Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Nietypowe gniazdo sroki, Pica pica (L.)

100%

Michalak I.

Przegląd Zoologiczny

|

1988

|

tom 32

|

nr 1

2

Gniazdowanie sroki Pica pica w srodowisku miejskim oraz w krajobrazie rolniczym srodkowo-wschodniej Polski

86%

Kasprzykowski Z. , Olton M.

|

2008

|

tom 49

|

nr 1

29-38

3

On the abundance of the Magpie Pica pica during breeding and winter season in Berlin

72%

Witt K.

|

nr 1

121-126

EN

Magpie Pica pica is widely distributed over the built-up areas of Berlin. A population increase is observed at least from the 60s up to now. Over about 20 years population changes are documented in different parts of Berlin. Some main lines of increase are shown for two different habitat types: residential district and closed built-up zone of the city. The method of territory mapping was applied including search for nest stands. The population changes are different for both parts (less steep in the residential district). Recent abundances in the central block building districts exceed those from the residential districts, however, the new top number ist 32 p/km² for a high-rise building area. Since 1991, winter birds were censused in different habitats of Berlin since 1991, during the winter periods 1991 and 1992 with varying plot size, and from 1993 to 1995 on 5ha plots. Magpie uses the residential district with high frequency and abundance. There is some concern about comparability of abundances from winter and breeding seasons. The daily range of a roosting winter community of up to 420 birds is estimated at about 12 km², which means an abundance of up to 3,5 ind./10ha rather near to numbers found on 5ha plots, however, exceeding numbers expected from the breeding season. Henceforth, during winter time Magpies may prefer other habitat types than in the breeding season.

PL

Sroka jest szeroko rozpowszechniona w obszarach zabudowy w Berlinie. W różnych częściach miasta obserwuje się wzrost populacji przynajmniej od końca lat sześćdziesiątych po lata dziewięćdziesiąte (tab. 1, ryc. 1). Zmiany liczebności badano metodą mapowania terytoriów połączoną z szukaniem gniazd wczesną wiosną, głównie w kwietniu przed pełnym rozwojem liści. Wzrost liczebności na dużych powierzchniach zabudowy willowej był mniej gwałtowny niż w centralnych częściach miasta (tab. 2). Typowe zagęszczenia w zabudowie willowej zwiększyły się z 2,7 do 4,7 p/km² w ciągu 10 lat (1984-1994), podczas gdy w centralnych rejonach wynosiły 2,4-6,6 p/km2 (1982-1992) i obecnie znacznie przekraczają liczebności w zabudowie willowej. Najwyższe obecnie notowane zagęszczenie wynosi 32 p/km² na 2,7ha obszaru wysokiej zabudowy (Schwarz et al. 1992, ryc. 3). Lehman et al. (1994) stwierdzili, że wzrost populacji w centrum miasta (dzielnica Prenzlauer Berg) wiązał się z zasiedlaniem wewnętrznych dziedzińców zabudowy blokowej, które obok terenów zielonych stały się głównym siedliskiem sroki (ryc. 2). Zimujące ptaki liczono w różnych środowiskach Berlina od 1991 roku: podczas zim 1991/92 i 1992/93 głównie na powierzchniach o zmiennej wielkości i w 1993/94 i 1994/95 na 5ha powierzchniach (tab. 1, 3).

4

Parental provisioning in response to natural variation of brood size in the Black-billed magpie (Pica pica L.) : video analysis of behaviors in the nests

72%

Lee S. , Jabłoński P. , Choe J. , Choi J.

Polish Journal of Ecology

|

2010

|

tom Vol. 58, nr 3

553-562

EN

Natural selection will favor parents who adjust their effort in relation to the fitness costs and benefits from the current brood. In this study, we investigated how magpie parents adjust provisioning effort based on the number of nestlings in the brood, by analyzing video recordings of begging and feeding behaviors of birds. The number of visits per hour increased with brood size, but the number of feeding events per visit did not. Because of the latter, parental provisioning that a nestling is receiving on average decreased in larger broods. This may be viewed either as an evidence for the limitation of parental provisioning in larger broods, or as an evidence of parental strategy optimizing the brood-size-specific provisioning effort for the current reproductive event as a tradeoff between current and future reproduction. With other aspects of parental provisioning behavior, we did not find clear indication that parent confronts upper limitation in provisioning large broods. Pervisit number of feeding and nestlings. body condition around the time of fledging did not depend on brood size, which implies that parental effort is not at its limit in larger broods. Based on the results, we suggest that the provisioning effort of black-billed magpie parents is better explained by the life-history trade-off model for provisioning.

5

The ecology of the Black-billed Magpie Pica pica sericea in Japan

72%

Eguchi K. , Takeishi M.

|

nr 1

33-37

EN

The Black-billed Magpie, Pica pica sericea, was introduced in Japan from Korea about 400 years ago. It inhabits a restricted area in northern Kyushu, but has relatively high nesting density in some areas (> 20 pairs per km²). Most nests are built in the vicinity of human habitation, even in the midst of cities. Most clutches are laid in March and April. Mean clutch size (6.2) and mean number of hatchlings (4.2) are within the ranges of values for European and North American races. Nesting success is low, with only 18% of clutches surviving to fledge. Predation, mainly by crows, is a major cause of failure, accounting for 81% of clutch loss and 84% of brood loss. Low nesting success may have taken place in recent years. Nests on utility poles are more successful than those in trees. Nesting on utility poles has been increasing, occupying more than 50% of total number of nests. The range of the Black-billed Magpie has been gradually expanding in Japan.

