Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wpływ Androcentrycznych i Inkluzywnych Płciowo Konstrukcji Językowych Na Skojarzenia z Płcią

100%

Bojarska K.

|

nr 2

53-68

PL

Artykuł podsumowuje pierwszy etap badań nad wpływem języka androcentrycznego i inkluzywnego na dostępność umysłową kategorii płci. W generycznych wypowiedziach na temat ludzi, czyli odnoszących się zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn, zwykle stosuje się męskie formy leksykalne. Alternatywnie można stosować język inkluzywny płciowo. Analizowano płeć 491 postaci narysowanych pod wpływem instrukcji androcentrycznej i inkluzywnej. Męskie formy leksykalne były odbierane jako sugerujące płeć męską, podczas gdy język inkluzywny sprzyjał wyrównywaniu rozkładu skojarzeń z płcią. Płeć postaci zależała też od płci autorów rysunków. Dodatkowe źródło skojarzeń z płcią stanowiła kategoria społeczna, do której należała postać. Proporcja postaci kobiecych była zaniżona w stosunku do rozkładu oczekiwanego zarówno w warunkach instrukcji androcentrycznej (bardziej), jak i inkluzywnej (mniej). Wyniki zostały poddane interpretacji z perspektywy poznawczej.

2

Současné teorie sociálního rozumění na pozadí sporu o antropologickou diferenci

100%

Jaroš F.

|

nr 1

3-27

EN

Th is study is inspired by the book Jak rozumíme druhým? Studie o sociálním rozumění a sdílení světa nejen u člověka (How do we understand others? On social understanding and sharing of the world in humans and other animals) by Petr Urban and pays attention to current discussions about social cognition, namely in the case of non-linguistic agents. Most prominent positions are held by the group of comparative psychologists led by M. Tomasello, stemming from the philosophers of collective intentionality, and the group around D. Leavens and K. Bard, which is related to an interactivist interpretation of social cognition. It is demonstrated that the diff erences in the results of empirical studies are based on the ontological commitments of individual research programs, coupled with their relation to the problem of anthropological diff erence. Th e study questions the possibility of choosing a suitable theory by the means of the philosophy of science. At the end, a reinterpretation of non-human social cognition on the basis of umwelt theory is brought out.

CS

Tato studie je inspirována knížkou Petra Urbana Jak rozumíme druhým? Studie o sociálním rozumění a sdílení světa nejen u člověka a věnuje se současným diskuzím o povaze sociálního rozumění, zejména v případě nelinguálních tvorů. Nejvýraznější pozice zastává na jedné straně skupina srovnávacích psychologů kolem M. Tomasella, která vychází z fi losofů kolektivní intencionality, na straně druhé D. Leavens a K. Bardová, kteří mají blízko k interaktivistické interpretaci problému sociálního rozumění. Bude ukázáno, že rozdíly ve výsledcích empirických výzkumů mají základ v ontologických závazcích jednotlivých výzkumných programů, přičemž důležitou roli hraje vymezení se vůči problému antropologické diference. Studie se táže, je-li možné prostředky fi losofi e vědy mezi soupeřícími teoriemi rozhodnout. Na závěr je uvedena možnost biosémiotické reinterpretace mimo-lidského sociálního rozumění na pozadí teorie umweltu.

3

Social Cognition, Self-Perceptions, and Social Withdrawal in Adolescents

80%

Bosacki S. L. , Talwar V. , Sitnik V. , Pissoto F. M. , Coccimiglio M. , Quenneville S.

|

tom 2/46

63-91

EN

This study explored individual differences in emotion recognition within the context of social orientations and self-perceptions. One hundred and forty-four Canadian adolescents (88 girls, 11–14 years), with a mean age of 13.4 years completed emotion recognition, perceived self-competencies, social preferences (shyness, unsociability, and regulated withdrawal), and social (dis)satisfaction measures. The highest scores were related to epistemic or neutral emotions, followed by negative and finally positive emotions. Furthermore, there were relationships between high levels of emotion recognition (negative emotions) and low levels of physical and global self-worth. Positive correlations were found between high levels of shyness and the ability to recognise negative and epistemic emotions, and experience feelings of low self-worth, with girls scoring higher than boys in recognising positive emotions. Adolescents characterised by high shyness and high social satisfaction (i.e., conflicted shyness) scored the highest on emotion recognition and feelings of low self-worth. Implications for the refinement of theory and research on social withdrawal and social cognition are discussed.

PL

Niniejsze studium stanowi analizę różnic indywidualnych w rozpoznawaniu emocji, osadzoną w kontekście orientacji społecznych i postrzegania siebie. Stu czterdziestu czterech kanadyjskich nastolatków (88 dziewcząt, 11–14 lat) w wieku średnio 13,4 roku, pozyskało zdolność rozpoznawania emocji, postrzegania własnych kompetencji, preferencji społecznych (nieśmiałość, nietowarzyskość i regulowane wycofywanie się) oraz środków (dys)satysfakcji społecznej. Najwyższe wyniki dotyczyły emocji epistemicznych lub neutralnych, w dalszej kolejności – negatywnych i wreszcie pozytywnych. Ponadto istniał związek pomiędzy wysokim poziomem rozpoznawania emocji (negatywnych) a niskim poziomem poczucia własnej wartości, fizycznej i globalnej. Stwierdzono pozytywne korelacje między wwysokim poziomem nieśmiałości a umiejętnością rozpoznawania negatywnych i epistemicznych emocji oraz doświadczeniem niskiej samooceny, przy czym dziewczęta uzyskiwały wyższe oceny w rozpoznawaniu pozytywnych emocji niż chłopcy. Młodzież charakteryzująca się istotną nieśmiałością i istotną satysfakcją społeczną (tj. nieśmiałością konfliktową) uzyskała najwyższe wyniki w zakresie rozpoznawania emocji i niskiej samooceny. W artykule omówiono implikacje dla udoskonalenia teorii i badań nad społecznym wycofaniem i społecznym poznaniem.