Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Stygmatyzacja osób chorych psychicznie

100%

Dziwota E.

|

2014

|

tom 15

|

nr 1

18-23

EN

Stigma otherwise stigmatizing or labeling applies to people suffering from mental illness, in particular psychotic disorders (including schizophrenia ), because, as shown in the following article presented data CBOS, schizophrenia condemns more than depression, and it raises more pejorative associations than the latter. The consequence of stigma are: treating these patients as inferior people and significant impairment in their functioning in society. There are many theories to explain the existence of stigma in society, recently there have been a lot of trials to define the concept of stigma, to specify the dimensions, functions and mechanisms that make up the process. Stigma causes the hiding of the disease by the affected people, who are aware of the prevalence of stigma. ( Negative presenting with men-tal illness on television, in the press, to the excitation of sensation ). This stigma affects people suffering mental illness today or in the past, as well as those who had contact with a psychiatrist. That label is difficult to change, even after the patient's return to the so-called " Normality ". It is worth to highlighting the role of the individual approach to the patient and the need to educate the public on mental illness. The process consists of stigma - labeling, stereotyping, separating " us" from "them", the loss of social status and discrimination - as described in the article. Social stigma is an issue extremely important, because it makes disorders very chronic, worsening the prognosis by enhancing stress in patients and often inhibit it by making them step towards treatment for fear of social exclusion.

PL

Stygmatyzacja, inaczej piętnowanie czy etykietowanie, dotyczy osób cierpiących na choroby psychiczne, w szczególności na zaburzenia psychotyczne (w tym schizofrenia) ponieważ, jak wskazują prezentowane w poniższym artykule dane CBOS, schizofrenia piętnuje bardziej niż depresja i budzi więcej pejoratywnych skojarzeń niż ta druga. Konsekwencją stygmatyzacji jest postrzeganie piętnowanych osób jako gorszych, a następnie znaczne upośledzenie ich funkcjonowania w społeczeństwie. Wiele jest teorii wyjaśniających występowanie stygmatyzacji w społeczeństwie, wielokrotnie próbowano zdefiniować pojęcie piętna, określić jego wymiary, funkcje oraz mechanizmy składające się na ten proces. Napiętnowanie powoduje ukrywanie choroby przez dotknięte nią osoby, które mają świadomość występowania stygmatyzacji. (Negatywne przedstawianie chorych psychicznie w telewizji, prasie, celem wzbudzenia sensacji). To piętno dotyczy osób chorujących obecnie lub w przeszłości, a także tych, którzy mieli kontakt z lekarzem psychiatrą. Ową etykietę trudno jest zmienić, nawet po powrocie pacjenta do tzw. „normalności”. Warto przy tym podkreślić rolę indywidualnego podejścia do pacjenta oraz konieczność edukacji społeczeństwa w zakresie chorób psychicznych. Na proces stygmatyzacji składają się: etykietowanie, stereotypizacja, oddzielenie „nas” od „nich”, utrata statusu społecznego oraz dyskryminacja - opisane w artykule. Piętno społeczne jest zagadnieniem niezwykle istotnym, bowiem ma ono wpływ na chronicyzację zaburzeń, pogorszenie rokowania poprzez wzmożenie stresu u pacjentów oraz często hamuje ono podejmowanie przez nich kroków w kierunku leczenia z obawy przed wykluczeniem społecznym.