PL

Sroki, wprowadzone do Japonii z Korei przed około 400 laty, występują jedynie na bardzo ograniczonym obszarze północnej części Kiusiu (prefektury Saga, Fukuoka, Nagasaki i Kumamoto), gdzie lokalnie osiągają bardzo duże zagęszczenia, przekraczające 20 par na km². Typowym ich siedliskiem są małe wioski otoczone polami zbóż, głównie ryżu, ale w dużym zagęszczeniu par występują także na terenie miast; 10,6 gniazd/km² na terenach podmiejskich o charakterze rolniczym, 5,4 gniazd/km² w terenach podmiejskich o charakterze leśnym oraz 10,7 gniazd/km² w centralnych częściach miast. Ekologia okresu lęgowego była badana w mieście Saga w prefekturze Saga (ryc. 1). Większość jaj było składanych w marcu i kwietniu (tab. 1). Średnia wielkość lęgu wynosiła 6,2 jaj, średnia liczba wyklutych piskląt 4,2 a średnia liczba podlotów 2,2 na gniazdo z sukcesem lęgowym (dane z lat 1988-1993). Z 293 lęgów, 144 (49%) uległo zniszczeniu przed kłuciem, 97 (33%) na etapie piskląt, a 52 (18%) zakończyło się sukcesem w postaci piskląt opuszczających gniazdo. Niski sukces lęgowy był przyczyną stopniowego obniżania się zagęszczenia gniazd; 19,5/km² w 1992, 15,0/km² w 1993 i 13,8/km² w 1994 roku. Niski sukces lęgowy mógł jednak mieć miejsce tylko w ostatnich latach, gdyż w badaniach z lat 60. lub 80. stwierdzano wyższe wartości. Drapieżnictwo było najważniejszą przyczyną strat w lęgach; 81% na etapie jaj i 84% na etapie piskląt. Najczęstszym drapieżcą były wrony. Sukces lęgowy srok był istotnie wyższy w gniazdach umieszczanych na sztucznych konstrukcjach niż na drzewach (ryc. 2). W przypadku gniazdowania na drzewach, sroki preferowały gatunki najłatwiej dostępne w danym siedlisku. Wśród gniazd nadrzewnych, gniazda z lęgami zakończonymi sukcesem były umieszczone wyżej niż gniazda ze stratą w lęgach. Na północy miasta Saga gniazdowanie srok na sztucznych konstrukcjach stało się częstsze od roku 1991, sięgając 50% wszystkich kontrolowanych gniazd (ryc. 3). Wzrost liczby gniazd budowanych na sztucznych konstrukcjach był także obserwowany na terenie prefektury Saga; od 10% gniazd w roku 1975 do 65% w roku 1989 (ryc. 3). Liczebność srok wzrosła w latach 80. (ryc. 3). Wcześniej udział gniazd budowanych na sztucznych konstrukcjach był znikomy. W ostatnich latach wiele konstrukcji na budynkach stało się bardziej skomplikowanych pod względem budowy, co sprzyjało srokom budującym w nich swe gniazda. Budowanie przez sroki gniazd z wykorzystaniem sztucznych konstrukcji jako podstaw, umożliwiło im osiedlanie się w okolicach górskich, gdzie drzewa były wycięte przez ludzi. Większa częstotliwość budowania gniazd na sztucznych konstrukcjach, może być jedną z przyczyn, obserwowanego w ostatnich latach, wzrostu liczebności srok i rozszerzania ich areału lęgowego.

6

Czy sroki Pica pica korzystają ze śmietników jako źródeł pokarmu antropogenicznego w mieście? Analiza na przykładzie Poznania

72%

Kaczmarek K.

|

nr 1

7

Wing plumage variation and genetic, relatedness in the European Black-billed Magpie Pica pica

72%

Parrott D.

|

nr 1

87-92

EN

Black-billed Magpies possess distinctive patterns of black and white on their flight feathers which have been suggested to be family-specific. Such a phenomenon could potentially provide a simple field-method for recognising related or unrelated offspring. Using a combination of wing plumage patterns and multilocus DNA fingerprinting the relationship between plumage variation and genetic relatedness in the European Black-billed Magpie was investigated. The plumage of nestmates was more similar to each other than to young in other nests. However, extra-pair offspring could not be identified from nestmates through plumage differences. Within brood similarity may be explained by full-siblings sharing plumage characteristics through random inheritance, or through a shared rearing environment. Extra-pair offspring may resemble their half-sibs due to shared maternal plumage characteristics and a common rearing environment.

