Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

El motivo de la transformación en el cuento Axolotl de Julio Cortázar

100%

Wendorff A.

|

nr 11

137-149

PL

Celem artykułu jest krótkie omówienie problemu obecności alter ego i procesów metamorfozy w literaturze latynoamerykańskiej. Punktem wyjścia dla prezentowanych rozważań jest opowiadanie Julio Cortázara Aksolotl. Historia stanowi pretekst ukazania różnych interpretacji, które przekazuje nam Cortázar w odniesieniu do mitu i problemu przemiany, transformacji. Ponieważ nie zawsze jesteśmy uczciwi wobec siebie, wyrazem i miarą naszych myśli może stać się nasze drugie ja, nasz nierzeczywisty sobowtór. Pisarz odwołuje się do różnorodnych relacji egzystencjalnych, w których poszukujemy codziennie potwierdzenia i stałości, poczucia rzeczywistości, pozostając jednak w nieustannym konflikcie ze światem pogrążonym w antagonistycznej relacji między tym, co realne, i tym, co nierzeczywiste. Ten dualizm jest wieloznaczącą metaforą, poprzez którą Cortázar przywołuje m.in. Thomasa Manna czy Franza Kafkę. Aksolotl stanie się zatem pretekstem analizy i punktem wyjścia do refleksji na temat metafory transformacji ukazywanej w literaturze pięknej.

EN

This paper aims to briefly tackle the issue of the alter ego and the metamorphosis in Latin American literature. For this reason, we shall take the story by Julio Cortázar entitled Axolotl as a reference point and evaluate the various interpretations of the myth and transformation in Cortázar’s work. Since we are not the very expression and measure of our thoughts (e.g. Julio Cortázar), our other self is always among us. The various existential relationships that we establish daily to confirm that we live our lives fulfilled by certainty and conviction, and that – staying in a permanent conflict with the world engulfed in an antagonistic relationship between the real and the unreal – they are a potent metaphor through which Cortázar evoques Thomas Mann or Franz Kafka, among others. Thus, the axolotl shall not be the only reason to analyze the story. We shall also see how this metaphor is rendered in literature.

2

Witkacy nie istnieje. Uwagi na temat motywu sobowtóra w pisarstwie Stanisława Ignacego Witkiewicza

80%

Dybel P.

Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

|

2020

|

nr 1

45-67

EN

The literary work of Stanisław I. Witkiewicz (Witkacy), whose world career began in the 1950s, is treated today in many aspects as a precursory in relation to postmodernism. In his dramas and novels, this is manifested in the creation of characters who are internally broken up, act like human machines full of glitches and are unable to control their own drives. These motifs are also reflected in the writer’s broken identity, which is torn apart by contradictions (“knots”) and constantly doubles itself. In my article I demonstrate to what extent this obsession with his own double is rooted in the instrumental treatment of Witkacy by his father, who wanted to see in him a perfect artistic embodiment of himself. The whole of Witkacy’s work, considered from this perspective, is a rebellion against his father, expressed in the (futile) desperate attempts to break away from being his better copy, his double.

PL

Pisarstwo Stanisława I. Witkiewicza, którego światowa kariera zaczęła się w latach 50. minionego stulecia, traktowane jest dzisiaj w wielu aspektach jako prekursorskie w stosunku do postmodernizmu. W jego dramatach i powieściach znalazło to swój wyraz w kreowaniu postaci bohaterów rozbitych wewnętrznie, działających niczym rozregulowane maszyny ludzkie i niebędących w stanie panować nad własnymi popędami. Z tymi motywami korespondowała równie rozbita, targana przez różnego rodzaju sprzeczności („węzłowiska”) i nieustannie się podwajająca tożsamość pisarza, co znajdowało swój wyraz w jego obsesji sobowtóra. W artykule autor chce pokazać, jak dalece obsesja ta miała swoje źródło w instrumentalnym traktowaniu go przez ojca, który chciał w nim widzieć doskonalsze artystyczne wcielenie samego siebie. Rozpatrywana z tej perspektywy cała twórczość Witkacego jest buntem przeciwko ojcu, wyrażającym się w (nadaremnym) dążeniu do wyłamania się z bycia jego lepszą kopią, sobowtórem.

3

Sobowtórzenie Witkacego

80%

Dybel P.

|

nr 1

57-74

PL

W artykule autor wychodzi od analizy relacji, w jakiej Witkacy pozostaje ze swoimi czterema odbiciami lustrzanymi na znanej jego fotografii „Autoportret wielokrotny w lustrach”. Wydobywając strukturę tych relacji pokazuje, że stanowi ona swoistą metaforę dysocjacyjnej struktury tożsamościowej Witkacego, gdyż każdy z jego zwierciadlanych sobowtórów to jedno z wcieleń jego samego. Zarazem jego dokonujące się na fotografii roz-po-czwórzenie jest punktem wyjścia do dokonującego się później w życiu pisarza sobowtórzenia, czyli nieustannego przybierania przez niego kolejnych póz i masek. Pokazuje też, że odniesieniu pisarza do każdego z jego sobowtórów odpowiadają rozliczne motywy oraz karykaturalnie skonstruowane widmowate postaci w jego dramatach i powieściach. W tym sensie struktura relacji pisarza do jego czterech sobowtórów na „Autoportrecie” może służyć za wyjściowy klucz interpretacyjny w odniesieniu do całego jego pisarskiego dorobku.

EN

The author’s basic principle in the article is an analysis of the relation borne between Witkacy and his four mirror images in the famous photography “Autoportret wielokrotny w lustrach” (“Multiple Self-Portrait in Mirrors”). Extracting the structure of the relations, the paper shows that it is conceived of as a peculiar metaphor of Witkacy’s dissociative identity structure as each of the mirror lookalikes is one of his own incarnations. Witkacy’s dividing-into-four seen in the photography is a starting point to the lookalike-converting taking place in the writer’s private life, i.e. to constant striking poses and putting on masks. The study also shows that the writer’s reference to each of the lookalikes corresponds with the many motifs and caricaturally constructed phantom-like figures in his dramas and novels. In this sense the structure of the Witkacy’s relation to the four of his lookalikes in “Autoportret wielokrotny w lustrach” (“Multiple Self-Portrait in Mirrors”) may be seen as an initial interpretive key in reference to the whole of his literary output.