Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  studia postkolonialne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
The article reports on the state of research in the German postcolonial studies, comparing it with a discussion on the implementation of a similar project in the Polish literary discourse, and on the basis of the bibliography argues that German researchers boldly confront the traditional instruments of interpretation with those of postcolonial studies. The proof of this state is also presented on the basis of considerations of German researcher, Monica Ehlers, who gives the interpretation of the story of Heinrich von Kleist Betrothal in Santo Domingo. According to her view, the text anticipates the critical point of modernity, demonstrating crisis of the primacy of sight, which constitutes a discursive figure of European domination.
PL
Artykuł skupia się na perspektywach, oferowanych przez podejście postkolonialne w zakresie ukraińskich badań literackich. Zbadanie spuścizny kulturowej przeszłości kolonialnej skierowane na reinterpretację dyskursu imperialnego i kolonialnego, ich wzajemnych relacji i oddziaływań, odpowiada na kluczowe wyzwania, które stoją przed dzisiejszym społeczeństwem ukraińskim. Analiza dyskursu imperialnego i kolonialnego służy podstawą do identyfikacji postawy autora, pozwala na zachowanie pierwiastka narodowego, ponowneprzemyślenie relacji pomiędzy imperialnym centrum a peryferią, przezwyciężenie infantylnych przekonań o marginalności skolonizowanej kultury, jak również wzmocnienie decentralizacji.
PL
The article analyzes selected literary representations of partial genocide in the Congo Free State (1880–1908) as documents of the discourse of truth (in the sense of M. Foucault) in a given era. Considerations use achievements of the postcolonial studies as well as genocide studies. The analysis focuses on the comparison of two books – Heart of Darkness by Joseph Conrad and The Dream of the Celt by Mario Vargas Llosa. The author reconstructs the way indigenous people are presented in both novels, showing elements of the racist discourse in Conrad’s novel and the changes that Llosa introduced. He describes the character of Kurtz (a colonist and an order represented by him) as “empty signifiers” of the colonial system. The article analyzes the extent to which both authors adequately presented the functioning of the colonial system. It indicates the dimensions of Casement’s exclusion – the main character of Llosa’s novel – referring also to the analysis of gender studies. The author concludes that both works reveal the weakness of criticism undertaken from the particular position – Llosa and Conrad were high rank men in the hierarchy of the global capitalist society. Regardless of the intent, they reproduce the discourse of truth, establishing not only the subject of cognition, but also their own identity.
EN
In different periods, Christian wall paintings have visualised various attitudes towards programmes, images and iconographies that were closely linked with the religious identities of communities. Following the emergence of nationalism in Georgia in the mid-19th century, wall paintings of this period also began to respond to national identity. The chronological limits of this article are determined by crucial events in the history of the country, such as the conquest of East Georgia by the Russian Empire in 1801 and the proclamation of the independence of the Democratic Republic of Georgia in 1918. Between these two events, a number of church paintings was created throughout Georgia. Some of them fully intended to promote the Russian imperial identity and served to consolidate the power of the Empire over the conquered country. While others, reflected the ideas and aspirations of Georgian nationalism. They are very different from the medieval examples displaying a growing interest in national saints and the events of Christian Georgian history. This paper is focused on the most significant examples.
PL
W różnych okresach chrześcijańskie malarstwo naścienne wizualizowało różnoraki stosunek do programów, obrazów, ikonografii i było blisko połączone z religijną identyfikacją społeczeństwa. Pod wpływem rozwoju nacjonalizmu w Gruzji w połowie XIX w. malarstwo naścienne również zaczęło odpowiadać potrzebom identyfikacji narodowej. Ramy czasowe artykułu zakreślają najważniejsze wydarzenia z historii tego kraju, takie jak podbój Wschodniej Gruzji przez Imperium Rosyjskie w 1801 r. i proklamowanie niepodległości przez Demokratyczną Republikę Gruzji w 1918 r. Pomiędzy tymi dwoma wydarzeniami w Gruzji powstało wiele malowideł sakralnych. Niektóre z nich miały na celu promowanie poczucia przynależności do Rosji i służyły konsolidacji władzy imperium nad podbitym krajem. Inne odzwierciedlały idee i aspiracje gruzińskiego nacjonalizmu. Różniły się one od średniowiecznych realizacji, ukazując wzrastające zainteresowanie narodowymi świętymi i wydarzeniami z historii gruzińskiego chrześcijaństwa. W artykule omówiono najbardziej znaczące ich przykłady.
