrze uwodnionego potencjalnego kompleksu wilgotnościowo-glebowego mokrego A, wytworzona na torfie o miąższości 5-6 metrów, zaś na kwaterze B-16 - gleba rodzaju MtIIcc, należąca do potencjalnego kompleksu wilgotnościowo-glebowego posusznego C, wytworzona na torfie o miąższości 3-4 metry. Na powierzchniach tych oprócz modernizacji systemu melioracyjnego (zamiana rowów na dreny) i zagospodarowania pomelioracyjnego metodą pełnej uprawy, prowadzono systematycznie intensywne zabiegi pratotechniczne z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Badania dotyczyły torfowiska wzdłuż drenów, tj. powierzchni która była deformowana, sztucznie obniżona i ugniatana w wyniku działań melioracyjnych. W okresie od 1975 roku do 1995 roku praktycznie nie obserwowano obniżania powierzchni posadowienia rurociągów. W torfowisku obniżała się głównie wierzchnia warstwa (od powierzchni terenu do powierzchni posadowienia rurociągów drenarskich). Średnie tempo spłycania się tej warstwy było w przybliżeniu równe tempu obniżania się powierzchni torfowiska i wyniosło około 0,3 cmr-1 na glebie Mtlaa i około 0,6 cm-r1 na glebie MtIIcc. Badania wykazały również zmniejszanie się spadku rurociągów drenarskich. W okresie od początku założenia rurociągów do 1995 roku ich spadek zmniejszył się o około 0,1 %o (0,005%0-r-1), osiągając wartość około 0,4%o. Zmniejszanie się spadku rurociągu jest zjawiskiem niekorzystnym dla funkcjonowania sieci drenarskiej w systemach nawodnień podsiąkowych.