Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Świadomość grzechu i poczucie świętości jako dwa bieguny tożsamości prawosławnych Rosjan

100%

Kudroń J.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2013

|

nr 4(26)

373-387

EN

We are convinced that it is impossible to indicate and to describe one leading and homogeneous type of identity, which would be common for majority of Russian Federation citizens in the beginning of XXI century. Since the reign of tzsar Peter I, Russian nation and society have been strongly divided into fractions of the followers of western European culture influences, and their conservative opponents, radically devoted to the local traditions. After the Bolshevik revolution and the soviet period situation turned even more complicated, as the attitude towards communism became another factor of national split. In this article we decided to concentrate on the specific type of old‑Russian, orthodox identity, often named as holly Russia identity – most typical for early Russian state and strongly suppressed by so‑called modern political movements as well as by communists. We are indicating three foundations of holly Russia identity, which are: language, national and religious community and the Christian orthodox state. All these factors are deeply rooted into religious ground, making holly Russia people orthodox believers, creating relatively harmonious civilization of spiritual, material, legal and political culture built on the same religious basis. This order has been violently destroyed by the Bolshevik revolution and the soviet state. When the Soviet Union collapsed holly Russia tradition was legalized back. Since the election of Vladimir Putin it has been also included into official Russian political order. Unfortunately it is very likely, that Vladimir Putin, former KGB officer is only using traditional symbols as the PR and political weapon.

2

„Proti kněžskému neřádu, krve křesťanské vylévání, lakomství, svatokupectví, obžerství, smilství, pýše a neposluhování svátostmi.“ Sedmero hříchů a utrakvisté v 16. století

86%

Červenka R.

Folia historica Bohemica

|

2015

|

tom 30

|

nr 2

257-277

EN

This essay analyses issues connected with the sin on selected sources of the middle current of Utraquism in the 16th century. As the latest research has shown, it is a distinctive tradition following the onset of Bohemian reformation and, in many respects, preservation elements of local mediaeval Christianity. From this point of view, the essay analyses texts created by “official” defenders of the traditional Utraquist catechism in the first half of the 16th century, i.e. Bohuslav Bílejovský and Pavel Bydžovský. However, the Utraquist movement is not represented only by persons of the official ecclesiastical policy, but also by priests engaged on the local level. Masopust, a book by Vavřinec Leander Rvačovský, is remarkable for reflection on this environment. The reader can encounter original elaboration of the seven sins to which we can apply theses by Richard Newhauser on transformation of functionality of the seven sins at the turn of Middle Ages and Early Modern Period. Through the issues of the sin and the subsequent penance, which are inseparable for the Utraquists, we can observe how Utraquists worked with this theme against the background of confessional polemics, which represent a key topic in the religious life of the 16th century.

3

Does the Question of “Intergenerational Forgiveness” Exist?

72%

Jagodziński M.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 2: Teologia dogmatyczna - English Version

121-134

EN

“Intergenerational forgiveness” is actually a prayer for intergenerational forgiveness, and its purpose is “healing of the family tree” or to achieve “intergenerational healing”. It appeared in connection with diseases and sufferings of the people and the need for pastoral care of them. Doubtful, however, is already the biblical context of this phenomenon and interpretation of related biblical texts requir mature biblical hermeneutics. Difficult to avoid are also dogmatic problems, mainly related to the efficacy of the sacraments of baptism and penance. All these circumstances suggest the need to completely abandon this concept in theory and practice.

4

Wszechmoc w płaszczu niemocy. Sprawiedliwość Boża w perspektywie chrystologicznej według Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

72%

Szymik J.

Verbum Vitae

|

2014

|

tom 26

175-196

EN

Christology is the key to understand God’s justice. Jesus – the Son who is one in substance with His Father – shows what God’s justice is and how different it is from men’s rules. God overcomes the logic of repayment, a suitable reward or deserved punishment, not through ignoring or excluding them, but through omnipotent love that makes Him assume the burden of responsibility and pay the price of Salvation. Incarnation of the Son of God, which leads Him inevitably to death and sacrifice of His life, redeeming the sense and intentions of all the previous sacrifices, becomes an expression of God’s justice. It returns a man to God as His possession and restores the image and the likeness of God in us. Paradoxically, justice that does not reveal itself through power and authority, but through love and sacrifice, turns out to be omnipotent, since it is redemptive. As such, through its excess, it establishes the kingdom of God and becomes a criterion of Christian ethos.

