Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Socio-economic transformation of small towns in East Germany after 1990 - Colditz case study

100%

Cudny W.

Bulletin of Geography. Socio-economic Series

|

2012

|

tom 17

|

nr 17

33-43

EN

The article presents the main demographic and social, as well as functional and spatial changes that took place in Colditz after 1990. The town is inhabited by 4,870 people (2009) and is situated in Saxony, in the area of the former German Democratic Republic (GDR). The aim of the article is to present the main changes, which took place there after East and West Germany reunited in 1990. The author describes demographic and social changes in the population size, population growth, migration balance, unemployment, and other elements of urban community. Moreover, the article presents the changes in the economic-functional structure, such as de-industrialisation, succession of urban functions, and tourism development, as well as the main spatial changes in Colditz, such as architectural revitalisation and reconstruction of urban infrastructure. In the conclusions, the author briefly presents potential directions in the future development of the town.

2

Od monopolu do rynku – trzy dekady zmian strukturalnych w polskim sektorze kolejowym

75%

Engelhardt J.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2021

|

tom Nr 2 (123)

85--126

PL

Artykuł ma charakter okolicznościowy, związany z obchodzonym właśnie Europejskim Rokiem Kolei. Z polskiej perspektywy w roku tym mija trzydzieści lat od rozpoczęcia transformacji społeczno-gospodarczej, w tym również od rozpoczęcia systemowych zmian i reform polskiego kolejnictwa. Intencją autora było wskazanie na fundamentalne zmiany jakie miały miejsce w polskim sektorze kolejowym w trzydziestoleciu 1990 – 2020, w lapidarny sposób odzwierciedlone w tytule: Od monopolu do rynku… Tekst publikacji jest podzielony na cztery części, przy czym trzy kolejne części ujmują w syntetyczny sposób zmiany i reformy sektora kolejowego w trzech kolejnych dekadach. Trudna dekada lat 1990 –2000 była zdominowana kryzysem nadmiarowości w ówczesnym przedsiębiorstwie państwowym PKP, przeprowadzaniem pierwszych zmian restrukturyzacyjnych, a finalnie skutkowała spektakularną degradacją infrastruktury kolejowej. W kolejnej dekadzie lat 2001 – 2010 przeprowadzono epokową reformę przedsiębiorstwa PKP poprzez utworzenie w 2001 r. ugrupowania kapitałowego spółek kolejowych ze spółką PKP S.A. jako spółką – matką. Natomiast pod koniec dekady, w 2008 r. przeprowadzono tzw. usamorządowienie spółki PKP Przewozy Regionalne, które poprzedzał głęboki, kilkuletni kryzys kolejowych przewozów regionalnych. Wprawdzie w dekadzie tej pojawiły się na kolei pierwsze większe inwestycje, to jednak nie zdołano zatrzymać procesów postępującej degradacji liniowej infrastruktury kolejowej oraz dworców kolejowych. Wyraźnie symptomy poprawy sytuacji sektora kolejowego pojawiły się w dekadzie lat 2011 – 2020. Z jednej strony rząd wprawdzie zawiesił prace nad projektem budowy kolei dużych prędkości (projekt Y), ale z drugiej strony wspierał, pomimo destruktywnej krytyki opozycji, zakup przez spółkę PKP Intercity 20 pociągów Pendolino. W drugiej połowie dekady sytuacja na rynku kolejowych przewozów regionalnych ustabilizowała się, a kolejny rząd wyraził wolę szerszego wsparcia procesów modernizacyjno-rozwojowych w polskim kolejnictwie, co znalazło odzwierciedlenie między innymi w przyjętym Planie Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego, a także w Krajowym Programie Kolejowym 2016 – 2023, uzupełnionym programami dodatkowymi (utrzymanie infrastruktury, kolej +, dworce). W dekadzie 2011 – 2020 procesy degradacyjne infrastruktury kolejowej zostały definitywnie wyhamowane i nastąpiła znacząca poprawa jej jakości. Czwarta część artykułu jest poświęcona zmianom struktury podmiotowej w sektorze kolejowym. Zostały one syntetycznie omówione w odniesieniu do zmian własnościowych, w tym prywatyzacyjnych w Grupie PKP. Wskazano również na powstanie grupy zarządców infrastruktury kolejowej. Z biegiem lat pojawili się w sektorze kolejowym zróżnicowani operatorzy przewozów pasażerskich i w dużej liczbie operatorzy przewozów towarowych. Równolegle rozwijali się bądź odradzali producenci taboru kolejowego oraz dostawcy wyrobów i usług infrastruktury kolejowej, co również zasygnalizowano w końcowej części artykułu.

