Na podstawie teorii pola i kapitału Pierre’a Bourdieu autor opisuje status tłumacza literatury w obiegu literackim. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, co powoduje, że warunki, w których tłumacze literatury zazwyczaj muszą pracować (np. niskie wynagrodzenie, presja czasowa, niekorzystne umowy itd.), są tak złe, skoro tłumacz, postrzegany jako pośrednik między kulturami, jest powszechnie darzony szacunkiem. Artykuł wskazuje, że mimo tego tłumaczom w ramach pola literackiego brakuje kapitału symbolicznego – według Bourdieu, najważniejszego rodzaju kapitału, zapewniającego uznanie. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że tłumaczenie literackie nie jest uznawane za działalność kreatywną, tak jak np. samo pisanie. Liczne inicjatywy z ostatnich lat, ukazujące specyfikę pracy przekładowej, mogą jednak zmienić tę sytuację, podkreśla autor w podsumowaniu.
EN
Based on Pierre Bourdieu’s theory of field and capital the author describes the status of the literary translator inside the literary industry. He tries to answer the question why translators have to work under unsatisfactory circumstances (e.g. pressure of time, low pay). The most important reason for this seems to be that translators don’t dispose within the literary field of symbolic capital, which guarantees appreciation. Literary translation is not regarded as a creative activity as for example writing itself. As the author underlines in the summary numerous initiatives raising the awareness of literary translation may change this situation in the future.
Interest in reception of Polish literature translated into foreign languages has increased in recent years among not only academic researchers but also publishers, literary critics and readers as well. Both successes of contemporary Polishwriters abroad and the endeavors of cultural institutions aimed at promotion of Polish literature in other countries inspire discussions centered on the issue of selection and adaptation of the most representative, unique and/or attractive for foreign readers texts, originally written in Polish. The tenth issue of „Tematy i Konteksty” also addresses these questions, collecting papers focused, among others, on modern translator’s cultural role and status, standard or unconventional techniques andmethods applied in literary translation, particular transfers of various artistic texts from Polish into other languages and modes of their reception within target cultures. Articles collected in the volume answer numerous questions related, for instance, to the ways in which foreign readers respond to writings by Polish authors or to the fields of discourse texts of Polish origin enter as an effect of the set of translational transformations. These transformations result from a variety of factors, such as translator’s idea of equivalence, his/her professional and social position, editorial strategies or even detailed choices of lexical items crucial for the preconceived meaning of the text. The articles discussing and analyzing such issues unveil the secret of supralocal successes of certain Polish writers and clearly indicate the importance of translator’s work for their achievements.
PL
Zaprezentowane w tym numerze pisma zagadnienia obejmują wiele zjawisk teoretycznoliterackich, kulturowych, językowych, socjologicznych. Wskazują również na nazwiska twórców literatury polskiej oraz ich tłumaczy, którzy współtworzyli (lub współtworzą) obraz literatury polskiej poza granicami kraju. Ogląd zaproponowanych zjawisk związanych z przekładem dzieł polskiej literatury oraz jej recepcją za granicą z pewnością nie wyczerpuje problemu, ale pokładamy nadzieję, że sprzyjać będzie pogłębionej refleksji nad rolą i znaczeniem translacji, a także próbom diagnozy przyszłości działań przekładoznawczych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.