Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Z obserwacji nad przekładem środowiskowym w kontekście komunikacji językowej

100%

Nawacka J.

|

2015

|

tom 15

383-394

EN

This paper constitutes an attempt to present problems encountered by the translator when he performs community interpreting .The omnipresence of expressions from youth jargon may disturb the process of effective communication which is the main aim of every translation process.

2

Cizia, dupek i poczwara, czyli jak współczesna młodzież nazywa ludzi (na podstawie wybranych słowników)

100%

Kot E.

Conversatoria Linguistica

|

2013

|

nr 7

53-61

PL

The paper deals with names of people in the speech of the youth environment. Language of young people is characteristic with vast quantities of expressive elements and serves the emotional evaluation of world, rather than only handing over concrete information above all. Features of this local dialect day by day, more and more are growing stronger. It is more saturated with emotions, full of borrowings and firmly made vulgar. The author is showing that the carelessness and the too loose approach towards the matter of applicable standards are also typical of young people.

3

Socjolekt jako przedmiot badań. Studium przypadku [Recenzja książki Tomasza Łukasza Nowaka, „Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów”, Kraków: Universitas, 2020, 273 s.]

88%

Jarosz B.

|

tom 41

129-148

4

Nazwy miar w gwarze łowieckiej (na materiale leksykograficznym) – wybrane zagadnienia

63%

Janicka-Szyszko R.

|

nr 2 A (26)

19-38

PL

Celem artykułu jest analiza wyekscerpowanych z zasobów leksykograficznych określeń miar w gwarze łowieckiej. Oglądowi poddano łącznie 229 jednostek leksykalnych umożliwiających językową interpretację liczebności zwierząt, ich wieku oraz jakości. Bogactwo socjolektalnych nazw miar potwierdza, iż socjolekt dostarcza myśliwym narzędzia do nazywania swoistych zjawisk profesjonalnych związanych z klasyfikacją zwierząt, ich hodowlą i odstrzałem, interpretowania rzeczywistości i ujmowania jej bardziej szczegółowo, niż pozwala na to leksyka miar polszczyzny ogólnej (np. nie tylko określenie gatunkowe zwierząt, ale nazwy wskazujące na ich wiek; nie tylko nazwa samca określonego gatunku, ale i określenia oceniające jego jakość). Analiza wybranych socjolektalnych nazw miar wskazuje, iż znajomość gwary łowieckiej umożliwia myśliwym precyzyjną i skuteczną komunikację, stanowiąc jednocześnie istotny element ich tożsamości.

EN

The aim of the following article is to analyze the excerpted lexical items regarding the names of units of measure in the hunting dialect. The research includes 229 lexical items enabling the linguistic interpretation areas such as: the number of animals, their age and quality. The wealth of sociolinguistic names of units of measure proves that the hunting dialect contains the tools for hunters for naming professional phenomena connected with classification of animals, their breeding and culling, interpreting reality in a more detailed way than it is possible by the lexis of general Polish (e.g. not only defining the specific names but names defining their age, the name of the male of the species but also its quality in the environment). The analysis of the selected sociolinguistic names of units of measurement indicates that the knowledge of the hunters sociolect makes it possible for hunters to express their thoughts effectively and precisely, which is also the crucial element of their identity.

5

Лексикон польского пограничника (об источниках терминосистемы пограничной службы)

63%

Wrona J.

Linguodidactica

|

2017

|

tom 21

PL

Język używany przez funkcjonariuszy Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej różni się od języków innych grup zawodowych. Składa się on z wielu pojęć i terminów, a także leksyki specjalistycznej takich dziedzin jak: poligrafia, medycyna, radiometria, ekonomia i prawo. Socjolekt straży granicznej występuje zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej. Oprócz terminologii granicznej, która jest zbiorem terminów specjalistycznych, w języku funkcjonariuszy straży granicznej występuje leksyka z zakresu literackiego języka polskiego, jak i potocznego. Część języka używanego w formie ustnej charakteryzuje się potocznością, to tu tworzy się żargon, używany w komunikacji pomiędzy funkcjonariuszami i w kontakcie z podróżnymi, przekraczającymi granicę. Leksykon funkcjonariusza Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej tworzy się w wieloraki sposób. Zauważyć można zapożyczenia z różnych systemów terminologicznych, przejścia leksyki z języka literackiego i języków potocznych w socjolekt, a także procesy przekształcania się terminologicznych związków wyrazowych w pojedyncze leksemy, najczęściej o charakterze potocznym.

EN

The language used by the officers of the Podlasie Border Guard Unit differs from the languages of other occupational groups. It consists of many terms as well as specialized lexis such as: polygraphy, medicine, radiometry, economics and law. The border guard sociolect occurs both in written and oral form. In addition to borderline terminology, which is a collection of specialized terms, there are also literary, as well as colloquial expressions from the Polish language which are used by border guards. A part of the oral language is colloquial in nature; jargon is created here. It used in communication between officers and in contact with travelers crossing the border. The lexicon of the officer of the Podlasie Border Guards is created in a variety of ways. You can notice borrowings from various terminological systems, the passages of literary and colloquial language into sociolect, and the processes of converting terminological phrases into single lexemes, which are most commonly colloquial.

