Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Specyfika analizy finansowej przedsiębiorstwa energetycznego na przykładzie Enea Wytwarzanie Spółka z o.o.

100%

Andrzejewski M. , Dunal P.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

nr 503

11-25

XX

Przedsiębiorstwa energetyczne charakteryzuje pewna specyfika, związana zarówno z aspektami rynkowymi (w szczególności liberalizacją rynków energii oraz obrotem energią na rynkach towarowych), organizacyjno-prawnymi (w szczególności wdrożenie w życie tzw. unbundlingu oraz ewolucja modeli biznesowych wykorzystywanych przez grupy energetyczne) oraz finansowymi (w szczególności wysoka kapitałochłonność inwestycji). Przedsiębiorstwa energetyczne, z uwagi na strategiczny charakter sektora, podlegają pewnej specyfice zarówno w zakresie rachunkowości, jak i sprawozdawczości, co znajduje swoje odzwierciedlenie w analizie finansowej. Do specyficznych cech należą przede wszystkim obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej w sposób umożliwiający obliczenie kosztów i przychodów dla każdego rodzaju działalności (wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja) oraz obowiązki wynikające z kalkulacji taryf przez Urząd Regulacji Energetyki. Sprawozdania finansowe przedsiębiorstw energetycznych charakteryzują się specyficznymi cechami, wśród których należy wymienić przede wszystkim obecność aktywów wynikających z przepisów prawa w zakresie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Dokonując analizy sprawozdań przedsiębiorstw energetycznych, należy mieć na względzie problem porównywalności, w szczególności w zakresie porównań w przestrzeni (ze względu na specyfikę pojedynczych przedsiębiorstw sektora) oraz w czasie (ze względu na dynamikę zmian w sektorze). Uwagę analityka powinna przyciągnąć również sezonowość wyników gospodarowania osiąganych przez przedsiębiorstwa energetyczne. Celem artykułu jest wskazanie specyficznych cech analizy finansowej przedsiębiorstwa energetycznego na przykładzie Enea Wytwarzanie Sp. z o.o. Zastosowano metodę analizy źródeł literatury. Źródło danych liczbowych wykorzystanych w niniejszej pracy stanowią sprawozdania finansowe Enea Wytwarzanie Sp. z o.o. z lat 2014 i 2015.

2

Sezonowość w odkrywkowym górnictwie surowców skalnych. Wyzwanie dla zarządzających

88%

Uberman R. , Uberman R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2002

|

tom R. 44, nr 4

30-34

PL

W działalności wielu przedsiębiorstw górnictwa surowców skalnych występuje zjawisko sezonowości, które dotyczy produkcji albo zbytu produktów. W pracy przedstawiono analizę wpływu sezonowości na kształtowanie się przychodów i kosztów produkcji. Wskazano na możliwości i sposoby złagodzenia skutków sezonowości dla sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa.

EN

Many companies in mining of rock quarries are affected by a seasonality phenomenon, influencing their production processes or sales. The paper presents an analysis of the impact of seasonality on their revenues and production costs. It indicates possibilities and methods leading to diminishing its consequences for economic and financial position of the companies in discussion.

3

Zróżnicowanie sezonowości zatrudnienia w Polsce

75%

Radlińska K.

Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze

|

2018

|

nr 8

111 - 124

PL

Sezonowość w gospodarce definiuje się jako względnie regularne zmiany wielkości ekonomicznych o charakterze krótkookresowym. W badaniach empirycznych aspekt sezonowości jest często pomijany lub eliminowany z szeregów czasowych, chociaż większość zjawisk ekonomicznych charakteryzuje się zmiennością krótkookresową i dopiero uwzględnienie jej w analizie w pełny sposób charakteryzuje badane zjawiska. Celem artykułu jest analiza i ocena zróżnicowania sezonowości przeciętnej liczby zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw w Polsce. Określono wielkość i tendencję zmian sezonowości przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw oraz jej rozkład w trakcie roku. Przedmiotem analiz jest także porównanie oszacowanych dla Polski wahań sezonowych przeciętnego zatrudnienia z sezonowymi wahaniami przeciętnego zatrudnienia na rynkach wojewódzkich. W opracowaniu wykorzystano kwartalne dane Głównego Urzędu Statystycznego o przeciętnej liczbie zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw dla Polski i dla rynków wojewódzkich za okres od I kwartału 2008 roku do IV kwartału 2016 roku. Do wyodrębnienia składnika sezonowego użyto procedury Census X-12 ARIMA. Uzyskane wyniki wskazują, że sezonowość przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w Polsce jest niewielka i wykazuje tendencję rosnącą. Rozkład wahań sezonowego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w trakcie roku w Polsce ogółem i analizowanych województwach jest podobny i cechuje się niewielką amplitudą wahań. W niektórych województwach sezonowość w szeregu czasowym przeciętnej liczby zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw nie występuje.

