Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 41

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  spowiedź
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
PL
Artykuł omawia nauczanie Katechizmu Kościoła Katolickiego na temat sakramentu pokuty i pojednania
PL
Jan Paweł II, pisząc posynodalną adhortację na temat sakramentu pojednania powiedział: „Człowiek w głębi swojej istoty, a także każda ludzka wspólnota tęsknią za jednością, pokojem i zgodą. Także w wymiarze duchowym odkrywamy jakieś pokłady pragnień, oczekiwań za pokojem, poczuciem sensu, wewnętrznej radości. We wszystkich tych przeżyciach chodzi o pragnienie pojednania z Bogiem, z drugim człowiekiem i sobą… Potrzeba więc pojednania każdego poszczególnego człowieka oraz całych wspólnot ludzkich”. Pojednanie takie dokonuje się przede wszystkim w sakramencie pokuty.
3
Content available Szafarz sakramentu pokuty
100%
PL
Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania należy do najważniejszych posług kapłańskich. Poprzez tę posługę kapłan uświęca nie tylko penitenta, ale i samego siebie.
PL
Sakrament pojednania jest uprzywilejowanym znakiem powrotu do Boga, ponieważ przypomina nam, że nawrócenie nie jest tylko moralną doskonałością czy respektowaniem konkretnych przykazań, lecz raczej nawróceniem na życie pełne wiary, nadziei, miłości, sprawiedliwości, pokoju i prawdy. Sakrament ten, będąc dialogiem penitenta ze spowiednikiem, powinien być momentem autentycznego dojrzewania sumienia osoby do niego przystępującej.
5
Content available Obowiązki i zadania spowiednika
80%
PL
Posługa spowiednika jest z jednej strony bardzo wymagająca a z drugiej zobowiązująca. Jest on bowiem świadkiem intymnego spotkania poranionego grzechem człowieka z przebaczającym Bogiem. W trakcie sakramentu pokuty penitent odsłania najtrudniejsze, najbardziej upokarzające i najboleśniejsze strony swego życia. Ukazuje całą swoją słabość, nędzę i grzeszność. Nie jest to łatwo uczynić przed drugim człowiekiem. Częstokroć ludzie mówią o tym tylko spowiednikowi. Winien on więc być świadom wielkiego zaufania jakim został obdarzony przez penitenta i przez Chrystusa, który czyni go znakiem Jego przebaczającej miłości miłosiernej. Posługa ta wymaga od kapłana zachowania w tajemnicy powierzonych mu wiadomości. Niezachowanie sekretu spowiedzi skutkuje dla spowiednika zaciągnięciem kary oraz osłabia a czasem niszczy zaufanie penitenta do szafarza sakramentu. Posługa ta uczy wielkiego szacunku dla grzesznika powstającego ze swego upadku.
EN
The ministry of the confessor is very demanding on the one hand and, on the other very obliging. Confessor is a witness of intimate encounter of a sinful man with pardoning God. During the sacrament of penance the penitent reveals the most difficult, the most humiliating and most painful moments of life. Shows all his weakness, misery and sinfulness. Such condition is not easy to share with other man. Often it is a matter of talk with confessor. Therefore, confessor should be a witness of great confidence which was given to him through penitent and through Christ, who makes him the instrument of His forgiving, merciful love. Such ministry requires from the confessor absolute confidentiality. The effect of breaking the confidentiality of confession, is punishment of the confessor. Breaking the secret of confession also weaken and often destroys the trust towards the confessor. This ministry teaches us to respect the penitent who returns from his sinful way.
6
Content available Samopojednanie u Ojców Kościoła Wschodniego
80%
PL
Artykuł rozwija temat samopojednania w ujęciu Ojców Kościoła Wschodniego
EN
The author analyses Greek and Latin Fathers Church writings under the aspect of place and the part of the confession of sins in the Christian penitential practice. Confessio peccati is in early Christians writers thought the essential element in the penitential practice of the Church. The confession of the sin initiates the whole process of the Christian penitence. The confession calls grace and the God mercy. Confessio peccati is the first of all internal spiritual work over oneself. During the confession the Holy Spirit accompanies the sinner. The sinner should recognize his sinful in the confession and stand up in the face of God and Church in the whole truth. The sinner should confess sins from the own will. The confession has to direct to the conversion. The sinner then really merit on the mercy of the remission of sins.