6

O sobie samych – z historii przestępczych nazw złodziei (na materiale z XIX wieku)

63%

Pacuła J.

|

nr 18

281-297

EN

The article concerns the history of Polish criminal jargon. The author presented 68 names of thieves. He extracted linguistic material from 19th‑century texts, but some of the collected units are much older. The author presented the provenance of the names and characterized the material in formal and semantic terms. The author drew attention to the territorial diversity of names – their functioning in the speech of criminals operating in different partitions and their fate after the unification of various parts of Poland. Among the names discussed are, for example: andrus, klawiszarz, pajęczeniarz, szpringer, marwicher, jold.

7

Jak polscy kaktusiarze "mówią" o swoich roślinach

63%

Kurdyła T.

|

tom 21

PL

Hobbystyczna uprawa kaktusów w Polsce sięga XIX wieku, największy rozkwit przeżywała w latach 30. i 60. ubiegłego stulecia. Język kaktusiarzy wykształcił się w dwu odmianach, oficjalnej i potocznej, obu mocno nasyconych oficjalną terminologią botaniczną, przy czym w wariancie potocznym (internetowym) często pojawiają się synonimy żargonowe, spotocyzowane. Tworzy się je na drodze derywacji morfologicznej (dekompozycja i sufiksacja), rzadziej semantycznej. Metaforyka oraz kolokacje są nośnikiem językowego obrazu kaktusów, które jawią się ich hodowcom jako istoty niedorosłe, wymagające opieki, niemal jak dzieci (podobny obraz roślin w gwarach polskich). Wykształcenie tego emocjonalnego wariantu socjolektu jest zasługą głównie kobiet.

EN

The hobby cultivation of cacti in Poland dates back to the 19th century, but it flourished most in the 1930s and 1960s. The language of cactus growers has developed in two official and colloquial varieties, in both of which official botanical terminology predominates. In the colloquial variety, jargon synonyms often appear. They are created by morphological derivation (decomposition and suffixation); less often, they are usually created by semantic derivation. Imagery and collocations are carriers of the linguistic image of cacti, which appear to cactus growers as being immature and requiring care, like children (there is a similar image of plants in Polish dialects). Women are mainly responsible for the evolution of this emotional sociolect variant.

8

Język młodzieży – perspektywa glottodydaktyczna

63%

Maciołek M. M. , Smereczniak M.

|

2024

|

tom 812

|

nr 3

74-86

EN

As stated in the title, the article is devoted to the sociolect of youth, examined in the context of teaching Polish as a foreign, second, and heritage language. In response to the rapidly increasing number of foreign students in Poland’s schools and universities, the authors investigated to what extent the indicated variety of Polish language is present in course books intended for this group of learners. The authors discuss the significant features of youth language with references to current research findings. They stress the challenges involved in incorporating such content into glottodidactic practice. Nevertheless, they deem it necessary due to the socialising function of youth slang and its significance in shaping young people’s identities.

PL

Artykuł – zgodnie z zapowiedzią sformułowaną w tytule – poświęcono socjolektowi młodzieży, rozpatrywanemu w kontekście nauczania języka polskiego jako obcego, drugiego, odziedziczonego. Wyraźnie wzrastająca w ostatnim czasie liczba cudzoziemców kształcących się w szkołach i na uczelniach w Polsce skłoniła autorów do sprawdzenia, w jakim zakresie wskazana odmiana polszczyzny obecna jest w podręcznikach kursowych przeznaczonych dla tej grupy odbiorców. Autorzy omawiają istotne cechy młodomowy i odnoszą się do dotychczasowych ustaleń badaczy. Zwracają uwagę na trudności związane z uwzględnianiem tych treści w praktyce glottodydaktycznej; mimo wszystko jednak takie działania uważają za koniecznie z uwagi na socjalizującą funkcję slangu młodzieżowego i jego doniosłą rolę w kształtowaniu tożsamości młodych ludzi.

9

Językowy obraz wspólnoty komunikatywnej posługującej się socjolektem CB-radiowym

63%

Jaros V.

|

nr 29

191-205

PL

Przedmiotem artykłu jest ustalenie językowo-kulturowego obrazu wspólnoty komunikatywnej posługującej się socjolektem CB-radiowym, czyli jaki obraz siebie, oparty na stereotypach i autostereotypach, kreują sami użytkownicy socjolektu. Typowy użytkownik socjolektu CB-radiowego na drodze postrzegany jest przede wszystkim poprzez stopień opanowania słownictwa socjolektalnego, płeć, typ pojazdu i jego markę, styl jazdy, a także region zamieszkania lub pochodzenia i przynależność etniczną. Powoduje to, że (auto)stereo - typowy CB user jest konstruktem złożonym, składającym się z kilku stereotypów i autostereotypów. Naj bardziej prototypowym użytkownikiem socjolektu CB-radiowego na drodze jest kierowca tira.