5

Rzeczywistość grzechu i jego przezwyciężenie

72%

Popławski J. M.

|

tom 64

|

nr 5: Teologia duchowości

147-157

EN

In theology a sin is described as mysterium iniquitatis and absolution from it – mysterium salutis or pietatis. In the New Testament a sin is always connected with absolution, „forgiveness”, and sinners are of great concern for Jesus. Nevertheless, modern culture becomes more and more detached from Christian tradition and thus deprives a human being of the spiritual values and makes him become further impoverished. This article provides a synthetic discussion of the reality of a sin – “mystery of illicitness” and also reflects on repentance and reconciliation with God and with one's own neighbour. The reflections presented in this article are based on the teachings of the contemporary Church and on the Papal teachings especially.

PL

W teologii grzech jest określany jako mysterium iniquitatis, a jego odpuszczenie – mysterium salutis lub pietatis. W Nowym Testamencie bowiem grzech łączy się zawsze z jego odpuszczeniem, „przebaczeniem”, a grzesznicy są przedmiotem wielkiej troski Jezusa. Tymczasem współczesna kultura, odchodząc od chrześcijańskiej tradycji, odziera człowieka z duchowych wartości, co prowadzi do jego zubożenia. Artykuł omawia syntetycznie rzeczywistość grzechu – „tajemnicy nieprawości”, a także ukazuje refleksje odnoszące się do faktu nawrócenia i pojednania z Bogiem oraz z bliźnimi. Refleksje te oparte są na nauczaniu współczesnego Kościoła, zwłaszcza na nauczaniu papieskim.

6

Sin According to Tertullian

72%

Tyburowski K.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2016

|

tom 23

171-181

EN

The early Church put much emphasis on the holiness of Christian life for the convert including, even though he might not take it into account, that the neophyte can once again return to the sins he committed before his conversion and baptism. The practical life some-times showed that even the converted Christian is weak and inclined to sin. The Church was therefore faced with the problem of defining sin and the appropriate treatment of the sinner. In this context, Tertullian has made a significant contribution to the problem of the determination of sin, its classification, its consequences for the sinner and the conditions surrounding the possible remission of sin. The practical and legal attitude of Tertullian on the issue of sin has greatly influenced the understanding of sin in the moral theology of western Catholicism.

PL

Kościół pierwotny kładł tak duży nacisk nacisk na świętość życia nawróconego na chrześcijaństwo człowieka, że nawet nie brał pod uwagę, że neofita może ponownie wrócić do grzechów, które popełniał przed nawróceniem i przyjęciem chrztu. Praktyka życia jed-nak z czasem pokazała, że nawet nawrócony chrześcijanin jest słabym i skłonnym do grzechu człowiekiem. Kościół więc staje wobec problemu zdefiniowania grzechu i odpowiedniego traktowania grzesznika. W tym kontekście Tertulian wnosi znaczny wkład w problematykę określenia grzechu, jego podziału, jego konsekwencji dla grzesznika i warunków ewentualnego odpuszczenia grzechu. Praktyczny i prawniczy stosunek Tertuliana do zagadnienia grzechu odciska się znacznie na rozumieniu grzechu w teologii moralnej zachodniego katolicyzmu.

7

Realizm etyki protestanckiej według Reinholda Niebuhra

72%

Nowosad S.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 3: Teologia moralna

39-57

EN

In the broader spectrum of Protestant ethics Reinhold Niebuhr’s Christian realism still appears to be an important and useful concept. This paper explains several major aspects of the concept which made Niebuhr a very influential figure in the Christian and political context of American life in his days. This would include acknowledging the sinfulness of human nature and its impact on society while stressing the responsibility both of the individual and of the nation, particularly of the US in the postwar world. Niebuhr himself was active in the public debates and political life. His ideas have been recently revived among some American presidents and politicians who claimed to have been influenced by them. Several parallels can also be drawn between Protestant Christian realism and Catholic social teaching.

