Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

ARTYSTYCZNE GRY ZE ŚMIERCIĄ WE WSPÓŁCZESNEJ SZTUCE

100%

Śnieciński M.

DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu

|

2017

|

tom 24

18-35

EN

The text emphasizes the difference between two artistic approaches. The first one of them is rare and comprises various kinds of artistic games with death undertaken by the artists, whereas the second one depends on playing with the subject of death, where death plays the part of an „embellishment” or some kind of attraction, which should draw the attention of the viewer. The text concentrates on such artistic realizations, in which the first of the mentioned approaches is visible. The selected „games with death” in the works by, among others, K. Kozyra, A. Szapocznikow, R. Opałka and Ch. Boltanski, are analysed. The analyses make use of theoretical works by, among others, H.G. Gadamer, P. Ariès, H. Belting, R. Barthes and G. Steiner.

2

Double Index. The Self-Shadow in American Photography of the Second Half of the 20th Century

88%

Stachura J.

Artium Quaestiones

|

2022

|

nr 33

279-299

EN

The article focuses on the notion of the image of self-shadow in American photography in the second half of the twentieth century, understood as a shadow silhouette of the creator captured in a photograph. The two main problems that concern the author’s research are the lack of current, theoretical study on the problem of shadow in the history of photography from the perspective of art history (V. Stoichita, R. Casati, P. Cavanagh, H. Kanaan) and the lack of the definition of the phenomenon of self-shadow and its possible types in self-portraiture. The author’s proposition of a definition of self-shadow is based on selected photographs by four artists whose works touch upon the problem of shadow in the context of relations between the “self” and the “other” (Lee Friedlander), race and subjective invisibility (Shawn W. Walker), mask and the other-self (Andy Warhol), and the intimate recording of identity (Nan Goldin). In her analyses, the author discusses the problem of the hybrid ontology of the shadow, which is both visible and visual. In this understanding, the shadow not only refers to a physical body, present “here and now” but more importantly evokes a sense of presence, even when the artist’s body is absent in the picture. The double index refers to the image leaving its mark both in reality and on light-sensitive paper. The rudimentary, vitalistic relation linking the human body with its shadow is only a starting point for analyses of the complexity of its status and symbolism. The concepts framing Andy Warhol’s Polaroid are twinning, the mask, and the Jungian theory of the shadow archetype. To discuss the self-portrait of Shawn W. Walker, the author applies the literary-philosophical concept of invisibility based on writings from Black existentialists (W.E.B. Du Bois, F. Fanon, R. Ellison). The analyses of Lee Friedlander’s photograph have been based on the psychological distinction between the figures of the “self” and the “other”. The closing concepts that frame Nan Goldin’s self-portrait are the haptic thinking subject (M. Smolińska) and the notion of a diary. The critical apparatus of the study is supplemented by contemporary analyses of the myth of Narcissus, the mythical origins of the self-portrait, and the notion of the index (after R. Krauss, M. Michałowska, M.A. Doane).

3

Artystka w Sukiennicach

88%

Sosnowska J.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2012

|

tom 74

|

nr 1

77-83

EN

The article is dedicated to the way of exposing Anna Bilińska’s Self-Portrait, painted in 1887 and awarded with a medal at a Paris Salon, in the newly reopened after the renovation of the Cloth Hall Gallery of the 19 th -Century Polish Painting of the National Museum in Cracow.

4

Majeutyczny autoportret – obraz człowieka w hermeneutycznej praxis Kierkegaarda

75%

Brejdak J. , Szulc A.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2012

|

nr nr 19

87-111

EN

From the theologian Wilhelm Herrmann, who influenced both Rudolf Bultmann and Martin Heidegger comes the formulation that we can say about the God only as much as He did to and with us. In the article above I try to show that the same can be said about the human being and its idea: all we can atribute to it is what we have experienced. It means: a theologia experientiae implies an antropologia experientiae, a certain anthropology of experience and from an experience. I try to describe it in relation to the existential maieutics of Kierkegaard. What I claim is: a reliable idea of man is without such an existential maieutics not possible.