PL

Sroki mają charakterystyczny, czarno-biały rysunek na lotkach, który jest uważany za specyficzny dla spokrewnionych ze sobą ptaków. W pracy zbadano, stosując kombinację ubarwienia skrzydeł i analizę DNA badano zależność zmienności ubarwienia i genetycznego pokrewieństwa u srok. Prace terenowe prowadzono od marca do czerwca (1992-1994) w Anglii (dolina Rivelin) i w Hiszpanii (Hoya de Guadix). Próbki krwi były pobierane od piskląt srok. Później, w terminie możliwie najbliższym dnia wylotu, analizowano ubarwienie ich skrzydeł. Dla każdego podlota określano „sumę plam” stanowiącą łączny rozmiar białych plam na lotkach. Dla przykładu wartość wynosząca 10,9 (ryc. 1a) oznacza 11 piór posiadających białe plamy, a w tym 10 piór o „pełnym rozmiarze białych plam i 11-ste pióro z dużą białą plamą (wartość 0,9). Gdy wartość „sumy plam” wynosiła 11,1 (ryc. 1b) oznacza to 12 piór z białymi plamkami, w tym 11 piór z „pełnym” rozmiarem białej barwy oraz 12-ste pióro z małą białą plamką (wartość 0,1). Stopień podobieństwa ubarwienia pomiędzy rodzeństwem w jednym lęgu był określany przy użyciu indeksu podobieństwa dla każdej kombinacji dwóch potomków (Burley & Bartels 1990): mniejsza wartość „sumy plam” była odejmowana od większej i dzielona przez maksymalną rozpiętość wartości. Średni indeks podobieństwa pomiędzy każdym podlotem i jego rodzeństwem był określany przez uśrednienie uzyskanych wskaźników dla par badanych osobników. Wartości „sumy plam” pomiędzy lęgami były znacząco bardziej zróżnicowane, niż w obrębie lęgu (ryc. 2) Wyniki uzyskane w Hiszpanii ( n = 12, H = 32,85, df = 11, p<0,001) i Anglii (Rivelin, n = 7, H = 13,425, df = 6, p<0,05) wskazują, że ubarwienie podlotów było bardziej podobne do swego rodzeństwa, niż do piskląt z innych gniazd. Podobieństwo pomiędzy rodzeństwem można wytłumaczyć jako efekt przypadkowego dziedziczenia cech upierzenia rodziców. W Hiszpanii stwierdzono negatywną korelację pomiędzy średnimi indeksami podobieństwa ubarwienia poszczególnych podlotów z ich rodzeństwem oraz średnim współczynnikiem zróżnicowania pasków DNA (rs = -0,266, n = 64, p<0,05), co oznacza, że im więcej pasków jest wspólnych tym pisklęta są bardziej podobne do swego rodzeństwa. Chociaż wartość „sumy plam” była mniej zmienna w obrębie lęgu niż pomiędzy lęgami, to ubarwienie piskląt z kopulacji pozamałżeńskich nie wyróżniało się od ubarwienia innych piskląt z tego samego lęgu. W porównaniach par piskląt z kopulacji pozamałżeńskiej (EPY — extra-pair young) i małżeńskiej (WPY — within-pair young) — (EPY/WPY) i (WPY/WPY) nie stwierdzono różnic (p<0,05) w zakresie indeksów podobieństwa (ryc. 3). Podobieństwa pomiędzy przybranym rodzeństwem mogą być określone dzięki rozdzielonym cechom upierzenia rodziców. „Wyróżniające się” pisklęta zdarzały się w 31,6% (n = 19) lęgów będących pełnym rodzeństwem. Tak więc „odstające” od innych ubarwienie piskląt nie było świadectwem kopulacji pozamałżeńskich.

8

Urban and rural populations of the Magpie Pica pica in the Koszalin Region, NW Poland

58%

Gorski W.

|

nr 1

51-59

EN

A study in the years 1978-1982 and 1992 took place in 11 towns covering 263km² and 6 areas of farmland covering 560km². Magpies were found to inhabit all of the towns in the 1970s and 1980s, at population densities ranging from 0.05-3.1 pairs/km² (mean 1.5). Mean breeding densities were 3.6 and 0.9 pairs/km² in urban and suburban areas respectively. In the years to 1992 the breeding population in towns increased 88%, with 1992 densities varying between 0.3 and 4.5 pairs/km² (mean 2.8). The increase was much more marked in urban areas (129.5% to a mean of 8.2 pairs/km²) than in the suburbs (up 35% to 1.2 pairs/km² on average). Rural populations were dominated by village-dwelling Magpies (respectively 60% and 76% of the breeding populations in 1979-82 and 1992). Nesting densities on farmland remained in the range 0.2-1.8 (mean 1.0) pairs/km² throughout the period, with increases being confined to villages (12.4 pairs/km² 1979-82, cf. 21.3 in 1992) and neighbouring farmland showing a 13% decrease. It is concluded that the ecological success (i.e. increased numbers) of Magpies is a consequence of progressing synanthropization and synurbization.