PL

W XX-wiecznej amerykańskiej etyce protestanckiej, wewnętrznie bardzo zróżnicowanej, ukształtowała się wpływowa koncepcja chrześcijańskiego realizmu, której autorem był Reinhold Niebuhr (zm. 1971). Akcentowała ona konieczność realistycznego spojrzenia zwłaszcza na rzeczywistość społeczną, by uniknąć idealistycznego błędu teologii liberalnej. Oznaczało to m.in. potrzebę uznania ludzkiej grzeszności i jej skutków w różnych wymiarach życia społecznego. Postawa realistyczna zawiera też w sobie wezwanie do odpowiedzialności zarówno wżyciu osobistym, jak i w relacjach społecznych. W kontekście sytuacji międzynarodowej po II wojnie światowej Niebuhr wskazywał również na taką odpowiedzialność Stanów Zjednoczonych za kształtowanie sprawiedliwego i pokojowego ładu w świecie. Koncepcja Niebuhra, choć niekiedy krytykowana, w swoisty sposób odrodziła się w kontekście amerykańskiej sytuacji politycznej po zamachach z 11 września 2001r. Nie tylko prezydenci i politycy, ale także analitycy i komentatorzy polityczni przyznawali się do zależności od myśli Niebuhra. Koncepcja realizmu chrześcijańskiego zawiera też w sobie pewne podobieństwa do niektórych zagadnień z zakresu katolickiej myśli społecznej.

8

Destructio familiae. Diagnoza J. Ratzingera/Benedykta XVI

72%

Szymik J.

Forum Teologiczne

|

2015

|

tom 16

EN

The question about man – his origin, nature, vocation and future – is one of the most urgent questions of the presence, in terms of outlook. Christianity recalls that separation of anthropology from theology inevitably results in an ideology that paradoxically deifies and degrades man, at the same time questioning the fundamental values which protect him. The ethical chaos of post-modernity, being the result of moving away from God, has its particularly dramatic consequences visible in the area of human sexuality and family life. In these spheres, undermining the truth of the Creation of man, and refusing the dependence of Creation on God, lead to family destruction and directly harms human life. Finally, by recalling the fate of the evangelical Prodigal Son, J. Ratzinger/Benedict XVI proves everything that seems to be a deserved vastness of freedom for human pride may only lead – in sinful usurpation – to the extreme debasement of man.

PL

Pytanie o człowieka – jego początek, naturę, powołanie i przyszłość – jest jednym z najgorętszych światopoglądowo pytań współczesności. Chrześcijaństwo przypomina, że oderwanie antropologii od teologii skutkuje nieuchronnie ideologią, która paradoksalnie zarazem człowieka ubóstwia i degraduje, kwestionując chroniące go fundamentalne wartości. Szczególnie dramatyczne skutki wynikającego z oddalenia od Boga etycznego chaosu ponowoczesności widoczne są w sferze ludzkiej płciowości i życiu rodzinnym. W tej dziedzinie podważenie stwórczej prawdy o człowieku i odmowa istotowej zależności od Boga prowadzi do destrukcji rodziny i godzi wprost w samo ludzkie życie. Ostatecznie – dowodzi Joseph Ratzinger/Benedykt XVI, przypominając losy ewangelicznego marnotrawnego syna, to, co pysze ludzkiej wydaje się być należnym bezmiarem wolności, może prowadzić – w grzesznej uzurpacji – jedynie do skrajnego upodlenia człowieka.

9

„Paenitentia" i „Exomologesis" w „De Paenitentia" Tertuliana

72%

Tyburowski K.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2016

|

nr 23

371-383

EN

Tertullian in his treatise De paenitentia written at the end of the Catholic period of his life, believes that God can forgive the sins of man, and the penance is a prerequisite for this. First, a person can receive God’s mercy by taking repentance before baptism. The effect of this is forgiveness of all sins in the sacrament of baptism. Such a penance is determined by the word paenitentia. After having committed a mortal sin after baptism, Tertullian sees the opportunity to enter once again the path of repentance and receiving forgiveness through public confession and also severe public penance. He leaves so the way leading to the rapprochement to God, which is determined by the word exomologesis.

10

Świadomość grzechu oraz etyczna i religijna odpowiedzialność młodych w Starym Testamencie

72%

Szamocki G.

Studia Gdańskie

|

2015

|

nr 36

43-53

PL

Grzech i odpowiedzialność za niego jest jednym z ważnych tematów Biblii. Teksty Starego Testamentu wzmiankują o grzechach ludzi dorosłych, ale także i o grzechach dzieci i młodzieży. Młody wiek nie zwalnia z odpowiedzialności za wykroczenia i braki, zwłaszcza w sferze życia religijnego. Również młodzi ściągają na siebie Boże sankcje, jeżeli zaniedbują się w poznawaniu Boga i w konsekwencji w niewłaściwy sposób mówią o Bogu; jeżeli negują plan i projekt działania Boga dla ludzi i przez ludzi, albo zbyt swobodnie obchodzą się z tym co święte. Stary Testament radzi więc młodzieży, aby w imię poczucia religijnej i etycznej odpowiedzialności, miała respekt przed tym, co Boże i święte, zachowywała umiar w korzystaniu z życia i jego dobrodziejstw oraz nie zapominała o Bożym sądzie.