EN

Seasonality is relatively regular changes in economic variables in short-term. In empirical studies, the seasonality aspect is omitted or eliminated from time series. The aim of the study is to analyze the variation in seasonality of the average number of employees in the enterprise sector in Poland. It is attempted to determine the size and tendency of changes in the seasonality of average employment in the enterprise sector and their distribution during the year. The subject of the analyzes is also a comparison of seasonal fluctuations in average employment estimated for Poland with seasonal fluctuations in average employment in the voivodship markets. The study uses the quarterly data on the average number of employees in the enterprise sector for Poland and for voivodship markets. The analysis period concerned from 2008 to 2016. The data comes from the Central Statistical Office in Poland. A Census X-12 ARIMA models was used to decompose the seasonal component. The obtained results indicate that the seasonality of average employment in the enterprise sector in Poland is small, it is characterized by a growing tendency. The distribution of fluctuations in seasonal employment in the enterprise sector during the year in Poland and in selected voivodships is similar. In some voivodships there is no seasonality of average employment in enterprises sector.

4

Metoda kompleksowej oceny sezonowości na przykładzie kopalin pozyskiwanych odkrywkowo

75%

Obrzut M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2004

|

tom R. 46, nr 7/8

97-102

PL

Zjawisko cykliczności występuje w wielu dziedzinach życia ludzkiego. Niejednokrotnie stwarza problemy natury organizacyjnej, które z kolei wymagają przeciwdziałań. W artykule zaproponowano kompleksowy, w porównaniu z dotychczasowymi, model wyznaczania cykliczności zjawisk, zwracając równocześnie uwagę na konieczność każdorazowego wyznaczania okresu T. Artykuł zawiera przykłady obliczeniowe do metody.

EN

Periodicity phenomenon occurs in many domains of human life. Many times it creates organizational problems, which require counteraction. Complex model of effects periodicity determination was proposed in the article taking into consideration the necessity of determination of period Ton case-by-case basis. Article contains analytical examples to the method.

5

Wpływ sezonowości i wartości sprzedaży na poziom należności krótkoterminowych w wybranych kopalniach odkrywkowych

75%

Trzaskuś-Żak B. , Czopek K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

tom R. 55, nr 1

61--66

PL

Celem artykułu było przeanalizowanie wpływu dwóch wybranych czynników na poziom należności krótkoterminowych wybranych kopalni mianowicie, wartości sprzedaży i sezonowości. W analizie wykorzystano dane z czterech kopalni odkrywkowych: dwu kopalni węgla brunatnego, jednej kopalni wapienia oraz kopalni piaskowca.

EN

The purpose of this article was to examine the impact of two chosen factors on the level of short-term receivables of chosen mines, seasonality and sales value. The analysis used data from four open cast mines, two lignite mines, one limestone mine and sandstone mine.

6

Regionalne zróżnicowanie sezonowości bezrobocia w Polsce, Niemczech i Hiszpanii

75%

Rembeza J. , Klonowska-Matynia M. , Radlińska K.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

tom XCIV (94)

367-379

PL

W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie i tendencje zmian w sezonowości bezrobocia na regionalnych rynkach pracy w Polsce, Hiszpanii i Niemczech. Starano się określić czy (i w jaki sposób) duże różnice w przestrzennym poziomie bezrobocia znajdują odzwierciedlenie w zróżnicowaniu sezonowości bezrobocia. Zgodnie z ogólnym celem pracy starano się określić: – poziom wahań sezonowości bezrobocia, – tendencje zmian sezonowości, – powiązania pomiędzy zmianami bezrobocia a zmianami sezonowości bezrobocia. W analizie wykorzystano dane dotyczące liczby bezrobotnych w ujęciu miesięcznym za lata 2005–2013, pochodzące z narodowych urzędów statystycznych. Wyboru krajów do badania dokonano w oparciu o stosunkowo duże zróżnicowanie w poziomie bezrobocia i tendencjach zmiany bezrobocia występujące na tych trzech rynkach. Wyniki wskazują na najmniejsze zróżnicowanie bezrobocia sezonowego na regionalnych rynkach pracy w Polsce. Z kolei regionalne rynki pracy w Niemczech wykazały najmniejsze różnice w reakcji zmiany sezonowej liczby bezrobotnych na zmiany ogólnej liczby bezrobotnych. Ponadto wyniki sugerują procykliczny charakter bezrobocia sezonowego.

EN

The paper presents diversification and trends of seasonal unemployment on regional labour markets in Poland, Spain and Germany. It attempts to determine whether (and how) large differences in spatial unemployment are reflected in the diversification of seasonal unemployment. The overall aim of the study was to determine: – the level of seasonal fluctuations in unemployment, – trends in unemployment seasonality, – the relationship between changes of unemployment and its seasonality. Data on the number of the unemployed was used in the analysis from the monthly perspective for years 2005–2013. The main data sources were national statistical offices (MESS, BfA, GUS). The countries selection for this study was based on a relatively large variation in the level of unemployment and unemployment trends changes occurring on these three markets. Results indicate the smallest diversification of seasonal unemployment on regional labour markets in Poland. In turn, regional labor markets in Germany has showed the smallest differences in reaction of seasonal changes of the unemployed number in the change of total unemployed number. Moreover results suggest a pro-cyclical nature of seasonal unemployment.