EN

The article is occasional, related to the European Year of Railways. From the Polish perspective, this year marks the thirty years since the beginning of the socio-economic transformation, including the beginning of systemic chan ges and reforms in the Polish railways. The author’s intention was to indicate the fundamental changes that took place in the Polish railway sector in the thirties 1990-2020, summarized in the title: From monopoly to market ... The text of the publication is divided into four parts, with three subsequent parts presenting in a synthetic way the changes and reforms of the railway sector in the next three decades. The difficult decade of 1990-2000 was marked by the crisis of redundancy in the then state-owned PKP enterprise, the first restructuring changes, and finally resulted in a spectacular degradation of the railway infrastructure. In the next decade of 2001-2010, an epochal reform of the PKP enterprise was carried out by establishing in 2001 a capital grouping of railway companies with the company PKP S.A. as a parent company. However, at the end of the decade, in 2008, the so-called self-governance of the company PKP Przewozy Regionalne, which was preceded by a deep, several-year crisis of regional rail transport. Although in this decade the first major investments appeared on the railways, it was not possible to stop the processes of progressive degradation of the railway line infrastructure and railway stations. Clear symptoms of improvement in the situation of the railway sector appeared in the decade of 2011-2020. On the one hand, the government suspended work on the construction of high-speed railways (project Y), but on the other hand it supported, despite destructive criticism from the opposition, the purchase by PKP Intercity 20 Pendolino trains. In the second half of the decade, the situation on the regional rail transport market stabilized, and the government expressed the will to broaden the support of modernization and development processes in the Polish railways, which was reflected, among others, in the adopted Sustainable Development Plan for Public Public Transport as well as in the National Railway Program 2016-2023, supplemented with additional programs (infrastructure maintenance, railway + stations). In the decade 2011 - 2020, the degradation processes of the railway infrastructure were definitely slowed down and its quality improved significantly. The fourth part of the article is devoted to changes in the structure of the entities in the railway sector. They have been synthetically discussed in relation to ownership changes, including privatization changes in the PKP Group. The establishment of a group of railway infrastructure managers was also indicated. Over the years, diversified passenger transport operators and a large number of freight operators have emerged in the rail sector. At the same time, manufacturers of rolling stock and suppliers of railway infrastructure products and services developer or advised against, which was also signaled at the end of the article.

3

Polityka bilansowa na tle przemian społeczno-gospodarczych lat 1989-2008

75%

Piątek E.

Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Ekonomiczne

|

2010

|

tom Z. 14

97--103

PL

Okres 1989-2008 był, co potwierdza temat i zakres niniejszej konferencji, czasem istotnych przemian w gospodarce i społeczeństwie polskim. Jedną z wielu dziedzin, która podlegała transformacji była rachunkowość oraz polityka bilansowa, stanowiąca kluczowy element rachunkowości jako nauki użytecznej w praktyce gospodarczej. Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia ewolucji polityki bilansowej na tle ówczesnych i obecnych warunków gospodarczo-społecznych Polski.

EN

Period 1989-2008 were what confirms subject and the range of the present conference, the time of essential alternatively in economy and Polish society. Accountancy and the ballance politics were ones of many fields which be subject to the transformation. The present article is the test of the composition of the evolution of ballance politics on the background of the contemporary and present economically-social conditions of Poland.

4

Influence of land use changes on road network and channel level in Uszwica catchment in 1975–2015 (Polish Western Carpathians)

75%

Bucała-Hrabia A.

Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica

|

2021

|

tom Vol. 55

71--88

EN

The impact of land use changes (LULC) on road network and channel level on the period 1975–2015 were studied in the Uszwica catchment (22.7 km2 ) in the Polish Western Carpathians. This period covers the transformation of the Polish economy from a communist system to a free-market economy after 1989. The analysis of aerial photos using GIS technics indicates that during the investigated period the forest area increased by 25 % and the cultivated land area decreased by 88 % in the Uszwica catchment. The population density increased from 90 to 116 people · km–2, while employment in agriculture decreased from 51.6 % to 4.2 %. As a result of forest succession and cultivated land abandonment the density of used roads and the roads that have connection with stream decreased by 27 % and 8 %, respectively in the Uszwica catchment. The fluvial system of Uszwica channel was strongly influenced by LULC changes. This has led to initiated channel incision by about 1 cm · year–1 after 1989.

