Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Opory tarcia w ruchu toczno-ślizgowym wybranych polimerów w kontakcie ze stalą

100%

Kowalewski P.

|

tom nr 4

63--72

PL

W pracy opisano badania par ślizgowych typu polimer–stal podczas ruchu toczno- ślizgowego. Analizie poddano wartości siły tarcia, które występują przy różnych wartościach stosunku prędkości liniowej do obrotowej elementów węzła tarcia. Jako podstawowe parametry kinematyczne w analizowanym węźle przyjęto: prędkość kątową stalowego walca – ω oraz prędkość przesuwu płytki polimerowej – vp. W przeprowadzonym eksperymencie dla wszystkich analizowanych przypadków prędkość poślizgu geometrycznego s była stała i wynosiła s = 25 mm/s. Przyjęcie stałej prędkości poślizgu s przy różnych wartościach prędkości przesuwania się punktu styku vp pozwoliło na wyznaczenie wpływy tego parametru na opory tarcia. Badaniom poddano materiały o różnych wartościach modułu sprężystości podłużnej (modułów Younga) POM, POM+ 40% GF oraz PE-UHMW w kontakcie ze stalą C45. Wyniki wykazały wpływ prędkości przemieszczania punktu styku vp na wartości oporów tarcia. Wyznaczone zależności miały różny charakter zależny od własności mechanicznych polimeru.

EN

The paper describes the study of polymer-steel sliding pairs during slip-roll motion. The analysis focused on the frictional forces at various rolling to slip ratios. The kinematic parameters of the friction node were the angular velocity of the steel cylinder – ω, and the linear speed of the polymer plate – vp. In the experiment, the geometrical slip speed was constant at s = 25 mm/s for each case. Constant geometrical slip speeds for different values of the plate speed (traverse of contact point) vp allowed the determination of the influence of this parameter on the friction force. Materials that were tested had different values of the elastic modulus (Young's modules) POM, POM + 40% GF and PE-UHMW. They worked against steel C45. The results of the experiment showed the plate speed impact (the contact point's traverse) vp on the friction force values. It was demonstrated that friction force depends on the mechanical properties of the polymer and kinematic conditions.

2

Sposób wykrycia przedawaryjnego wytężenia warstwy wierzchniej elementów tocznych metodą Barkhausena

100%

Janecki J. , Piekoszewski W. , Wojtas A.

Tribologia

|

2005

|

tom nr 3

119-137

PL

W artykule opisano jedną z metod diagnostycznych oceny trwałości tocznych węzłów tarcia. Omówiono możliwość wykorzystania do tego celu metody szumów Barkhausena (Barkhausen Noise) oraz jej sens fizyczny i obiektywnie istniejącą możliwość wyznaczenia powiązań między wartością i przebiegiem parametru magnetosprężystego (MP) a intensywnością procesu zmęczenia warstwy wierzchniej. Wykonano eksperyment laboratoryjny, poddając badaniu zmęczeniowemu warstwę wierzchnią kulek łożyska tocznego, współpracujących z bieżnią, mierząc wartość parametru magnetosprężystego i jego zmiany w czasie aż do chwili pojawienia się zużycia zmęczeniowego (pittingu). Stwierdzono w badaniach, że po wzroście MP w funkcji czasu dochodzi do wyraźnego spadku jego wartości, a następnie ponownego wzrostu; w tym okresie występują początki wydostawania się mikropęknięć zmęczeniowych na powierzchnię tarcia i pojawia zużycie pittingowe. Wskazano na realną możliwość określenia okresu przedawaryjnego, co pozwoli uprzedzić awarię i wskaże na konieczność wymiany tocznego węzła tarcia.

EN

The fullerene soot containing different concentrations of C60 has been tested as an active additive influencing the lubricating properties of a vegetable oil used as a reference lubricant. The quality assessment of the vegetable oil - compositions has been made using DSC (Differential Scanning Calorimetry). The thermal oxidation stability of both vegetable oils containing the fullerene soot will be assessed, focusing on efficiency of the action of fullerenes.