7

The Identification of Seasonality in the Housing Market Using the X13-ARIMA-SEATS Model

75%

Mach Ł. , Dąbrowski I. , Wotzka D. , Frącz P.

Econometrics. Ekonometria. Advances in Applied Data Analytics

|

2023

|

tom 27

|

nr 4

29-43

PL

Cel: W przeprowadzonych badaniach wyznaczono profile sezonowości na rynku mieszkaniowym, co dało możliwość odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania: Jaki charakter ma harmoniczna zmienność sezonowości i okresowości badanych składowych procesu budowlanego? Jakie parametry modelu ARIMA optymalnie opisują rynek budowlany? Metodyka: W przeprowadzonych badaniach, wykorzystując model X13-ARIMA-SEATS, dokonano dekompozycji sezonowej w poszczególnych etapach procesu budownictwa mieszkaniowego. Wyniki: Proces badawczy przeprowadzony w celu identyfikacji wahań sezonowych na rynku budownictwa mieszkaniowego wykazał, że można zidentyfikować harmoniczne profile wahań w ujęciu rocznym. Analizę wahań sezonowych przeprowadzono dla każdego z trzech etapów procesu budowy mieszkań, sprawdzając jednocześnie, jak profile te kształtują się dla Polski ogółem oraz dla inwestorów indywidualnych i budujących mieszkania na sprzedaż lub wynajem. Badanie wykazało, że rynek działalności deweloperskiej różni się charakterystyką sezonową od rynku inwestorów indywidualnych. Implikacje i rekomendacje: Wnioski uzyskane z badań mogą stanowić wsparcie w procesie podejmowania decyzji z perspektywy zarówno makro-, jak i mikroekonomicznej. Parametryzacja występujących wahań i uwzględnienie ich w procesie opracowywania prognozy może stanowić przesłankę decyzyjną w realizacji inwestycji deweloperskich. Oryginalność/Wartość: Nowością jest wykazanie, że rynek nieruchomości mieszkaniowych w Polsce charakteryzuje się różnymi parametrami sezonowymi w podziale na rynek inwestorów indywidualnych oraz inwestorów wznoszących mieszkania na sprzedaż lub wynajem.

EN

Aim: In the conducted research, profiles of seasonality in the housing market were determined, which provided an opportunity to answer two fundamental questions: what is the nature of harmonic variation in the seasonality and periodicity of the studied components of the construction process? what parameters of the ARIMA model optimally describe the construction market? Methodology: In the conducted research, using the X13-ARIMA-SEATS model, seasonal decomposition was carried out in the various stages of the housing construction process. Results: The research process conducted to identify seasonal fluctuations in the housing construction market showed that harmonic fluctuation profiles can be identified on an annual basis. An analysis of seasonal fluctuations was carried out for each of the three stages of the housing construction process, while also checking how these profiles function for Poland in general, and for individual investors, and for those building apartments for sale or to rent. The study showed that the market for real estate development activity differs in its seasonal characteristics from that of individual investors. Implications and recommendations: The conclusions obtained from the research can provide support in the decision-making process, both from a macro and microeconomic perspective. Parameterisation of the occurring fluctuations, and taking them into account in the process of developing a forecast can provide decision-making rationale in the implementation of macroprudential and financial stability policies Originality/Value: A novelty is in the demonstration that the residential real estate market in Poland shows different seasonal parameters, divided into the market of individual investors and investors who build apartments for sale or rent.

8

Sezonowa zmienność azotu mineralnego w wodzie odtworzonego zbiornika na obszarach rolniczych

75%

Sobczyńska-Wójcik K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

tom Nr 17

122-124

9

Ocena przydatności wybranych równań opisujących sezonowy przebieg parowania w Ursynowie obliczonych różnymi metodami statystycznymi

75%

Rozbicki T. , Rozbicka B.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2002

|

tom Vol. 11, No. 2

230--238

EN

The study was aimed to compare the suitability of selected statistical methods for estimation of the equations describe seasonal course of evaporation in Ursynów. Three method was considered: harmonical regression, Fourier spectral analysis and polynomial regression. Chart of the functions analysis and correlation coefficients comparision shows the best fitting for polynomial equations.

