Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rediscovery of Early Twentieth-Century Ecotheology

100%

Pihkala P.

|

tom 2

|

nr 1

EN

In this article, I examine the early history of Christian environmentalism (“ecotheology”) in the twentieth century. I delineate four strands of early ecotheology: agrarian ecotheology; social Christianity; British contributions; and “post-liberal” foundations for later ecotheological movements. I show that ecotheology was a slowly-rising movement, which had notable proponents. I argue that these early ecotheologians are significant for several reasons. First, these writings support the view that there are momentous roots of environmentalism in the late 19th and early 20th Century. Second, these texts reveal important information about the relation of Christian and other environmentalism. Third, early ecotheologians contributed to discussion about themes which would later form distinctive environmental disciplines, such as environmental aesthetics, education, ethics, history and philosophy. Their thoughts offer interesting reflections pointing to these fields. Fourth, the contributions by the early ecotheologians are not only historically interesting, but they have relevance for the current discussion. These theologians were in a special position to notice the major changes brought by technological development in the twentieth century and they provided important critical reflections about these issues. Because they developed their thought independently, they display creative thinking, although often in an unfinished manner.

2

Sprawiedliwość zastępcza czy amber-sprawiedliwość? Zagadnienia etyki społecznej w polskiej prasie

86%

Kaczor M.

|

nr 1

EN

The article focuses on a linguistic picture of the world with which we are dealing in Polish press. The author tries to find an answer for a question: how the issues related to social ethics are described. How rhetorical and stylistic means are used in this process. The analysis of specific press statement was preceded by a presentation of theoretical concepts in linguistics.

3

Współczesna dynamika kwestii ekologicznej. Z nauczania bł. Jana Pawła II i Benedykta XVI.

81%

Dziuba A. F.

|

tom 8

|

nr 2(14)

129-140

EN

According to the biblical thought expressed in the Book of Genesis and in other books, Chris- tianity has always been interested in ecological issues, understanding the human beings' responsibility for the world and all its creatures especially the living flora and fauna. However, ecological issues cannot be viewed only in technical, juridical and organizational dimensions. These approaches taken separately are insufficient and can create a false impression of someone's interest. It seems the fundamental point of ecology is its ethical and moral dimension with its anthropological traits. The fact that ecology is inscribed into the spirit of each human being makes each man and woman the key factor responsible for their environment. Ecology also has a social dimension as every man and woman is a social being, in their various communities and their worlds. A very deeply rooted idea in ecological trends is an expectation of global responsibility and a new ecological solidarity.

PL

Chrześcijaństwo, zgodnie z myślą biblijną, wyrażoną już w Księdze Rodzaju, a także i innych księgach, zawsze jest zainteresowane kwestiami ekologicznymi. Jest to zwyczajna odpowiedzialność za świat i wszystkie jego dzieła, a zwłaszcza ożywiona florę i faunę. Nie można jednak problematyki ekologicznej postrzegać tylko w kategoriach technicznych czy organizacyjnych oraz prawnych. To ostatecznie nie wystarcza i czasem buduje tylko złudzenie zatroskania. Wydaje się bowiem, że jednak podstawowym jest etyczno-moralny charakter kwestii ekologicznej, a więc jej znamiona antropologiczne. To wpisanie jej w ducha odpowiedzialności człowieka jako konkretnej osoby w konsekwencji zazwyczaj czyni z niej podstawowego aktora tej sfery życia ludzi i świata. Oczywiście nie można tutaj pominąć społecznych znamion kwestii ekologicznej. Człowiek bowiem to istota społeczna, a więc zawsze żyje i spełnia się w różnorodnych społecznościach i wspólnotach. Ostatecznie całokształt bogactwa współczesnego świata wyzwala oczekiwanie nowej solidarności ekologicznej. Jest to zatem wręcz odpowiedzialność globalna.

4

Etyka społeczna w ujęciu Jana Piwowarczyka

72%

Lewandowski R.

|

2022

|

nr 8: "Filozofia w Galicji III"

209-224

EN

This article presents the problems of social ethics as seen by Jan Piwowarczyk. Catholic social ethics belongs to the philosophical and theological sciences. It is a science which, among other things, establishes the principles of social life in accordance with the principles of morality – thus making moral value judgements. Judging any activity requires a benchmark: in this case, a general principle of morality. Therefore, the most essential element, and at the same time the most difficult to determine, is precisely the creation of a general principle in society, which at the same time acts as a criterion for what is morally good and what is morally bad.