5

„Nieszczęsny (auto)portret” Anny Bilińskiej-Bohdanowicz

75%

Bagińska A.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2012

|

tom 74

|

nr 1

67-76

EN

Anna Bilińska (1857-1893), an outstanding painter active in Paris in the late nineteenth century who focused first of all on portrait painting has sunk into oblivion. The oblivion of her and her oeuvre may result from the image of the artist created at the turn of the nineteenth and twentieth centuries as an extremely talented promising artist whose premature death stopped her from creating some valuable works. Bilińska was therefore considered an unfulfilled artist and therefore all the works she executed lost their importance. They were perceived as merely some practice anticipating her ‘true’ works. The symbol of the artist’s unfulfilled career has been found in the unfinished Self-Portrait from 1892 regarded to be her last painting before she was due to enter the path of great art.

6

Facepoeia: The Author Becoming a Photographic Subject. The Example of Tadeusz Różewicz

75%

Bruś T.

Anglica Wratislaviensia

|

2018

|

nr 56

35 - 44

EN

This paper reflects on the visual practices involving the circulation of portraits of authors in their publications, and in public sphere. The photographic portrait of the author interjects the belief that the presence of the author through and in the image familiarizes and intensifies its subject’s presence and declares the author’s identity. As a visual paratext, a portrait becomes an autobiographical space of self-invention and self-construction. I wish to illustrate these processes by focusing on Tadeusz Różewicz’s (1921–2014) complex ways of accessing visibility and manners of “fixing” his identity in the collaborative work he produced with the photographer Adam Hawałej under the title Rubbish Dump (2015).

7

Witold Gombrowicz: autobiografizm w trzech odsłonach

63%

Kunz T.

|

2014

|

nr 2(3)

15-32

PL

Artykuł jest próbą analizy trzech trybów autobiograficznego pisarstwa Witolda Gombrowicza. Pierwszy z nich, zorientowany prospektywnie, służy przede wszystkim autokreacji i rzutowaniu w przyszłość kolejnych, tworzonych przez pisarza podmiotowych autoprojekcji. Realizację tej podmiotowej strategii przynosi Dziennik, któremu przypada szczególne miejsce między autonomiczną, eksperymentalną fikcją literacką a tradycyjną narracją autobiograficzną. Drugi tryb ma charakter retrospektywny, najbardziej zbliżony do tradycyjnej autobiografii. Wyróżnia go dominacja narracji wspomnieniowej, podporządkowanej chronologicznemu następstwu zdarzeń. Spotykamy się z nią we Wspomnieniach polskich oraz w Testamencie. Trzeci tryb, wykorzystany przez Gombrowicza w Kronosie, realizuje się w postaci swoistego kalendarium czy inwentarza, nawiązującego do nieliterackich, użytkowych form osobistych zapisków, i nie mieści się w żadnym z dwóch przywołanych wcześniej strategii pisarstwa autobiograficznego, lokując się na obrzeżach zarówno narracyjnej konwencji wspomnieniowej, jak i konwencji dziennikowej podporządkowanej zasadzie eseistyczno-autoportretowej. Analiza tych trzech odmian tekstu autobiograficznego ma pokazać, że nie składają się one na żadną spójną, wieloaspektową wizję podmiotu, każdy z nich odsłania bowiem na swój sposób właściwą Gombrowiczowskiej formule autobiografizmu nieciągłość i pustkę odkrywaną w miejscu powracającego uporczywie pragnienia osobowej, mocnej obecności.

EN

This article is an attempt to analyse the three modes of autobiographical writing of Witold Gombrowicz. The first of the modes is prospectively oriented and its purpose is to self-create and project into the future the successive subjective self-images created by the author. Diary, which takes a particular place between the autonomous, experimental fiction and traditional autobiographical narration, brings implementation of this strategy. The second mode is retrospective in nature and the most similar to the traditional autobiography. It is distinguished by the dominance of the reminiscent narration subordinated to the chronological sequence of events. We encounter it in Polish Memories and in A Kind of Testament. The third mode used by Gombrowicz in Kronos is implemented in the form of a specific historical calendar or inventory alluding to non-literary practical forms of personal notes and does not fit in any of the two previously mentioned autobiographical writing strategies, locating itself on the edge of both; the narrative convention of memories, as well as the diary convention subject to essayistic and self-portrait principles. Analysis of these three varieties of the autobiographical text shows that they do not make up for any coherent, multi-faceted vision of the subject. Each of them reveals in their own way the “Gombrowicz-like” autobiographical formula of discontinuity and emptiness that are discovered in the place of persistently recurring desire of a strong personal presence.