3

Rozkład naprężeń w stali z powłoką TiC w obszarze styku skoncentrowanego.

80%

Wendler B. , Młotkowski A.

|

tom R. XXIII, nr 5

613-616

PL

Zwiększenie odporności narzędzi i części maszyn na zużycie o charakterze adhezyjnym, ściernym bądź dla ochrony przed korozją lub zacieraniem uzyskuje się, między innymi, przez osadzanie cienkich powłok z materiałów ceramicznych o dużej twardości. Podczas niektórych procesów osadzania w powłokach powstają samorzutnie naprężenia ściskające, które z kolei wywołują powstanie naprężeń rozciągających w samym podłożu. Naprężenia takie mogą mieć niekorzystny wpływ na wytrzymałość doraźną i zmęczeniową oraz powodować zmiany kształtu i wymiarów elementów, w których występują. Dlatego znajomość wartości i rozkładu naprężeń w powłokach i w podłożu jest istotna zarówno dla technologów wytwarzających powłoki (w celu właściwego kształtowania wartości i rozkładu naprężeń), jak i użytkowników powłok (dla świadomego wykorzystywania pozytywnych skutków istniejącego stanu naprężeń). W poprzednich pracach autorzy przeprowadzili metodą MES analizę rozkładu naprężeń w powłoce i w podłożu bez udziału sił zewnętrznych. Celem niniejszego artykułu jest symulacja rozkładu naprężeń w stali z powłoką TiC w obszarze styku skoncentrowanego pod obciążeniem. Przeprowadzona w pracy symulacja wpływu grubości powłoki TiC oraz temperatury stalowego podłoża wykazała, że osadzanie powłok ceramicznych na narzędziach i częściach maszyn może powodować obniżenie odporności materiału podłoża na zmęczenie, tym większe, im grubsza jest osadzona powłoka ceramiczna. Dla uzyskania jak najkorzystniejszego wpływu osadzonych powłok, narzędzia i części maszyn, w których przy temperaturze otoczenia w powłokach występują naprężenia ściskające, powinno się stosować do pracy przy podwyższonej temperaturze. Słuszne jest także twierdzenie odwrotne, a mianowicie, że narzędzia i części maszyn, w których przy temperaturze otoczenia w powłokach występują względnie niewielkie naprężenia ściskające, należy stosować do pracy przy temperaturach obniżonych.

EN

Residual stresses in substrate and/or hard ceramic coatings may decrease in some cases the fatigue resistance of tools or machine parts. In the former papers the authors have presented the application of the finite element method (FEM) to the analysis of the values and distribution of the residual stresses in coatings and substrates without the external forces. It is the aim of the present paper to show the results of a simulation of stresses in the contact area cylinder/plane under the effect of the contact force. It has been concluded, among others, that tools with coatings under high compressive stresses should be applied rather to high working temperature and vice-versa: the tools with coatings under low compressive stresses should be applied rather to low temperature working.

4

Specyfika oddziaływania wodoru przy wytwarzaniu oraz eksploatacji warstw azotowanych i pokrewnych

61%

Kula P. , Pietrasik R.

|

tom R. XXI, nr 3

114-120

PL

W pracy przedstawiono badania nad rozkładem stężenia wodoru w utwardzonych warstwach wierzchnich. Opisano także mechanizm przeciwadhezyjnego działania warstw azotowanych i azotonasiarczanych w korelacji z podwyższonym w nich stężeniem wodoru, w przypadku suchych i smarowanych węzłów ciernych. Zaprezentowano również wyniki badań wpływu struktury warstwy wierzchniej i stężenia wodoru w nich zawartego na trwałość warstwy granicznej oleju w styku skoncentrowanym.

EN

The investigations on hydrogen concentration in hardened surface layers are presented in this paper. This mechanism of antiadhesive action of nitrided and sulfonitrided layers in correlation with increased, in them, hydrogen concentration in case of dry and lubricated friction pairs. The result of investigations on influence of surface layer structure and hydrogen concentration in it, on the life of boundary layer of oil in the concentrated contact, are presented too.