Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Sekularizace, odkouzlení světa a „pluralizace náboženskosti“

100%

Havelka M.

Sociologický časopis. Czech Sociological Review

|

2013

|

tom 49

|

nr 2

221-241

EN

This article applies the perspective of historical-sociological semantics to examine the changing meanings of secularisation and pluralisation in relation to changing realities. This approach here makes it possible to analyse and distinguish several other concepts of the sociology of religion that can be used to take a more differentiated look to the often all-encompassing application of the concept of secularisation, which both embraces and diminishes Weber’s multidimensional concept of ‘disenchantment’ (Entzauberung). Drawing on Niklas Luhmann’s concepts of ‘segmentary differentiation’ and the ‘surplus effect’, the author attempts to formulate a radically different sociological concept of religion based not on a substantive definition of its sacred content but on the historical sociology of action, whereby religion can be interpreted through its specific focus on ‘meaning’ as a particular type of social relationship and its corresponding ‘chance’ (Weber) of understanding. Other cultural (and political) phenomena of modern society (confessionalism, political theology) whose applicability and effect are not explained away or exhausted/voided by the secularisation theory can also be analysed as ‘religious’. To provide these phenomena with a context the author uses the term ‘religious culture’ to aggregate of everything people of a particular period know and think about their religion, how they evaluate it, and to what degree they identify with it. The pluralisation of religion can then be demonstrated not just on a surface level (for instance, in term of the rise of new sects, client cults, and cult movements, participation in various spiritual and esoteric activities), but more generally as the potential or real presence of specifically religious phenomena in the public space and as a particular type of social relationship: both between actors reciprocally, and between actors on the one hand and institutions on the other, and finally also between institutions.

2

Habermas a náboženství

88%

Hlaváček K.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2018

|

tom 66

|

nr 1

55-74

EN

This article analyses Jürgen Habermas’ relation to religion. To this end, it focuses on the post-secular phase of this relation: that is, on the period in which Habermas conceives of religion as a partner in dialogue, and makes an appeal for secular reason to learn from religion. In the article I formulate the thesis that Habermas is, in his relation to religion, ambivalent in more ways than one: on the one hand he speaks about the rationality of religion, on the other hand, there remain in his approach traces of the secularizing thesis which sees religion as irrational. On the one hand he is painfully aware of the deficiencies of secular reason, while on the other hand he rejects religiously-oriented philosophy and relies on the concept of translation, which is in many way inadequate. The shift in attitude, making reason receptive towards religion, which is cultivated in Habermas’ contemporary work, is treated, in this article, as inadequate, and a further shift in this direction is recommended.

3

Chrzest św. zapomniany przez zsekularyzowanych katolików: fakt i wyzwanie

63%

Skawroń J.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 5: Teologia duchowości

107-122

EN

The spiritual richness and significance of baptism tends to be forgotten and downplayed due to the development of the ideology of secularisation. It encloses human life within earthly, material and consummers’ values. Christians are also prone to this lifestyle, forgetting their calling and identity. The negative impact is seen in the subejctive, psychological and objective treatment of the sacrament of baptism. In this way its supernatural mystery is lost. The spiritual awekening of the believers by means of the new evangelisation, explanation the mystery of baptism, models of saints, and remembering eternal life, becomes a challenge.

PL

Duchowe bogactwo znaczenia chrztu św. zdaje się popadać w zapomnienie; jest ono spowodowane rozwojem ideologii i postępującej sekularyzacji. Ta ogarnia ludzkie życie z jego wartościami ziemskimi, materialnymi i konsumpcyjnymi. Chrześcijanie skłaniają się ku temu stylowi życia, zapominając o swym powołaniu i tożsamości. Negatywny wpływ tego jest widoczny w subiektywnym i psychologicznym podejściu do sakramentu chrztu. Zatraceniu ulega nadprzyrodzona jego tajemnica. Wyzwaniem staje się więc duchowe przebudzenie wiernych, które może się dokonać przez nową ewangelizację, ukazanie im tajemnicy chrztu, wzorców świętych i przypomnienie rzeczywistości życia wiecznego.

4

„Nám vaše píseň zní sladce.“ Vavákova odpověď na Zpěv k svátku Jana Nejedlého, doktora práv a cís. král. řádného a veřejného profesora literatury české na starožitných vysokých školách pražských

63%

Matějec T.

Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)

|

2017

|

tom 9

|

nr 1

152-166

EN

The study compares two Czech language occasional compositions from the beginning of the 19th century: the text of a congratulatory cantata composed in 1811 in honour of Jan Nejedlý, professor of Czech language and literature at Prague University, by Václav Hanka, a student at Prague University and a representative of the second generation of the Czech National Revival, and a response to the cantata in verse by František Jan Vavák, a farmer well versed in literature and rooted in the traditions of the Czech Baroque patriotism. The study investigates the agreements and differences in the two author’s views on basic questions about past, present, and further directions in Czech culture.

