Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Teoria i praktyka

100%

Luksemburg R.

Praktyka Teoretyczna

|

2012

|

tom 6

21-48

PL

Niniejszy artykuł jest elementem polemiki toczonej wokół koncepcji strajku masowego i możliwości wykorzystania tej „broni” w walce przeciwko rządom cesarskim w Niemczech. Róża Luksemburg dowodzi, że Karl Kautsky w sposób fałszywy przedstawia przebieg strajków masowych w carskiej Rosji, a także w sposób naiwny rozważa ewentualne szanse powodzenia strajku masowego w Niemczech. Luksemburg podkreśla spontaniczny i oddolny charakter wystąpień robotniczych. Strajk masowy stanowi zdaniem Luksemburg formę walki klasowej odpowiadającą poziomowi rozwojueuropejskiego kapitalizmu; potwierdzać mają to licznie przytaczane przez nią przykłady wystąpień robotników w państwach Zachodu. Luksemburg dostrzega w stanowisku Kautsky’ego niespójność i skłonność do nieuzasadnionego przeceniania ewentualnych negatywnych skutków nieudanego strajku masowego. Jej zdaniem ofensywna taktyka i zaostrzanie walki klasowej jest znacznie skuteczniejszą metodą walki z kapitalizmem, niż pokojowa polityka proponowana przez kierownictwo socjaldemokracji, nastawiona na rozbudowę organizacji robotniczych, działalność związkową i oświatową – czyli na stopniowe „przygotowanie” przyszłej ostatecznej konfrontacji.

2

Co robią przywódcy?

100%

Luksemburg R.

Praktyka Teoretyczna

|

2012

|

tom 6

59-62

PL

Róża Luksemburg, rozważając przebieg walk klasowych w Niemczech od listopada 1918 roku do początku stycznia 1919 roku podejmuje próbę opisu relacji łączącej spontanicznie działający, zrewolucjonizowany proletariat oraz przywódców partyjnych i związkowych. Jednocześnie wskazuje na konieczne, jej zdaniem, posunięcia taktyczne, które powiększą szanse rewolucji na zwycięstwo, takie jak m.in. uzbrojenie robotników, pozyskanie poparcia radykalnie nastawionej części wojska, wyłonienie w toku walki nowych, ofensywnie nastawionych liderów. Zdecydowanie i szybkość działania, do których nieprzywykli są starzy przywódcy partyjni, stanowi jej zdaniem warunek konieczny powodzenia rewolucji.

3

Nowe siły hiszpańskiej lewicy – od ideologii do Populizmu

86%

Kasińska-Metryka A.

Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities

|

2016

|

nr 5

119-127

PL

Turbulencje systemu politycznego Hiszpanii są ewidentne, a wybory parlamentarne w 2015 r. rozstrzygną, która partia lub koalicja partii będzie miała szansę na rządzenie. Zasadnicze pytania podjętych rozważań dotyczą zmian w obrębie Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE). Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że słabną ideologiczne determinanty funkcjonowania partii na rzecz czynników populistycznych. Nowe partie polityczne, takie jak antysystemowa „Podemos”, przyciągają lewicowy elektorat, nawet jeśli ich program wydaje się właśnie populistyczny. Partie tra-dycyjne takie jak PSOE czy Partia Ludowa (PP) powinny dokonać rebrandingu swojego wizerunku, a co ważniejsze odbudować zaufanie społeczne poprzez promowanie efektywnych form komunikacji z wyborcami.

EN

Turbulence of Spanish political system are obvious, and the parliamentary elections in 2015. Will decide which party or coalition of parties will have a chance to rule. The principal questions taken considerations relate to changes within the Spanish Socialist Workers Party (PSOE). Adopted research hypothesis assumes that weaken the ideological determinants of the functioning of the party in favor of populist factors. New political parties, such as anti-system “Podemos” attracted le`ist electorate, even if the program seems to be very populist. Traditional parties such as the PSOE and the People’s Party (PP) should make rebranding its image, and more importantly to rebuild public confidence by promoting efficient forms of communication with voters.