2

Madka i madkizm. O stereotypizacji w „antymadkowych” społecznościach internetowych

84%

Wileczek A. , Raczyński P.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

tom XXIII/1

151–167

PL

Niniejszy artykuł służy przybliżeniu mechanizmów procesu współczesnej stereotypizacji na przykładzie stereotypu madki i szerzej traktowanego – madkizmu, których geneza ma charakter internetowy. Ich źródłem są internetowe grupy/ społeczności określane jako „antymadkowe”, które reprodukują treści (komunikaty) nawiązujące do uproszczonych i jednostronnych umysłowych reprezentacji dotyczących tej kategorii społecznej. Materiał badawczy pochodzi z empirycznego rekonesansu przeprowadzonego wśród członków grup zamkniętych oraz na publicznych stronach facebookowych wskazanych zagadnień. W celach analitycznych złożono podkorpus z 500 screenshotami, wskazano kluczowe obszary leksykalno-semantyczne, stworzono w ich obrębie listy frekwencyjne oraz dokonano interpretacji znaczeń w ramach głównych profili (biologicznego, społecznego, psycho-emocjonalnego, bytowego, religijnego). Rekonesans badawczy ujawnił powtarzalność i schematyzację treści określanych jako madkowe, których upowszechnieniu przez społeczności antymadkowe towarzyszyły motywacje ludyczne. Niniejszy artykuł omawia wskazane zjawisko w aspekcie językowym i społeczno-kulturowym.

EN

This article aims to introduce the mechanisms of a modern stereotyping process as illustrated by the case of the madka (welfare mother) stereotype and more broadly understood madkizm (being a welfare mother), the origins of which are internet-based. The source of both relate to internet groups/communities referred to as ‘anti-madka’, which reproduce the content (messages) referring to simplified and one-sided mental representations of this social category. The research material comes from empirical reconnaissance conducted among members of closed groups and on public Facebook pages devoted to the issues in question. For analytical purposes, a sub-corpus including 500 screenshots was developed, key lexical and semantic areas were indicated, frequency lists were created within them and meanings were interpreted within main profiles (biological, social, psycho-emotional, living-related, religious). Research has revealed the repetition and schematisation of the content referred to as madkowy (madka-related), whose dissemination by anti-madka communities was accompanied by ludic motivations. The present article discusses the indicated phenomenon in linguistic and socio-cultural terms.

3

Bariery współpracy międzypokoleniowej na przykładzie MSP z powiatu poznańskiego

84%

Gajowiak M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie

|

2022

|

tom Nr 85

83--98

PL

Głównym celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących identyfikacji kluczowych barier efektywnej współpracy młodszego i starszego pokolenia w MSP powiatu poznańskiego w ramach realizowanego projektu w obszarze różnorodności wiekowej pracowników. W artykule skoncentrowano się przede wszystkim na aspektach takich jak stereotypy oraz dyskryminacja ze względu na starszy wiek. Wybór przedmiotu zainteresowań wynikał z faktu, że na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat obserwowany jest postępujący proces starzenia się ludności oraz zasobów siły roboczej. Stan ten doprowadzić może w nieodległej przyszłości do niedoborów na rynku pracy w aspekcie ilościowym oraz jakościowym, spadku inwestycji, zwiększenia się zadłużenia państwa na skutek konieczności wypłacania świadczeń emerytalnych oraz – w konsekwencji – do zahamowania wzrostu gospodarczego. Istnieje więc pilna potrzeba wydłużenia aktywności zawodowej seniorów przez koncentrację uwagi pracodawców na potrzebach i preferencjach osób starszych. Nie jest to jednak łatwe zadanie w obliczu istnienia wielu stereotypów dotyczących starości i osób starszych, które mogą się stać przyczynkiem do konfliktu międzypokoleniowego i skłaniać osoby 50+ do szybszej rezygnacji z życia zawodowego. Przeprowadzone badania w MSP potwierdzają, że stereotypy stanowią drugą najistotniejszą barierę kooperacji starszego i młodszego pokolenia. Przekonania te dotyczą najczęściej zbyt dużego indywidualizmu, osłabionej kondycji fizycznej i mentalnej oraz pracoholizmu wśród seniorów. W związku z tym w artykule wskazano, że konieczne jest stanowcze i konsekwentne działanie kadry kierowniczej w celu niwelowania tych stereotypów. Zaproponowano wdrożenie m.in. mentoringu, shadowingu, zespołów mieszanych oraz spotkań integracyjnych poza miejscem pracy. By czerpać korzyści z różnorodności wiekowej, niezbędne są budowa klimatu wzajemnego zaufania, szacunku oraz tolerancji, komplementarność kompetencji oraz kultura włączania.