PL

Artykuł przedstawia problemy etyki społecznej w ujęciu Jana Piwowarczyka. Katolicka etyka społeczna należy do nauk filozoficznych i teologicznych. Jest nauką, która między innymi ustala zasady życia społecznego zgodne z zasadami moralności – wydaje więc sądy wartościujące moralnie. Aby jakąkolwiek działalność oceniać, potrzebny do tego jest miernik, czyli w tym przypadku, ogólna zasada moralności. Dlatego najistotniejszym elementem, a jednocześnie najtrudniejszym do określenia jest właśnie ukształtowanie w społeczeństwie ogólnej zasady, która pełni zarazem kryterium tego, co moralnie dobre, i tego, co moralnie złe.

5

Socjologiczne i etyczne refleksje na temat polskiego sporu o sumienie

72%

Lisak M.

|

2014

|

nr 3(9)

85-94

EN

Question about the condition of social ethics, public morality and politics leads us to the notion of conscience and freedom of conscience. Traditionally, the term conscience has its origin in philosophy of morality and in religion. However, contemporary sociological research in Poland demonstrates that many social actors, predominately institutional Catholic representatives or politicians, within the public debate play a battle over morality. The article, in light of the empirical data and theoretical approach, undertakes the analyses on public morality and religion, bioethics, law, and politics to discuss the quest of ethical rigourism and political moralism. Nonetheless, in the context of the public debate over the freedom of conscience and its socio-political implications the author argues that religious and political debate over public morality is often an object of ideological manipulation.

6

Facetten des Konzeptes „Gender” – Ratlosigkeit eines Mitteleuropäers

72%

Kovács G.

Family Forum

|

2016

|

nr 6

177-187

DE

Das Wort Gender gilt als eine Kampfparole in Mittel-Europa. Es ist ein Begriff, der durch viele Missverständnisse belastet ist. Der Artikel versucht den Grund für dieses Misstrauen gegenüber den Begriff, sowie seine grundlegende Bedeutung für die Ethik durch zwei Fallbeispiele zu klären. Das Misstrauen gegenüber dem Begriff „Gender” wird als ein Konsequenz der historischen Erfahrung von der „Staatlichen Feminismus” aus den Zeiten der Sozialismus erklärt. In der ungarischen Gesellschaft wurde die Emanzipation der Frau als ein äußerer Zwang, als eine Anordnung von Oben erlebt, was auch ein Misstrauen gegen jede Geschlechterpolitik erwirkte. Im zweiten Teil wird die Frage des Verhältnisses zwischen biologischem und sozialem Geschlecht untersucht durch das Beispiel der eingeschworenen Jungfrauen Albaniens, sowie den Fall „David Reimer” diskutiert. Es wird gezeigt, dass Gender überhaupt nicht als eine konkrete und gefestigte Deutung der Geschlechtlichkeit zu denken ist, sondern vielmehr als eine Kategorie der Analyse, die es uns ermöglicht zu sehen, wieweit die Kategorie des Geschlechts unser Leben bestimmt. Es soll um eine kritische, darf aber nicht um eine grundsätzlich negative Sicht der Geschlechtlichkeit gehen, sondern es kann auch das Behagen an unserer Geschlechtlichkeit einbeziehen.

EN

The word gender is considered a campaign slogan in Central Europe. It is a term loaded with a great number of misunderstandings. The article seeks to find the reason for this distrust towards the concept, and to clarify its fundamental importance for ethics. The distrust towards the term is explained as a consequence of the historical experience of the „State feminism” from the times of socialism. In Hungarian society the emancipation of women was seen as an external constraint which resulted in suspicion towards any gender politics. The second part of the article discusses the question of the relationship between biological and social sex on the example of the sworn virgins in Albania and the case „David Reimer”. It will be shown that gender is not to be interpreted as concrete and well-established interpretation of sexuality, but rather as a category of analysis that allows us to see how far our lives are determined by the category of gender. As a category of analysis the term shows a critical nature, however, it does not necessarily entail a negative view of our gender roles, but may also show our contentment of our gendered reality.