EN
This paper is devoted to the process of signifying the so-called “Recovered Territories” in the Piast novel, a subgenre of the historical novel. The literary and historiographical process of “writing the nation” (Homi K. Bhabha) takes place not only in contemporary literature but is also part of historical discourses which, through national institutions and politics of history, promote a state-endorsed historical vision. Memory discourses, incorporating microhistory, life writing, local narrations, etc., co-shape this process. By means of analyzing how the Polishness of the “Recovered Territories” is constructed in the Piast novel it becomes possible to demonstrate that “writing the nation” has a processual, persuasive and random character and is subject to political demands. The Piast novel as part of “national pedagogy” (again, Bhabha’s term) was of special importance for the Polish authorities after the Second World War. They tried to reconnect the Recovered Territories with Poland through the invocation of the Piast dynasty who a thousand years ago ruled over those lands. Moreover, the Piast novel allowed grounding the results of the Yalta conference in mythical, historical and symbolic images, through which the territorial reallocation became better understandable as part of a historically justified compensation. The relevant texts by Karol Bunsch, Antoni Gołubiew or Władysław Jan Grabski inscribed themselves in the process of connecting the Northern and Western territories with Poland and, by means of becoming a cornerstone of a fantastic foundation narrative, reacted to an urge expressed by both the authorities and the general public.
PL
Artykuł poświęcony jest procesowi sygnifikacji Ziem Odzyskanych na przykładzie tzw. powieści piastowskiej, która jest podtypem powieści historycznej. Proces literackiego i historiograficznego „pisania narodu” odbywa się w literaturze współczesnej zarówno za sprawą dyskursów historii, w tym tzw. polityki historycznej, wspieranej przez instytucje narodowe, promującej określoną, pożądaną przez rządzących wizję, jak i odmiennych wobec powyższych dyskursów pamięci, obejmujących mikrohistorię, autobiografizm, narracje lokalne itd. Wydaje się, że na przykładzie strategii sygnifikacji polskości Ziem Odzyskanych w powieści piastowskiej można wykazać, iż zjawisko „pisania narodu” (Homi K. Bhabha) ma w dużej mierze charakter procesualny, perswazyjny i przygodny, narzucony wymogami polityki. Powieść piastowska jako elementem tzw. „pedagogiki narodowej” (Bhabha) miała dla polskich władz szczególne znaczenie. Poprzez odwołanie do czasów panowania w Polsce dynastii piastowskiej, kiedy to ziemie zwane po II wojnie światowej odzyskanymi wchodziły w skład państwa polskiego, można było na nowo związać je w świadomości społecznej z terytorium kraju. Powieść piastowska umożliwiała więc zakorzenienie postanowień jałtańskich w sferze mitycznych wyobrażeń historycznych i symbolicznych, przez co terytorialne przesunięcia nabrały znamion czytelniejszego, bo historycznie usprawiedliwionego procesu odszkodowawczego. Utwory Karola Bunscha, Antoniego Gołubiewa czy Władysława Jana Grabskiego doskonale wpisywały się w proces związywania północnych i zachodnich terytoriów z resztą kraju i jako takie odpowiadały zarówno na zapotrzebowanie władz, jak i społeczeństwa, stając się elementem budowania fantazmatycznej wspólnotowej narracji fundacyjnej.
10
Content available remote Płeć i wygnanie
63%
|
|
nr 1
161–170
PL
Przedmiotem artykułu jest praca Bożeny Karwowskiej Druga płeć na wygnaniu. Doświadczenie migracyjne w opowieści powojennych pisarek polskich, która powstała jako rezultat dłuższych studiów nad różnymi odmianami i dziełami kobiecego pisarstwa emigracyjnego i stanowi udaną próbę usystematyzowania problematyki wygnania w twórczości kobiet. Wskazano, że punktem wyjścia dla omówienia przez badaczkę doświadczenia migracyjnego w twórczości powojennych pisarek polskich jest teza o wyraźnych różnicach między wygnańczymi opowieściami kobiet i mężczyzn. Zauważono ponadto, że książka Bożeny Karwowskiej jest naznaczona silnym rysem indywidualnym, została bowiem napisana z perspektywy emigrantki. Wypełnia ważną lukę w badaniach nad literaturą emigracyjną, wskazuje na nowe perspektywy jej odczytań, korzysta z najnowszych osiągnięć badawczych feminizmu i studiów postkolonialnych.
EN
The subject of the article is work by Bożena Karwowska The Second Sex in Exile. Experience the Story of Migration in the Postwar Polish Writers, established as a result of long study of the different variations and works of women’s writing in exile and is a successful attempt to systematize the problems of exile in the work of women. The article indicated that the starting point for discussion by the researcher of the migration experience in the work of postwar Polish writers is the thesis with clear differences between exile stories of men and women. The article noted that the book by Bożena Karwowska is marked by a strong feature of the individual, for it is written from the perspective of an immigrant. The work fills an important gap in the research literature of exile, points to new perspectives of its reading, using the latest research achievements of feminism and postcolonial studies.