EN

The main purpose of the article is to present the results of research on the identification of key barriers to effective cooperation of the younger and older generations in SMEs in the Poznań poviat. In particular, the article focuses on aspects like stereotypes and age-based discrimination. This subject was chosen due to the fact that over the last years, the process of aging of the labour force has been observed. This situation leads to shortages in the labor market, a decline in investments, an increase in state indebtedness due to the need to pay retirement benefits, and a slowdown in economic growth. Therefore, there is a need to extend the professional activity of seniors by focusing employers’ attention on the needs and preferences of the elderly. However, this is not an easy task in the face of the existence of many stereotypes about old age, which may contribute to an intergenerational conflict and persuade people aged 50+ to quit their professional life prematurely. The research carried out at the SME confirms that stereotypes constitute the second and most important barrier to cooperation between the older and younger generations. These beliefs most often relate to individualism, a weakened physical and mental condition and workaholism among seniors. The article indicates that managerial staff must consistently act to eliminate these stereotypes. The authors propose that companies implement mentoring, shadowing, mixed teams and team building meetings as a solution.

4

Language and Prejudice: Report from a Sociolinguistic Conference (Örebro, Sweden, 13–15 November 2019)

84%

Sunderland D.

Socjolingwistyka

|

2020

|

nr 34

339-343

EN

This detailed report concerns a conference on language and prejudice, held at the Örebro University in No vember 2019. Summaries of the keynote lectures and talks given by participants from Europe and beyond have been complemented by excerpts from their works to provide a better understanding of some recent accomplishments in the field.

PL

Sprawozdanie dotyczy konferencji o języku i uprzedzeniach, zorganizowanej przez Uniwersytet w Örebro w listopadzie 2019 roku. Streszczenia wykładów przewodnich oraz referatów wygłoszonych przez uczestniczki i uczestników z Europy i świata dopełnione zostały omówieniami ich prac, by lepiej uchwycić charakter najnowszych osiągnięć w subdyscyplinie.

5

Obraz ukraińskich uchodźców wewnętrznych w dyskursie medialnym. Stereotypizacja i mitologizacja

84%

Taranenko O.

|

2018

|

tom z. 126

209--221

PL

W artykule omówiono uogólniony obraz ukraińskich uchodźców wewnętrznych (IDPs), jaki wyłania się z ukraińskiego dyskursu medialnego z lat 2014-2017. Dyskurs medialny na temat przesiedleńców w dużej mierze zdominowany jest przez stereotypy i uprzedzenia, które demonizują wizerunek przymusowych migrantów z Krymu i Donbasu, często wykorzystując binarną opozycję „my” - „oni”. W artykule przedstawiono dynamikę postaw wobec przesiedleńców w latach 2014-2017, rolę mediów w społecznym postrzeganiu przesiedleńców oraz strategie kształtowania wizerunku osób przesiedlonych wewnętrznie.

EN

The aim of the article is to discuss the generalized image of Ukrainian internally displaced persons (IDPs), which emerges from the Ukrainian media discourse 2014-2017. The media discourse concerning the subject of internally displaced persons is largely dominated by stereotypes and prejudices that demonize the image of forced migrants from Crimea and Donbass, often using the binary opposition "we" - "them". The article presents the dynamics of the attitudes towards Ukrainian IDPs from 2014 to 2017, the role of the media in the social perception of forced migrants and strategies for shaping the image of IDP.