PL

Badania prowadzono na Pobrzeżu Koszalińskim w 11-tu miastach i 6-ciu powierzchniach próbnych w krajobrazie rolniczym (ryc. 1, tab. 1,2). W miastach wydzielono strefę miejską (obszar o przewadze terenów zabudowanych i komunikacyjnych) oraz podmiejską (pozostałe tereny w administracyjnych granicach miasta). W krajobrazie rolniczym wydzielono osiedla wiejskie i pozostałe tereny. Teren badań obejmował łącznie ok. 12% obszaru Pobrzeża Koszalińskiego. Gniazda sroki liczono w dwóch okresach — w latach 1978-82 i w roku 1992. Terminy „liczebność” i „zagęszczenie gniazd” — rozumiano w tej pracy jako określenia liczby terytoriów okupowanych przez oddzielne pary lęgowe. Na przełomie lat 70-tych i 80-tych sroka zasiedlała już wszystkie miasta na Pobrzeżu, jednak jej liczebność była tam silnie zróżnicowana (tab. 3). Podczas, gdy w niewielkich miastach portowych na Wybrzeżu (np. Darłowo, Ustka) proces osiedlania się sroki dopiero zaczynał się, w miastach oddalonych od wybrzeża, a zwłaszcza największych (Koszalin, Słupsk), gniazdowała już w znacznej liczbie (tab. 3). Prawie we wszystkich miastach przeważały liczebnie pary gniazdujące w strefie miejskiej, łącznie 57% całej populacji. Do roku 1992 lęgowa populacja sroki zwiększyła swoją liczebność prawie dwukrotnie w porównaniu z okresem 1978-82. Największy przyrost odnotowano w Darłowie i Ustce. Pogłębiła się przewaga frakcji par gniazdujących w strefie miejskiej (69% liczby par; różnica istotna w stosunku do pierwszego okresu badań przy p < 0.001, test U). Średnie roczne tempo wzrostu w miastach pomiędzy pierwszym a drugim okresem badań wynosiło 7% i w strefie miejskiej było prawie trzykrotnie wyższe niż w podmiejskiej (ryc. 2). W pierwszym okresie badań na wszystkich powierzchniach próbnych w krajobrazie rolniczym (poza „Cisowem”) większa część par gniazdowała w wioskach (łącznie 60%, tab. 4). Do roku 1992 całkowita liczebność populacji wzrosła o 38%, najbardziej na najmniej licznie zasiedlonych powierzchniach „Damnica” i „Potęgowo”, najmniej — na terenach nadmorskich „Mielno” i „Cisowo”. Wzrost liczebności zanotowano głównie na terenie wiosek i w nielicznie zasiedlonych terenach rolniczych. Natomiast na większości obszarów rolniczych położonych poza wioskami nastąpił spadek liczebności w stosunku do stanu z pierwszego okresu badań. Średnie tempo wzrostu dla całego zbadanego obszaru krajobrazu rolniczego wyniosło 3,2% rocznie, podczas gdy w samych wioskach było prawie dwukrotnie wyższe, natomiast na polach odnotowano spadek liczebności — średnio o 1,1% rocznie (ryc. 2). Zagęszczenie sroki w miastach było zróżnicowane (tab. 3), bardziej w pierwszym niż w drugim okresie badań, co zdaje się wskazywać na tendencję do wyrównywania różnic. W miastach różnice między skrajnymi wartościami zagęszczenia w pierwszym okresie badań były 62-krotne (Sławno — Darłowo), a w 1992 roku już tylko 15-krotne (Słupsk — Łeba). W strefie miejskiej różnice były odpowiednio 25- i 6-krotne. Zagęszczenie gniazd sroki w strefie miejskiej w obydwu okresach badań było wyższe (odpowiednio — 4- i 7-krotnie) niż w strefie podmiejskiej. Zagęszczenie gniazd sroki w krajobrazie rolniczym nie było tak silnie zróżnicowane jak w miastach (tab. 4). W latach 1979-82 skrajne wartości zagęszczenia dla powierzchni polnych różniły się 15-krotnie, a w roku 1992 już tylko 9-krotnie. W przypadku wiosek w obydwu okresach badań różnice były 11-krotne, a dla terenów poza wioskami — odpowiednio — 30-krotne i 4-krotne. Zagęszczenie w wioskach było znacznie wyższe niż poza wioskami — w pierwszym okresie badań 41-, a w drugim — aż 70-krotnie. Zagęszczenie w wioskach było 3-krotnie wyższe niż w strefie miejskiej. Zagęszczenie gniazd sroki na terenach podmiejskich przewyższało zagęszczenie na terenach rolniczych poza wioskami — w latach 1978-82 około 3-krotnie, a w roku 1992 — już 4-krotnie. Wyniki te, podobnie jak i dane z ryc. 2 wskazują na wyższą dynamikę wzrostu zagęszczenia sroki w miastach w porównaniu z terenami wiejskimi.

9

Changes and breeding ecology in an urban population of the Magpie Pica pica in Slupsk, NW Poland

58%

Gorski W. , Kotlarz B.

|

nr 1

61-67

EN

The breeding population of Magpies in Słupsk increased from 98 pairs in 1979 to 214 pairs in 1991, or by an average of 9.8% per year. An 8.9% fall in the population between 1991 and 1992 was related to neither reduced breeding success nor increased winter losses in the preceding season. Losses of Magpies gathering at winter roosts were between 4.0% (in 1989/90) and 19.5% (1986/87) and the average for 6 consecutive winters was 12.2%. Clutches of 3-8 eggs (mean 5.6) were laid between mid-March and the beginning of June. Young Magpies fledged between early May and late July, with the peak in late May/early June. Successful broods had 1-5 fledglings (mean 2.7). 51 % of 412 studied pairs were successful at their first breeding attempt and 35% of the 203 pairs failing at their first attempt went on to renest. The 38% of these breeding successfully took the overall proportion of successful breeding pairs in the Słupsk population to 57%.

