Od kilku lat jednym z najczęściej wymienianych w mediach słowem jest wodór - zielony, niebieski, szary, różowy. Zwolennicy nazywają go marzeniem, nadzieją dla naszej planety, niepowtarzalną szansą, wielkim wyzwaniem, przeciwnicy natomiast nierealną wizją, czystą utopią. Można odnieść wrażenie, jakby dokonywano niesamowitego odkrycia na miarę dokonań naszej wielkiej noblistki Marii Skłodowskiej-Curie.
W obliczu coraz większych wyzwań związanych ze zmianami klimatu i kryzysem energetycznym, konieczne staje się opracowanie efektywnej strategii transformacji do gospodarki zeroemisyjnej. Jednym z kluczowych elementów takiej transformacji jest zastosowanie wodoru jako uniwersalnego nośnika energii. Strategia wodorowej transformacji energetycznej oparta na wodorowych ekosystemach doprowadzi do rozwoju zielonej gospodarki z wiodącą rolą Dolin i Hubów wodoru.
W lipcu 2020 r. Komisja Europejska ogłosiła Strategię w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu. Wskazała wodór jako kluczowy priorytet służący osiągnięciu Europejskiego Zielonego Ładu. Gaz ten może być zarówno surowcem, paliwem, jak i nośnikiem i magazynem energii. Komisja wskazała, iż wodór może również zastępować paliwa kopalne w niektórych wysokoemisyjnych procesach przemysłowych. Tworzące się doliny wodoworowe będą bazować na lokalnym popycie i rozwijać się, dzięki miejscowej producji tego gazu, który będzie produkowany lokalnie ze źródeł odnawialnych i transportowany na niewielkie odległości. W grudniu 2021 r. ogłoszono Polską strategię wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 r., określającej ramy wdrażania gospodarki wodorowej w Polsce. W rozdziale przedstawiono najważniejsze założenia polskiej i europejskiej strategii wodorowej oraz zaprezentowano podstawowe informacje na temat tworzących się w Polsce dolin wodorowych. Doliny te mają pełnić istotną rolę w rozwoju gospodarki wodorowej. Zgodnie z założeniami Strategii ma ich powstać co najmniej pięć. W tworzeniu tych dolin miała udział także Agencja Rozwoju Przemysłu SA.
EN
In July 2020, the European Commission announced the Hydrogen Strategy for a climate-neutral Europe. It identified hydrogen as a key priority to achieve the European Green Deal. This gas can be uses as a raw material, a fuel as well as a carrier and storage of energy. The Commission has indicated that hydrogen can also replace fossil fuels in some carbon-intensive industrial processes. The emerging hydrogen valleys will be based on local demand and developed thanks to the local production of this gas, which will be produced locally from renewable sources and transported over short distances, will be expanded. In December 2021, the Polish hydrogen strategy until 2030 with an outlook until 2040 was announced, setting the framework for the implementation of the hydrogen economy in Poland. The chapter presents the most important assumptions of the both Polish and European hydrogen strategy and basic information on hydrogen valleys that are being created in Poland. These valleys should play an important role in the development of the hydrogen economy. According to the assumptions of the Strategy, at least five of them are to be created. The Industrial Development Agency JSC also participated in the creation of these valleys.
O unijnej strategii wodorowej pisaliśmy z mecenas Kingą Słomką przeszło rok temu. Szacowaliśmy, że krajowa strategia wodorowa skierowana zostanie do konsultacji publicznych jesienią 2020 r. Tak się nie stało i projekt ujrzał światło dzienne dopiero na początku obecnego roku. W listopadzie przyjęła go Rada Ministrów. „Polska strategia wodorowa do roku 2030 z perspektywą do 2040 r.” to – jak sama nazwa wskazuje – dokument programowy. Nie tworzy ram prawnych dla gospodarki wodorowej, ale wyznacza cele i wskaźniki, za pomocą których osiąganie kolejnych celów ma być mierzone.