10

Przestrzenne zróżnicowanie i sezonowość bezrobocia na lokalnym rynku pracy. Przykład gmin powiatu koszalińskiego

75%

Radlińska K. , Klonowska-Matynia M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2013

|

nr 4

41-59

EN

The main aim of the article is to analyze the spatial disparities on the local labour market and evaluate how the local labour market have changed in the last decade. The seasonality is a signifi cant issue considered in this article, as well. The questions to which the answers were looked for are: how the local markets differ in respect of seasonality, and how much the researched communities are differentiated. In order to do it, the unemployment rate was applied. The time taken for the analysis are the years 2001–2012. The available literature, statistical data of the Central Statistical Offi ce, of the BDL (the Bank of Local Data) and data of the Szczecin WUP (Voivodeship Labour Offi ce) sources were used to reach the assumed goal. The subject of the research are rural communities of the Koszalin county: Będzino, Biesiekierz, Manowo, Mielno, Polanów, Sianów and Świeszyno and the town of Koszalin.

11

Zjawisko sezonowości popytu a strategie produkcji węgla kamiennego w Polsce

75%

Rybak A. , Manowska A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

tom z. 108

373--382

PL

Celem zaprezentowanych w artykule badań było scharakteryzowanie zjawiska sezonowości zapotrzebowania na węgiel kamienny w Polsce. W tym celu posłużono się procedurą X-12-ARIMA. W wyniku przeprowadzonej analizy uzyskano składowe szeregu czasowego oraz prognozę zapotrzebowania na węgiel kamienny na dwanaście miesięcy. Zaproponowano także możliwe do zastosowania strategie wydobycia węgla kamiennego oraz procedurę wyboru optymalnej strategii.

EN

The article presents seasonality of the hard coal demand in Poland. For this purpose, the X-12-ARIMA procedure was used. As a result of the analysis the components of the hard coal demand time series were obtained. A 12-month demand forecast was also constructed. The authors also proposed the coal production strategies possible to apply and a procedure for selection of the optimal strategy.

12

Interpretacja zmian sezonowego zużycia ciepła do ogrzewania budynków edukacyjnych

75%

Lis P.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2006

|

tom R. 37, nr 2

29-33

PL

Przedstawiono wyniki badań zbiorowości budynków szkolnych w zakresie dotyczącym sezonowego zużycia ciepła do ich ogrzewania. Wyniki te są fragmentem szerszych badań statystycznych cech 50 szkół w Częstochowie, wpływających na ich parametry cieplno-energetyczne. Przedstawiono również analizę zmian sezonowego zużycia ciepła do ogrzewania 18 budynków szkół dla 3 sezonów grzewczych.

EN

The examination results concerning seasonal heat consumption (Q) in a group of school buildings is presented. The results are only a part of a wide-ranging statistical examination concerning some features of 50 schools in Częstochowa that are influencing their thermal-energy parameters. An analysis of variations concerning seasonal heat consumption in 18 school buildings during 3 heating seasons is also included.

13

Współczynniki sezonowości dla nawierzchni dróg w polskich warunkach klimatycznych

75%

Graczyk M.

Drogi i Mosty

|

2008

|

tom nr 1-2

29-58

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad określeniem współczynników sezonowości przy wyznaczaniu nośności konstrukcji nawierzchni urządzeniami: FWD (Ugięciomierz Dynamiczny) i BB (Belka Benkelmana). Analizę sezonowości przeprowadzono dla warunków klimatu Polski przez wybór reprezentatywnych: nawierzchni, warunków gruntowo-wodnych i regionów klimatycznych na terenie całego kraju. Wielkość ugięć jest zależna przede wszystkim od parametrów podstawowych tj. rodzaju i stanu konstrukcji, grubości poszczególnych warstw i całości nawierzchni, jak również podłoża gruntowego. Na wielkość ugięć mają wpływ także temperatura warstw, wilgotność oraz okres wykonania badań. Czas wykonywania badań można scharakteryzować stanem warunków gruntowo - wodnych w podłożu konstrukcji oraz wilgotnością i temperaturą materiałów całej nawierzchni. Okresy, dla których te charakterystyki są na podobnym poziomie, określono sezonami. Wiosna jest podstawowym sezonem do wykonywania badań, a inne pory roku są sprowadzone do tego okresu podstawowego poprzez współczynniki sezonowości. W celu określenia wartości współczynników sezonowości na terenie Polski, w różnych regionach kraju, prowadzone byty przez trzy lata badania ugięć nawierzchni. Jedną z obowiązujących metod wymiarowania konstrukcji, zgodnie z "Katalogiem wzmocnień i remontów nawierzchni podatnych i półsztywnych" [1] jest metoda ugięć. Wyznaczenie ugięcia obliczeniowego związane jest z prawidłowo wyznaczonymi, bądź przyjętymi współczynnikami, sprowadzającymi warunki pomiaru do warunków standardowych. Jednym z współczynników niezbędnym do wyznaczenia ugięcia obliczeniowego jest tzw. współczynnik sezonowości, korygujący ugięcia ze względu na porę roku, w której wykonano pomiary do warunków wiosennych. W określeniu rzeczywistych ugięć istotne jest, żeby uzyskiwane wartości ugięć, niezależnie od sezonu, byty określone dla takich samych warunków. Taką sytuację zachowujemy stosując współczynniki temperaturowe i sezonowości.

