Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Lingwistyka kulturowa w służbie glottodydaktyki ‒ zastosowanie badań stereotypów językowych do opisu użytkowników języków dziedziczonych w USA

100%

Dembowska-Wosik I.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2012

|

nr 19

45-54

EN

The author discusses a way to apply the notion of the linguistic stereotype in foreign language teaching. In attempt to supplement the existing definitions, she researches the linguistic stereotype of the heritage speaker of Polish among American students. She presents a list of features of a stereotypical heritage speaker of Polish. The list will serve as the basis for a closed questionnaire and further research.

PL

Autorka omawia zastosowanie pojęcia stereotypu językowego w glottodydaktyce. Próbując uzupełnić definicje obecne w literaturze przedmiotu, bada stereotyp użytkownika języka polskiego jako języka dziedziczonego („heritage speaker of Polish”) wśród amerykańskich studentów. Przedstawia listę stereotypowych cech użytkownika języka polskiego jako dziedziczonego, która ma być podstawą do utworzenia kwestionariusza zamkniętego i dalszych badań.

2

Krakus, krakauer, krakowianin i krakowiak – nazwy mieszkańca Krakowa a jego auto- i heterostereotyp

84%

Ochmann D. , Pałka P. , Kwaśnicka-Janowicz A.

|

nr 3

31-48

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja językowego stereotypu mieszkańca Krakowa uwzględniająca zarówno perspektywę wewnętrzną społeczności lokalnej, jak i perspektywę zewnętrzną tych, którzy do owej wspólnoty nie należą. Do opisu wybrano określenia będące nośnikami lokalnego dziedzictwa kulturowo-historycznego, takie jak: krakus i krakauer, które funkcjonują w opozycji do oficjalnego krakowianin. Przyjęty przez autorki punkt wyjścia – wyraz i jego tekstowe użycia – zakłada analizę semazjologiczną, w której zmierza się do odkrycia w tekstach subtelnych różnic semantycznych między badanymi jednostkami, a w konsekwencji ewokowanego przez nie stereotypowego obrazu mieszkańca Krakowa. Korpus badawczy stanowią materiały regionalne, dane językowe z Narodowego Korpusu Języka Polskiego, inne teksty internetowe oraz wyniki przeprowadzonej ankiety sondażowej.

EN

The aim of the article is a reconstruction of the lingual stereotype of an inhabitant of Cracow. The authors take into consideration both an internal perspective of the local community and an external perspective of people who do not belong to this social group. For our research we have chosen names of Cracow’s inhabitans – “krakus” and “krakuaer”, as opposed to “krakowianin” that are carriers of local cultural and historic heritage. Therefore, in the analysis, the authors take a semasiological point of view investigating in texts subtle semantic differences between the mentioned lexemes, consequently recreating the stereotypical image of an inhabitant of Cracow. The material analyzed in the article consists of regional literature, texts from the National Corpus of Polish, other internet texts and results of survey research.

3

Dwa sposoby wartościowania baby w przysłowiu Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle

84%

Wasiuta S.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2019

|

tom 31

EN

The article attempts to show how the proverb Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, lit. ‘Where the devil does not dare, he’ll send a woman’ [When the going gets tough, the tough get going], functions in the intertextual space of contemporary Polish public discourse. The history of the proverb is presented, along with its explanations and the stereotypes of the devil and the woman. It is then shown what modal formulae and genological qualifiers are used with the proverb in order to increase its persuasive potential, what position it holds when it is used in argumentation, in implication or in opposition. Conclusions are more general: the functioning of the proverb in discourse illustrates the distancing of paremic derivatives from their bases, as a result of which they lose their constitutive paremic features and turn into examples. The case on hand also involves axiological conversion: the woman in the proverb was first evaluated negatively (she is worse than the devil in her harmful actions), now her image is positive (she does something good against the devil). The proverb functions as praise of someone who has defeated the devil in overcoming difficulties.

PL

Autor rozpoczyna od omówienia historii przysłowia Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, jego definicji oraz obecnych w nim stereotypów diabła i baby. Następnie pokazuje, że o ile początkowo przysłowie to wartościuje babę negatywnie (jest gorsza od diabła, bo bardziej skuteczna w szkodzeniu ludziom), o tyle współcześnie akcentuje się, że baba wbrew diabłu robi coś dobrego. Przysłowie to staje się pochwałą pod adresem kogoś, kto zwyciężył diabła, czyli przezwyciężył trudności.

4

"Psychiatryk w Las Vegas": o internetowych użyciach leksemu psychiatryk

67%

Ciunovič M.

|

nr 5

18-30

EN

Recently, the issue of language in psychiatry has been raised more frequently. The concern for choosing the appropriate words has resulted in developing language recommendations regarding the way we should speak about treating mental health disorders. The lexeme psychiatryk ‘mental hospital’ has been mentioned among words that contribute to preserving the negative stereotypes of psychiatric care. Thus, the paper focuses on the ways in which this word is evaluated across the Internet. Since the author analyses specific utterances – the ways language is used, she employs the framework of linguistic pragmatics to account for the broad context of each utterance (the speaker’s intentions, utterance type, the assumed hearer, etc.). In the majority of the analysed cases, we can observe such uses of the words that uphold the negative stereotype of institutionalized psychiatric care, and the hospitals themselves (in examples that exhibit playfulness, bordering on colloquialism and derision) are represented as appalling, pathological or funny and incomprehensible.

PL

W ostatnich latach coraz częściej pojawia się w debacie publicznej temat języka w psychiatrii. Efektem troski o odpowiedni dobór słów są rekomendacje językowe dotyczące mówienia o leczeniu zaburzeń psychicznych. Wśród słów wzmacniających negatywny stereotyp leczenia psychiatrycznego wymieniany bywa leksem psychiatryk. Artykuł jest refleksją na temat wartościowania tego słowa w internecie. Ponieważ przedmiotem analizy są konkretne wypowiedzi – użycia języka, autorka posługuje się narzędziami pragmatyki językowej do opisu całego kontekstu wypowiedzi (intencji nadawcy, charakteru komunikatu, zakładanego odbiorcy itp.). W większości analizowanych przypadków dominuje użycie tego leksemu wzmacniające negatywny stereotyp hospitalizacji psychiatrycznej, a same placówki (w przykładach często żartobliwych, na granicy potoczności i obraźliwości) jawią się jako miejsca odstraszające, patologiczne albo śmieszne i niezrozumiałe.