PL

Badania przeprowadzono w Słupsku na obszarze 43km², obejmującym zarówno strefę miejską (ok. 15km²), jak i podmiejską (ok. 28km²). Zbadano zmiany liczebności miejskiej populacji lęgowej w okresie 14 lat (1979-1992), przebieg i wydajność lęgów w latach 1987-1992 oraz liczebność i straty zimowe w 6 sezonach polęgowych (1986/87-1991/92). W latach 1979-1991 lęgowa populacja sroki w Słupsku wzrosła z 98 do 214 par (ryc. 1) — wzrost o 118% w ciągu 12 lat. Średnie roczne tempo wzrostu wyniosło 9,8%. Najwyższy przyrost zagęszczenia stwierdzono w podmiejskich ogródkach działkowych i dzielnicach willowych (tab. 1). W roku 1992 liczebność spadła o 8,9% w stosunku do stanu z poprzedniego roku. Straty zimowe wahały się od 4 do 19,5%, średnio 12,2%, liczby ptaków gromadzących się na wspólnych noclegowiskach na peryferiach miasta (tab. 2). Straty w zimie 1991/92, poprzedzającej sezon lęgowy 1992, w którym nastąpił spadek liczebności populacji lęgowej były niższe (8,7%) od średniej dla okresu 1986-1991 (12,9%), w którym obserwowano wzrost liczebności par lęgowych. Sroki rozpoczynały budowę gniazd w lutym (zazwyczaj w połowie miesiąca, wyjątkowo — już w pierwszej dekadzie). Największe nasilenie rozpoczynania budowy gniazd notowano w dwóch pierwszych dekadach marca, nowe gniazda pojawiały się do pierwszych dni maja (ryc. 2). Składanie jaj rozpoczynało się pod koniec (wyjątkowo — już w drugiej dekadzie) marca, największe nasilenie inicjowania zniesień przypadało na pierwszą i drugą dekadę kwietnia, a nowe zniesienia rozpoczynane były do pierwszych dni czerwca, przy czym te rozpoczynane po połowie maja należały do par powtarzających lęgi. Młode opuszczały gniazda od pierwszej dekady maja do końca lipca, a największe nasilenie wylotów przypadało na przełom maja i czerwca. Wysiadywane zniesienia liczyły 3-8 jaj, najliczniej występowały zniesienia zawierające 5 jaj. Średnia wielkość zniesienia wahała się od 5,5 do 5,8, łącznie w latach 1988-91 wynosiła 5,6 jaj. Udane lęgi liczyły 1-5 podlotów, najczęściej 2 i 3 młode. Redukcja wielkości lęgu w gniazdach z sukcesem wylotu wynosiła średnio 2,9 jaj i piskląt (ok. 52% średniej wielkości zniesienia). Średnia liczba podlotów w pomyślnym lęgu wynosiła 2,7. W 11% terytoriów, w którym sroki podjęły próby lęgów gniazda zostały porzucone jeszcze przed złożeniem jaj. Spośród gniazd, w których obserwowano wysiadujące sroki 27% zostało porzuconych jeszcze przed wykluciem się młodych a dalsze 16% — na etapie karmienia młodych w gnieździe. Sukcesem wylotu zakończyły się lęgi w 57% gniazd zawierających zniesienia (tab. 3). Spośród par, których pierwsza próba lęgu zakończyła się niepowodzeniem 35% przystąpiło do powtórnego lęgu. Ze względu na trudności w obserwacji tych gniazd (silny rozwój liści w czerwcu), rezultat lęgu ustalono tylko dla 73% gniazd. Sukces wylotu odnotowano dla 38% gniazd. Dokładną liczbę podlotów ustalono tylko dla 5 powtarzanych lęgów (średnio — 1,6 podlotów udany lęg). Całkowita proporcja pomyślnie gniazdujących par sroki w Słupsku wynosiła 57% rozpoczynających lęgi. Spośród 203 nieudanych pierwszych prób lęgów 23% stanowiły porzucenia gniazda przed złożeniem zniesienia, ok. 48% strat — utrata zniesienia w trakcie składania bądź wysiadywania jaj i 29% — utrata lęgu na etapie wychowywania piskląt w gnieździe (tab. 4). Zarówno wielkość produkcji młodych, jak i straty zimowe nie tłumaczą przyczyn spadku liczebności populacji lęgowej w roku 1992. Niewykluczone, że po okresie stałego wzrostu populacja sroki w Słupsku wkroczyła już w fazę fluktuacji liczebności.

