Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Psychologiczne konsekwencje nieskutecznego leczenia bólu u chorych na nowotwór narządu rodnego

100%

Łuczak-Wawrzyniak J.

Current Gynecologic Oncology

|

2018

|

tom 16

|

nr 2

113-125

EN

W pracy przedstawiono wybrane poglądy na temat bólu jako doświadczenia i jako zjawiska oraz przeanalizowano czynniki, które wpływają na ograniczoną skuteczność jego leczenia u kobiet chorych na nowotwory narządu rodnego. Ból jest nieodłącznym, naturalnym i potrzebnym elementem życia – przede wszystkim pozwala zareagować na zagrożenie, a także towarzyszy wysiłkowi, którego pokonanie przynosi wiele psychospołecznych korzyści. Subiektywne doświadczenie bólu zależy od kilku czynników: siły bodźca, indywidualnej podatności i odporności na ból czy predyspozycji psychicznych jednostki. Poza stosowaniem właściwej farmakoterapii na skuteczność leczenia bólu u pacjentek z nowotworem złośliwym narządu rodnego wpływ mają zaburzenia w obszarze zdrowia psychicznego (zaburzenia poznawcze, lękowe i depresyjne), utrwalone, subiektywne przekonania na temat choroby i jej leczenia (opisany przez Waltera Kennedy’ego efekt nocebo), wielochorobowość, pamięć bólu, kontakt z lekarzem, poszanowanie praw osoby cierpiącej przez personel medyczny, wiek chorej oraz jakość otrzymywanego przez nią wsparcia. W artykule poddano krytyce zastępowanie sprawdzonych metod leczenia przeciwbólowego, opartego na dowodach naukowych i klinicznych, metodami niekonwencjonalnymi, takimi jak joga, reiki lub bioenergoterapia, których założenia i skuteczność nie zostały dotąd zweryfikowane ani udokumentowane.

PL

The paper presents selected views on pain as an experience and as a phenomenon as well as an analysis of factors reducing the efficacy of pain management in women with gynecologic cancer. Pain is an inseparable, natural and necessary element of life, which is primarily involved in responding to threat, but also accompanies effort, overcoming of which brings a number of psychosocial benefits. The subjective experience of pain depends on several factors, such as stimulant intensity, individual susceptibility and resistance to pain, or individual mental predispositions. In addition to appropriate pharmacotherapy, the efficacy of pain management in patients with gynecologic malignancies is further affected by mental disorders (cognitive, anxiety and depressive disorders), fixed, subjective ideas about the disease and its treatment (coined as nocebo by Walter Kennedy), multiple comorbidities, memory of pain, contact with the doctor, respecting patient’s rights by medical staff, age, and the quality of support received by the patient. The paper takes a critical look at replacing proven analgesic treatment strategies based on scientific and clinical evidence with unconventional methods, such as yoga, reiki or bioenergy therapy, which have not been verified or documented.

2

Regulacja łaknienia

63%

Kostulski A. , Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2007

|

tom 7

|

nr 2

108-116

EN

The authors present most up-to-date knowledge on mechanisms responsible for regulation of appetite and body mass. It is common knowledge, that the process of food intake depends on many factors: physiological, environmental, cognitive, emotional and behavioral. Within the human central nervous system, the area most closely associated with control of food intake is the hypothalamus and its structures. Regulation of food intake involves also nuclei of the solitary tract (nucleus tractus solitarii), amygdala, prefrontal cortex, area postrema, arcuate nuclei and periventricular nuclei. According to the “dual” hypothesis of appetite control, ventro-medial nucleus of the thalamus plays the role of satiety center, while lateral nucleus of the hypothalamus – that of the hunger center. Several specific hypothalamic nuclei and neuronal pathways, including numerous neurotransmitters and modulators, create a complex network within the hypothalamus which controls appetite. Several peptides produced within the digestive tract cross the blood-brain barrier and may be found in various parts of the central nervous system (hypothalamus, hypophysis) and, by acting directly on appetite-controlling centers, contribute to it’s short-term regulation. Signals from upper part of the digestive tract are probably responsible for postprandial satiety. Based on a review of recent literature, discussed are both central (POMCα, MSH, CART, NPY, AgRP, OXA) and peripheral regulators (CCK, GLP-1, PYY, LEP, GRE, INS, adiponectin, rezistin, OXM), acting centrally (originating in the digestive tract, adipose tissue and pancreas) mechanisms controlling body mass and their complex interrelations.