EN
In the sacrament of reconciliation a penitent through the service of an authorized priest receives the forgiveness of sins through the mercy of God and consequently is reconciled with the Church. One of the fundamental elements of this sacrament is confession of sins in the presence of an authorized priest. Minister of this sacrament, a priest, needs to be delegated to administer this sacrament through the proper licensing. It is given through the power of the law itself or by the attachment to the office or alternatively by the designated church power. In the individual and integral confession penitent could confess the grave sin to the authorized priest which in the Church’ legislation has been defined as offense. In that situation not every priest who is able to listen to confession will have the capacity to give absolution due to the gravity of that sin. In order to release the penitent from the incurred censure the minister needs the adequate power which is given by the legislator in CIC/83 or by the competent power. The power of the confessor is subjected to some restrictions because he is unable give absolution from the Church’ punishments in all cases and release the penitent from all the sins committed. The source of these restrictions, is among others, the division in the Church’ punishments between censures and expiatory punishment and between punishments latae sententiae and ferendae sententiae as well as eventual declaration of the punishment latae sententiae. Moreover, another source of the restrictions applicable to the power of a confessor is the reservation made by the Holy See which applies to some excommunications latae sententiae. The common law this kind of power, with some limits, allocates to the following ministers of that sacrament: 1) bishop; 2) the ordinary; 3) canon penitentiary; 4) a chaplain of a hospital, prison or a sea trip; 5) any confessor in an emergency situation (casus urgens). Additionally the permission to give absolution in some limited range of internal sacramental punishments might be given by the Holy See and by the competent ordinary.
9
Content available Spowiedź osób z zaburzeniem psychicznym
60%
EN
The presence of a significant number of people with mental disorders among the faithful of the Catholic Church requires in-depth pastoral reflection on how to approach their needs. They form a specific group in society, as they are endowed with special sensitivity and above-average needs of spiritual care. The Church strives to support such people by constantly calling for care and sensitivity to their presence in various environments. This article attempts to conceptualize the specificity of mental disorders in the context of the sacrament of penance and reconciliation. Moreover, a set of operating principles has been suggested that will enable people affected by mentioned above disorders to experience the sacrament properly.
PL
Obecność dużej liczby osób z zaburzeniami psychicznymi wśród wiernych Kościoła katolickiego wymaga pogłębionej refleksji duszpasterskiej na temat podejścia do nich. Są obdarzeni szczególną wrażliwością i ponadprzeciętnymi potrzebami duchowej opieki. Kościół stara się wspierać takich ludzi, kształtując wrażliwość na ich obecność w różnych środowiskach i wzywając do objęcia takich osób opieką. Artykuł stanowi konceptualizację specyfiki zaburzeń psychicznych w kontekście sakramentu spowiedzi i zaproponowano w nim zestaw zasad działania umożliwiających jej właściwe przeżycie przez te osoby.
EN
Many catholic peoples after divorce can receive the blessed Eucharist. New popes document “Amoris laetitia” details relative to that question. This elaboration in the first part shows Eucharist as expression of unity in the Church and marriage. Next part is about receiving Body of Christ by persons leaves  in not sexual relations in the civil marriage. The last part is about Holly communion divorced persons on the scope of “Amoris laetitia”. This document not changes Doctrina of the Church in those matter. Pope Francis try changes only discipline of Roman Catholic Church.