PL

Słowo „gender” uważane jest w Środkowej Europie za slogan bojowy. Jest to określenie obciążone wieloma niejasnościami. W artykule autor stara się wyjaśnić na podstawie dwóch opisów przypadków (cases) zarówno przyczyny nieufności wobec tego pojęcia, jak i jego fundamentalne znaczenie dla etyki. Nieufność wobec tego pojęcia tłumaczy się historycznym doświadczaniem „feminizmu państwowego” z czasów socjalizmu. W społeczeństwie węgierskim emancypacja kobiet była postrzegana jako zewnętrzny przymus, jako odgórny nakaz, którego skutkiem była podejrzliwość wobec jakiejkolwiek polityki płci. W drugiej części artykułu zbadana zostanie kwestia związku pomiędzy płcią biologiczną a społeczną, która zostaje przedyskutowana na przykładzie zaprzysiężonych dziewic w Albanii i przypadku „Davida Reimera”. Zostanie wykazane, że płeć nie ma być rozumiana jako konkretna i ugruntowana interpretacja seksualności, ale raczej jako kategoria analizy, która pozwala zobaczyć, jak daleko nasze życie jest zdeterminowane kategorią płci. Powinno chodzić o krytyczne, niekoniecznie o jednoznacznie negatywne, widzenie płciowości, lecz także o włączenie zadowolenia z naszej płciowości.

7

Jaka etyka społeczna? Rozważania na kanwie poglądów etyczno-politycznych Isaiaha Berlina i Leszka Kołakowskiego

58%

Fligel A.

|

tom 12

15-29

EN

The aim of this article is to reflect on the issue of social ethics in a liberal democracy. An important and supportive element of the article is a comparative analysis of the thoughts of Isaiah Berlin and Leszek Kołakowski. This analysis is conducted using selected essays by these philosophers. The primary research method is the author's own interpretation and attempt at synthesis. The outcome is a list of social values, along with definitions, that are considered essential for the liberal democratic system. These values include pluralism, tolerance, freedom, openness, rational communication, humility, and responsibility.

PL

Celem artykułu jest refleksja nad kwestią etyki społecznej w liberalnej demokracji. Ważnym i pomocniczym elementem artykułu jest analiza porównawcza myśli Isaiaha Berlina i Leszka Kołakowskiego. Analizę tę przeprowadzono jedynie dla wybranych esejów wskazanych filozofów. Główną metodą badań jest własna interpretacja i próba syntezy. Jej wynikiem jest lista wartości społecznych, wraz z definicjami, które uważane są za istotne dla ustroju demokracji liberalnej. Są to: pluralizm, tolerancja, wolność, otwartość, racjonalna komunikacja, pokora i odpowiedzialność.

8

Seeking a Virtuous Patriotism: Considerations on Love for One’s Country

51%

Kobyliński A.

|

tom 16

|

nr 1

EN

This article aims not only to present a few philosophical concepts of patriotism, but to also outline the broader context of contemporary disputes taking place in many countries regarding the relationship between man and his nation, state, and homeland. Although philosophy had not considered the question of patriotism for many years, within the past century this situation has changed drastically. Moral, political, and philosophical thinkers such as Dolf Sternberger, Alasdair MacIntyre, Jürgen Habermas, and Igor Primoratz have taken up this issue. Political philosophy’s interest in patriotism is clearly evident in, among other things, the current dispute between communists and representatives of liberal thought.

PL

Głównym celem artykułu jest prezentacja kilku wybranych koncepcji filozoficznych patriotyzmu oraz nakreślenie szerszego kontekstu współczesnych sporów, prowadzonych w wielu krajach, dotyczących właściwego rozumienia relacji człowieka do własnego narodu, państwa i ojczyzny. Przez wiele stuleci fenomen patriotyzmu nie był przedmiotem zainteresowania myśli filozoficznej. Ta sytuacja uległa diametralnej zmianie w ostatnich dziesięcioleciach. W tym okresie zagadnienie patriotyzmu zostało podjęte przez takich myślicieli jak Dolf Sternberger, Alasdair MacIntyre, Jürgen Habermas czy Igor Primoratz. Obecnie patriotyzm jest tematem debaty nie tylko w filozofii moralnej, ale także w różnego rodzaju teoriach politycznych. Potwierdzeniem zainteresowania patriotyzmem ze strony filozofii polityki jest m.in. spór prowadzony między komunitarystami a przedstawicielami myśli liberalnej.