6

Rytuał a stereotyp. Podobieństwa oraz różnice genetyczne i funkcjonalne

67%

Małyska A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2002

|

tom 14

197–216

PL

W artykule dokonano porównania rytuału i stereotypu, pojęć, które z uwagi na interdyscyplinarny charakter, częściowe pokrywanie się zakresów semantycznych oraz potoczne i naukowe ujęcie – cechuje nieostrość znaczeniowa i częste utożsamianie z innymi pojęciami pokrewnymi. W celu sprecyzowania ich znaczenia zestawiono właściwości konstytuujące obydwa pojęcia, dotyczące genezy, cech strukturalnych i funkcjonalnych (przypisywanych im na gruncie pozalingwistycznym i lingwistycznym). Rytuał i stereotyp mają odmienną genezę. Pierwszy termin używany był od XVI wieku, początkowo na oznaczenie Agendy (księgi kościelnej), z czasem jako ‘określony sposób zachowania zgodnie z ustaloną formą zewnętrzną’. Terminem stereotyp posługiwano się od XVIII wieku przy opisie procesu drukowania, opierającego się na gotowych sztywnych matrycach. Przekształcenia, jakie dokonały się w obrębie rytuału i stereotypu, sprawiły, że obydwa stały się ważne dla nauk zajmujących się poznaniem ludzkim, językiem i komunikacją społeczną. W toku badań okazało się, że wprawdzie łączy je pewien zespół wspólnych właściwości (stabilizacja formy, konwencjonalizacja treści, powtarzalność, trwałość), niewłaściwe jest jednakże ich utożsamianie. Rytuał definiowany jest jako działanie o właściwościach performatywnych, działanie, które cechuje instytucjonalizacja, związek z sytuacją pragmatyczną i obligatoryjność stosowania wymuszona presją społeczną. Natomiast stereotyp rozumiany jest jako kategoria mentalna, jako obraz w głowie. Ściśle związany jest z funkcją poznawczą i służy do kategoryzacji świata. Możliwe jest znalezienie dla nich wspólnej płaszczyzny badań (język polityki ukazywany był przez językoznawców zarówno jako przejaw stereotypizacji, jak i rytualizacji języka), jednakże należy pamiętać, że przypisywane im cechy są stopniowalne (np. charakter społeczny immanentnie związany z rytuałem dla stereotypu jest właściwością drugoplanową), wybór zaś określonej terminologii determinuje kierunek badań.

EN

An attempt is made in the article to compare the concepts of ritual and stereotype, which because of their interdisciplinary nature, partial semantic overlap, and as a colloquial and scientific approach, are semantically vague and often identified with other related concepts. In order to define them more precisely, a juxtaposition has been made of features which make up the two concepts, relating to their origin, structural and functional characteristics (attributed to them on the extralinguistic and linguistic basis). The Polish rytuał ‘ritual’ and stereotyp ‘stereotype’ have different origins. The former has been used since the 16th c., first to refer to a book describing church ceremonies called Agenda, then in the sense of „a pattern of behaviour according to an established external norm”. The term stereotyp has been used since the 18th c. to refer to a printing process performed with ready-made hard matrices. The transformations which have taken place within the two concepts have rendered them important. for sciences which deal with cognition, language and social communication. The analysis has revealed that although there exist features shared by both concepts (the stabilization of form, conventionalization of content, repetitiveness, constancy), it is improper to identify one with the other. Rytuał is defined as a performative action, characterized by institutionalization, a connection with the pragmatic situation and a necessity of application caused by social pressure. Stereotyp, in turn, is understood as a mental category, as a picture in the mind. It is closely connected with a cognitive function and serves as a categorizing tool. It is possible to find a common research platform for both (for instance, the language of politics has been depicted both as a manifestation of language being stereotyped and ritualized) but one must bear in mind that the features they are characterized by are gradable (i.e. the social nature of a ritual is for a stereotype a secondary trait) and the choice of the term depends on the purpose of research.