PL

Autorzy przedstawili stan najnowszej wiedzy na temat mechanizmów odpowiedzialnych za regulację łaknienia i masy ciała. Wiadomo, że proces pobierania pokarmu zależy od wielu czynników: fizjologicznych, środowiskowych, poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych. W OUN człowieka obszarem najbardziej związanym z kontrolą przyjmowania pożywienia jest podwzgórze i jego struktury. W regulację pobierania pokarmu zaangażowane są także: jądro pasma samotnego, ciała migdałowate, kora przedczołowa, miejsce najdalsze, jądro łukowate i okołokomorowe. Wg „dualnej” hipotezy regulacji łaknienia – jądro brzusznoprzyśrodkowe podwzgórza pełni rolę ośrodka sytości, zaś boczne podwzgórze – ośrodka głodu. Szereg specyficznych jąder podwzgórza oraz szlaków neuronalnych przy udziale licznych neurotransmiterów i modulatorów tworzy w podwzgórzu skomplikowaną sieć regulującą łaknienie. Szereg peptydów produkowanych przez przewód pokarmowy przenika przez barierę krew – mózg i znajduje się także w OUN (podwzgórze, przysadka) i, oddziałując bezpośrednio na ośrodki łaknienia, odgrywa rolę w chwilowej jego regulacji. Sygnały z górnego odcinka przewodu pokarmowego są prawdopodobnie odpowiedzialne za poposiłkową sytość. Na podstawie przeglądu najnowszego piśmiennictwa omówiono ośrodkowe (POMC – α-MSH, CART, NPY, AgRP, OXA) i obwodowe regulatory (CCK, GLP-1, PYY, LEP, GRE, INS, adiponektyna, rezystyna, OXM ), działające ośrodkowo (pochodzące z przewodu pokarmowego, tkanki tłuszczowej oraz trzustki) masy ciała i skomplikowane mechanizmy ich działania.

3

Stan psychiczny i obraz własnego ciała mężczyzn uprawiających intensywny trening siłowy

63%

Kropiwnicki P. , Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2005

|

tom 5

|

nr 4

190-206

EN

Researchers’ interest in men’s body image disorders has been growing continually. Within the studies, a new nosological unit has been put forward, i.e. muscle dysmorphia, and diagnostic criteria have been presented. The world literature indicates that those with a disturbed image of one’s body developmental disorders more frequently, as compared to the general population. This study was aimed at assessment of the incidence of mental disorders in the men, who practise an intense weight training. The study involved two groups of volunteers: a group of forty men practising an intense weight training (examined group) and a group of thirty five men, who did not practise such training (control group). The study was carried out using the MINI and MASS questionnaires. The examined group showed a higher incidence of their muscle appearance dissatisfaction. One person met all the criteria of the muscle dysmorphia according to Pope et al. This group more often exhibited affective disorders: bipolar affective disorders (BAD) and mania or hypomania syndromes of unknown aetiology (22.5%, as compared to 2.86% in the control group); the incidence of personality antisocial disorders was on the borderline of statistical significance (p=0.0569). A correlation was found between the severity of muscle dysmorphia traits measured by MASS scores and incidence of affective disorders, anxiety, and personality antisocial disorders. The Muscle Appearance Satisfaction Scale (MASS) may appear to be a useful diagnostic instrument applicable in sportsmen, however this calls for further studies with participation of larger groups.