5

Ideologizacja szkolnictwa średniego w Legnicy w latach 1945 –1956

63%

Jaworska K.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2014

|

nr 1(10)

PL

Niniejszy artykuł prezentuje zagadnienie laicyzacji szkolnictwa średniego w Legnicy w latach 1945 –1956. Problem laicyzacji szkolnictwa wszystkich szczebli był konsekwencją realizacji założeń polityki oświatowej w nowych realiach ustrojowych powojennej Polski. Ponieważ przeobrażenia, które miały miejsce w Polsce w październiku 1956 r. zasadniczo wpłynęły na sposób laicyzowania młodego pokolenia, ramy czasowe opracowania obejmują okres 1945 –1956. Zagadnienie laicyzacji legnickiego szkolnictwa średniego zostało ukazane na tle polityki wyznaniowej i oświatowej realizowanej w tym czasie przez władze komunistyczne w Polsce. Dostępna dokumentacja źródłowa obrazująca realizację tego procesu w Legnicy w latach 1945 –1956 jest stosunkowo skromna. Podstawą niniejszego opracowania są przede wszystkim materiały zgromadzone w Oddziale Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, Archiwum Państwowym we Wrocławiu i jego Oddziale w Legnicy oraz Archiwum Archidiecezji Wrocławskiej, a także wspomnienia ówczesnych legnickich uczniów.

EN

This paper presents the problem of secularisation of the secondary education system in Legnica between 1945 and 1956. It was a consequence of the implementation of the educational policy in the new reality of post-war Poland. Since the transformation introduced in Poland in October, 1956 mostly influenced the secularisation of the young generation, the temporal framework of this paper includes the period between 1945 and 1956. The secularisation of the secondary education system in Legnica constituted a phenomenon which resulted from the implementation of religious and educational policies at the time. Accessible source materials illustrating this process in Legnica between 1945 and 1956 are relatively scarce. This study is mainly based on the materials obtained from the Wrocław branch of The National Institute of Remembrance, State Archives in Wrocław and their Legnica branch, Wrocław Archdiocese Archives as well as accounts of former pupils.

6

Generational Changes in Religious Communities Against the Background of Contemporary Threats to Security

63%

Martusewicz-Pawlus E.

|

2016

|

tom 8(1)

243-264

EN

The rapid transformation of the modern world has a profound impact on the lives, attitudes and religiousness of youth. The spontaneous influx of refugees throughout Europe from Muslim countries raises fears of a further intensification in the wave of terrorist attacks and increased violence founded in Islamic ideology. In Germany, there is particular anxiety resulting from manifestations of Islamic fanaticism. An extreme case of this is the terrorist version of jihad occurring among Muslim youth. German scientists perceive the reasons for this phenomenon lie in the almost total failure of the policy of multiculturalism. The problem lies in the fact that - in light of empirical research - 25% of Muslims living in Germany reject all integration projects. This increases the gap between Muslims and the rest of society and the danger of further radicalisation, especially of Muslim youth. Confirmation of this can be shown through a comparative analysis of generation John Paul II (JP2) and generation jihad because it shows the significant differences, among which the most expressive are the attitudes, behaviours and actions of the participants, of the social phenomena compared. Following the death of the Polish Pope, participants of generation JP2 regret that they did not listen to his teachings and did not pursue the values he proclaimed. After the death of Pope John Paul II many people declared a revision of their own lives, although the results of scientific research do not confirm that they have become better Catholics and citizens. On the other hand, generation jihad - following absolutely the lifestyle defined by Islam - does not declare any changes in religious attitudes and thus does not seek to assimilate with the German community. In the end all this leads to acts of aggression, violence and sadistic practice by participants of generation jihad. On the basis of the terrorist attacks carried out in the years 2001-2016 it can be assumed that jihadism is a cult of death, of which the so-called Islamic State is a vivid, and at the same time tragic, example.

7

The Church in Sweden. Secularisation and Ecumenism as Challenges

51%

Ekenberg A.

Polonia Sacra

|

2016

|

tom 20

|

nr 2(43)

23-45

EN

Sweden is one of the most secularised countries in the world. The article treats, against a historical background, two main challenges for the Christian church in the contemporary situation: secularisation as such and ecumenism. The dominant strategies of the majority church, the formerly established Lutheran church, when it comes to encountering radical secularisation are discussed, as are the difficulties in forming a common Christian vision of the situation and of common strategies for evangelisation. Much space is devoted to the so‑called Folk Church ideology governing the policy of the Lutheran church. The urgent need for new ways of witnessing to the Gospel is stressed.

PL

Szwecja należy do najbardziej zsekularyzowanych krajów na świecie. W oparciu o dane historyczne artykuł ukazuje dwa najważniejsze wyzwania Kościoła w obecnej sytuacji: przeciwdziałanie sekularyzacji jako takiej i ekumenizm. Autor podejmuje dyskusję nad głównymi działaniami Kościoła, większościowego Kościoła luterańskiego wobec radykalnej sekularyzacji, utrudniającej wypracowanie jednolitej wizji chrześcijaństwa w aktualnej sytuacji oraz wspólnej strategii ewangelizacyjnej. W opracowaniu wiele miejsca poświęcono tzw. ideologii Kościoła narodowego, którą głównie kieruje się Kościół luterański. Podkreślono pilną potrzebę nowych sposobów dawania świadectwa Ewangelii.