7

Protection of Rights of Children with Disabilities in Light of Non-Discrimination – Analysis of Recommendation CM/Rec(2013)2 of the Committee of Ministers of the Council of Europe

67%

Wrońska I.

|

tom 13

|

nr 1

519-532

PL

Zasadniczym celem niniejszych badań była analiza soft law Komitetu Ministrów Rady Europy w oparciu o Zalecenie CM/Rec(2013)2 Komitetu Ministrów dla państw członkowskich w sprawie zapewnienia pełnego włączenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do życia społecznego. Rozważania dotyczyły kwestii odnoszących się do wskazania, iż soft law Komitetu Ministrów należy odczytywać szeroko, jako akty normatywne chroniące zarówno przed dyskryminacją, jak i przed innymi negatywnymi zjawiskami społecznymi, takimi jak stereotypizacja, uprzedzenie, izolacja społeczna, wykluczenie społeczne, stygmatyzacja społeczna.

EN

The main purpose of this study was the soft law analysis of the Council of Europe Committee of Ministers based on Recommendation CM/Rec(2013)2 of the Committee of Ministers to member states on ensuring full integration of disabled children and young people into social life. The considerations concerned issues referring to the indication that the soft law of the Committee of Ministers should be read broadly as legal acts protecting against discrimination as well as against other negative social phenomena such as stereotyping, prejudice, social isolation, social exclusion, and social stigmatization.

8

Obcy w perspektywie socjologicznej

67%

Szwed R.

|

2000-2001

|

tom 28-29

|

nr 1

219-239

EN

Attempts at distinguishing the category of “stranger” from other research categories have been made from a variety of points of view characterising different disciplines of knowledge. The approach suggested in the article tries to set in order the existing considerations conducted in sociology. Its aim is not to reconstruct and compare all the possible explanations but rather to establish limits in which the suggested solutions may be placed. The analysis of chosen items from the literature of the subject made in the present article points to a peculiar dualism – existence of two basic ways of understanding the “stranger” and, in consequence, two criteria of “strangeness”. One of them results as it were from the essence of the “stranger” as the subject of the analysis, who is stigmatised irrespective of himself or the external perspective – the perspective of the appraising subject. One is a “stranger” by virtue of objective, unchanging factors, like e.g. race, sex, nationality or age. Most often these categories consider not so much people's very traits, as consequences of their belonging to cognitively distinguished social classes or groups. This type of explanation may be labelled as absolute or unqualified. The other criterion of “strangeness” is liquid, as it is established in a subjective appraisal by the observer in a dynamically changing context. Here it is called relative or contextual, because of the subjective perspective of appraisal dependent on a socially defined situation. As it will be shown, this type of interpretation shakes the conceptions that from social categorisation made a tool of a “necessary” division into “better” and “worse”, “one's own” and “strange” people.

9

Błędy atrybucyjne — ich psychologiczna dystrybucja, możliwości oceny i eliminacji w procesie translatorskim

67%

Warchał M.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2013

|

tom 4

|

nr 1

241-252

HR

Članak pokušava predstaviti psihološke mehanizme atribucije, koja se pojavljuje u sekundarnom primanju teksta i evaluaciju uloge prevoditelja. Mehanizmi opisani u članku odnose se na razlike u perspektivi — glumac (prevoditelj) i promatrač (čitatelj) te opisane su u kontekstu stereotipa koji se pojavljuju u izvornom i sekundarnom tekstu. Autor priznaje da proces stereotipizaci je neizbježan, a čitatelj može stalno stavljati pitanje za (ne)prevođenje, što čini da je opterećen prekomjernom „psihologizacjijom“.

EN

This paper attempts to provide for the psychological mechanisms of attribution, which appear in secondary text reception and evaluation of the role of the interpreter. The mechanisms described in the article relate to the difference in the perspective of the actor (the translator) and the observer (reader) and are described in the context of the stereotypes that appear in the source text and secondary text. The author acknowledges that the process of stereotyping is inevitable and at each step the reader asks the question about the (non) translatability is well founded, but is doomed to impose excessive “psychologization”.