W omawianym opracowaniu podjęto zadanie wyznaczenia ruchów pionowych obszaru Warszawy i najbliższych okolic na podstawie wyników pomiarów krajowej sieci niwelacji precyzyjnej I klasy, wykonanych w ramach II, III i IV kampanii niwelacyjnej. Jako że badany fragment krajowej sieci wysokościowej stanowi sieć wiszącą, nie dowiązaną do jakiegokolwiek poziomu odniesienia w sposób bezpośredni, wyznaczone tutaj wartości ruchów pionowych mają charakter względny i opisują jedynie wewnętrzne deformacje obiektu. Mimo to, jak się okazuje, już jako takie stanowią solidne podłoże do prowadzenia analiz i interpretacji pod kątem działania czynników fizycznych. Przedmiotem badań ruchów pionowych był fragment krajowej podstawowej sieci wysokościowej obejmujący teren Warszawy wraz z terenami przyległymi. Granice badanego obszaru, o rozpiętości około 100 km, stanowiły linie niwelacyjne łączące miejscowości Sochaczew, Wyszogród, Płońsk, Pułtusk, Wyszków, Niegów, Mińsk Mazowiecki, Stara Wieś, Góra Kalwaria, Grójec, Mszczonów. W opracowaniu przedstawiono omówienie materiału źródłowego, algorytm i wyniki poszukiwania bazy punktów odniesienia oraz zarys interpretacji przyczyn otrzymanych ruchów pionowych. Wyniki, przedstawione w postaci map ruchów pionowych, wskazują istotne (rzędu kilku milimetrów na rok) przemieszczenia punktów. Tło tych przemieszczeń wskazuje ich głównie endogeniczny charakter, ale w wynikach widać również echo lokalizacji badanego obszaru w sąsiedztwie strefy T-T. Przedstawiono także analizę przemieszczeń w kontekście stabilizacji znaków wysokościowych, wykazując, że charakter otrzymanych zmian wysokości wyraźnie koresponduje z typem stabilizacji znaków.
EN
The aim of the research was to establish vertical movements in the Warsaw region and surrounding regions, based on measurements of the 1st class national precision leveling network, conducted as part of the 2nd, 3rd and 4th leveling campaigns. As the examined fragment of the national leveling network is not a networked linked directly with any level of reference, the indicated vertical movement values are relative in nature and describe only structure deformations [Grzepkowski, Cacoń 2003]. The boundaries of the region, with a span of approx. 100 km, were the leveling lines of the towns of Sochaczew, Wyszogród, Płońsk, Pułtusk, Wyszków, Niegów, Mińsk Mazowiecki, Stara Wieś, Góra Kalwaria, Grójec and Mszczonów. The paper includes an outline of source materials, algorithms and results of the reference point database search as well as a summary of the interpretation of the causes of vertical movements. The technogenic causes of height changes are a dominating factor, but other attempts of interpretation in geological context is also presented. Computed vertical movements are presented in comparison with types of leveling benchmarks stabilization.
The activities of Polish scientific institutions and companies in the field of creation and modernization of reference networks in our country are presented in this paper. Applications of the GPS technique and precise gravity-meters resulted in a complete change of the reference networks features, in comparison with those established with classical methods. Thanks to free access to the most modern measurement techniques, a very wide range of geodetic works was performed in Poland, in the period of 1991-1994. Those resulted in: establishment of the zero-order reference network EUREF-POL which is a part of the European EUREF network, establishment of the national integrated primary network POLREF, establishment of the national geodynamic network, establishment of the first-order geodetic network for military purposes, initiation of works directed toward modernization of the national primary gravity network, a considerable advancement in measuring the precise levelling network of second order. The accuracy characteristics of the new networks are given in the paper. Some possibilities of their applications to scientific as well as to practical purposes, are also considered.
PL
W pracy przedstawiono działalność instytucji naukowych i produkcyjnych w Polsce związaną z tworzeniem nowych i modernizacją istniejących osnów geodezyjnych (reference networks). Użycie techniki GPS oraz precyzyjnych grawimetrów wpłynęło na całkowitą zmianę charakteru osnów w stosunku do tych, które zakładane były metodami konwencjonalnymi. Dzięki otwartemu dostępowi do najnowszych technik pomiarowych w latach 1991-1994 wykonano w Polsce bardzo wiele prac, które doprowadziły do: utworzenia sieci zerowego rzędu EUREF-POL, będącej fragmentem europejskiej sieci EUREF; utworzenia krajowej zintegrowanej sieci podstawowej POLREF; utworzenia krajowej sieci geodynamicznej; utworzenia geodezyjnej sieci pierwszego rzędu dla potrzeb wojska; rozpoczęcia prac związanych z modernizacją krajowej podstawowej sieci grawimetrycznej; znacznego zaawansowania pomiarów sieci niwelacji precyzyjnej drugiego rzędu. W pracy przedstawiono charakterystyki dokładnościowe nowych sieci i omówiono możliwości ich wykorzystania do celów naukowych i praktycznych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.