5

Bezrobocie w Łodzi w okresie transformacji (wybrane aspekty)

75%

Zajdel M.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2009

|

tom LXXIX (79)

241-252

EN

The process of socio-economic transformation in Poland generates many changes both of local and national character. In this situation, the role of the Łódź labour market undergoes a constant evolution. This paper concerns the analysis of the selected aspects of unemployment in Łódź. The main goal is to present various problems concerning the condition and the structure of unemployment in Łódź. The report is based on statistical data and informations provided by the Provincial Statistical Office in Łódź and the Provincial Labour Office, as well as by the Central Statistical Office in Warszawa. The data were helpful when analyzing unemployment in Łódź. It should be noted also that a number of different issues connected with the Łódź local labour market are open. Hence, it would seem advisable to continue the research in this field.

6

Współczesne problemy rozwojowe Niemiec Wschodnich - perspektywa regionalna

71%

Dolata M.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2014

|

nr 28

9-24

EN

This paper aims to determine and characterize the most important socio economic developmental problems occurring contemporarily in Eastern Germany. The spatial scope of the study embraces a territory of the former German Democratic Republic (GDR), defined in the official German nomenclature as "Neue Bundeslander”. Since the Reunification of Germany in 1990 this territory has been a realm of constant transformation, which due to its intensity and scale had never been preceded in whole Middle-East Europe. The study takes a regional approach to the developmental problems of Eastern Germany, its aim being an illustration of ardency in both positive and negative phenomena resulting from transition process in chosen regions. The auth o r's particular interest focuses on labours market, demographic trends and transformation of urban space, including shrinking cities and metropolization.

PL

Celem artykułu jes t określenie i charakterystyka najważniejszych współczesnych społeczno-gospodarczych problemów rozwojowych występujących w Niemczech Wschodnich. W opracowaniu przestrzenny zakres analizy obejmuje obszar byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej, określany w oficjalnej nomenklaturze niemieckojęzycznej mianem nowych krajów związkowych (niem.: Neue Bundeslander). Od ponownego zjednoczenia Niemiec w 1990 r. obszar ten jes t areną ciągłej transformacji, która ze względu na swoją intensywność i skalę nie ma precedensu w całej Europie Środkowo- Wschodniej. W opracowaniu problemy rozwojowe Niemiec Wschodnich rozpatruje się z perspektywy regionalnej. Celem je s t wskazanie na przestrzenne zróżnicowanie natężenia zarówno pozytywnych, jak i negatywnych następstw procesów transformacyjnych w wybranych regionach. Przedmiotem szczególnego zainteresowania autora jes t sytuacja na rynku pracy, tendencje demograficzne oraz przekształcenia struktur miejskich, w tym procesy kurczenia się miast i zjawiska metropolizacji przestrzeni.

7

Model przemian miasta postsocjalistycznego – przykład Łodzi

63%

Cudny W.

Studia Miejskie

|

2011

|

tom 4

153-159

EN

This article is dedicated to socio-economic transformation in post-socialist cities in Poland. Author presents a proposal of a model of changes based on the analysis of the situation in Lodz. The first part of this article presents a concise introduction to the characteristics of the main directions of transformation in Lodz. The next section proposed a model of transformation of Lodz after 1989. The main factors of transformation are presented in two groups called internal and external factors of changes.

PL

Artykuł poświęcony jest transformacji społeczno-gospodarczej w miastach postsocjalistycznych w Polsce. Autor przedstawia propozycje modelu zmian na podstawie analizy sytuacji w Łodzi. Pierwsza część stanowi zwięzłe wprowadzenie do charakterystyki głównych kierunków przekształceń w Łodzi, w następnej zaś prezentowany jest model transformacji w Łodzi po 1989 r. Główne czynniki transformacji ujęte są w dwóch grupach, nazwanych grupami czynników wewnętrznych i czynników zewnętrznych zmian.

8

Warszawa jako ośrodek dojazdów pracowniczych

63%

Śleszyński P.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2013

|

nr 1(51)

5-25

PL

Artykuł powstał na podstawie międzygminnych danych macierzowych, obejmujących wyjazdy do pracy najemnej w 2006 r., udostępnionych przez Ośrodek Statystyki Miast US w Poznaniu. Na tej podstawie zidentyfikowano kierunki, natężenie i zasięgi dojazdów do pracy do Warszawy oraz obliczono inne podstawowe charakterystyki, dające podstawy do formułowania prawidłowości kształtowania się przestrzennej ruchliwości zawodowej na tle rozwoju rynku pracy. Wykazano silną rolę Warszawy w strukturze przestrzennej województwa pod względem dojazdów pracowniczych, co wynika zarówno z pełnionych funkcji stołecznych, jak i rozwoju rynku pracy w okresie transformacji.