PL

Coraz większe zainteresowanie badaczy wzbudzają zagadnienia związane z zaburzeniami obrazu własnego ciała u mężczyzn. W toku prowadzonych badań zaproponowano nową jednostkę chorobową – dysmorfię mięśniową – i przedstawiono kryteria diagnostyczne. Z literatury światowej wynika, że u osób z zaburzonym obrazem własnego ciała częściej niż w populacji ogólnej występują inne zaburzenia psychiczne. Celem niniejszej pracy była ocena częstości występowania zaburzeń psychicznych u mężczyzn intensywnie ćwiczących. Badaniu poddano dwie grupy ochotników: czterdziestoosobową grupę mężczyzn uprawiających intensywny trening siłowy (grupa badana) oraz trzydziestopięcioosobową grupę mężczyzn niećwiczących (grupa kontrolna). Badanie przeprowadzono za pomocą kwestionariuszy MINI i MASS. W grupie badanej stwierdzono większą częstość występowania niezadowolenia z wyglądu mięśni. Jedna osoba spełniała wszystkie kryteria dysmorfii mięśniowej wg Pope'a i współpracowników. W grupie tej częściej występowały zaburzenia afektywne: CHAD i zespoły manii bądź hipomanii o niewyjaśnionej etiologii (22,5% wobec 2,86% w grupie kontrolnej), na granicy istotności statystycznej (p=0,0569) większa była częstość występowania zaburzeń antyspołecznych osobowości. Stwierdzono istnienie korelacji pomiędzy nasileniem cech dysmorfii mięśniowej mierzonym punktacją w MASS a częstością występowania zaburzeń afektywnych, lękowych i zaburzeń antyspołecznych osobowości. Skala zadowolenia z wyglądu mięśni (MASS) może okazać się przydatnym narzędziem diagnostycznym możliwym do zastosowania wśród sportowców, jednak konieczne są dalsze badania z udziałem liczniejszych grup.

4

Stan psychiczny i jakość życia matek opiekujących się dziećmi z upośledzeniem umysłowym jako czynniki wpływające na jakość opieki - przegląd piśmiennictwa

63%

Baleja-Stawicka I. , Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2007

|

tom 7

|

nr 3

165-169

EN

The aim of the report is to portray the contemporary knowledge concerning mental health condition and the quality of life of mothers taking care of mentally handicapped children as factors relating to the quality of parental care. People with mental retardation have problems with adaptation to different aspects of life. Therefore a parental care is thought to be strenuous and long-lasting. Parents have to accept the fact that their children will need protection for the whole life and that children’s health condition have never been essentially improved. Medical research show that looking after mentally retarded children have negative influence both on mental health condition and the quality of life of caregivers. Such parents suffer from depression, anxiety disorders, insomnia, a feeling of guilty, loneliness and social isolation more often than parents of healthy children. There are a lot of aspects of maternal care, which seem to be stressful. They are not only factors connected with the level of functioning of a child and the health condition of a parent, but also with difficulty in finding babysitter, financial status, lack of emotional support from a partner or friends, change of future prospects and restrictions of social life. Additionally, it is important to notice that mental health condition has meaningful bearing on the quality of child protection. Researchers believe that mental disorders of mothers such as depression, anxiety, psychosis can be the causes of child neglect. As a consequence, children are affected with delayed speech, behaviour disorders, trunacy, problems with learning and personality disorders in the future. Some investigators believe that even slight symptoms of discouragement concerning mothers could be a cause of their irratibility and poor concentration abilities, which are noticed by a child.

PL

Celem pracy jest przedstawienie aktualnej wiedzy na temat stanu psychicznego i jakości życia matek opiekujących się dzieckiem z upośledzeniem umysłowym, które są czynnikami istotnie wpływającymi na jakość opieki. Osoby upośledzone umysłowo mają deficyty w przystosowaniu się do wielu aspektów życia, dlatego praca związana z opieką nad takim dzieckiem jest żmudna i długotrwała. Rodzice muszą pogodzić się z faktem, że ich dzieci będą potrzebować opieki przez całe życie oraz że ich stan zdrowia nie ulegnie istotnej poprawie. Z wielu badań wynika, że opieka nad dzieckiem upośledzonym ma wpływ na stan psychiczny i jakość życia opiekuna. U rodziców takich dzieci częściej stwierdza się zaburzenia depresyjne, lękowe, zaburzenia snu, poczucie winy, osamotnienia oraz izolacji społecznej. Wiele aspektów opieki jest stresogennych dla matek. Są to nie tylko czynniki związane z poziomem funkcjonowania dziecka czy ze stanem zdrowia samego opiekuna. Badacze potwierdzają, że źródłem stresu są duże trudności w znalezieniu opiekunki dla dziecka upośledzonego, problemy finansowe, brak wsparcia emocjonalnego ze strony partnera i przyjaciół, zmiana planów życiowych, ograniczenie kontaktów towarzyskich. Warto zauważyć, że stan psychiczny matki wpływa znacząco na jakość samej opieki. Badacze uważają, że choroby psychiczne u matki, takie jak zaburzenia depresyjne, lękowe, zaburzenia psychotyczne, są jedną z przyczyn zaniedbywania dzieci oraz występowania u podopiecznych opóźnionej mowy, zaburzeń zachowania, unikania szkoły, problemów z nauką oraz zaburzeń osobowości. Według niektórych nawet niewielkie uczucie zniechęcenia u matki doświadczane w codziennym życiu jest przyczyną zwiększonej drażliwości i zaburzeń koncentracji, które są dostrzegane przez dziecko.