10

Liczebność, zagęszczenie i charakterystyka miejsc lęgowych sroki Pica pica w ekstensywnym krajobrazie rolniczym północno-wschodniej Polski

58%

Zbyryt A. , Dojlida M.

|

nr 1

11

Nest sites of the Magpie Pica pica in urban and rural habitats in the Koszalin Region, NW Poland

58%

Gorska E. , Gorski W.

|

nr 1

45-50

EN

The height, chosen tree species and location of 1316 Magpie nests in 11 towns and 6 farmland plots were examined in 1992. t-tests revealed a difference significant at p < 0.001 for the heights at which nests were located, with those in urban areas (x̅ = 13.2m, SD = 3.7, N = 513) being higher than those in suburban areas (x̅ = 11.3, SD = 4.1, N = 232), those in villages (x̅ = 9.6, SD = 3.7, N = 433) and those on farmland (outside villages) (x̅ = 9.0, SD = 3.7, N = 138). The heights of nests in villages and on farmland outside villages did not differ significantly. The percentage distribution of chosen trees showed a predominance of similarities (using Renkonen's Index) for the biotopes compared: urban and suburban areas (Re = 73%), villages and farmland outside villages (Re = 77%). The percentage distribution of nest locations (single trees/shrubs, clumps of trees/shrubs, parks/cemeteries, gardens/orchards, avenues, rows of trees/hedgerows) also showed a predominance of similarities for urban areas, suburban areas, villages and farmland outside villages (Re values between 75% and 85%). The data indicate substantial ecological plasticity in the selection of nest sites by Magpies and suggest that differences are due to local variations in nesting habitat rather than real differences between urban and rural populations.

PL

Gniazda sroki policzono i opisano ich usytuowanie w roku 1992 w 11 miastach o łącznej powierzchni 263km² (w tym strefa miejska — 62km², a strefa podmiejska — 201 km²) i na 6 wielkoobszarowych powierzchniach próbnych w krajobrazie rolniczym Pobrzeża Koszalińskiego (łączna powierzchnia ok. 560 km², w tym — wioski 20km², a tereny rolnicze poza wioskami — 540km²). Bardziej szczegółową charakterystykę terenu badań podano w pracy Górskiego (1997). Łącznie przeanalizowano 1316 miejsc gniazdowania sroki, z tego 745 w miastach (513 w strefie miejskiej i 232 w strefie podmiejskiej) i 571 w krajobrazie rolniczym (433 w wioskach i 138 poza wioskami). W strefie miejskiej zdecydowanie przeważały gniazda usytuowane w szpalerach drzew/krzewów iw kępach drzew/krzewów, w strefie podmiejskiej również dominowały gniazda zlokalizowane w tych dwóch mikrosiedliskach (tab. 1). W wioskach gniazda najczęściej były umieszczane w ogrodach/sadach, szpalerach i w kępach drzew/krzewów. Na terenach rolniczych poza wioskami najwięcej gniazd zlokalizowano w kępach drzew/krzewów, alejach i w szpalerach drzew/krzewów (tab. 1). Struktura mikrosiedliskowa miejsc gniazdowania sroki w czterech badanych biotopach okazała się bardzo podobna (wartości wskaźnika Renkonena mieściły się między 75% a 85%). W strefie miejskiej przeważały gniazda usytuowane na topolach i klonach oraz brzozach, drzewach owocowych, wierzbach i lipach. Wszystkie te drzewa, poza lipą, należały również do dominujących wśród drzew, na których sroki budowały gniazda w strefie podmiejskiej, przy czym znaczenie topoli było tu mniejsze niż w strefie miejskiej, wzrastał natomiast udział wierzb i drzew owocowych, a ponadto — olszy (tab. 2). W wioskach zdecydowanie przeważały gniazda osadzone na drzewach owocowych i klonach oraz wierzbach, topolach, lipach i bukach. Na terenach poza wioskami dominowały gniazda umieszczone na klonach, a ponadto — wierzbach, topolach, drzewach owocowych, olszach, tarninie i kasztanowcach (tab. 2). Procentowy udział gniazd umieszczanych na poszczególnych rodzajach drzew i krzewów wykazywał przewagę podobieństw w poszczególnych biotopach (Re zawarte między 66% a 77%). W miastach gniazda umieszczane były na wysokości 1.5-20m, w krajobrazie rolniczym — 2-20m. W strefie miejskiej, w porównaniu z podmiejską, przeważały gniazda wyżej usytuowane, natomiast w wioskach i na terenach rolniczych poza wioskami procentowy rozkład wysokości umieszczenia gniazd był podobny (ryc. 1). Sroki najwyżej lokowały swoje gniazda w strefie miejskiej (średnia wysokość — 13,2m) a najniżej na terenach rolniczych poza wioskami (średnio — 9,0m) — tab. 3. Różnice między gniazdami ze strefy miejskiej i podmiejskiej okazały się statystycznie istotne, podobnie jak między tymi a pozostałymi biotopami, natomiast różnica między średnią wysokością umieszczania gniazd w wioskach i na terenach rolniczych poza wioskami nie była statystycznie znacząca (tab. 3). Przedstawione dane wskazują na znaczną plastyczność ekologiczną sroki w wyborze miejsca gniazdowania oraz sugerują, że różnice w lokalizacji gniazd w różnych biotopach wynikają raczej z lokalnej zmienności środowiska niż z trwałych właściwości miejskich czy polnych populacji tego gatunku.