Dzieje Najnowsze
|
2020
|
tom 52
|
nr 3
313-325
EN
The present article assesses Prof. Lenny A. Ureña Valerio scholarly debut in a broader context of the present literature in the post-colonial field. The reviewer pays attention to the breakthrough nature of the analysed book which is one of the first to indicate the fact that the German imperial expansion into the Polish lands in 1840–1920 was closely related to the German colonial enterprise in Africa.
PL
Niniejszy artykuł ocenia naukowy debiut prof. Lenny A. Ureña Valerio w szerszym kontekście istniejącej literatury z obszaru studiów postkolonialnych. Recenzent zwraca uwagę na przełomowy w swoim zakresie charakter omawianej książki, która jako jedna z pierwszych wskazuje na fakt, iż niemiecka ekspansja imperialna na ziemiach polskich w latach 1840–1920 była ściśle powiązana z działaniami Rzeszy w Afryce.
Muzyka
|
2022
|
tom 67
|
nr 3
178-183
PL
Monografia Oleny Berehowej Dialoh kul’tur: obraz inshoho v muzychnomu universumi [Dialog kultur: obraz Innego w muzycznym wszechświecie] została napisana w ramach tematu badań podstawowych Instytutu Kulturoznawstwa Narodowej Akademii Sztuki Ukrainy „Dialog kultur w ponowoczesności: dynamika wyzwań samoorganizacji i globalizacji”. W książce, po raz pierwszy w kulturoznawstwie ukraińskim, podjęto próbę naukowego ujęcia dialogu kultur przez pryzmat podejścia imagologicznego. Materiałem analitycznym monografii była najnowsza twórczość kompozytorów ukraińskich, a także najlepsze przykłady zagranicznej muzyki współczesnej, które dają panoramę głównych gatunków  muzycznych (opera, balet, symfonia, śpiew i chór, muzyka kameralna) i tworzą szeroki kontekst intertekstualny. W monografii, na przykładzie konkretnych przypadków dzieł, wykazano, że podejście imagologiczne umożliwia badanie obrazów artystycznych zobiektywizowanych w dziełach sztuki, ujawniając specyfikę figuratywnego postrzegania „Innych” przez różne kultury, ujawniając idee dialogu kulturowego.
EN
Olena Berehova’s monograph Dialoh kul’tur: obraz inshoho v muzychnomu universumi [Dialogue of Cultures: The Image of the Other in the Musical Universe] was written within the theme of basic research of the Institute of Cultural Studies of the National Academy of Arts of Ukraine 'Dialogue of Cultures in Postmodernity: Dynamics of Self-Organization and Globalization Challenges'. In the book, for the first time in Ukrainian culturology, an attempt is made to scientifically comprehend the dialogue of cultures through the prism of an imagological approach. The analytical material of the monograph was the latest Ukrainian composers’ creativity, as well as the best examples of contemporary world music, which are panoramic in the main musical genres (opera, ballet, symphony, vocal and choral, chamber music) and create a broad intertextual and dialogical context. In the monograph on the example of specific art cases it is proved that the imagological approach makes possible the study of artistic images objectified in works of art, revealing the specifics of figurative perception of 'Other' by different cultures, revealing the ideas of cultural dialogue about each other.
EN
This contribution establishes a dialogue with the essay of Katarzyna Mroczkowska-Brand and her proposal of “mindful reading.” The author adds some further comments concerning the notion of mindfulness, getting back to the Buddhist origin of the term. She also criticises Mroczkowska-Brand’s readiness to speak of postcolonial studies Anno Domini 2020. Quite to the contrary, the author points at the exhaustion of typically postcolonial paradigms in such a rapidly changing world as ours. The persistence of postcolonial mentalities is often treated as a factor of stagnation, just like the eternal return to the Sykes–Picot agreement, shown as quite unfortunate in Fouad Laroui’s novel, Ce vain combat que tu livres au monde. Other examples brought forth as the exemplification of “post-postcolonial” changes in the contemporary world are two novels of Tsitsi Dangarembga, the writings of the Malay intellectual Farish Noor, the city chronicles of Kalaf Epalanga, as well as some texts from Guinea-Bissau (Andrea Fernandes, Tony Tcheka).