EN

Sin and responsibility for it is one of the important themes of the Bible. The texts of the Old Testament mention sins of adults, but also sins of children and young people. Youth does not exempt from responsibility for violations and deficiencies, particularly in the sphere of religious life. Young people also incur God’s sanctions if they neglect the knowledge of God and, consequently, speak in a wrong way about God; if they deny the plan and design of the action of God for people and by people, or too loosely handle what is holy. The Old Testament advises young people that in the name of religious and ethical responsibility, they should respect the things of God and the holy, observe moderation in the use of life and its benefits, and not forget about God’s judgement.

11

Fenomenologia przebaczenia – moralny i metafizyczny wymiar przebaczenia

72%

Szulakiewicz M.

|

2016

|

tom 1/37

97-120

PL

Artykuł jest próbą fenomenologicznego opisu przebaczenia. Autor podkreśla szczególną rolę przebaczenia w naszej kulturze, przepełnionej krzywdami, winami, złem, grzechem. Bez przebaczenia świat taki narażony jest na całkowitą destrukcję. Przebaczenie jest działaniem, aktywnością, jaką podejmuje człowiek w pewnej sytuacji. Jest to sytuacja krzywdy, poczucia winy, ale też rezygnacji z odpłacenia tym, co się krzywdzicielowi słusznie należy, rezygnacji z zemsty. W artykule poddaje się analizie dwa wymiary przebaczenia: pierwszym jest wymiar moralny, w którym akty przebaczenia uwarunkowane są skruchą i zadośćuczynieniem; drugim wymiar metafizyczny, w którym możliwe staje się przebaczenie bezwarunkowe. W obu wymiarach w przebaczeniu dokonuje się przemiany człowieka i przemiany bytu.

EN

The present paper is an attempt to give a phenomenological description of forgiveness. The author underlines an exceptional role that forgiveness plays in our, immersed in harm, guilt, evil and sin, culture. Without forgiveness such a world is in danger of destruction. Forgiveness is an action undertaken by a man in a specific situation. It is a situation of both harm and sense of guilt but also of resignation from a vengeance, from paying the perpetrator what he rightly deserves. The present paper analyses two dimensions of forgiveness. First is its moral dimension in which acts of forgiveness are caused by contriteness and atonement. Second is its metaphysical dimension in which unconditional forgiveness becomes possible. In both of these dimensions a transformation of man and being is accomplished.

12

Czy istnieje kwestia „przebaczenia międzypokoleniowego”?

58%

Jagodziński M.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 2: Teologia dogmatyczna

155-169

EN

“Intergenerational forgiveness” is actually a prayer for intergenerational forgiveness, and its purpose is “healing of the family tree” or to achieve “intergenerational healing”. It appeared in connection with diseases and sufferings of the people and the need for pastoral care of them. Doubtful, however, is already the biblical context of this phenomenon and interpretation of related biblical texts requir mature biblical hermeneutics. Difficult to avoid are also dogmatic problems, mainly related to the efficacy of the sacraments of baptism and penance. All these circumstances suggest the need to completely abandon this concept in theory and practice.

PL

„Przebaczenie międzypokoleniowe” oznacza właściwie modlitwę o przebaczenie międzypokoleniowe, a jego celem jest „uzdrowienie drzewa rodowego” lub osiągnięcie „uzdrowienia międzypokoleniowego”. Pojawiło się w związku z chorobami i cierpieniami ludzi oraz potrzebą opieki duszpasterskiej nad nimi. Wątpliwy jest jednak już sam kontekst biblijny tego zjawiska, interpretacja tekstów wymaga dojrzałej hermeneutyki biblijnej, a związane z nim problemy dogmatyczne, przede wszystkim dotyczące skuteczności sakramentów chrztu i pokuty, sugerują konieczność całkowitego porzucenia tej koncepcji w teorii i praktyce.