Kluczowym elementem transformacji energetycznej polskiego sektora paliwowoenergetycznego jest strategia „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” (PEP2040), będącą sprawiedliwą transformacją, zapewniającą zeroemisyjny system energetyczny i dobrą jakość powietrza. Mimo to, nadal wyzwaniem jest przełożenie współczesnych wymagań efektywnej transformacji energetycznej na wymagania PEP2040. Dlatego niezbędnym jest określenie potencjalnych pułapek, szans i zagrożeń, jak i elementów zapewniających dynamiczną i efektywną transformację energetyczną, będącej głównym obszarem tematycznym na VI Konferencji Naukowej „Bezpieczeństwo energetyczne - filary i perspektywa rozwoju”.
The issue of using renewable and low-emission hydrogen is topical in the context of reducing the consumption of fossil fuels in Poland in the energy sector, industry and transport, and the transition towards a less environmentally burdensome economy. The article indicates the activities of the government and industry in the field of hydrogen use, and scientific publications in this field. The geological-economic aspects of underground hydrogen storage are presented, the main directions of future scientific activities in this field are outlined, and the tasks facing Polish geology in the context of underground hydrogen storage are presented.
Unia Europejska postawiła sobie ambitne cele w zakresie redukcji emisji CO2 na przestrzeni najbliższych dziesięcioleci, a ukoronowaniem tego wysiłku ma być osiągnięcie neutralności pod względem emisji CO2 w 2050 r. Jednym z kluczowych elementów w osiągnięciu tego celu będzie zgodnie z komunikatami Unii Europejskiej rozwój technologii wytwarzania i zastosowania wodoru. Wodór może być bowiem wykorzystywany zarówno jako surowiec, jako paliwo lub jako nośnik, albo magazyn energii. Komisja Europejska określiła w wydanej w dniu 8 lipca 2020 r. Europejskiej Strategii Wodorowej2 zarys koniecznych działań jakie muszą być podjęte w celu umożliwienia rozwoju technologii wodorowej. Jak te działania zostały przedstawione w Polskiej Strategii Wodorowej, w szczególności biorąc pod uwagę uwarunkowania Polski będącej trzecim wytwórcą wodoru w Europie? W niniejszym artykule postaram się odpowiedzieć na to pytanie, szczególnie istotne w sytuacji w której regulacje prawne w tym zakresie nie zostały jeszcze stworzone, a ich ostateczny kształt może mieć duży wpływ na kształtowanie się strategii inwestycyjnych wielu przedsiębiorstw z sektora chemicznego, petrochemicznego oraz energetycznego.
Strategies and roadmaps are essential in areas that require long-term planning, such as the energy transition. Strategic plans can play an important role in developing visions for reducing CO2 emissions, developing renewable energy sources (RES) and hydrogen technologies. Hydrogen can be included in value chains in various sectors of the economy as raw material, emission-free fuel, or as an energy carrier and storage. The analysis of the future of hydrogen energy, which is an essential component of transforming the economy into an environmentally neutral one, is an integral part of the strategies of the European Union (EU) Member States. This article reviews the strategic documents of the EU countries in the field of a hydrogen economy. Currently, six EU Member States have approved the hydrogen strategy (Germany, France, the Netherlands, Portugal, Hungary, Czech Republic), and two of them have roadmaps (Spain, Finland). The others are working on their completion in 2021. EU countries have the possibility of energy transformation based on a hydrogen policy, including green hydrogen, within the framework of the European Green Deal, i.e. aiming for climate neutrality and creating a modern and environmentally friendly economy. By 2030, some of the countries plan to become a leader not only in the field of hydrogen production or RES development aimed at this process but also in the areas of research and development (R&D), sales of new technologies, and international cooperation. Member countries are focused on the production of clean hydrogen using electrolysis, creating incentives to stimulate demand, developing a hydrogen market, and implementing hydrogen infrastructure.