5

Związek między stanem psychicznym i jakością życia matki a stanem psychicznym dziecka z upośledzeniem umysłowym

63%

Baleja-Stawicka I. , Pawełczyk T. , Barasińska-Tarka E. , Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2009

|

tom 9

|

nr 3

167-177

EN

The aim of the study was to assess the extent of depressive symptoms and anxiety and to assess the quality of life of mothers taking care of children with moderate to severe mental retardation in relation to the presence of children’s behavioural disorders and psychopathological symptoms. Material and method: Seventy-five mothers taking care of mentally retarded children were included in the study. The mean age of mothers was 42.95 (SD=8.47) and the mean age of children was 14.7 (SD=6.25). Fifty-two percent of children were irritable, 25% were aggressive, 7% had sexual disorders, 36% of children had depressive symptoms, 10% – anxiety, 10% – somatoform disorders, 13% – sleep disorders, 15% had eating disorders; psychotic symptoms/ odd behaviour were characteristic to 37% of children. Thirty-one percent of children were under control of a psychiatrist. The mental health condition of mothers was tested using Beck Depression Inventory (BDI), State-Trait Anxiety Inventory (STAI) and Hopelessness Scale (HS), whereas the quality of life was tested by the Quality of Life Scale. Next, the test results were statistically analysed. Results: The study revealed a significant correlation between the mental health condition of the mother and behavioural and mental disorders of the child (depression, anxiety, somatoform disorders or psychotic symptoms/ odd behaviour). There was a correlation between the quality of life of the mother and child’s irritability (p=0.006), depressive symptoms (0.0476) and psychotic symptoms/odd behaviour (p=0.0006). Conclusion: There were apparent correlations between the quality of life and the mental health condition of mothers and some child’s behavioural disorders or psychopathological symptoms (irritability, depressive symptoms, psychotic symptoms/odd behaviour).

PL

Celem badania była ocena nasilenia objawów depresyjnych, nasilenia lęku oraz ocena jakości życia matek opiekujących się dziećmi z diagnozą upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym i znacznym w zależności od występowania u dzieci zaburzeń zachowania i objawów psychopatologicznych. Materiał i metoda: Populację badaną stanowiło 75 matek opiekujących się dziećmi z rozpoznaniem upośledzenia umysłowego. Średni wiek badanych kobiet wynosił 42,95 roku (SD=8,47); średni wiek dzieci wynosił 14,7 roku (SD=6,25). Drażliwość występowała u 52% dzieci, zachowania agresywne – u 25% podopiecznych, a zaburzenia zachowań seksualnych – u ok. 7%. Objawy depresyjne miało 36% dzieci, lękowe – 10%, somatyzacyjne – 10%, zaburzenia snu – 13%, zaburzenia odżywiania – 15%, objawy psychotyczne/zachowania dziwaczne – 37% dzieci. Pod opieką psychiatry pozostawało 31% dzieci. Stan psychiczny matek oceniano za pomocą Inwentarza Depresji Becka (BDI), Inwentarza Stanu i Cechy Lęku Spielbergera (STAI) i Skali Poczucia Beznadziejności (HS), a jakość życia za pomocą Skali Jakości Życia. Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: Wykazano istotne związki między stanem psychicznym matki a występowaniem u dziecka zaburzeń zachowania i niektórych zaburzeń psychicznych (depresyjnych, lękowych, somatyzacyjnych, psychotycznych/zachowań dziwacznych). Potwierdzono związek między jakością życia matki a występowaniem u dziecka drażliwości (p=0,006), objawów depresyjnych (0,0476) oraz objawów psychotycznych/zachowań dziwacznych (p=0,0006). Wnioski: Jakość życia i stan psychiczny badanych matek miały wyraźny związek z obecnością u podopiecznego niektórych zaburzeń zachowania i objawów psychopatologicznych (drażliwości, objawów depresyjnych, objawów psychotycznych/zachowań dziwacznych).