12

Magpie Pica pica in Warsaw - abundance, distribution and changes in its population

58%

Luniak M. , Kozlowski P. , Nowicki W.

|

nr 1

77-86

EN

Magpie in Warsaw is sedentary and ubiquitous species inhabiting all types of urban habitats. This study (1986-1990) estimated the breeding population in the entire area of Warsaw (485km²) at 6-8 p./km², and in winter (on the area of plots 245km²) — at 11-17 ind./km². The frequency of distribution in both seasons was 92-93% in the whole area 92-93%, and 100% in the inner city plots. Density in the inner city (52km² —19 p./km², in winter — 29 ind./km²) was 3 times higher than in the outer urban zone (150km² — 7 p./km², in winter 54km² 11 ind./km²) and 4-5 times higher than in outskirts (283km² — 5 p./km², in winter 139km² — 6 ind./km²). Density of population in winter decreased on outskirts and increased in inner city areas. The highest abundance was in green riverside belt (24 p. and 38 wintering ind./km²), in housing estates (21-25 p., 32 ind./km²) and in city parks (20-23 p., 36-37 ind./km²). The lowest was in peripheral forest parks and agriculture areas (2-4 p., 4-7 ind./km²). Colonization of the inner Warsaw by Magpie began in 1950-ties. Since then its population in this area (52km²) increased from few pairs to 800-1200 pairs. It reached the position of subdominant in the bird community, and its success is probably most dynamic among all species of the avifauna of Warsaw.

PL

Praca przedstawia stan liczebny populacji lęgowej i zimowej sroki na całym obszarze administracyjnym Warszawy, rozmieszczenie tego gatunku na obszarze miasta i w różnych typach środowisk, zasiedlenie przez srokę obszaru śródmiejskiego w ciągu ostatnich dziesięcioleci, oraz miejsce tego gatunku w awifaunie śródmieścia. Podstawowy materiał pochodzi z inwentaryzacji awifauny Warszawy przeprowadzonej w latach 1986-1990. W okresie lęgowym badano cały obszar administracyjny miasta (485km²), a zimą — znaczną jego część (245km²), m. in. całe śródmieście (52km²). Badania terenowe opierały się na co najmniej 4-krotnych kontrolach, w jednym roku, każdego z 260 pól wydzielonych na podstawie mozaiki krajobrazu miasta (ryc. 1 i 2). Badania terenowe były wykonane przez zespół około 63 obserwatorów. Dane o liczebności populacji sroki oparto na dokonanych przez nich ocenach. Wyniki z okresu zimowego mogą być obciążone znacznym błędem zaniżenia wynikającym głównie z trudności wykrycia ptaków. Inwentaryzacja wykazała, że sroka jest w Warszawie gatunkiem licznym (tab. 1) i pospolicie rozprzestrzenionym (ryc. 1 i 2). Jej zagęszczenie, w skali całego miasta, jest dość podobne jak w innych porównywanych dużych miastach Europy (tab. 2A), natomiast w porównaniu z małymi miastami w kraju — różnice te są znacznie większe (tab. 2B). Rozmieszczenie sroki na obszarze miasta wykazało znaczną zależność od gradientu urbanizacji. Średnie zagęszczenie w śródmieściu było znacznie około 3-krotnie wyższe niż w strefie miejskiej poza śródmieściem i 4-5 razy wyższe w porównaniu ze strefą peryferyjną (tab. 3, ryc. 1 i 2). Podobną prawidłowość była wykazywana również z innych miast w kraju. Występowanie sroki przez cały rok stwierdzono we wszystkich wyróżnionych typach środowisk (tab. 4), jednak zimą w niektórych środowiskach w strefie peryferyjnej znaczny obserwowano spadek liczebności w stosunku do okresu lęgowego. Najwyższe zagęszczenia stwierdzono w pasie zarośli wzdłuż Wisły oraz w parkach śródmiejskich, najniższe — w peryferyjnych parkach leśnych, na terenach rolniczych i na zabudowanych terenach przemysłowych (tab. 4). Różnice występowania sroki w poszczególnych biotopach odpowiadały opisanemu wyżej gradientowi liczebności w trzech strefach urbanizacji (tab. 3). Do lat 50-tych sroka nie była wykazywana z obszaru śródmieścia Warszawy, mimo jej pospolitego występowania na terenach podmiejskich. Na początku lat 60-tych w śródmieściu gnieździło się kilka-kilka- naście par. Na początku lat 70-tych na obszarze 50-100km² było już 50-200 par lęgowych, a w ciągu następnych 10 lat jej stan wzrósł 3-5-krotnie (ryc. 3). Inwentaryzacja dokonana w latach 1986-1990 wykazała, że w ciągu trzech dziesięcioleci sroka osiągnęła w śródmieściu Warszawy liczebność około tysiąca par. Podobnie intensywny wzrost tego gatunku zanotowano również w innych miastach Polski oraz w Berlinie (tab. 5). Sroka jest obecnie w śródmieściu Warszawy subdominantem o udziale w ogólnej liczebności i biomasie awifauny lęgowej na poziomie 2%. Jest jednym z 5-ciu gatunków występujących regularnie we wszystkich typach środowisk śródmieścia. Jest druga (po sierpówce) pod względem liczebności wśród gatunków budujących otwarte gniazda w koronach drzew i krzewów. Jest najliczniejszym (75-80%) i najszerzej rozprzestrzenionym drapieżnikiem ptasich lęgów. Dynamika zasiedlenia śródmieścia Warszawy przez srokę i osiągnięta przez nią pozycja w awifaunie — pozwalają uznać ją tu za gatunek o najbardziej spektakularnym sukcesie.