EN

The paper presents the results of research into Seasonal Factors in Poland for testing bearing capacity of pavements with the use of FWD (Falling Weight Deflectometr) and BB (Benkelman Beam). Type of pavements, soil and subsoil water conditions and climate regions representative of the country were chosen for the analysis. It has been found that the value of pavement deflection depends mainly on the type and condition of structure, as well as the thickness of the pavement and the soil type. The temperature of the pavement, the soil moisture and the period of data acquisition are also of a significant importance. A period with similar average weather conditions is termed a season. Spring is the main period to measure deflection and for other periods deflection was extrapolated using seasonal factors. The value of seasonal factors for weather conditions in Poland was assessed in the course of three-year research into bearing capacity in different areas of the country. Deflection measurement method is one of the methods adopted in designing structural pavement in Poland, in accordance with standard designs in "Flexible and Semi-Rigid Pavement Maintenance and Rehabilitation Catalogue". The calculation of the real value of deflection of pavement surface involves accurate measuring or assuming factors as in a standard measurement. Therefore, it is very important to measure deflection value, independently of the season, in the same standard conditions. This is possible by adopting seasonal factors.

14

Zmiany zachowań konsumenckich w zakresie przeprowadzania transakcji gotówkowych i bezgotówkowych

71%

Szczepańska-Przekota A.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2021

|

nr 66

111-123

EN

Contemporary changes involving the computerization of everyday life affect its every sphere. This is especially true of the financial world. Until recently, the basic form of payments were of cash, whereas currently they constitute only a small part of all in trade. Even in everyday shopping, payment cards are already widely used, and traditional money is systematically being replaced by non-cash money. Taking these observations into account, the aim of the study was to identify the pace of changes in consumer attitudes in the use of selected services offered by the banking sector, i.e. the use of ATMs and the use of payment cards. The work was based on quarterly data for the period 2005 Q1 – 2020 Q1 provided by the National Bank of Poland. The analyses examined the rate of changes and their seasonal distribution.The analyzed data show that society uses fewer and fewer cash withdrawals from ATMs, although larger amounts are withdrawn. The fact that ATMs are used less frequently reduces their number. However, the non-cash payments market is constantly developing. This form is characterized by the highest growth dynamics. There are also changes in seasonal behavior. Today, more transactions are made in the second and third quarters. Quite unexpectedly, it was observed that the number of transactions in the fourth quarters was lower than the number of transactions in the second and third quarters. However, the fewest transactions are invariably carried out in the first quarters. Depending on the instrument, the differences amount to two to ten percentage points. In general, research shows that in a stable market, trust in non-cash money grows at the expense of cash. Only a crisis situation – in 2020 it was the declaration of a pandemic – there is a slightly increased interest in cash.

PL

Współcześnie zachodzące zmiany polegające na informatyzacji życia codziennego dotykają każdej jego sfery. W szczególności dotyczy to świata finansów. Jeszcze do niedawna podstawową formą płatności były płatności gotówkowe, aktualnie w obrocie gospodarczym stanowią one tylko niewielką część wszystkich transkacji. Nawet w codziennych zakupach powszechnie wykorzystywane są już karty płatnicze, a pieniądz tradycyjny zostaje systematycznie wypierany przez pieniądz bezgotówkowy. Biorąc pod uwagę te spostrzeżenia, jako cel pracy postawiono rozpoznanie tempa zmian zachowań konsumenckich w zakresie korzystania z wybranych usług oferowanych przez sektor bankowy, tj. korzystania z bankomatów oraz korzystania z kart płatniczych. Pracę oparto na danych kwartalnych z okresu 2005 Q1–2020 Q1 udostępnianych przez Narodowy Bank Polski. W analizach badano tempo zachodzących zmian oraz ich rozkład sezonowy.Z analizowanych danych wynika, że społeczeństwo coraz rzadziej korzysta z wypłaty gotówki z bankomatów, chociaż wypłacane są coraz większe kwoty. Fakt rzadszego korzystania z bankomatów powoduje ograniczenie ich liczby. Natomiast cały czas rozwija się rynek płatności bezgotówkowych. Ta forma charakteryzuje się najwyższą dynamiką wzrostu. Zachodzą także zmiany w zachowaniu sezonowym. Dzisiaj więcej transakcji przeprowadza się w drugich i trzecich kwartałach. Dość nieoczekiwanie zaobserwowano, że liczba transakcji w czwartych kwartałach ustępuje liczbietransakcji z drugich i trzecich kwartałów. Jednak niezmiennie najmniej transakcji przeprowadza się w pierwszych kwartałach. W zależności od instrumentu różnice sięgają dwóch do nawet dziesięciu punktów procentowych. Generalnie z badań wynika, że w sytuacji stabilnego rynku, rośnie zaufanie do pieniądza bezgotówkowego kosztem pieniądza gotówkowego. Jedynie w sytuacji kryzysowej, a w 2020 r. było to ogłoszenie pandemii, następuje nieco zwiększone zainteresowanie pieniądzem gotówkowym.