8

Antropologiczne aspekty idei globalizacyjnych w filozofii Tadeusza Kotarbińskiego

44%

Kolwas S.

Studia Philosophiae Christianae

|

2013

|

tom 49

|

nr 2

95-115

PL

Celem artykułu jest zrekonstruowanie antropologicznych aspektów idei globalizacyjnych Tadeusza Kotarbińskiego i wykazanie istotnej roli, jaką odgrywają one w jego teorii zjednoczonej ludzkości. Ukazane zostały jego koncepcje dotyczące wpływu pozytywnych oraz negatywnych następstw rozwoju techniki na proces scalania ludzkiej społeczności. Tekst omawia kulturowy aspekt owych przekształceń oraz wskazuje na koncepcję natury ludzkiej jako podstawę wątków globalizacyjnych w filozofii T. Kotarbińskiego. Artykuł niniejszy ustosunkowuje się krytycznie do koncepcji Kotarbińskiego i, w nawiązaniu do polemicznych tekstów H. Elzenberga, wskazuje trudności, które rodzi jego stanowisko.

EN

This article aims to reconstruct the anthropological aspects of Tadeusz Kotarbiński's ideas on globalisation and to show the important role they play in his theory of unified humanity. It presents Kotarbiński's concepts regarding positive and negative impact of technological development on the process of unifying human society. The article discusses the cultural aspects of these changes and shows the important role of the concept of human nature, which underlies the ideas of globalisation in his philosophy. This article offers a critique of Kotarbiński and, with reference to the works of Henryk Elzenberg, reveals the problems that arise from his theory.

9

Nowa ewangelizacja wyzwaniem dla Kościoła w Polsce

44%

Śmigiel W.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

tom 61

|

nr 6: Teologia Pastoralna

41-55

EN

In Poland, as in other European countries, as a result of processes of secularization, there is a decrease of attachment to the Church and an increase in the number of people covered by pastoral care. The Church's response to these problems is the new evangelization, which means an attempt to reach out with the Good News (kerygma) to those, who have lost their sense of faith and live as if God did not exist. In Poland, the new evangelization is necessary, but it should be used to supplement and support for pastoral care.

PL

W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, wskutek procesów sekularyzacyjnych następuje spadek przywiązania do Kościoła oraz wzrost liczby ludzi objętych duszpasterstwem. Odpowiedzią Kościoła na te problemy jest nowa ewangelizacja, czyli próba dotarcia z Dobrą Nowiną (kerygmatem) do tych, którzy utracili zmysł wiary i żyją tak, jakby Boga nie było. W Polsce nowa ewangelizacja jest niezbędna, choć powinna być ona jedynie uzupełnieniem i wsparciem dla duszpasterstwa.

10

Pomiędzy sprywatyzowaną funkcją i publicznym działaniem religii: liberalno-chrześcijański podsystem społeczny Michaela Novaka

44%

Lisak M.

Studia Gdańskie

|

2012

|

nr 31

161-176

PL

Michael Novak, amerykański komunitarysta i neokonserwatysta, przedstawia koncepcję chrześcijańskiego liberalizmu, którego wyrazem jest religijna argumentacja na rzecz systemu społecznego nazywanego demokratycznym kapitalizmem. Novak zmierza tym samym do umocnienia publicznego działania religii. Poglądy amerykańskiego katolickiego intelektualisty zostały poddane analizie w świetle dwóch socjologicznych teorii: prywatyzacji religii wedle Niklasa Luhmanna oraz funkcji i działania w ramach religijnej opcji liberalnej i konserwatywnej wedle ujęcia Petera Beyera. W efekcie przeprowadzonej analizy okazuje się, że stanowisko Novaka należy zakwalikować jako dość fundamentalistyczną religijną opcję konserwatywną, a jego idee religijne stanowią nieudaną próbę legitymizacji demokratycznego kapitalizmu.

EN

Michael Novak, an American communitarian and neoconservative thinker, proposes his vision of a Christian liberalism, which points out some religious background to the social system of democratic capitalism. Consequently, Novak tries to strengthen social importance of religion and to widespread its public performance. In the view of such a proposal the author of the article analyses the Novak’s position from a sociological perspective. This approach is based thus on two sociological concepts: rstly, on the Niklas Luhmann’s analysis for privatisation of religion; secondly, on private function and public performance of religion in the context of both religious options – liberal and conservative, according to Peter Beyer. In result the study nds out that Novak is, despite of his liberal inclinations, a proponent of at least partially fundamentalist conservative religious option. Furthermore, his trial to legitimise, on the Christian and moral ground, the system of democratic capitalism is rather futile.