4

Rządy partii pracy w Wielkiej Brytanii w latach 1945-51, jako przykład implementacji postulatów socjalizmu ewolucyjnego

86%

Omelan G.

|

2011

|

tom Nr 1

75--85

PL

Głęboki kryzys społeczno-ekonomiczny, jaki trawił Wielką Brytanię w czasie II wojny światowej i zaraz po niej, okazał się okolicznością sprzyjającą dla wprowadzenia rozwiązań postulowanych przez ewolucyjny socjalizm. Wybrany ogromną większością rząd Clementa Attlee, przywódcy Partii Pracy, znacjonalizował część brytyjskiej gospodarki, wprowadził bezpłatną służbę zdrowia i wiele rodzajów zasiłków socjalnych, zreformował brytyjskie ubezpieczenia i zbudował ponad milion nowych mieszkań. Te rozwiązania przyjęły się w Wielkiej Brytanii na ponad 30 lat, akceptowali je także konserwatyści, dlatego nazwano je „brytyjskim powojennym konsensusem,” a sześć lat rządów laburzystów, po raz pierwszy w warunkach większościowych, stanowiło bardzo ważny etap w ewolucji ideologicznej tej partii.

5

Poza marksizm. Hendrik de Man, „planizm” lat trzydziestych i przemiany europejskiej socjaldemokracji

86%

Piskała K.

|

nr 9

253-272

PL

Okres międzywojenny to dla europejskiej socjaldemokracji czas naznaczony u swego początku wielkimi nadziejami, z późniejszej perspektywy jednak kojarzący się głównie z porażkami i marazmem. W niniejszym tekście wskazuję jednak, że międzywojenne dwudziestolecie, a zwłaszcza lata trzydzieste, to okres, kiedy coraz wyraźniej dawać zaczęły o sobie znać symptomy głębokiego ideowego przesilenia w szeregach najważniejszych partii socjaldemokratycznych. Zainspirowany pracą „Hendrik de Man and Social Democracy. The Idea of Planning in Western Europe, 1914–1940”, autorstwa Tommaso Milaniego, przedstawiam sylwetkę Hendrika de Mana, jednego z najbardziej oryginalnych, ale też budzących kontrowersje, teoretyków międzywojennej socjaldemokracji. W artykule szeroko omówiono intelektualne źródła proponowanego przez de Mana „planizmu” – agendy programowej, która miała pozwolić demokratycznej lewicy wyjść z głębokiego kryzysu, w jakim znalazła się w pierwszej połowie lat trzydziestych „Plan Pracy” de Mana pomyślany był jako zestaw powiązanych ze sobą strukturalnych reform, mających doprowadzić krótkoterminowo do poprawienia koniunktury gospodarczej, a jednocześnie ustanowić zręby gospodarki planowej, opartej jednak nie na radykalnym ograniczeniu własności prywatnej w gospodarce (jak zakładała wcześniej marksistowska ortodoksja), lecz na uspołecznieniu zmonopolizowanego przemysłu ciężkiego oraz przejęciu przez państwo kontroli nad sektorem kredytowym i podporządkowaniu polityki pieniężnej potrzebom rynku wewnętrznego. Popularyzacja „Planu Pracy” (towarzyszyła mu oryginalna, intensywna kampania propagandowa) rozniecić miała na nowo zapał wśród dotychczasowych sympatyków socjaldemokracji, ale również zakładano, że pozwoli dotrzeć do środowisk nieproletariackich, pozostających dotychczas poza zasięgiem oddziaływania partii robotniczej lewicy. Inspirowane pismami de Mana idee planizmu w połowie lat trzydziestych budziły zainteresowanie wielu działaczy socjalistycznych także poza Belgią. Pomimo anatemy, jaką obłożono samego de Mana, w związku z jego kolaboracją z Niemcami w okresie okupacji Belgii, kojarzona z jego nazwiskiem idea planizmu stanowi istotny epizod w historii europejskiej socjaldemokracji i może być traktowana jako jeden z wczesnych symptomów przemian, które po II wojnie światowej doprowadziły do porzucenia przez socjaldemokratów marksizmu i zdecydowanego zaangażowania w budowę instytucji kapitalistycznego państwa dobrobytu.