8

«Автопортрет» и проблемы визуального в российской поэзии XX века

63%

Малкина В.

|

nr 14

157-168

EN

The paper analyses visual poetics in a number of poems entitled “Self-portrait”. The author construes the visual in literature as a category of poetics which assumes the visibility of the inner world of the poem for the lyrical subject and for the reader. The visual in the lyric poetry can be expressed in various ways, including allusions to the genres of visual arts, for example, to self-portraiture. The topic undertaken is relevant, given the currently growing interest in intermediality in literature in general and in poetry in particular. What is new about the present research is that poetic self-portraits are considered here from the point of view of visual poetics. The main purpose of the paper is to analyse the ways in which the lyrical subject visually represents his or her own image. The following aspects are touched upon: the interaction of poetry and painting, the common and the differentiating features of a pictorial and a lyrical self-portrait; the use of visual details; the subjective structure of poems and the lyrical plot. There is also an attempt to build a typology of poetic self-portraits, depending on how the lyrical subject sees himself/herself as another. The material of the study includes poems by Aleksandr Kushner, Ilya Selvinsky, Andrei Voznesensky, Osip Mandelshtam, Konstantin Bolshakov, Valentin Katarsin, Nikolai Rylenkov, and others.

RU

В статье анализируется поэтика визуального в стихотворениях, озаглавленных «Авто- портрет». Визуальное при этом понимается как категория поэтики, предполагающая зри- мость внутреннего мира стихотворения для лирического субъекта и для читателя. Визуаль- ное в лирике может выражаться разными способами, в том числе и аллюзиями на жанры визуальных искусств, например, на автопортрет. Актуальность статьи заключается в выросшем в последнее время интересе к ин- термедиальности в литературе вообще и в лирике, в частности. Новизна работы состо- ит в рассмотрении поэтических автопортретов с точки зрения поэтики визуального. Ос- новная цель статьи – анализ способов визуальной репрезентации лирическим субъектом своего собственного образа. Затрагиваются следующие аспекты: взаимодействие лирики и живописи, общие и различные черты между живописным и лирическим автопортре- том; использование визуальных деталей; субъектная структура стихотворений и лири- ческий сюжет. Также делается попытка выстроить типологию автопортретов в лирике в зависимости от способов ви́дения лирическим субъектом себя: «Я» как взаимодействие «Я» и другого; «Я» как другой либо «Я» с точки зрения других. Материалом исследования послужили стихотворения А. Кушнера, И. Сельвинского, А. Вознесенского, О. Мандель- штама, К. Большакова, В. Катарсина, Н. Рыленкова, и др.

9

Face Substances. The rhetoric of Kapists’ self-portraits: between self-reflection and confession

63%

Kiepuszewski Ł.

Ikonotheka

|

2020

|

tom 30

51-67

EN

Self-portraits are specific kinds of pictures where the subject’s experience is closely combined with the act of painting. Such works constitute a mixture of internal iconic power with external reality, e.g. the artist’s body, his thought, and theory, etc. This applies in particular to self-portraits painted by the members of the Paris Committee since the idiomatic nature of painting was the primary quality on which they based the language and poetics of their art. This paper analyses selected self-portraits by Józef Czapski (1896–1993), Zygmunt Waliszewski (1897–1936), Piotr Potworowski (1898–1964), Artur Nacht-Samborski (1898– 1974), and Jan Cybis (1897–1972). The focus on the strategy of incorporating physiognomy into the matter of painting stems from the fact that on this particular level the intensification of the relationship between the author’s image and his painterly gesture gains the strongest self-reflective potential. This allows for a reading of self-portraits as developing the artist’s reflections about art and himself, included in theoretical writings and intimate journals. Analyses presented in this paper can, therefore, be defined as an attempt to recreate rhetoric of the painterly trace on the basis of choices particular for given work. In this optic, crucial are these aspects of painting that manifest a form of the author’s subjective investment in artistic activity: from emphasising the distance through which the painting presents itself as a code offered to the viewer to decipher (as in Nacht-Samborski’s work) through to declarations to blur the boundary between the artist and the work, which results in an almost organic communion of the body and the matter of painting (Cybis).