13

Teologiczna struktura relacji o ogrodzie Eden (Rdz 2,4b‑25)

58%

Dziadosz D.

Studia Gdańskie

|

2010

|

nr 27

15-45

XX

W relacji Rdz 3,1‒24, która jest tak właściwie pierwszą historią opowiedzianą przez autora biblijnego, hebrajska szkoła narracji osiąga niezwykle wysoki pułap tak pod względem formalnym, wystarczy tu wziąć pod uwagę niezwykle dopracowaną strukturę opowiadania, jego głęboki symbolizm przekazu oraz zakotwiczenie w świecie religii i kultury starożytnego Bliskiego Wschodu, jak też pod względem merytorycznym. Tekst relacjonujący upadek pierwszych ludzi i złamanie przymierza z Bogiem w Edenie charakteryzuje się wielką głębią teologiczną i filozoficzną, z jaką jahwista podejmuje najważniejsze problemy egzystencjalne związane z naturą i statusem człowieka: to znaczy jego wielkość i powołanie, bezpośredni związek z Bogiem, ale także doniosłe wyzwanie darowanej mu przez Stwórcę wolności, której niestety nie potrafił odpowiednio wykorzystać.

EN

In Gen 3,1‒24, the first story in the Bible, Hebrew narrative art is seen at its highest. The charm with which the tale unfolds serves only to deepen the tragedy that is related, while the apparent naïveté of the style disguises the richness of theological reflection that theologians have not exhausted. And this is the greatest tribute that can be paid to the writer. He describes God’s relations with men not in abstract theological jargon that needs special linguistic aptitudes and a long training to acquire, but in a simple vocabulary drawn from peasant life. Yet the ideas he puts so clearly in story form have theological ramifications that have stretched the minds of the greatest thinkers down the ages.

14

Lęk przed Bogiem, śmiercią i Szatanem w dawnej Rzeczpospolitej (XV – XVIII w.)

58%

Leszczyński S.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2011

|

nr 1

PL

W XVI i XVII w. na Zachodzie Europy zaczęły nasilać się burzliwe zjawiska życia społecznego i politycznego. Wojny i klęski żywiołowe znalazły swoje odbicie nie tylko na kartach literatury, ale również w postaci mitów, wierzeń czy rozwoju inkwizycji. Prym wiodła czarna i biała magia, okultyzm czy wiedza ezoteryczna. W II połowie XVII w. oraz w I połowie następnego stulecia podobne zjawiska miały miejsce w I Rzeczpospolitej. Lęk przed śmiercią, Bogiem i Szatanem zaczął przybierać różne formy, człowiek zaś próbował radzić sobie z owym stanem na wiele sposobów. Zarys problematyki nie odzwierciedla z pewnością całego zagadnienia lęku w kulturze czasów nowożytnych, a jest tylko jego niewielkim wycinkiem.

EN

In the 16th and 17th century in the west of Europe tempestuous phenomena in political and social life started increasing. Wars and natural disasters were reflected not only in the literature but also in myths, beliefs, development of the Inquisition. The most common were black and white magic, occultism, esoterism. During the second half of the17th century and the first half of the 18th century similar phenomenon took place in the I Rzeczpospolita. Fear of death, God and devil appeared in different shapes, so individual was trying to cope with this situation in various ways. Of course this is just a brief outline of the problem and would not embrace all the complexity of fear in modern times.

15

Nauka o sercu, jako miejscu spotkania Boga i człowieka w nauczaniu świętego Bazylego Wielkiego

58%

Kuderski K.

ELPIS

|

2016

|

tom 18

75-80

PL

Serce jest jednym ze słów, które bardzo często pojawia się w pismach świętego Bazylego Wielkiego. W jego ujęciu, serce jest głównym organem w człowieku. Stanowi siedzibę uczuć i fizycznej siły życiowej. Jest symbolem całego wnętrza człowieka. W sercu skupia się pełnia życia duchowego, które ogarnia całego człowieka z jego myślami, słowami oraz działaniami. Według nauki świętego Bazylego, to poprzez serce Bóg wchodzi w duchową relację z człowiekiem.

EN

“Heart” is one of the most common words, which often appears in the writings of St. Basil of Caesarea. In his point of view, the heart is the main organ of the human being. It constitutes the centre of emotions and physical strength of life. It is also a symbol of a person’s entire internal life. The fullness of spiritual life, which encompasses the whole human being with his thoughts, words and actions is found in the heart. According to the teaching of St. Basil, God enters in a spiritual relationship with man through the heart.