PL
Artykuł ten podejmuje dialog z esejem Katarzyny Mroczkowskiej-Brand i jej propozycją „uważnej lektury”. Autorka dodaje kilka dodatkowych komentarzy dotyczących kategorii „uważności”, nawiązując do buddyjskiego pochodzenia tego pojęcia. Krytykuje również gotowość Mroczkowskiej-Brand do mówienia o studiach postkolonialnych Anno Domini 2020. Przeciwstawiając się temu ujęciu, autorka wskazuje na wyczerpanie się typowo postkolonialnych paradygmatów w tak szybko zmieniającym się dziś świecie. Uporczywe utrzymywanie się postkolonialnych mentalności jest często traktowane jako czynnik stagnacji, podobnie jak wieczny powrót do paktu Sykes–Picot, pokazany jako bardzo niefortunny w powieści Fouada Laroui Ce vain combat que tu livres au monde. Innymi przykładami ilustrującymi „post-postkolonialne” zmiany we współczesnym świecie są dwie powieści Tsitsi Dangarembgi, pisma malajskiego intelektualisty Farisha Noora, kroniki miejskie Kalafa Epalangi, a także wybrane teksty z Gwinei Bissau (Andrea Fernandes, Tony Tcheka).
EN
The author attempts to analyze the Ukrainian literature of the Romantic period using the tools of postcolonial criticism. Describing the problems with identifying the Ukrainian postcolonial condition, she draws attention to the complicated relations between the Russian Empire and Ukraine, which developed in conditions of coexistence of the empire in one continent, on neighboring territories, in the situation of cognate history and mentality, and held not only on the road of aggressive colonizer, but also by collaborating with him the elite of the colonized nation. Among the strategies of Ukrainian intelligentsia resistance in conditions of colonial stands out dualistic attitude, maturing Ukrainian, conscious Ukrainian, messianic and ambivalence.
15
51%
PL
Powieść Leili Abouleli Minaret przedstawia losy młodej Sudanki, która w efekcie zamachu stanu wraz z matką i bratem musi opuścić kraj i osiada w Londynie. Podczas gdy w Sudanie Najwa reprezentowała wyższą klasę społeczną, w Londynie, po śmierci matki i uwięzieniu jej brata za posiadanie narkotyków, dziewczyna podejmuje pracę zarobkową. Czuje się zagrożona realiami wielkiego miasta, brakiem pieniędzy i męża, który w kulturze wschodniej przejmuje rolę opiekuna kobiety, nadmierną wolnością. Jest jeszcze strach emocjonalny wywołany tęsknotą za czymś niewyjaśnionym. Tym czymś okazuje się wiara, która staje się dla Najwy wybawieniem. Co ciekawe, bohaterka z czasem decyduje się założyć hidżab, co w kulturze Islamu oznacza skromność i poddanie Allahowi. We współczesnym Londynie Najwa czuje się bowiem bezpieczniej z zakrytym ciałem niż z odkrytym.
EN
Leila Aboulela’s Minaret presents the life of a young Sudanese woman, who was expelled after a coup in the country. Together with her brother and mother she moves to London. In Sudan she was part of the higher social class but in London, after her mother’s death and her brother’s imprisonment, she needs to work and earn money. She feels endangered by contemporary London realities, lack of financial security, lack of a husband, who in eastern culture takes the role of a protector. She is also overwhelmed with the freedom she unexpectedly has in London. There is also emotional anxiety evoked by something unexplained which appears to be faith. Interestingly, with time the protagonist decides to wear hijab which, in Islamic culture, denotes modesty and surrender to Allah. It turns out that in contemporary London Najwa feels more secure when she is veiled rather than unveiled.
EN
To what extent does the present image of Polish “highland culture” reflect the traditional art and craftsmanship of Podhale from before its institutionalization? This study offers an analysis of methods of creation of regional and national style, conducted at the School of Wood Industry in Zakopane from 1879 to 1939. Art and craft of students and professors and the educational methods demonstrate various attempts of institutionalization and instrumentalization of folklore. Literature on the subject lacks a thorough analysis of those processes. The object of this study was to trace the (ab)uses of folklore that happened on account of the School. Analyzed were the teaching programmes carried out by headmasters: Franciszek Neužil, Edgar Kováts, Stanisław Barabasz, Karol Stryjeński, and Adam Dobrodzicki. Those methods of education reveal an ambivalence: while officially teaching local folklore and craft, they were in fact a form of artistic interference with the regional culture of Podhale, by “strangers” and for “strangers”. The text was based on postcolonial studies and socio-political history.