6

The influence of extending early stationary rehabilitation by ambulatory form in patients treated interventionally after ACS on the exercise capacity on the components of psychic state of mind and quality of life

63%

Przywarska I. , Deskur-Smielecka E. , Borowicz-Bienkowska S. , Wilk M. , Brychcy A. , Dylewicz P.

Medical Rehabilitation

|

2009

|

tom 13(2)

12-16

EN

Objectives: The evaluation of the direct and remote effects of stationary rehabilitation following interventionally treated acute coronary syndrome and its extension by a three-month period of supervised training in ambulatory conditions within the scope of physical capacity psychic state and quality of life.Materials and methods: The research was conducted in a group of 44 patients (32 men and 12 women) aged 56.9±9, 62 years old for a period of 2-3 weeks following interventional treatment of acute coronary syndrome. All the patients had participated in stationary rehabilitation, 14 of whom expressed a willingness to participate in a futher three-month period of ambulatory rehabilitation. All patients prior to the commencement of rehabilitation had threadmill exertion tests. Fear was evaluated by means of the SOPER questionnaire. Basic mood and psychic tension as well as the feeling of health were assessed by means of the VAS scale of the Euro-Qol 5D questionnaire. The set of tests was repeated after the completion of the stationary phase, and after time periods of 3 months and a year.Results: Patients subjected to the extended 3-month ambulatory phase of rehabilitation displayed a greater increase in exercise tolerance when compared with the group that had merely undergone the 3-week stationary rehabilitation. Patients with extended rehabilitation gradually improved their evaluation of their state of health and after a year maintained it at the level it had been after the completion of the stationary rehabilitation. In patients who did not express a willingness to continue an organised form of exercise in ambulatory conditions the noticeable improvement in health following the end of rehabilitation was not long lasting. After a year, regardless of the programme of rehabilitation selected, an improvement in the psychic state was noted, which was expressed in an increased positive mood although the level of fear did not change to a significant degree.Conclusions: 1. Extended rehabilitation, combining stationary and ambulatory forms, after interventional treatment of ACS gives a better long-term effect in the area of improving exercise capacity and patient self-evaluation of state of health than is in the case after three-week stationary rehabilitation. 2. The extending of the period of rehabilitation has no influence on attaining the postrehabilitation changes on the level of mood and fear.

7

Традыцыйная iндыйская паэтыка як гiпатэтычны прэцэдэнт мастацкага псiхалагiзму ў рамане Мiхася Зарэцкага “Вязьмо”

44%

Белая А.

|

tom 9

PL

Jednym z zagadkowych wątków powieści M. Zareckiego „Vyazmo” jest zmienność koloru oczu Wiery Zasulicz. Jego powtarzalność zainspirowała do poszukiwania treści, których można domyślać się. Klucz do rozszyfrowania tej zagadki stanowi analiza opowiadania J.D. Salinger’a „Śliczne usta moje i oczy zielone” przeprowadzona przez I. L. Galińską (1986). W obu utworach pojawia się motyw miłości połączony z odrazą. Analiza pozwoliła wysnuć wniosek, że M. Zarecki świadomie wykorzystuje określone kanony poetyki staroindyjskiej.

EN

One of the mysterious motifs in M. Zaretsky’s “Vyazmo” is the changeable color of Vera Zasulich’s eyes. The reoccurence of this artistic detail stimulates the search for its implicit meaning, and the analysis of J. Salinger’s “Pretty Mouth and Green My Eyes” made by I. L. Galinska (1986) gives the key to decipher it. Both works are characterized by the motif of love in its complexity with the feeling of disgust. The study serves as the evidence to conclude that M. Zaretsky employs the canons of the ancient Indian poetics in all conscience.