16

„Zwyczajne” działanie Boga w sakramentach w kontekście kontrowersyjnych koncepcji teologiczno-pastoralnych

58%

Jagodziński M.

|

tom 3

EN

God acts “ordinary” through the sacraments of the Church and saves us from sin, however always remains open for us a question about the way of salvation. In the space of theological researches and their pastoral applications, however, controversial concepts have emerged, raising a number of questions and doubts that demand a critical assessment. These include concepts of “generational sin”, “intergenerational forgiveness” and “wicket’s confession”. Theological reflection and the involvement of the pastors of the Church in Poland brought with them concrete results in the form of competent theological opinions and disciplinary regulations, and this whole process has become an opportunity to deepen the awareness of God’s action in the sacraments of baptism and penance, as well as the theological-pastoral challenge.

17

Nadzieja w życiu i postawie moralnej człowieka w świetle encykliki "Spe salvi" Benedykta XVI

58%

Kluz M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2015

|

tom 14

|

nr 2

EN

Every man carries within himself a natural disposition to the attitude of hope. It is a particularly precious gift, because it contains a call to man, demanding from him total trust in God. The acceptance of this gift and following its call opens the way to the fullness of Christian life. Theological virtue of hope also helps to define the boundaries of human involvement in worldly matters and supports the maturation for the definitive encounter with Christ. Therefore, it stands at the core of human reference to the world and to the ultimate things. It plays an important role in shaping the hierarchy of values. Practicing hope has a significant influence on the entire moral life of the Christian. This vision of hope and of the necessity of living with such hope was presented by Pope Benedict XVI in his encyclical "Spe Salvi".

18

Marcina Lutra soteriologiczna teoria „radosnej wymiany i konfliktu”

58%

Dola T.

|

tom 17

133-147

EN

The article presents the soteriological theory formulated by M. Luther and named “Happy exchange and conflict”. Luther’s proposal is an original view of the idea of a saving exchange known as the admirabile commercium already present in the Church Fathers. The aim of the article was to present Luther’s theory in relation to the traditional study of “the marvelous exchange” so that the new content contained in his views would become more visible. Hence, in the first point of the article, the essential elements of the traditional concept of saving exchange are outlined, and the next part of this article is Luther’s views on the admirabile commercium theory. The Reformer enriched the biblical themes that had been his inspiration repeated for centuries to introduce the original content into the traditional theory. These include the representation of the relationship between Christ and man in the form of marriage. In this representation, Luther is inspired by the prophecy of Hosea and Paul’s parenesis of marriage. In addition, Christ’s relation with the soul of a Christian is perceived as a spousal relationship, referring directly to the Book of Song of Songs. At the base of the description of the victorious struggles of the Savior with sin, death and Satan lie Paul’s statements from The First Letter to the Corinthians (15,56f). The essence of the “Happy exchange and conflict” theory is Christ’s taking on himself human sins and bestowing his own sinlessness and divine righteousness upon man, which became possible by the victory over sin, death, and Satan on the cross. In the spousal union, Christ, the Bridegroom, takes on himself the sins of the human soul, the bride, and adorns it with his justice.

PL

Artykuł prezentuje soteriologiczną teorię stworzoną przez M. Lutra i nazwaną przez niego teorią „radosnej wymiany i konfliktu”. Propozycja Lutra jest oryginalnym ujęciem obecnej już u Ojców Kościoła idei zbawczej wymiany znanej jako admirabile commercium. Celem artykułu było przedstawienie teorii Lutra w relacji do tradycyjnej nauki o „przedziwnej wymianie”, by bardziej widoczne stały się nowe treści zawarte w jego poglądach. Stąd w pierwszym punkcie artykułu nakreślone zostały zasadnicze elementy tradycyjnej koncepcji zbawczej wymiany, a kolejną jego część stanowią poglądy Lutra przedstawione w odniesieniu do teorii admirabile commercium. Reformator wzbogacił powtarzane przez wieki ujęcie o nowe wątki biblijne będące dla niego inspiracją do wprowadzenia w tradycyjną teorię oryginalnych treści. Należy do nich przedstawienie relacji między Chrystusem a człowiekiem w formie małżeństwa. W tym obrazie Luter inspiruje się proroctwem Ozeasza i Pawłową parenezą o małżeństwie. Ponadto więź Chrystusa z duszą chrześcijanina postrzega jako oblubieńczy związek, nawiązując wprost do księgi Pieśni nad pieśniami. Z kolei u podstaw opisu zwycięskiego zmagania się Zbawiciela z grzechem, śmiercią i szatanem leżą Pawłowe wypowiedzi z Pierwszego Listu do Koryntian (15,56n). Istotą teorii „radosnej wymiany i konfliktu” jest przyjęcie na siebie przez Chrystusa grzechów człowieka i obdarzenie go własną bezgrzesznością i Boską sprawiedliwością, co stało się możliwe dzięki zwycięstwu na krzyżu nad grzechem, śmiercią i szatanem. W oblubieńczym zjednoczeniu Chrystus, Oblubieniec, bierze na siebie grzechy duszy ludzkiej, oblubienicy, i przyozdabia ją swoją sprawiedliwością.