13

Zageszczenia wybranych gatunkow ptakow legowych na powierzchni probnej w dolinie Liwca

58%

Golawski A.

|

nr 2

201-203

14

The potential role of nests of Black-billed Magpie Pica pica L. in accumulation and dispersal of seeds in agricultural landscape

58%

Czarnecka J. , Kitowski I.

|

tom Vol. 56, nr 4

673-682

EN

The study aimed to describe the seed pool accumulated in the nest material of Magpie Pica pica, and to determine the importance of this mechanism of seed dispersal for such ecological processes as colonization of new habitats and expansion of alien plants. The seedling germination and seed extraction methods were used to determine seed abundance in the soil layer, the inner layer, and in the lining of 9 nests collected in three types of agricultural landscape: the first with domination of arable fields; the second with similar shares of arable fields and other landscape elements such as meadows of different types, shrubs, tree clumps and rushes; and the third with domination of lowland hay meadows. In all the nests, considerable numbers of diaspores were found (from 26 to 371 seeds per nest, belonging to more than 80 taxa). The main plant groups found in the nests are species connected with field roads, weeds and ruderal species, but also meadow and brushwood species were found there. The soil was gathered by birds from habitats with low vegetation cover and large areas of bare soil. Although the structure of seed pool of nests suggests that soil was mainly collected in the close vicinity of the nests. future location, this mechanism of seed dispersal can probably be involved in long distance dispersal. Seeds of two rare kenophytes: Erucastrum gallicum (Willd.) O. E. Schulz and Diplotaxis tenuifolia (L.) DC were found in the material of nests localized more than 100 m away from their closest populations. It can be assumed that this mechanism of seed dispersal can play a potential role in the expansion of alien plants and colonisation of new habitats.

15

Drapieznictwo ptakow krukowatych - ocena i przeciwdzialanie

58%

Zawadzka D.

Brać Łowiecka

|

2006

|

nr 08

18-20

16

Urban and natural components of Korean magpie (Pica pica sericea) territories and their effects on prey density

58%

Kim S. , Srygley R. , Lee J. , Lee S. , Choe J.

Polish Journal of Ecology

|

2012

|

tom Vol. 60, nr 2

407-417

EN

Urban landscapes have a negative impact on bird species diversity, yet particular species thrive in urban communities. Like many other corvids, the Korean magpie is a successful colonizer of urban environments. On the semiurban campus of Seoul National University in Korea, we investigated whether magpies adjust territory size with building area and secondarily, whether they use vegetation and artificial components of their territory as indicators of prey density. We measured territorial areas and divided these into vegetation and artificial areas, distinguishing building area as a separate feature. We sampled prey density on each territory during the nestling stage. Territory size increased with the square root of building area (SRBA). As the length of building perimeter also increases with SRBA, we conclude that territory size was proportional to building perimeter. Prey density decreased with SRBA indicating that buildings had a negative impact on prey. Breeding success was also negatively related to SRBA. We suggest that magpies adjusted territory size according to the length of building perimeter due to a decline in prey density. As prey density declined, artificial pavement area was added to include open trash bins, which increase the availability of anthropogenic refuse such as discarded food. Vegetation area declined as prey density increased, but changes in vegetation area were minor and had little impact on prey availability measured at ground level. Structural cues were not used to adjust vegetation area, and artificial structural cues were not used to adjust territorial size over direct monitoring of prey density.

17

Long-term population trends of corvids wintering in urban parks in central Poland

51%

Mazgajski T. , Żmihorski M. , Halba R. , Woźniak A.

|

tom Vol. 56, nr 3

521-526

EN

Changes in the numbers of corvids wintering in Warsaw (Central Poland), in the last sixteen years were analyzed. Four species were studied: Rook Corvus frugilegus L., Jackdaw C. monedula L., Hooded Crow C. corone cornix L. and Magpie Pica pica (L.) The results were based on density data for birds foraging in three urban parks. The bird counts were conducted in November and December 1988.2003. It was found that the number of wintering Rooks decreased significantly (0.5 fold), populations of Jackdaws and Hooded Crows - increased (4.25 and 3.95 fold, respectively), and no apparent trends were observed for Magpies during this period. Observed trends for Rooks as well as comparisons of limited data gathered earlier in other areas may confirm suggestions about the changing of migration routes of this species.

18

Ptaki krukowate w srodowisku

51%

Zawadzka D.

Brać Łowiecka

|

2006

|

nr 04

26-27

19

Sroka w ekspansji

43%

Lesinski G.

|

1996

|

nr 09

14

20

Notatki przyrodnicze

37%

Dombrowski A. , Polak M. , Furmanek M. , Osojca G. , Rebis M. , Rzepala M. , Kaliszewski I. , Kazmierczak B. , Ciach M.

|

nr 2

207-222