EN

Interwar period in history of European Social Democracy was a time of great hopes, but also huge, even dramatic failures. However, in the following article I argue that two decades between world wars (especially the 1930s) were a time of deep ideological reassessment in major European Social Democratic parties too. Inspired by Tommaso Milani’s work „Hendrik de Man and Social Democracy. The Idea of Planning in Western Europe, 1914-1940”, I try to present a portrait of Hendrik de Man, one of the most original, but also the most controversial, thinker of interwar Social Democracy. At first, I closely studied the intellectual roots of de Man’s „planism” – agenda, which was to be the ground-breaking answer for the deep political crisis of Social Democracy in the first half of the 1930s. De Man’s „Plan of Labour” (Le Plan du Travail) was a package of structural reforms, which should – according to de Man himself – boost economic growth in the short term, but also create firm foundations for the planned economy in the long term. In contrast to the Marxist orthodoxy, de Man believed that socialization of already monopolized heavy industry and state control over the banking sector are sufficient conditions for an effective planned economy. Furthermore, „Plan of Labour” propaganda campaign was to inflame enthusiasm among the working-class constituency of the Belgian Social Democracy and attract potential new, non-proletarian supporters. De Man’s „planism” in the middle of the 1930s aroused interest among socialists and social democrats in the whole Europe. Despite of the anathema caused by de Man’s collaboration with Nazis during World War II, the sole idea of „planism” represents important episode in intellectual history of Social Democracy and might be perceived as an early symptom of the evolution, which led to rejection of the Marxism and adoption of capitalist welfare state model after World War II.

6

Norweska droga do dobrobytu. Rola Socjaldemokratów

72%

Lieder W.

|

2014

|

tom 10

237-257

PL

mieście, które każdego znaczyć piętnem swym musi…” – takim opisem norweskiej stolicy końca XIX wieku wybitny pisarz norweski, noblista Knut Hamsun, rozpoczął swoje dzieło pt. Głód (norw. Sult). Powieść jest głęboką analizą ludzkiej psychiki w warunkach głodu i walki o byt w ówczesnym Oslo. Twórczość Hamsuna w dużej mierze odnosiła się do ciężkiej sytuacji bytowej mieszkańców tego skandynawskiego kraju. Jeszcze w końcu XIX wieku Norwegia niejednokrotnie doświadczała głodu, biedy, wysokiego wskaźnika wychodźstwa (zwłaszcza do USA). Ten najbardziej na północ wysunięty kraj skandynawski był jednym z najbiedniejszych i najbardziej zacofanych w Europie. Ciąg wydarzeń, zjawisk, procesów jakie zaszły w tym nordyckim państwie oraz czynniki zewnętrzne, sprzyjające rozwojowi Norwegii, przyczyniły się do tego, iż dziś słowo ubóstwo, będące przez wiele stuleci synonimem tego skandynawskiego kraju, stało się jego antonimem. Niepodważalną rolę w budowaniu norweskiego dobrobytu miała Norweska Partia Pracy (DnA), której decyzje polityczne stały się na tyle trafne, iż można dziś mówić o norweskim modelu państwa opiekuńczego.

EN

“It was during the time I wandere d about and starved in Christiania: Christiania, this singular city, from which no man departs without carrying away the traces of his sojourn there” – with this description of the Norwegian capital city of the late nineteenth century, Knut Hamsun, a prominent Norwegian writer and a Nobel laureate, began his opus entitled Hunger (Sult). This novel is a profound analysis of the human psyche set in circumstances of great hunger and struggle for survival in Hamsun’s contemporary Oslo. Today, the writer is regarded as the forerunner of the modernist trends in the psychological novel genre. However, Hunger is not an exception, as most of Hamsun’s work is widely related to the severe living conditions of the inhabitants of this Scandinavian country. Even before the outbreak of World War II, famine, poverty, high emigration rates (especially to the U.S.) were considered common phenomena. Norway was one of the poorest and most backward countries in Europe. The sequence of events, phenomena and processes that have taken place in this Nordic country, together with external factors conducive to Norway’s development, contributed to the fact, that nowadays the word poverty, which was for many centuries synonymous with this Scandinavian country, became its antonym. Today, Norway is considered by many scholars as one of the best countries to live in (this is corroborated by the top ranks which Norway achieved e.g. in the Human Development Index – first place in 1995, 2000-2006, 2009-2012), which arouses the perfectly understandable admiration. Therefore, it seems reasonable to ask a question about the mechanisms and processes that within only a single generation time span allowed the Norwegians to achieve such rapid progress, and climb to the top of the rankings of countries with the highest degree of development in the subsequent years.