15

Wahania sezonowe jako skutek zmian w strukturze inwestorów – studium przypadku dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

63%

Szczepańska-Przekota A.

Finanse i Prawo Finansowe

|

2024

|

tom 1

|

nr 41

EN

The purpose of the article. Seasonality in capital markets is described in the financial literature as a type of calendar anomaly that indicates irrational investor behaviour. One might ask whether there are reasons other than irrational investor behaviour for changes in the occurrence and magnitude of calendar anomalies. The paper hypothesises that changes in the structure of investors are responsible for the occurrence of seasonal anomalies. Methodology. The analysis of seasonal fluctuations in the WIG index quotations for the years 1997–2022 was carried out using the CENSUS X12 procedure, with tests for the stability of seasonal fluctuations and the presence of moving seasonality. The assessment of the relationship between the strength of seasonal fluctuations, measured by the difference between the monthly extreme seasonal deviations in a given year, and the share of individual investors in the total number of stock market transactions on the Warsaw Stock Exchange was carried out using the Pearson linear correlation coefficient and the Granger causality test. Results of the research. Periods of appearance and disappearance of seasonal fluctuations on the Polish stock market have been observed. Changes in the structure of investors were proposed as an explanation for this phenomenon. The periods in which the seasonality phenomenon was more intense coincided with the increased activity of individual investors. Therefore, it was not the description of the anomaly that was the reason for its disappearance, but its appearance and disappearance was linked to the structure of investors who showed certain constant behaviours.

PL

Cel artykułu. Sezonowość na rynkach kapitałowych opisywana jest w literaturze finansów jako swoistego rodzaju anomalia kalendarzowa, pokazująca irracjonalne zachowania inwestorów. Można zadać pytanie, czy zauważa się również inne przyczyny, niż irracjonalne zachowania inwestorów, zmian w występowaniu i sile anomalii kalendarzowych? W pracy postawiono hipotezę, że za pojawianie się anomalii sezonowych odpowiadają zmiany w strukturze inwestorów. Metoda badawcza. Analiza wahań sezonowych notowań indeksu WIG za lata 1997–2022 została przeprowadzona za pomocą procedury CENSUS X12 wraz z testami stabilności wahań sezonowych oraz obecności ruchomej sezonowości. Ocena związku pomiędzy siłą wahań sezonowych, mierzonych różnicą pomiędzy miesięcznymi ekstremalnymi odchyleniami sezonowymi w danym roku a udziałem inwestorów indywidualnych w ogólnej liczbie transakcji dokonywanych na rynku akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie została wykonana przy użyciu współczynnika korelacji liniowej Pearsona oraz testu przyczynowości Grangera. Wyniki badań. Zauważono pojawiające się okresy pojawiania się i zanikania wahań sezonowych na rynku akcji w Polsce. Jako wyjaśnienie tego zjawiska wskazano zmiany w strukturze inwestorów. Okresy, w których zjawisko sezonowości było bardziej intensywne pokrywały się ze zwiększoną aktywnością inwestorów indywidualnych. Zatem to nie opis anomalii okazywał się przyczyną do jej zanikania, ale jej pojawianie się i zanikanie było związane ze strukturą inwestorów, którzy wykazywali pewne stałe zachowania.

16

ANALYSIS OF SEASONAL FLUCTUATIONS OF WOMEN’S UNEMPLOYMENT IN POLAND

63%

Radlińska K. , Lisowska A. , Kurovs J.

Problemy Profesjologii

|

2018

|

nr 2

171-180

EN

The aim of this article was to estimate a diversification of the size and trends of seasonal changes in the number of unemployed women in Poland. The subject of major analysis was related to a level and disparity of monthly seasonal fluctuations of unemployed women during the year. The conducted study allowed the researchers to answer the following questions: how is the Polish market diversified in terms of gender and what are the level and disparity of seasonal fluctuations of unemployed women during the year? In order to separate a seasonal component of unemployment, the researchers used an algorithm – Census X-12 ARIMA. The analysis used data concerning monthly number of unemployed women during the period from January 2016 to December 2016, which were collected by the Central Statistical Office in Poland. Seasonal fluctuations in the number of unemployed women in Poland were low, lower than seasonal amount of unemployed men and they showed a slightly negative trend. Distribution of seasonal fluctuations in the number of unemployed women during the year was marked by one annual cycle, which is also similar in case of seasonal unemployment of men. The characteristic features for seasonal unemployment of women were a longer period of reducing seasonal fluctuations (from May to November) than in case of men and a smaller amplitude of fluctuations. The results of the study generally indicate that women are less exposed to the seasonal effects of unemployment.