EN

The article is based on the statistics of intercommunal data matrix concerning employees who commuted to work in 2006, compiled on the basis of the taxpayers’ tax deductions provided by the Central Statistical Office of Poland (Urban Statistics Centre in Poznan). The author identifies directions, intensity and catchment areas of commuting flows to Warsaw and calculates other basic characteristics, providing a basis for further studies into occupational mobility in relation to the development of the labour market. It has been demonstrated that Warsaw plays a significant role in the spatial structure of the voivodeship in terms of the number of workers who commute to the city. It is the result of its function as the capital and of the development of the labour market in the transition period.

9

Future changes in the labor market

63%

Grewiński M. , Marzano G. , Kawa M. , Lizut J.

Edukacja Humanistyczna

|

2020

|

nr 1

9-34

EN

New technologies have thoroughly penetrated into our everyday life, affecting leisure, interpersonal relationships, science or business. Many permanent and radical changes in the labour market have been experimented in the last twenty five years which have transformed work organization, management processes, personnel policies, as well as the workplace design. Nevertheless, new technologies not only offer revolutionary, but also pose some serious problems. An effort is needed to understand the future technology trends and develop strategies to support the changes in the labor market.

PL

Nowe technologie przeniknęły do naszego codziennego życia, wpływając na czas wolny, relacje międzyludzkie, naukę czy biznes. W ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat nastąpiło wiele trwałych i radykalnych przemian na rynku pracy, które zmieniły organizację pracy, procesy zarządzania, politykę personalną, a także kształt miejsca pracy. Niemniej jednak nowe technologie nie tylko oferują rewolucyjne rozwiązania, ale także stwarzają pewne poważne problemy. Konieczne jest podjęcie wysiłku, aby zrozumieć przyszłe trendy technologiczne i opracować strategie wspierające zmiany na rynku pracy.

10

Transformacja Państwowych Gospodarstw Rolnych Sarnów i Bełdów w województwie łódzkim w prywatne przedsiębiorstwa. Konsekwencje społeczne

63%

Suliborski A. , Kulawiak A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2017

|

nr 29

5-26

EN

The 90s of the XXth century were a period of considerable transformations in the Polish economy. They also included Polish agriculture, where the over 40-year-old state-owned farms were liquidated and replaced by new private entities operating on completely new, previously unknown principles. With that, almost every day, the lives of thousands of people have changed, for which the PGR was not only a place of daily work, but also often the place and meaning of life, defining its daily rhythm. This article attempts to explain the process of the collapse and transition of two former SOEs – Beams and Sarnes, located in the Lodzkie Voivodeship, into private agricultural enterprises and to show the most important social consequences of this process. In particular, the text focuses on three issues: the characteristics and role of Sarnes and Beams PGRs in the local environment, their transition to private farms and the social impact of the transformation process.

PL

Lata 90. ubiegłego wieku były okresem znacznych przemian w polskiej gospodarce. Objęły one także polskie rolnictwo, w którym zlikwidowano funkcjonujące przez ponad 40 lat PGR-y, a w ich miejsce utworzono nowe podmioty prywatne, działające na zupełnie nowych, nieznanych wcześniej zasadach. Wraz z tym, niemal z dnia na dzień, zasadniczo zmieniło się życie tysięcy ludzi, dla których PGR-y były nie tylko miejscem codziennej pracy, ale nierzadko także miejscem i sensem życia, wyznaczającym jego codzienny rytm. Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia procesu upadku i przejścia dwóch byłych PGR-ów – Bełdowa i Sarnowa, położonych w województwie łódzkim, w prywatne przedsiębiorstwa rolne oraz ukazania najważniejszych skutków społecznych tego procesu. W szczególności w tekście skupiono się na trzech problemach: charakterystyce i roli PGR-ów Sarnów i Bełdów w środowisku lokalnym, procesie ich przejścia w prywatne gospodarstwa rolne oraz społecznych skutkach procesu zmiany.