7

Bund w guberni grodzieńskiej podczas rewolucji 1905 roku. Zarys problematyki

58%

Łaniewski A.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

tom 54

|

nr 2

65-107

EN

The presented article is a fragment of more extensive research on the 1905 Revolution in the Grodno Guberniya and concerns the history of the Bund party. The analysis focuses on local aspects of the Bund’s political practice: organizational structures, financing of the party, agitation and propaganda techniques, relations with other political parties, reprisals against Bundists, attempts to influence the non-Jewish proletariat, peasants and the army. There is a short presentation of trade union issues, participation in election campaigns to the Duma, as well as the creation of a new public sphere in the form of workers’ ‘exchanges’ and party ‘clubs.’ Besides, attention is paid to Bundist radicalism, related to the significant majority of young people in the party’s ranks and their revolutionary culture. Grassroots radicalism of local activists manifested itself both in the fight against the police and army (combat organizations), and against anti-Jewish attackers (self-defence), as well as in the use of economic terror in the form of intimidation and expropriation.

PL

Prezentowany artykuł stanowi fragment obszerniejszych badań nad rewolucją 1905 r. w guberni grodzieńskiej i dotyczy dziejów Bundu. Analiza skupia się na lokalnych aspektach praktyki politycznej tej partii: strukturach organizacyjnych, finansowaniu, technikach agitacyjno-propagandowych, relacjach z partiami politycznymi, represjach wobec bundowców, próbach wpływania na nieżydowski proletariat, chłopów i wojsko. Skrótowo autor omawia kwestie związków zawodowych, uczestnictwa w kampaniach wyborczych do Dumy oraz wytwarzanie się nowej sfery publicznej w postaci „giełd” robotniczych i „klubów” partyjnych. Ponadto zwraca uwagę na radykalizm bundowców, związany ze znaczącą przewagą młodzieży w szeregach partii i jej kulturą rewolucyjną. Oddolny radykalizm lokalnych aktywistów przejawiał się zarówno w walce z policją i wojskiem (organizacje bojowe) oraz pogromszczykami (samoobrona), jak i w stosowaniu terroru ekonomicznego w postaci zastraszeń i wywłaszczeń.

8

The social and economic security in programs of Poland’s leftist political parties at the beginnings of 1990s

58%

Gocalski W. , Warchał A.

|

tom R. 6, Nr 10

319--339

EN

The authors’ approach towards the main topic of this article is retrospective, in a sense of overviewing a politological account of changes occurred during transformation, based on Poland’s contemporary history and in face of its political significance. It presents the position of the left-wing political parties on the issue of rebuilding the country’s economic system in the initial period of transformation. The analysis refers specifically to the issues of social and economic security of Poland, at a given timeline with narrow political spectrum of the political parties. The problems discussed are characterized by the fact that the source database is deliberately limited to the documents and publications that are contemporary to the political events of those times. Indeed, some of the sources base is a chronicle like account of concepts’ evolution in manner corresponding to description relating to times and values of interest. In the opinion of the authors, this allows for methodical individual evaluation of described processes, in reference to the facts analyzed and final synthesis manifestation, within the given processes and their outcome. Moreover, such approach is putting the security questions on proper fundaments of one of the original determinants.

PL

Artykuł ma charakter retrospektywny. Autorzy ukazuje stanowiska lewicowych partii politycznych w kwestii przebudowy systemu ekonomicznego Polski w początkowym okresie transformacji. Analizuje pomysły tych ugrupowań dotyczące bezpieczeństwa gospodarczego oraz społecznego Polski. Artykuł charakteryzuje się tym, że baza źródłowa jest świadomie ograniczona do dokumentów i publikacji będących jak najbardziej zbliżonych czasowo do opisywanych wydarzeń, a niektóre z źródeł stanowią wręcz kronikarski zapis ówczesnych koncepcji. Pozwala to na indywidualną ocenę tych procesów, unikając zarazem licznych dzisiejszych ocen i analiz dotyczących opisywanego okresu. W rzeczy samej, niektóre źródłowo podjęte tematy są chronologiczne w stosunku do rozwijających się treści i zainteresowań. W opinii autorów, takie podejście umożliwia metodyczną ewaluację opisywanych procesów na bazie opisywanych faktów, ukazanych całościowo i syntetycznie. Umożliwia to równocześnie obserwację procesów i skutków przemian. W tym sensie właśnie problematyka bezpieczeństwa narodowego ukazana jest przez determinanty, które bazują na odpowiednim fundamencie, w tym wypadku społeczno-politycznym.