PL
 Niniejsze opracowanie stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy osoby rozwiedzione, żyjące w nowych, niesakramentalnych związkach, całkowicie utraciły prawo do przyjęcia sakramentalnego Ciała Chrystusa, w świetle obowiązujących dokumentów Stolicy Apostolskiej, a szczególnie wydanej ostatnio adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia. Posynodalna adhortacja Amoris laetitia stanowi zwieńczenie i zarazem posumowanie wcześniejszych obrad Synodu Biskupów poświęconego małżeństwie i rodzinie. W obliczu skomplikowanej sytuacji rodzin poranionych, duszpasterze dla miłości i prawdy, mają obowiązek właściwego jej rozeznania. Stopień odpowiedzialności małżonków za rozpad ich małżeństwa nie jest równy w każdym przypadku i mogą wystąpić czynniki ograniczające zdolność podejmowania przez nich decyzji. Papież Franciszek zaznacza, że „nie można już mówić, że wszyscy, którzy znajdują się w sytuacji tak zwanej nieregularnej, żyją w stanie grzechu śmiertelnego, pozbawieni łaski uświęcającej”. Ponadto osoba znająca dobrze normę moralną może mieć duże trudności w zrozumieniu zawartych w niej wartości, albo też znaleźć się w określonych warunkach niepozwalających działać inaczej i podejmować inne decyzje bez zaciągania nowej winy. Tak więc mogą zaistnieć czynniki ograniczające zdolność podejmowania decyzji przez interesujące nas osoby. Skoro w takich przypadkach nie występuje przesłanka dobrowolności popełnianego grzechu konieczna, aby uznać go za ciężki, spowiednik, zgodnie z wielowiekową praktyką i nauczaniem doktrynalnym Kościoła, ma prawo, jak się wydaje, udzielić rozgrzeszenia, a przez to dopuścić do przyjęcia Eucharystii. Jednak przed rozgrzeszeniem proszący o sakrament powinni przejść dłuższy okres rozeznania swojej sytuacji duchowej pod kierownictwem swojego duszpasterza.
EN
The purpose of the article is to show and synthetically describe the most common symptoms that may indicate the presence of a mental disorder, chich can be observed by the confessor during the confession. Subsequently, the texts hows the supportive attitude of the confessor, who can activate the penitent to work on himself not only in the spiritual development, but also mental health. The data on the description of attitude indicators deviating from the accepted standards of mental health were subjected to functional analysis and classified in the context of the most common mental disorders. In the process of synthesis, a set of rules for the confessor’s conduct in the case of finding penitent’s symptoms of a disorder. Observation of the above-mentioned symptoms is possible during the sacrament of penance and reconciliation, although it does not constitute a professional diagnosis of mental health. Inappropriate approach may be conducive to the activation of actions for the discussed type of health by the penitent, by the infl uence of the confessor’s recommendations.
PL
Celem artykułu jest syntetyczny opis najczęstszych objawów mogących wskazywać na występowanie zaburzenia psychicznego, co może zostać zaobserwowane przez spowiednika podczas sakramentu pokuty i pojednania. W dalszej kolejności tekst pokazuje wspierającą postawę spowiadającego, który może aktywizować penitenta do pracy nad sobą nie tylko w obszarze rozwoju duchowego, ale również zdrowia psychicznego. Analizie funkcjonalnej poddano dane dotyczące opisu wskaźników postawy odbiegającej od przyjętych norm zdrowia psychicznego i sklasyfi kowano je w obszarze najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. W procesie syntezy opracowano zestaw zasad postępowania przez spowiednika w wypadku stwierdzenia symptomów zaburzenia u spowiadającego się. Zaobserwowanie wspomnianych wyżej objawów jest możliwe podczas sakramentu pokuty i pojednania, chociaż nie stanowi profesjonalnej diagnozy odnoszącej się do zdrowia psychicznego. Odpowiednie podejście może sprzyjać aktywizacji działań na rzecz omawianego rodzaju zdrowia przez penitenta pod wpływem zaleceń spowiadającego.
|
|
tom 10
|
nr 4
95-105
EN
Penitentials, “penance books,” confessional summonses, manuals of confessional practice – these are the guides instructing catholic priests on how to deal with the faithful, mainly in the situation of confession. These texts are realizations of the rhetorical advisory mode (to encourage and discourage). Teaching the clergy to work with the faithful and preparing them for the healing of souls (including bodies), the authors of the manuals made use of numerous persuasive means. At the same time, they provided ready-made rhetorical tools, which they could use during conversations with penitents. The strongly persuasive rhetorical devices used here are first of all apostrophes, comminatio – containing the announcement of punishment for the “foolish physician” – as well as congeries, enumeratio, and, above all, numerous amplifications through comparisons (the very concept of the confessor as physician is based on comparatio). In addition to arguments from analogy and from similitude, the argument from authority is commonly used: the authors of the guides refer to the Bible and to the authority of the Church Fathers. There are many cases of sentences and personifications. All these endeavors are aimed at making the believer aware of the important role of the spiritual doctor in his life – the priest with whom he has daily contact. However, the spiritual medicine man also faces punishment if, using his office, he leads the sick person astray. The sources used in this article are from different centuries (from the Middle Ages to the 20th century) and from different areas of Europe.