PL

Celem artykułu była ocena zróżnicowania wielkości i tendencji zmian sezonowości liczby bezrobotnych kobiet w Polsce. Przedmiotem zasadniczych analiz był poziom i rozkład miesięcznych wahań sezonowych bezrobotnych kobiet w trakcie roku. Przeprowadzone badanie pozwoliło udzielić odpowiedzi na następujące pytania: jak zróżnicowany jest rynek pracy w Polsce pod względem płci oraz jaki jest poziom oraz rozkład wahań sezonowych liczby bezrobotnych kobiet w ciągu roku. Do wyodrębnienia składnika sezonowego zastosowano procedurę Census X-12 ARIMA. W analizie wykorzystano dane dotyczące miesięcznej liczby bezrobotnych kobiet w okresie od stycznia 2011 roku do grudnia 2016 roku gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny. Wahania sezonowe liczby bezrobotnych kobiet w Polsce były niskie, niższe niż w sezonowość liczby bezrobotnych mężczyzn i wykazywały niewielką tendencję ujemną. Rozkład wahań sezonowych bezrobocia kobiet w trakcie roku cechował się jednym cyklem rocznym, podobnie jak w przypadku sezonowości bezrobocia mężczyzn. Cechami charakterystycznymi dla sezonowości kobiet były: dłuższy, niż dla mężczyzn, okres zmniejszania się wahań sezonowych (od maja do listopada) oraz mniejsza amplituda wahań. Wyniki badań zasadniczo wskazują, że kobiety są mniej narażone na zjawisko sezonowości bezrobocia.

17

Sezonowe zmiany składu chemicznego wód rzecznych w zlewni rolniczej

63%

Krasowska M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

tom Vol. 18, nr 3

175--183

PL

Jakość wód powierzchniowych kształtowana jest przez szereg procesów zachodzących na obszarze całej zlewni. Dominującą rolę w kształtowaniu zmian właściwości fizyko-chemicznych wód odgrywają warunki hydrometeorologiczne, których zmienność podyktowana jest sezonowością. Szczegółowa charakterystyka środowiska wodnego jest ważnym aspektem przy ocenie zmienności czasowej jakości wód powierzchniowych, a informacje te są niezbędne do prowadzenia zrównoważonej gospodarki wodnej. W związku z tym celem pracy było zbadanie sezonowej zmienności składu chemicznego wód niewielkiego cieku w krajobrazie rolniczym w warunkach Polski Północno-Wschodniej. Badania obejmowały analizę wybranych właściwości fizyko-chemicznych wody w ciągu roku, wykonanie analizy czynnikowej, w celu identyfikacji procesów kształtujących zmiany sezonowe oraz obliczenie wskaźników Markhama (indeksu sezonowości i pory koncentracji). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że właściwości fizyko-chemiczne wód badanego cieku podlegały wahaniom sezonowym. Wskazano zależność pomiędzy zawartością poszczególnych składników rozpuszczonych a wielkością przepływu. Stwierdzono, że w warunkach hydroklimatycznych Polski Północno-Wschodniej intensywne wymywanie oraz podwyższone stężenia głównie biogenów obserwuje się podczas wezbrań wywołanych topnieniem pokrywy śnieżnej i opadami deszczu zimą i wczesną wiosną. W związku z tym okres ten może być krytyczny dla jakości wód powierzchniowych w krajobrazie rolniczym.

EN

The quality of surface water is shaped by a number of processes taking place across the catchment. The dominant role in shaping changes in physico-chemical properties of water play hydrochemical conditions. Detailed characteristics of the aquatic environment is an important aspect in assessing the variability of temporary surface water quality, and the information is necessary for sustainable water management. Therefore, the aim of this study was to investigate the seasonal variability of the chemical composition of water of a small stream in the agricultural landscape in north-eastern Poland. The study included analysis of selected physico-chemical properties of water per year, performing factor analysis in order to identify the processes that shape seasonal changes and the calculation of indicators Markham (index of seasonality and time of concentration). The results found that the physicochemical properties of water examined watercourse been subject seasonal ﬂuctuations. It indicates the relationship between the content of the individual components dissolved and the size of ﬂow. It was found that in conditions of Polish north-eastern intensive washing and increased levels of nutrients were observed during high water caused by melting snow and rainfall in winter and early spring. Therefore, this period can be critical for the quality of surface water in the agricultural landscape.

18

Bayesowskie uśrednianie klasycznych oszacowań w prognozowaniu wskaźników makroekonomicznych z użyciem danych z testów koniunktury

63%

Białowolski P. , Kuszewski T. , Witkowski B.

Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH

|

2013

|

tom 91: Badania koniunktury - zwierciadło gospodarki. Część II

121-144

PL

W niniejszej pracy przedstawiono kolejną wersję modelu dla prognozowania podstawowych wskaźników makroekonomicznych z wykorzystaniem danych z testów koniunktury. W pracach Białowolskiego, Kuszewskiego i Witkowskiego (2010a, 2010b, 2011, 2012a, 2012b) rozwijano metodykę budowy modeli dla prognozowania tempa zmian produktu krajowego brutto, stopy bezrobocia i wskaźnika cen towarów konsumpcyjnych. W zbiorze regresorów tych modeli, oprócz opóźnionych w czasie zmiennych endogenicznych, uwzględnia się wyłącznie wyniki różnych testów koniunktury. Badanie dotyczy specyfikacji modelu prognostycznego metodą bayesowskiego uśredniania klasycznych oszacowań (Bayesian averaging of classical estimates, BACE). Przyjęte rozwiązanie umożliwia automatyzację proces doboru postaci modelu. W kolejnym etapie postępowania jest rozważany wpływ sezonowości deterministycznej i stochastycznej szeregów czasowych na wynik procesu prognozowania. Zaproponowano intuicyjną procedurę uwzględniania obu rodzajów sezonowości w procesie prognozowania. Po zakończeniu procesu estymacji i doboru modeli weryfikowano ich możliwości prognostyczne.

EN

This paper presents another version of model designed to forecast main macroeconomic indicators with the use of economic survey data. In previous papers (Białowolski, Kuszewski, Witkowski, 2010a, 2010b, 2011, 2012a, 2012b) methods for developing models used for forecasting GDP growth rate, unemployment rate and CPI were proposed. The set of regressors in those models included only lagged dependent variables and indices based on various survey data. In this paper the specification of the forecasting model is selected with the use of Bayesian averaging of classical estimates (BACE). This algorithm enables an automatic process of selection of functional form of the model. Next the influence of deterministic and stochastic seasonality in time series on forecasting process is concerned. An intuitive procedure of applying and selecting among both types of seasonality in the forecasting process is discussed. Afterwards their forecasting capabilities are considered.

19

Inhibitors of Restructuring Change in Textile and Apparel Enterprises

63%

Patora-Wysocka Z.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2015

|

tom Vol. 23, no. 5 (113)

8--12

EN

The paper addresses the problem of change inhibitors in textile and apparel companies. The textile and apparel industry is characterized by high dynamics of sector-specific change, the cyclic nature of its processes, and by changing fashion trends. Companies that change more slowly than their environment are characterized by inertia. The objective of the paper is to identify the factors inhibiting restructuring change in textile and apparel enterprises. The first part of the paper discusses the theoretical aspects of change inhibitors, placing them in the context of the theory of the population ecology approach and the notion of organizational inertia, that refer to the issues of restructuring change inhibitors. The second part offers an empirical illustration of change inhibitors. The study employs a quantitative approach. A linear regression equation is used to determine the factors most strongly inhibiting restructuring change in textile and apparel enterprises. The main inhibitors of restructuring change in the textile and apparel industry are identified.

PL

W artykule podjęty jest problem inhibowania zmian o charakterze restrukturyzacyjnym w przedsiębiorstwach z branży odzieżowej. Celem artykułu jest identyfikacja czynników inhibujących zmiany o charakterze restrukturyzacyjnym w przedsiębiorstwach odzieżowych. W badaniu przyjęto podejście ilościowe. W ramach metod statystycznych wykorzystano równanie regresji liniowej, które pozwoliło określić czynniki najsilniej warunkujące inercję (czynniki inhibowania zmian restrukturyzacyjnych w cyklu sezonowym). Badanie pozwala określić główne inhibitory zmian w przedsiębiorstwach z branży odzieżowo – tekstylnej oraz wskazuje w tym kontekście na ważną rolę zmiany swoistej sektora. Przedsiębiorstwa z tej branży powinny przywiązywać wagę do odpowiedniego konstruowania i planowania kolekcji w cyklu sezonowym, do budowania profilu produkcji eksportowej oraz odpowiedniego wykorzystywania narzędzi komunikacji internetowej. Jednocześnie badania wskazują, że inhibitory zmian są osadzone w kontekście otoczenia zewnętrznego przedsiębiorstwa.

20

Analiza spektralna stóp zwrotu dla spółek z indeksu SMI

63%

Gurgul H. , Kłęk K.

Ekonomia Menedżerska

|

2010

|

tom nr 7

81-101

PL

Celem artykułu jest zastosowanie analizy spektralnej do zbadania struktury i częstotliwości szeregów czasowych stóp zwrotu 19 spółek notowanych w indeksie SMI, będącym głównym indeksem giełdy szwajcarskiej. Zbadano też za pomocą metod spektralnych, czy istnieje zależność pomiędzy stopami zwrotu wybranych pięciu spółek reprezentujących pięć głównych branż gospodarki szwajcarskiej. Uzyskane wyniki świadczą o braku istnienia takiej zależności. Nie stwierdzono w szczególności istotnej zależności pomiędzy składowymi częstotliwościami par szeregów czasowych.

EN

The goal of this paper is application of spectral analysis to investigation of structure and frequency of time series returns of 19 companies listed in SMI index, which is main index of Swiss Stock Exchange. There was investigated by means of spectral methods if there exists dependence among five companies representing five main sectors of Swiss economy. The results confirm the lack of such dependence. There was especially not established dependence between frequency components of time series pairs.