9

The main factors of the recent development of European welfare states: Swedish case

58%

Chekmazov A. , Butenko V.

Przegląd Europejski

|

2021

|

tom 3

227-232

PL

Niniejszy esej poświęcony jest identyfikacji cech kształtowania się i rozwoju szwedzkiego modelu państwa opiekuńczego. Autorzy badają czynniki, które odegrały główną rolę w rozwoju szwedzkiego modelu. Oceniają również wpływ kryzysu gospodarczego z 2008 roku i pandemii COVID-19 na szwedzkie państwo opiekuńcze

EN

This analytical essay is devoted to identifying the features of the formation and development of the Swedish model of the welfare state. The authors study the factors that played the main role in the development of the Swedish model. The authors also assess the impact of the 2008 economic crisis and the COVID-19 pandemic on the Swedish welfare state

10

The main factors of the recent development of European welfare states: Swedish case

58%

Chekmazov A. , Butenko V.

Przegląd Europejski

|

2021

|

nr 3(61)

227-232

EN

This analytical essay is devoted to identifying the features of the formation and development of the Swedish model of the welfare state. The authors study the factors that played the main role in the development of the Swedish model. The authors also assess the impact of the 2008 economic crisis and the COVID-19 pandemic on the Swedish welfare state.

PL

Niniejszy esej poświęcony jest identyfikacji cech kształtowania się i rozwoju szwedzkiego modelu państwa opiekuńczego. Autorzy badają czynniki, które odegrały główną rolę w rozwoju szwedzkie- go modelu. Oceniają również wpływ kryzysu gospodarczego z 2008 roku i pandemii COVID-19 na szwedzkie państwo opiekuńcze.

11

Aksjologiczne zróżnicowanie podstaw polityki ochrony środowiska

58%

Pasternak I.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2019

|

tom XVI (2019)

|

nr 1: Filozofia: Lwów-Preszów-Rzeszów

193-202

PL

Artykuł omawia kwestię ochrony środowiska z perspektywy politycznej, a więc jej stopniowe przenikanie do prawodawstwa, najpierw o zasięgu globalnym, a następnie krajowym. Ponadto omawia trzy główne doktryny polityczne: liberalizm, socjaldemokrację i konserwatyzm, skupiając się na pytaniach: w czym dana doktryna widzi powody kryzysu ekologicznego oraz jakie proponuje sposoby jego rozwiązania.

EN

The article discusses the issue of environmental protection from a political perspective, and thus its gradual penetration into legislation, first of global and then national. In addition, the article presents the three main political doctrines: liberalism, social democracy and conservatism, focusing on the questions: in what does the doctrine see the reasons of the ecological crisis and what ways does it propose to solve it.

RU

В статье обсуждается проблема охраны окружающей среды с политической точки зрения и, следовательно, ее постепенное проникновение в законодательство, сначала глобальное, а затем и национальное. Кроме того Автор обсуждает три основные политические доктрины: либерализм, социал-демократию и консерватизм, концентрируясь на вопросах: где доктрина видит причины экологического кризиса и как его решить?

12

SLD - problem z tożsamością

58%

Burchert S.

|

nr 2

PL

Artykuł poświęcony jest rozważaniom nad tożsamością polityczną i ideologiczną Sojuszu Lewicy Demokratycznej, odnosząc ten problem, zarówno do autowizerunku kreowanego przez partię, jak i opinii badaczy, komentatorów życia politycznego, badań opinii publicznej. Celem tekstu jest, zarówno zwrócenie uwagi na dylematy i niespójności, które wynikały z samej działalności ugrupowania, jak i próba odnalezienia przyczyn ich powstania.

EN

The article describes reflections of political and ideological identity of Sojusz Lewicy Demokratycznej. This problem is considered from two points of view – firstly by looking at selfimage created by SLD, on the other hand based on the opinions of scholars, political commentators, journalists and polls about public perception of political phenomena. The purpose of the article is to pay attention to the dilemmas and inconsistencies resulting from political activity of the party. The main intention was to try to answer the question about sources of problem with identity of SLD.