EN

The subject of this paper is to determine the linguistic and cultural picture of communicative community of CB radio sociolect’s users, i.e. what image based on stereotypes and autostereotypes sociolect’s users create of themselves. The average CB radio user on the road is mainly perceived by the fluency of sociolectal vocabulary, gender, vehicle type and make, driving manner, place of living, origin and ethnic group. As a result (auto)stereotypical CB user is a complex construct consisting of several stereotypes and autostereotypes. The most prototypical CB radio user on the road is (tir driver) truck driver.

10

„Plichacz w beczce siwra Deusa o spas" – słownictwo należące do kategorii „religia” w XIX-wiecznej gwarze przestępczej

51%

Pacuła J.

|

nr 11

1-20

EN

The object of observation is criminal jargon from the 19th century. The description concerns lexis belonging to the thematic field religion. The text shows little known (or even unknown) historical vocabulary of the environment. The author focuses on presenting the etymology of the collected words. Some remarks on the origin of words have the character of hypotheses and are a pretext for further discussion. The author excerpts linguistic material from Słownik mowy złodziejskiej by Antoni Kurka (1896) and Szwargot więzienny by Karol Estreicher (1903, this publication gathers vocabulary from Estreicher’s works published several decades earlier). The author evaluates the stability of the vocabulary and the development of the lexis – he compares the 19th-century material with notations appearing in the later work Żargon mowy przestępczej by Wiktor Ludwikowski and Henryk Walczak (published in 1922).

PL

Przedmiotem obserwacji poczynionych w artykule jest XIX-wieczny żargon kryminalny. Szczegółowemu opisowi poddano leksykę należącą do pola tematycznego religia. W tekście przedstawiono mało znane (lub wręcz zupełnie nieznane) historyczne słownictwo socjolektalne. Skupiono się na przedstawieniu etymologii zebranego materiału leksykalnego, zaznaczając, że niektóre uwagi dotyczące pochodzenia słów mają charakter autorskich hipotez i stanowią pretekst do dalszej dyskusji. Słownictwo wyekscerpowano ze Słownika mowy złodziejskiej Antoniego Kurki (1896) i Szwargotu więziennego Karola Estreichera (1903; publikacja ta gromadzi słownictwo z prac Estreichera opublikowanych kilkadziesiąt lat wcześniej). W toku analiz oceniono stabilność zgromadzonej leksyki w polskim socjolekcie środowisk przestępczych, zaprezentowano rozwój leksyki należącej do omawianego pola – w tym celu zestawiono materiał XIX-wieczny z zapisami występującymi w późniejszej pracy Żargon mowy złodziejskiej autorstwa Wiktora Ludwikowskiego i Henryka Walczaka (wyd. 1922)..

11

O języku użytkowników forum Miau.pl (wprowadzenie w problematykę)

51%

Senderska J.

|

2017

|

tom 65

|

nr 6: Językoznawstwo

55-68

PL

Użytkownicy forum Miau.pl tworzą społeczność, którą silnie spaja miłość do kotów, co wyraża się głównie poprzez różnoraką pomoc i opiekę nad nimi. W wypowiedziach członków tej społeczności znajdujemy charakterystyczne słownictwo, powszechne wśród wszystkich miłośników zwierząt. Autorka artykułu uznaje język miłośników kotów (zwanych ailurofilami) za mikrosocjolekt, który jest częścią socjolektu miłośników zwierząt. Ponieważ trudno jest znaleźć źródło wspólnego słownictwa dla miłośników zwierząt, w tekście omówiono słownictwo używane na forum Miau.pl, ale nie występujące w standardowym języku polskim lub występujące tam w innym sensie. Microsocjolekt użytkowników forum Miau.pl jest celowo transparentny, umiarkowanie komunikatywny, z przewagą funkcji ekspresywnej. Obejmuje rzeczywistość w sposób skrócony, a nie peryfrastyczny.

EN

Miau.pl forum users form a community strongly bonded by love to cats and express it, mainly, by helping them in various ways and taking care of them. In their statements, both we find vocabulary specific to this community, and common to all animal lovers. I consider the cat lovers (ailurophiles) language as microsociolect which is part of animal lovers sociolect. Because it is difficult to identify the source of a common vocabulary for animal lovers the article discusses the vocabulary used on the forum Miau.pl but not occurring in standard Polish or occurring there in a different sense. Microsociolect of Miau.pl forum users is intentionally transparent, moderately communicative, with dominance of expressive function, embracing reality in abbreviated rather than periphrastic manner.