PL
Penitencjały, podręczniki praktyki spowiedniczej – to poradniki instruujące duszpasterzy, jak postępować z wiernymi głównie w sytuacji spowiedzi. Teksty te realizują cele retorycznego trybu doradczego (zachęcanie i odradzanie). Ucząc duszpasterzy pracy z wiernymi, autorzy poradników posiłkowali się rozlicznymi środkami perswazyjnymi. Jednocześnie podawali gotowe narzędzia retoryczne do wykorzystania w trakcie rozmów z penitentami, takie jak: apostrofy, comminatio – zawierająca zapowiedź kary dla „niemądrego lekarza” – oraz congeries, enumeratio, a przede wszystkim liczne amplifikacje poprzez porównania (już sama koncepcja spowiednika jako lekarza opiera się na comparatio). Obok argumentów z analogii i z podobieństwa, powszechnie pojawia się tu argument z autorytetu: autorzy poradników odwołują się do Biblii i do autorytetu ojców Kościoła. Wiele jest zdań o charakterze sentencjonalnym, wykorzystujących personifikację. Wszystkie te zabiegi zmierzają do uzmysłowienia wiernemu, jak ważną rolę w jego życiu spełnia duchowy lekarz – kapłan. Duchowemu medykowi też jednak grozi kara, jeśli wykorzystując swój urząd, sprowadzi chorego na manowce. Przywołane w artykule źródła pochodzą z różnych wieków (od średniowiecza do wieku XVIII) i z różnych obszarów Europy.
EN
When we are considering the phenomenon of discontinuing the practice of sacrament of confession among the faithful of catholic Church, especially in European countries on West, a certain questions comes to mind. Is this sacrament no longer needed? Is sacrament of confession beneficial, or is it a meaningless practice? To answer these questions, a survey among students in Wroclaw was conducted. This paper aims to answer the question stated in the survey: which areas of religiousness are shaped by practice of confession in academic youth? By referring to the concept of religiousness of Cz. Walesa, it was decided to prove in this paper, that sacrament of penance and reconciliation is shaping religiousness of academic youth in such areas as: religious awarness, religious feelings, religious decisions, sense of connection with the community of Church, religious practices, religious morality and religious experience. The research presented in this paper, conducted on a group of young adults, showed that the practice of the sacrament of confession is an important religious practice in the process of shaping their religiosity. Undoubtedly, a great challenge, but also a great opportunity, is to make this social group aware of the impact of the sacrament of confession on the process of conversion and reaching maturity in the human and Christian aspect, and thus the achievement of eternal life in heaven.
PL
Przyglądając się zjawisku odchodzenia od praktyki sakramentu spowiedzi wśród wiernych Kościoła katolickiego w krajach Europy Zachodniej nasuwa się pytanie, czy sakrament ten jest jeszcze potrzebny? Czy spowiedź niesie wymierne korzyści tym, którzy z niej korzystają, czy jest może praktyką pozbawioną sensu? Chcąc odpowiedzieć sobie na te pytania przeprowadzono badania wśród wrocławskiej młodzieży akademickiej. Niniejszy artykuł daje odpowiedź na postawione w badaniach pytanie: jakie dziedziny religijności kształtowane są poprzez praktykę sakramentu pokuty i pojednania u młodzieży akademickiej? Odwołując się do koncepcji religijności C. Walesy, postanowiono udowodnić na podstawie zaprojektowanych badań, że sakrament pokuty i pojednania kształtuje religijność młodzieży akademickiej w takich jej dziedzinach, jak: świadomość religijna, uczucia religijne, decyzje religijne, poczucie więzi ze wspólnotą Kościoła, praktyki religijne, moralność religijna i doświadczenia religijne.