10

Idea twórczości i figura artysty w singeries Davida Teniersa Młodszego, Antoine’a Watteau i Jeana Chardina

63%

Strzemecka J.

Artifex Novus

|

2020

|

nr 4

194-205

EN

This article presents the issue of artistic imitation on the example of monkeys that are depicted as painters, sculptors and art connoisseurs by David Teniers the Younger, Antoine Watteau and Jean Chardin. These scenes were a part of a visual art genre called singerie. The name has been given from French word singe – monkey, ape. Although the practise dates back to medieval drôlerie, their greatest popularity in European art fell in the 17th and 18th century. The depictions of monkeys imitating human behaviours were a perfect parody of human nature, not only in a moral way, but also in connection with creativeness. The Flemish painter David Teniers the Younger popularised the subject of the artist as an ape. This tradition was subsequently adopted by Antoine Watteau and Jean Chardin in France. The monkey was an important symbol of imitation. In result, this meaning of an animal was associated with the art imitating reality and the expression of this analogy was the metaphor ars simia naturae (art is an ape of nature). The singeries of the mentioned artists refer to the topos of imitating nature and have strong historical significance that continues the aesthetics discussions about the mimetic role of art. These, apparently funny depictions, carry much more serious meaning – emphasize the questions of originality and artistic identity. Like an art „apes” nature that the monkey became an alter ego of the painters.

PL

Niniejszy artykuł prezentuje problematykę artystycznego naśladownictwa na przykładzie przedstawień małp jako malarzy, rzeźbiarzy i koneserów sztuki, autorstwa Davida Teniersa Młodszego, Antoine’a Watteau i Jeana Chardina. Sceny te należały do gatunku satyrycznych przedstawień funkcjonujących w języku francuskim pod nazwą singerie (fr. singe - małpa, singerie - dosł. małpiarnia), ukazujących małpy podczas parodiowania przeróżnych ludzkich czynności. Niekwestionowanym mistrzem gatunku stał się flamandzki malarz David Teniers Młodszy, który spopularyzował temat małp w rolach artystów, a za nim, prawie stulecie później, podążyli Antoine Watteau i Jean Chardin. Skłonności naśladowcze, przypisywane małpie od starożytności, zaowocowały skojarzeniem zwierzęcia z mimetyczną rolą sztuki, a dosłownym wyrazem tej analogii stała się metafora ars simia naturae (sztuka małpą natury). Singeries wymienionych twórców nie tylko nawiązują do toposu naśladowania rzeczywistości, ale i przewrotnie go przekształcają w charakterystyczny dla tego tematu, ironiczny sposób. Małpa uwikłana zostaje w toczące się od czasów renesansu spory teoretyczno-artystyczne, których omawiane przedstawienia stanowią niejako kontynuację. Za pośrednictwem zwierzęcia artyści dotykają problemu imitatio i inventio, co w przypadku Watteau i Chardina przyjęło formę sprzeciwu wobec tendencji akademickich. Te, na pozór jedynie zabawne przedstawienia, niosą ze sobą znaczenie o wiele poważniejsze – poruszają kwestie oryginalności i artystycznej tożsamości. Podobnie jak sztuka „małpowała” naturę, tak dla malarzy małpa stała się ich alter ego, dlatego w artykule zaznaczony został także kontekst autoportretu.