PL
Strategie i mapy drogowe są niezbędne w obszarach wymagających długoterminowego planowania, takich jak transformacja energetyczna. Plany strategiczne mogą odgrywać ważną rolę w tworzeniu wspólnych wizji w zakresie obniżania emisji CO2, rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) i technologii wodorowych. Wodór może być włączany do łańcuchów wartości w zróżnicowanych sektorach gospodarki jako surowiec, bezemisyjne paliwo, lub jako nośnik i magazyn energii. Analiza przyszłości energetyki wodorowej, która jest niezbędnym komponentem przekształcenia gospodarki na neutralną dla środowiska, stanowi nieodłączny element strategii państw członkowskich Unii Europejskiej (UE). W niniejszym artykule dokonano przeglądu dokumentów strategicznych krajów UE w zakresie gospodarki wodorowej. Obecnie sześć państw członkowskich UE zatwierdziło strategie wodorowe (Niemcy, Francja, Holandia, Portugalia, Węgry, Czechy), a dwa mapy drogowe (Hiszpania, Finlandia). Pozostałe pracują nad ich zakończeniem w 2021 r. Państwa UE mają możliwość transformacji energetycznej w oparciu o politykę wodorową, w tym zielony wodór, w ramach założeń Europejskiego Zielonego Ładu, tzn. dążenia do neutralności klimatycznej oraz tworzenia nowoczesnej i przyjaznej środowisku gospodarki. W horyzoncie do 2030 r. niektóre z państw planują osiągnąć pozycję lidera nie tylko w zakresie produkcji wodoru lub rozwoju OZE ukierunkowanego na ten proces, ale również w obszarach działalności badawczo-rozwojowej (B+R), sprzedaży nowych technologii oraz współpracy na arenie międzynarodowej. Kraje członkowskie skupione są na produkcji czystego wodoru z wykorzystaniem elektrolizy, tworzeniu zachęt do pobudzania popytu, rozwoju rynku wodorowego oraz wdrażaniu infrastruktury wodorowej.
Ze względu na postępujące zmiany klimatyczne na różnych szczeblach trwają prace nad strategią rozwoju niskoemisyjnych technologii produkcji energii. Coraz więcej można przeczytać o unijnej Strategii Wodorowej. Co oznacza ona w praktyce i jakie możliwości prawne daje inwestorom? W pierwszej kolejności podkreślić warto, że unijne strategie nie mają charakteru normatywnego, co oznacza, że nie nakazują organom Unii ani państwom członkowskim podjęcia określonych czynności, ale też nie uprawniają nikogo do skorzystania z wymienionych w nich możliwości. Stanowią jednak, i Unia jest zazwyczaj w swych strategiach konsekwentna, wytyczną dla instytucji do tworzenia przyszłych ram prawnych. W rezultacie należy się więc spodziewać, że obecnie dość ogólnie sformułowane założenia znajdą kiedyś mniej lub bardziej dokładne odzwierciedlenie w unijnych aktach prawnych. Na razie państwa członkowskie były zobligowane jedynie do przygotowania krajowych planów działań na rzecz energii i klimatu. Właściwości wodoru sprzyjają jego wykorzystaniu jako nośnika energii. Oprócz takich korzyści jak możliwość zastosowania do jego transportu istniejącej infrastruktury gazowej wodór ma być przyjazny dla środowiska.
Energetyka wodorowa to sektor rozwijający się bardzo dynamicznie w ostatnich latach. Wzrost emisji szkodliwych substancji emitowanych do atmosfery przyczynił się do realizacji zielonej transformacji mającej na celu zapobiegać negatywnym skutkom środowiskowym. W artykule przedstawiono najważniejsze punkty strategii wodorowej w Polsce oraz w wybranych krajach europejskich. Wodór jako paliwo przyszłości ma bardzo duży potencjał energetyczny, a głównym czynnikiem ograniczającym są nie ujednolicone regulacje prawne dotyczące jego produkcji, magazynowania i dalszego wykorzystania.
EN
Hydrogen energy is a sector that has been growing rapidly in recent years. The increase in emissions of harmful substances emitted into the atmosphere has contributed to the realization of a green transformation aimed at preventing negative environmental effects. The article presents the highlights of the hydrogen strategy in Poland and in selected European countries. Hydrogen as a fuel of the future has a very high energy potential, and the main limiting factor is the non—unified legal legislation on its production, storage and further use.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.