EN
The subject matter of the present article is a comparative analysis of two pieces dating back to the turn of the 13th century: a short novel Robert the Devil and a short story Chevalier au barisel. They both belong to the category of the so called “pious stories,” which provided believers with a certain model to follow.What is more, they were a lesson that even the worst sinner may obtain God’s mercy and the grace of salvation. The theme of repentance is an essential narrative and ideological element. The protagonists of the stories in question are: Robert − a knight and Devil’s son; and a knight possessed with the Devil. They both undergo a complete metamorphosis reaching sanctity which results from genuine repentance. Nevertheless, their paths are completely different, as unalike are their initial attitudes towards the possibility of penitence. The theme of metamorphosis in both texts consists of the same elements, which are however put in different narrative order. Two models of Christian metamorphosis emerge from these stories: from devilment to sanctity and from bad life to good death.
PL
Instytucję tajemnicy spowiedzi należy rozpatrywać w kontekście sakramentu spowiedzi. Tajemnica spowiedzi odnosi się do treści wyznanych w czasie spowiedzi indywidualnej, podczas gdy penitent w sposób sekretny wyjawia spowiednikowi swoje grzechy. Tajemnica spowiedzi w prawie kanonicznym ma charakter bezwzględny. Ustawodawca kościelny stwierdza, iż nie istnieje żadna władza, która byłaby w stanie zwolnić podmiot zobowiązany do zachowania tajemnicy spowiedzi z tego obowiązku. Naruszenie tajemnicy w prawie kanonicznym postrzegane jest jako złamanie prawa i jako takie jest usankcjonowane właściwymi karami. Ustawodawca w kan. 1388 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. czyni rozróżnienie między bezpośrednią i pośrednią formą naruszenia tajemnicy, które obwarowane są obligatoryjną karą. W pierwszym przypadku spowiednik podlega ekskomunice wiążącej mocą samego prawa, zarezerwowanej Stolicy Apostolskiej, w drugim – powinien być ukarany stosowną karą. Ponadto, tajemnica spowiedzi oraz przestępstwo naruszenia tajemnicy spowiedzi zostało uregulowane w Normae de gravioribus delictis z 2001 r. i Normae de delictis reservatis z 2010 r.
EN
The seal of confession should be considered in the context of the Sacrament of Penance and Reconciliation. The seal of confession involves information that was revealed during the individual confession while the penitent reveals his sins to the priest. The seal of confession in canon law is absolute and inviolable. It is stated that there is no authority that is able to let the priest betray the seal of confession. Betraying the seal of confession is considered as a breach of the law and as a consequence it is sanctioned by appropriate penalties. The legislator in can. 1388 of the 1983 Code of Canon Law distinguishes between direct and indirect form violating seal of confession. Both are subject of the mandatory punishment. As a result of direct betrayal of seal of confession the priest is excommunicated latae sententiae (this punishment is reserved to the Apostolic See), while the indirect betrayal of seal of confession should be punished with an appropriate penalty. Moreover, the seal of confession and the crime of violating the seal of confession is regulated also by Normae de gravioribus delictis (2001) and Normae de delictis reservatis (2010).
16
51%
PL
Na temat sakramentu pokuty i pojednania można prowadzić rozważania na różnych płaszczyznach (teologicznej, pedagogicznej, psychologicznej, społecznej). W obecnym artykule podjęto problem przygotowania do korzystania z sakramentu pokuty i pojednania, które dokonuje się w ramach „katechezy niemieckiej”. Termin ten jest szeroki i obejmuje przygotowanie do sakramentu pokuty w Niemczech, w Austrii, Szwajcarii czy Luksemburgu, czyli w krajach niemieckojęzycznych. Kontekstem tej wypowiedzi jest pogłębiający się kryzys wiary w społeczeństwie wielokulturowym, kryzys funkcjonowania Kościoła (ogólnie instytucji i wspólnot religijnych), kryzys znajomości, rozumienia i korzystania z sakramentów, a także kryzys samego sakramentu kapłaństwa (od różnego rodzaju afer przez „urzędowość”, rutynę i zniechęcenie). Rozważania adresowane są do polskich czytelników, stąd rozumienie katechezy jest szerokie – jako nauczanie i wychowanie religijno-moralne, a więc oddziaływanie, które dokonuje się zarówno w szkole (Religionsunterricht), jak i w parafi i (Gemeindekatechese). Wprowadzeniem do rozważań jest ukazanie, w jaki sposób sakrament pokuty i pojednania funkcjonuje w duszpasterstwie niemieckim.