19

Uniwersalizm grzechu i misja Ducha Świętego w świetle encykliki św. Jana Pawła II Dominum et Vivifiantem

58%

Derdziak L.

Polonia Sacra

|

2015

|

tom 19

|

nr 2(39)

121-146

PL

Grzech i jego skutki wpisują się w gamę doświadczeń życiowych każdego człowieka. W świecie współczesnym obserwuje się jednak znaczący zanik świadomości grzechu, zarówno w jego wymiarze indywidualnym jak i społecznym. Dlatego autorka niniejszego artykułu podejmuje próbę przybliżenia papieskiej nauki o grzechu i zbawczej roli Ducha Świętego. W swoich rozważaniach na temat grzechu Jan Paweł II ukazuje go w perspektywie dzieła Zbawienia, którego dokonał Jezus Chrystus oraz w świetle działania Ducha Świętego w sercu każdego człowieka. Grzech niewiary w zbawcze posłannictwo Chrystusa, płynący z grzechu pierwszych ludzi, doprowadził do zbrodni ukrzyżowania, podczas gdy grzech przeciwko Duchowi Świętemu zakłada odmowę przez człowieka nawrócenia i tym samym nieprzyjęcia przebaczenia ofirowanego przez Boga. W tej złożonej sytuacji stworzonej przez wybór ludzki Duch Święty przychodzi z ofertą odpuszczenia grzechów. Warunkiem odpuszczenia jest uznanie grzechu w sumieniu. Dlatego właśnie misja Ducha Bożego polega na „przekonywaniu” o grzechu, sprawiedliwości i sądzie. Papież naucza, że każdy grzech ludzki został ogarnięty przez dzieło zbawcze Jezusa Chrystusa. Działający we wnętrzu człowieka Duch Święty objawia ekonomię Bożej miłości, która zaprasza do nawrócenia.

EN

Sin and its consequences are present in life of every human being. However, the awareness of sin in contemporary world has decreased signifiantly, both in its individual and social dimensions. That is why this article intends to outline main ideas of the papal teaching about sin and salvifi role of the Holy Spirit. Looking into the nature of sin, John Paul II describes it in the light of salvifi work of Christ as well as work of the Holy Spirit in the heart of each man and woman. At the core of the sin of crucifiion of Jesus lies rejection of His mission whereas the sin against the Holy Spirit presupposes a radical refusal to be converted and therefore to accept forgiveness offred by God. In this diffilt situation the Holy Spirit comes with an offr of the remission of sins. For this action to be successful it is necessary to recognize sin in one’s conscience. That is why the mission of the Holy Spirit consists in convincing of sin, righteousness and judgment. The Pope points out that Jesus Christ’s salvifi work encompasses somehow every single human sin. The Holy Spirit reveals in man’s heart economy of God’s love which invites to conversion.

20

Wartość życia u podstaw islamskiej (bio)etyki

58%

Leźnicki M.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2013

|

tom 11

|

nr 3

51-70

EN

The aim of this article is to present the position of Islamic ethics and bioethics on the issue of the value of life. To better illustrate this topic the article is divided into two parts. In the first, the authors provide an overview of ethics, and relate it Islamic bioethics, including its sources and inspirations, while in the second, the authors examine the value of life as depicted from the perspective of Quranic ethics and Islamic bioethics of both the Shi’a and the Sunnis. Although the text has a propedeutic character it is important because it adds another theologico-philosophical layer to the complex bioethical discussion that lies at the heart of the current dispute about the value of human life.