11

Wpływ transformacji społeczno-gospodarczej kraju na mechanizmy rozwoju aglomeracji i gmin. Rozwój Aglomeracji Poznańskiej i gmin Wielkopolski

63%

Borucińska-Bieńkowska H.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2008

|

tom T. 4, cz. B

53--59

PL

Celem opracowania jest pokazanie zmian zachodzących w miejskim i wiejskim środowisku zurbanizowanym wynikających z przeobrażeń społeczno-gospodarczych kraju w okresie transformacji, określenie zagrożeń oraz kierunków rozwoju funkcjonalno-przestrzennego gminnych jednostek osadniczych w strefie wpływu aglomeracji miejskiej oraz ich rozwój jako europoli.

EN

The aim of the elaboration is to show changes taking place in urbanized areas of the city and the countryside. The elaboration presents these changes as a result of the social and economic metamorphosis in the transformation period, as well as defines threats and directions of functional and spatial development of commune housing units within the influence of an urban agglomeration. It is also shown how commune housing units develop as europolis.

12

Druga mlodosc czy upadek? Warszawskie osiedle Sluzew nad Dolinka w okresie transformacji

63%

Celinska-Janowicz D.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2010

|

nr 1(39)

89-104

PL

Artykuł przedstawia przeobrażenia przestrzenne i społeczno-gospodarcze jednego z warszawskich wielkich zespołów mieszkaniowych – osiedla Służew nad Dolinką. Szczególna uwaga została zwrócona na przemiany, jakie w jego przestrzeni zaszły pod wpływem procesów transformacyjnych po 1989 r. Osiedle to, mimo potencjalnego zagrożenia degradacją materialną i społeczną, uniknęło losu wielu podobnych zespołów mieszkaniowych w Europie Zachodniej i nie uległo przekształceniu w tzw. miejski slums. Dzięki połączonym, systematycznym działaniom podejmowanym przez spółdzielnię mieszkaniową, władze miejskie i indywidualne podmioty (zarówno mieszkańców, jak i przedsiębiorców), jak również dzięki sprzyjającym okolicznościom na warszawskim rynku mieszkaniowym, nie stało się ofi arą syndromu wielkiego osiedla i nadal stwarza atrakcyjne warunki życia dla swoich mieszkańców.

EN

The paper presents the spatial and socio-economic transformation of one of Warsaw’s large-scale housing estates – Sluzew nad Dolinka, especially after 1989. In spite of potential threat of physical and social degradation, the area has not converted into a city slum and still offers attractive living conditions for its inhabitants. Continuous and regular actions of the local housing association, city authorities, entrepreneurs and dwellers, as well as propitious circumstances of the Warsaw real estate market, protect the estate from physical and social decline.

13

Od underclass do Homo sovieticusa: Czynnik ludzki hamulcem modernizacji

54%

Woźniak W.

Praktyka Teoretyczna

|

2014

|

tom 13

|

nr 3

171-199

EN

This article aims to present the discursive processes that were used to justify the path chosen to implement the social and economic transformation to capitalism in Poland. Special attention is paid to the role of elites in shaping a public discourse which legitimized the significant pauperization in society and growth of income inequalities as being conditioned on individual defects and the “civilizational incompetence” of those at the bottom of the social structure. These citizens of Poland were presented as a constraint and obstacle to achieving a faster pace of modernization processes. This has influenced the thinking of politicians involved in policy-making at the national level, as well as the attitudes of those involved in the implementation of welfare measures at the local level. Furthermore, it has contributed to the unspoken consensus of all mainstream political parties over the neoliberal reforms in the economy and social policy.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie pewnych procesów dyskursywnych uzasadniających wybraną ścieżkę społeczno-ekonomicznej transformacji ku kapitalizmowi w Polsce. Szczególną uwagę poświęca się roli elit w kształtowaniu dyskursu publicznego legitymizującego znaczącą pauperyzację społeczeństwa oraz wzrost nierówności społecznych jako wynikający z indywidualnych deficytów oraz “cywilizacyjnej niekompetencji” jednostek znajdujących się na dole struktury społecznej. Tych polskich obywateli prezentowano jako hamulec i przeszkodę w osiągnięciu szybszego tempa procesów modernizacyjnych. Wpłynęło to zarówno na sposób myślenia polityków zaangażowanych w podejmowanie decyzji na szczeblu ogólnopolskim, jak i na postawy tych, wdrażających działania społeczne na poziomie lokalnym. Ponadto, przyczyniło się do niepisanego konsensusu wśród partii politycznych głównego nurtu odnośnie neoliberalnych reform w gospodarce i polityce społecznej.

14

Rozwój gmin obszaru metropolitalnego a depopulacja miasta centralnego

51%

Borucińska-Bieńkowska H.

Przegląd Budowlany

|

2012

|

tom R. 83, nr 12

28-32