11

Socjolog „kreślący znaki wieczne”. Jana Szczepańskiego autoportret rozproszony

63%

Szkaradnik K.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2015

|

tom 58/115 z. 1

41-55

EN

The subject of this article are the strategies as well as paradoxes of creating by Jan Szczepański his self-portrait in various genres of texts. The authoress displays how the sociologist gives a signature to his articles and essays, generalizing his personal experience (peasant roots, the Protestant primacy of a duty), and also how complex relations appear between his publications and diary. In that scattered self-portrait a key issue turns out to be the repetitions and transformations of several leitmotifs, and moreover their involving in rhetoric, which, like autocreation, both disturbs and helps with recounting “who I am”. With reference to the conceptions of i.a. Lejeune, Beaujour and Ricoeur, the authoress analyses how Szczepański arranges the project of his life and how in his works he contends with frustration resulted from (apparent) not carrying that project out. The destination of this article is to show that despite evident dissonance between the word and life in the sociologist’s writings, the imperative of creation of “work” remains his biography’s axis and the creating of self-portrait does not mean imposing an artificial order on life.

PL

Przedmiotem artykułu są strategie oraz paradoksy tworzenia przez Jana Szczepańskiego swojego autoportretu w tekstach o różnej przynależności gatunkowej. Autorka pokazuje, jak nadaje on sygnaturę artykułom i esejom, uogólniając osobiste doświadczenie (chłopskie korzenie, protestancki prymat obowiązku), a także w jak złożone relacje wchodzą publikacje socjologa z jego dziennikiem. W tym autoportrecie rozproszonym kluczowe okazują się nawroty i transformacje kilku lejtmotywów oraz ich uwikłanie w retorykę, która wraz z autokreacją tyleż przeszkadza, co pomaga w o(d)powiedzeniu „kim jestem”. W nawiązaniu do koncepcji m.in. Lejeune’a, Beaujoura i Ricoeura autorka analizuje, jak Szczepański układa projekt własnego życia i jak w tekstach przepracowuje frustrację z powodu jego (pozornego) niewykonania. Punktem dojścia artykułu jest ukazanie, że mimo wyraźnego w pismach socjologa rozdźwięku między słowem a życiem i działaniem imperatyw stworzenia „dzieła” pozostaje dla niego osią biografii, a tworzenie autoportretu nie jest narzuceniem życiu sztucznego porządku.

12

Cyberuwodziciele z Facebooka. O mechanizmach kreowania atrakcyjności fizycznej w perspektywie stereotypów płci

63%

Mateja M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2021

|

tom 13

|

nr 1

79-94

EN

The currently most popular social networking website – Facebook – is a space that allows members of many thematic groups to communicate and cooperate. There are divorced or separated people in one of these groups, treating the community as a kind of support group. On weekends, community members can present their portraits to attract attention, make friends, initiate a romantic relationship. The subject of research was visual communication of the community. One aimed to recognize the strategies of self-presentation of men and women and find out to what extent gender stereotypes are reflected in the composition of the published self-portraits. The other goal was to examine what associations evoke the images of men and women and, finally, community members’ attitude to selfies – a convention typical for social media users. The research was carried out using semiotic analysis, which allowed for the formulation of adequate conclusions. The most important findings were about gender stereotypes in constructing divorced people’s physical attractiveness, even though community members represent different generations, professional groups, and social classes.

PL

Najpopularniejszy obecnie portal społecznościowy – Facebook – jest przestrzenią, w której funkcjonuje szereg grup tematycznych. Jedną z nich tworzą osoby rozwiedzione lub pozostające w separacji, traktując społeczność jako rodzaj grupy wsparcia. W weekendy członkowie społeczności mogą prezentować swoje podobizny w celu zwrócenia na siebie uwagi, nawiązania znajomości, zainicjowania relacji romantycznej itp. Przedmiotem badań stały się komunikaty wizualne opublikowane przez społeczność, a ich celem ustalenie, jakie są strategie autoprezentacji kobiet i mężczyzn, na ile stereotypy płci mają odzwierciedlenie w kompozycji publikowanych (auto)portretów, jakie skojarzenia budzą wizerunki kobiet i mężczyzn, wreszcie – jaki jest stosunek członkiń i członków społeczności do selfie, konwencji typowej dla użytkowników social mediów. Badania zrealizowano z wykorzystaniem analizy semiotycznej, co pozwoliło na sformułowanie adekwatnych wniosków. Do najistotniejszych należy zaliczyć obecność stereotypów płci w procesie konstruowania atrakcyjności fizycznej rozwodników i rozwódek, mimo że członkowie społeczności reprezentują różne generacje,grupy zawodowe, klasy społeczne itd.