EN
On the sacrament of penance and reconciliation we can lead discussion at various levels (theological, pedagogical, psychological, social). In the present article discusses the problem of preparation for the use of the sacrament of penance and reconciliation, which takes place in the framework of the “German catechesis”. The term is broad and includes preparation for the sacrament of penance in Germany, Austria, Switzerland and Luxembourg, which in German-speaking countries. The context of this statement is the deepening crisis of faith in a multicultural society, the crisis of the functioning of the Church (generally institutions and religious communities), the crisis of knowledge, understanding and use of the sacraments, as well as the crisis of the sacrament of the priesthood (of all kinds of scandals over “offi cialdom” routine and discouragement). Considerations are addressed to Polish readers, hence understanding of catechesis will be wide –as teaching and education of religious and moral, and therefore the impact, which takes place both in school (Religionsunterricht), and in the parish (Gemeindekatechese). The introduction to the discussion is to show how the sacrament of penance is functioning in German ministry.
EN
In education, St. John Bosco (1815 -1888) drew attention to the harmonious growth of man. Among the proposed measures, the Sacraments of Penance and the Eucharist occupy a fundamental place. By breaking with sin, the first constitutes a means for restoring communion with God. A key role in this process is played by repentance, confession and the resolve to improve. Extremely important is the person of the confessor, who in the name of Christ forgives sins. The Eucharist serves to maintain communion with God. He, as food working in the juvenile soul, bestows on the youth the strength to overcome any difficulties. He fills them with a light and power for the inner transformation of their wills towards seeking good. Jesus shapes the soul of a young person because he transforms the person who accepts Him into Himself.
Polonia Sacra
|
2023
|
tom 27
|
nr 1
175-196
PL
W tym artykule zagłębiamy się w podstawowe zasady programu dwunastu kroków, badając jego podobieństwo do dynamiki sakramentu pojednania w Kościele katolickim. Artykuł rozpoczyna się krótką prezentacją teologicznych podstaw spowiedzi i kontynuuje przedstawieniem zarysu historii programu AA opartego na dwunastu krokach. Główna analiza poświęcona jest wykazaniu i omówieniu podobieństw oraz paraleli w treści dwunastu kroków oraz warunków dobrej spowiedzi. Podobnie jak program dwunastu kroków, również sakrament pojednania zaprasza penitenta do przejścia podobnych etapów: aktu skruchy, rachunku sumienia, wyznania grzechów oraz zadośćuczynienia. Na zakończenie autor rozważa wskazania duszpasterskie mające ułatwić pracę z wierzącymi, którzy zmagają się z różnymi nałogami.
EN
This article ventures into the basic principles of the original Twelve-step program by studying its similarity with the dynamics of the Sacrament of Reconciliation in the Catholic Church. It begins with a short presentation of the theological foundation of confession, and continues with the history of AA’s Twelve-step recovery program while focusing on the latter’s spiritual dimension and that of similar groups. The major analysis is dedicated to demonstrating and discussing the parallels found in the twelve steps content and the Sacrament of Reconciliation; where the twelve steps have their effectiveness written within themselves, the Sacrament of Reconciliation also requires a progression from contrition, an examination of conscience, the confessing sins and satisfaction. In conclusion, the author presents pastoral suggestions meant to facilitate work with believers struggling with various addictions.
EN
The study discusses the topic of the Canon Law, which determines requirements for spiritual directors in seminars and formational religious houses. The first part of the study presents standard requirements for confessors in the above mentioned context. Spiritual guidance is also a separate issue from holding the sacrament of reconciliation and that was the subject of the second part of the study. The Church Law strongly emphasizes the necessity to separate the internal forum from the external one. It is also vital to consider the needs of seminarists, religiouses and nuns in order to ensure their unrestrained use of confession and spiritual guidance.
