The article analyses the process of interpreting the cultural and economic values of the socialist tangible heritage of Nowa Huta – a former town, today a district of Krakow. The objective of the article is to define the scope of interest of both public and commercial entities in the creation of products and services which are related to the place’s heritage and which make use of this resource. Another goal is to indicate the forms and scope of use of Nowa Huta heritage resources. On the basis of the determined facts, it can be stated that the socialist heritage of Nowa Huta may become one of the elements of its new economic structure, which has emerged as a result of the economic transition after the fall of socialism. However, the process of creating heritage products must be sustainable in the long run and must be conducted while suitably interpreting the qualities of the heritage, respecting it and commemorating events included in it.
PL
W artykule analizowany jest proces interpretacji wartości kulturowych i ekonomicznych materialnego dziedzictwa socjalizmu w Nowej Hucie – dawnym mieście, dzisiejszej dzielnicy Krakowa. Autor zakreśla zakres zainteresowania podmiotów zarówno publicznych, jak i komercyjnych tworzeniem produktów i usług dziedzictwa wykorzystujących ten zasób. Na podstawie ustalonych faktów można uznać, że dziedzictwo socjalistyczne Nowej Huty ma szanse stać się jednym z elementów jej nowej struktury gospodarczej, po transformacji gospodarki. Proces tworzenia produktów dziedzictwa musi odbywać się jednak w sposób długookresowo zrównoważony, z poszanowaniem walorów tego dziedzictwa oraz pamięci o wydarzeniach, które stanowią jego część.
Wieloaspektowość zjawiska kształtowania się obszarów miejskich sprawia, że nie sposób zawrzeć możliwych uwarunkowań, posiłkując się wyłącznie jednym przykładem. Pokazanie tego procesu staje się jednak możliwe, gdy analiza zostanie ograniczona do określonej perspektywy, którą w tym przypadku będzie przestrzeń miasta socjalistycznego. Wyraźnie zaznaczająca się rola czynnika ideologicznego wpłynęła bowiem na formę, funkcję oraz plany zagospodarowania przestrzennego nowego miasta. Jednym z klasycznych przykładów, zamieszczanych w większości podręczników dla architektów, urbanistów, historyków sztuki czy socjologów, jest miasto Tychy. Celem artykułu było więc pokazanie cech szczególnych tego wyjątkowego rodzaju ładu urbanistycznego, a także prezentacja wyników badań empirycznych przeprowadzonych w roku 2009 wśród zbiorowości tyszan. Informacje zebrane przeszło pół wieku od pierwszych prac nad budową miasta i dwudziestu lat transformacji ustrojowej pokazują, jak współcześnie opisywana jest przestrzeń oraz warunki życia w mieście, w którym ideologia dookreśla architektoniczną myśl.
EN
Being keenly aware of how diversified the process of city space forming is, we are willing to refer to the urban space of a socialist town with its exceptional design. Apparently, the ideological factor was vital both for choosing the form and functions according to which the spatial plans were created in the period. The town of Tychy is a typical example present in most handbooks for architects, town-planners, art critics and sociologists. Our analysis aims at portraying the specific type of urban order as well as presenting how the inhabitants feel about their urban space and conditions of life nowadays, after the twenty-year transformation period in the political system.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.