13

Analiza fotograficznego medium w cyklu autoportretów Pawła Żaka pt. Bliski znajomy

63%

Mazela A.

|

nr 4

633-638

PL

Celem artykułu jest analiza cyklu fotografi i Pawła Żaka pt. Bliski znajomy, a dzięki temu odkrycie również istoty fotografii i jako fenomenu kulturowego. P. Żak jest artystą, któremu dokumentalizm fotografi i nie wystarcza, używa więc metafory zwierciadła do ukazania gry, jaka toczy się między osobą i jej lustrzanym odbiciem, a także między poszczególnymi zdjęciami. Cały cykl z 2004 r. stanowi metaforę wewnętrznego dialogu człowieka z samym sobą, opowieść o ludziach w ogóle, a także o artyście i jego narzędziu – fotografii.

EN

The aim of this article is commentary on Paweł Żak’s photographic series entitled A Close Acquaintance and, through this, to reveal the essence of photography as a cultural phenomenon. Paweł Żak is an artist, for whom the documentary character of photography is not sufficient. He uses the mirror as a a metaphor to show the game between the person and his mirrored image, as in the case of photographs. All series constitute a parable of an internal dialogue of the human with himself. They constitute a story about both a man in general, and about the artist and his tool, photography.

14

„Przyświecały mi pewne ideały…" Autokreacyjne strategie i pułapki we wspomnieniach i korespondencji Jana Wantuły

51%

Szkaradnik K.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2016

|

nr 2(7)

137–156

PL

W artykule rozpatrywane są sposoby kreowania obrazu autora we wspomnieniach i korespondencji Jana Wantuły (1877–1953) – chłopa i hutnika z Ustronia, samouka, znawcy historii Śląska Cieszyńskiego, starodruków i ewangelicyzmu, publicysty, pisarza ludowego i wytrawnego bibliofila. Analizie podlegają wzorce, do których nawiązuje on, tworząc własny wizerunek w listach i Pamiętnikach, centralne elementy tego wizerunku i jego znaczenie. Wskazane zostają tu typowe motywy z pamiętników chłopskich, ale również złożone strategie, jakimi posługuje się Wantuła. Zasadniczym problemem jest pytanie, czy portret bojownika o sprawy narodowe i społeczne oraz wybitnego samouka nie pada łupem konwencji. Autorka dowodzi wartości retoryki jako kulturowej przestrzeni porozumienia, a zarazem ukazuje, jak w omawianych tekstach następuje przełamywanie schematów za pomocą tego, co lokalne, konkretne, cielesne i czasowe.

EN

This article’s aim is to present the ways of creating the author’s image in memoirs and letters by Jan Wantuła (1877–1953) – a peasant and steel worker from Ustroń, self-taught person, expert on the Cieszyn Silesia’s history, old prints and Protestantism, writer, publicist and a famous bibliophile. In the sketch the author analyzes the patterns Wantuła employs while creating his self-portrait, as well as central elements of that portrait and its purport. Not only typical leitmotifs from peasant memoirs are indicated, but also complex endeavors, which the booklover uses. The principal question here is whether this social and national campaigner’s portrait has not been influenced by the means of expression it has been written in. The authoress recognizes the value of rhetoric as cultural space of agreement, but she also portrays how in Wantuła’s texts patterns are broken by that what is local, specific, physical and temporary.

15

Sobowtórzenie Witkacego

51%

Dybel P.

|

2021

|

tom 112

|

nr 1

57-74

PL

W artykule autor wychodzi od analizy relacji, w jakiej Witkacy pozostaje ze swoimi czterema odbiciami lustrzanymi na znanej jego fotografii „Autoportret wielokrotny w lustrach”. Wydobywając strukturę tych relacji pokazuje, że stanowi ona swoistą metaforę dysocjacyjnej struktury tożsamościowej Witkacego, gdyż każdy z jego zwierciadlanych sobowtórów to jedno z wcieleń jego samego. Zarazem jego dokonujące się na fotografii roz-po-czwórzenie jest punktem wyjścia do dokonującego się później w życiu pisarza sobowtórzenia, czyli nieustannego przybierania przez niego kolejnych póz i masek. Pokazuje też, że odniesieniu pisarza do każdego z jego sobowtórów odpowiadają rozliczne motywy oraz karykaturalnie skonstruowane widmowate postaci w jego dramatach i powieściach. W tym sensie struktura relacji pisarza do jego czterech sobowtórów na „Autoportrecie” może służyć za wyjściowy klucz interpretacyjny w odniesieniu do całego jego pisarskiego dorobku.