EN
The issue of the presence of confessionals in the interior of the post-Trent church has not yet been addressed by Polish researchers. Brief references in encyclopaedic or dictionary works focus primarily on the evolution of the form of furniture. Therefore, this text will be an attempt to extract the wealth of ideological content, which has so far been omitted or treated marginally, and which is carried by old Polish confessionals. The proposed study includes confessionals located within the borders of today’s Poland and dating back to the 17th and 18th centuries, on which there are paintings or woodcarving images of penitents and confession patrons (sometimes enriched with text), as well as emblematic representations – a total of about 140 modern confessionals in not quite 60 towns and cities. The decoration of “penitential furniture”, as permanent elements of the church’s furnishings, harmonised closely with its whole interior design. On the one hand, it was supposed to complement it, and on the other, it was supposed to be a transmitter of autonomous content. They were addressed not only to penitents (e.g. through the presence of images of converted expiators), but also to confessors (images of martyrs of the mystery of confession). Considering the form of the confessional and its iconographic setting in a broader context, it is necessary to indicate the points which expressed the Catholic Church’s response to the errors of the Reformation. This includes the need for individual sacramental confession, based on the apostolic succession, the ruthless presence of a clergyman forgiving sins with the “power of the keys” and the negation of predestination emphasising the truth that man himself consciously chooses good or evil. The ideational richness of the confessional was also greatly influenced by the fact that the three sacraments were concentrated in the confessional: it was the place where one of them was celebrated and the necessary point on the way to receive the Eucharist, at the same time as the necessary presence of an ordained priest. The aim of this article is, therefore, to look at the modern confessional who, in its formal and content layer, visually realises – on an equal footing with other elements of the church’s equipment – the counter-reformation doctrine of the postTrent Church.
PL
Zagadnienie obecności konfesjonałów we wnętrzach potrydenckich kościołów jak dotąd nie zostało podjęte przez polskich badaczy. Lakoniczne wzmianki w pozycjach encyklopedycznych i słownikowych sprowadzają się jedynie do odniesień liturgicznych, do historycznej ewolucji formy mebla lub kwestii konserwatorskich. Niniejszy tekst jest próbą wydobycia pomijanego dotychczas lub traktowanego marginalnie bogactwa treści ideowych, których nośnikiem są staropolskie spowiednie. Przedstawione w studium wnioski powstały na podstawie analizy ok. 140 obiektów z XVII i XVIII w. pochodzących z ok. 60 miejscowości leżących w granicach dzisiejszej Polski, dekorowanych malowanymi lub snycerskimi scenami, z przedstawieniami pokutników i patronów spowiedzi (niekiedy uzupełnionymi tekstem) oraz emblematami. Konfesjonał bardzo szybko został włączony do stałych elementów wyposażenia świątyni, ściśle współgrając z całym jego wystrojem. Swoją dekoracją nie tylko go dopełniał, ale również stał się przekazicielem autonomicznych treści.  Adresowane one były nie tylko do penitentów (poprzez wizerunki nawróconych pokutników) ale także do spowiedników (przedstawienia męczenników tajemnicy spowiedzi). Uwzględniając formę konfesjonału i jego ikonografię w szerszym kontekście, koniecznym jest wskazanie sposobów, w jaki posługując się obrazem i słowem, meble stały się wyrazicielami konkretnych punktów nauczania potrydenckiego Kościoła, akcentując treści negowane przez protestanckich reformatorów. Pokutne przedstawienia miały w penitentach wzbudzać przekonanie o potrzebie indywidualnej spowiedzi, opartej na apostolskiej sukcesji, bezwzględną konieczność obecności kapłana, który odpuszcza grzechy na mocy „władzy kluczy” oraz zaprzeczać predestynacji, kładąc nacisk na prawdę wiary, zgodnie z którą człowiek świadomie dokonuje wyboru pomiędzy dobrem a złem. Ideowe bogactwo konfesjonału wiązało się również z faktem, ze w tym jednym miejscu koncentrowały się trzy sakramenty: jeden z nich był tu celebrowany, będąc niezbędnym dla uzyskania sakramentu Eucharystii, a jednocześnie wymagając udziału wyświęconego kapłana. Celem artykułu jest spojrzenie na nowożytne konfesjonały, które swoją formą i treścią, na równi z pozostałymi elementami wyposażenia wnętrz kościelnych, przekazywały kontrreformacyjną doktrynę potrydenckiego Kościoła.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.