PL
W jakim stopniu funkcjonujące dzisiaj wyobrażenie „góralszczyzny” odpowiada tradycyjnej twórczości Podhala sprzed prób jej instytucjonalizacji? Tekst stanowi analizę metod konstruowania stylów regionalnego i narodowego, jakie realizowano w programach zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego z lat 1879–1939. Ówczesna twórczość rzeźbiarska wykładowców i wychowanków placówki oraz prowadzona w jej zakresie edukacja ukazują różnorodność prób instytucjonalizacji oraz instrumentalizacji ludowości. W literaturze przedmiotu brakuje jednak wyczerpującej analizy tych procesów. Celem tekstu jest prześledzenie (nad)użyć folkloru, do jakich dochodziło w obrębie uczelni. Analizie zostały poddane programy edukacji realizowane przez dyrektorów: Franciszka Neužila, Edgara Kovátsa, Stanisława Barabasza, Karola Stryjeńskiego oraz Adama Dobrodzickiego. Genealogia przywołanych koncepcji kształcenia ujawnia pewną ambiwalencję: nauczające wytwórczości ludowej programy były w rzeczywistości formami artystycznej ingerencji w regionalną kulturę Podhala, tworzonymi w większości przez „obcych” i dla „obcych”. Całość rozważań została zrealizowana z perspektywy studiów postkolonialnych oraz historii społeczno-politycznej.
EN
The aim of the article is to describe the contribution of Marian Małowist (1909–1988) – the Polish medievalist recognized by Immanuel Wallerstein as the initiator of the world-system-theory – in the development of the postcolonial studies. The paper presents the views of Marian Małowist on the role of Africa in the global trade system – his attempt to construct a model of postcolonial relations, the assumption of the “interdependence of regions” linking Europe with the countries of Western Sudan. The article also elaborates the methodology and historiosophy of the researcher of the non-European cultures, issues of dependency, progress and underdevelopment
18
51%
|
|
tom 22
|
nr 1
91-106
EN
Neopaganism is usually perceived as a marginal phenomenon in terms of the scale of social impact. It not only affects the attractiveness of its practices, but also the question of the load-bearing capacity of the world-outlooks exhibited in it. The article attempts to show neopaganism in a broader historical and cultural perspective, taking into account such general issues as cultural identity or memory culture. The author asks the question whether neo-paganism, with its marginality and utopianism, can be considered as a phenomenon inherent in postcolonial (post-dependence) problems. He believes that in the case of countries such as Poland, neopagan constructivism can be treated as a sensible attempt to broaden the base of symbolic references for reflection about its own location on the center-periphery axis.
PL
Neopoganizm postrzegany jest zwykle jako zjawisko marginalne pod względem skali społecznegooddziaływania. Rzutuje to nie tylko na atrakcyjność jego praktyk, ale również na kwestię nośnościeksponowanych w nim treści światopoglądowych. W artykule podjęta została próba ukazanianeopoganizmu w szerszej perspektywie historyczno-kulturowej, uwzględniającej tak ogólnezagadnienia jak tożsamość kulturowa czy kultura pamięci. Autor stawia przy tym pytanie, czyneopoganizm, z jego marginalnością i utopijnością, można uznać za zjawisko wpisujące się w problematykę postkolonialną (postzależnościową). Uważa, że w przypadku takich krajów jak Polska neopogański konstruktywizm może być traktowany jako sensowna próba poszerzenia bazy symbolicznych odniesień dla refleksji nad własnym usytuowaniem na osi centrum – peryferie.
20
Content available Postcolonial studies in Slovakia and Hungary
44%
|
|
tom 17
245-252
PL
Przeglądowy artykuł analizuje badania na polu studiów postkolonialnych na Słowacji i Węgrzech oraz ich instytucjonalne re-prezentacje w tych krajach. Autor artykułu argumentuje, że w obu krajach postkolonialne teorie zostały zastosowane głównie do badań nad literaturą oraz kulturą irlandzką, kanadyjską, au-stralijską i afrykańską, przede wszystkim przez badaczy działających w uniwersyteckich insty-tutach anglistyki. Aplikowanie postkolonialnych teorii do badań nad literaturą słowacką i wę-gierską jest działaniem raczej marginalnym i dokonuje się poza sferą anglistyki.
EN
This overview article analyses the research in the field of postcolonial studies in Slovakia and Hungary and its institutional repre-sentation in both countries. The author of this article argues that in both countries the postcolo-nial theories have been mostly applied to the study of Irish,Canadian, Australian, and African literatures and cultures and mostly by scholars based at the universities’ English Departments; that the application of postcolonial theories in the study of both Slovak and Hungarian litera-tures and cultures have been rather marginal; and that a research in this field has rather been based outside English departments.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.