EN

The author’s basic principle in the article is an analysis of the relation borne between Witkacy and his four mirror images in the famous photography “Autoportret wielokrotny w lustrach” (“Multiple Self-Portrait in Mirrors”). Extracting the structure of the relations, the paper shows that it is conceived of as a peculiar metaphor of Witkacy’s dissociative identity structure as each of the mirror lookalikes is one of his own incarnations. Witkacy’s dividing-into-four seen in the photography is a starting point to the lookalike-converting taking place in the writer’s private life, i.e. to constant striking poses and putting on masks. The study also shows that the writer’s reference to each of the lookalikes corresponds with the many motifs and caricaturally constructed phantom-like figures in his dramas and novels. In this sense the structure of the Witkacy’s relation to the four of his lookalikes in “Autoportret wielokrotny w lustrach” (“Multiple Self-Portrait in Mirrors”) may be seen as an initial interpretive key in reference to the whole of his literary output.

16

Tajemnice "Autoportretu" Henryka Siemiradzkiego - przyczynek do badań nad warsztatem artysty

51%

Sarkowicz D. , Klisińska-Kopacz A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2012

|

tom Nr 32

39-49

PL

"Autoportret" Henryka Siemiradzkiego, znajdujący się w zbiorach MNK, datowany na drugą połowę lat siedemdziesiątych XIX w., jest jednym z dwóch znanych, olejnych portretów/wizerunków własnych artysty. Według badaczy, jest to prawdopodobnie studium do autoportretu, zamówionego u Siemiradzkiego przez Galerię Uffizi we Florencji. Obraz nie jest ukończony. Zabiegi konserwatorskie przeprowadzone w 2010 r. stały się impulsem do dokładnego zbadania tak wyjątkowego obiektu. Na podstawie zdjęć w promieniowaniu analitycznym stwierdzono obecność jeszcze dwóch szkicowych kompozycji pod portretem mężczyzny. Analiza budowy technologicznej i techniki wykonania, połączone z identyfikacją składu warstw malarskich, zaprawy i podobrazia, pozwoliły określić warsztat malarski, z jakim mamy do czynienia w "Autoportrecie". Wnioski potwierdzają tezę, że może to być wyłącznie praca przygotowawcza do zamówionego dzieła. Rozpoznana budowa obrazu raczej wyklucza możliwość, aby była to jego ostateczna, lecz nieukończona wersja. Jeśli autoportret Siemiradzkiego dla znamienitej galerii rzeczywiście powstał to, jak do tej pory nie został odnaleziony. Niemniej, badane studium pozostaje jedną z najlepszych prac portretowych artysty ukazując rys psychologiczny oraz temperament malarski autora.

EN

The "Self-portrait" by Henryk Siemiradzki, currently in the collection of the NMK, dated back to the second half of the 1870s, is one of the two known, oil self-portraits/likenesses of the artist. According to scientists, it is likely to be a study for a self-portrait, commissioned from Siemiradzki by the Uffizi Gallery in Florence. The painting has never been finished. Conservation treatment carried out in 2010, gave an impulse for a thorough examination of such a unique object. On the basis of photographs using analytical radiation, it was revealed that two more sketchy compositions existed beneath the portrait of the man. The analysis of its technological structure and technique of execution, combined with identification of the composition of layers of paint, ground and underpainting, allowed for determining the painting method we are dealing with in the "Self-portrait". Conclusions seem to confirm the thesis, that it might only be a preparatory study for the commissioned work. The identified structure of the painting seems to rule out the possibility that it could be its final but unfinished version. If the self-portrait of Siemiradzki for the eminent gallery had really been painted, then it has not been found yet. Nevertheless, the examined study remains one of the best portrait works of the artist revealing the psychological traits and the painting disposition of its author.