Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Das Nikolsburger Piaristendrama Ein kurtzes Spiel oder Action von Bacchi Geburt Leben vnndt Todt (1654) : Kontext - Edition - Kommentar

100%

Neuhuber C.

|

2019

|

tom 22

|

nr 2

13-78

EN

From the oldest Piarist branch north of the Alps in the South Moravian Mikulov / Nikolsburg, also comes the earliest play by the Piarist school theatre, which has survived not only as a Latin perioche, but (at least its half) in German. The article brings the commented first edition of the Bacchus play, which will significantly modify the current ideas about the order's theatre culture. It also explains the remarkable circumstances of the origin, reception and tradition, analyses the aesthetic peculiarities of this carnival entertainment, and locates them in the context of the baroque religious theatre.

DE

Aus der ältesten Piaristen-Niederlassung nördlich der Alpen im südmährischen Mikulov / Nikolsburg kommt auch das früheste Theaterstück des piaristischen Schultheaters, das sich nicht nur als lateinische Perioche, sondern (zumindest zur Hälfte) im deutschen Volltext erhalten hat. Der Beitrag bringt die kommentierte Erstedition des Bacchus-Spiels, die die gängigen Vorstellungen von der Spielkultur des Ordens erheblich modifizieren wird. Er erläutert zudem die bemerkenswerten Umstände der Entstehung, Rezeption und Überlieferung, analysiert die ästhetischen Besonderheiten dieser Faschingsunterhaltung und verortet sie im Kontext des barocken Ordenstheaters.

2

Lepiej, gdy oczy zobaczą: Obchody święta niepodległości w szkołach II Rzeczypospolitej

84%

Buczek K.

|

tom 67

|

nr 3

169-204

EN

The Independence Day was one of the most important state holidays in the Second Polish Republic. The celebration of the tenth anniversary of regaining independence in 1928 was preceded with special preparations; it is then that "Przegląd Oświatowy" published a list of suggested celebration scenarios which included not only holy masses, lectures, and public speeches but also spectacles with tableaux vivants. The proposition, by prescribing the way to celebrate, did not work too well in schools, and in grammar schools in particular. The article discusses other propositions for spectacles suggested at the time that were better suited for younger children, as they often took on the form of a fairy tale. The convention made it easier for the seven- or eight-year-old viewers to understand the difficult issues of national subjugation, fight for freedom and independence.

PL

Obchody rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości należały do najważniejszych świąt państwowych w II Rzeczypospolitej. Szczególnie starannie przygotowywano się do uczczenia dziesiątej rocznicy w 1928, wtedy też „Przegląd Oświatowy” opublikował propozycję sposobów organizowania uroczystości, w której oprócz nabożeństw, wykładów i prelekcji znalazły się widowiska ze szczególnym uwzględnieniem żywych obrazów. Projekt ten, wyznaczając sposób świętowania, niestety niezbyt dobrze sprawdzał się w szkołach, a zwłaszcza powszechnych. W artykule przedstawione zostały publikowane wówczas propozycje widowisk dla młodszych dzieci szkolnych, które niejednokrotnie przybierały formę baśniową. Dzięki tej formie łatwiej było siedmio-, ośmioletniemu odbiorcy zrozumieć trudne zagadnienia narodowej niewoli, walki i niepodległości.

3

Co się stało z teatrem szkolnym? W poszukiwaniu zagubionego obszaru kultury szkoły

84%

Nieduziak E.

|

2017

|

tom 1

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na teatr szkolny jako element szerszej struktury, jaką jest kultura szkoły. Podstawą przyjętego punktu wyjścia jest przekonanie, że teatr ów można: 1) osadzić w działaniach performatywnych, co wymaga traktowania go jak części doświadczenia uczestników kultury szkoły, 2) jest wyrazem interakcyjności kultury szkoły, co przejawia się w różnorodnym charakterze teatru szkolnego na przestrzeni czasu. Tekst prezentuje zmienne cele teatru szkolnego uzależnione od kontekstów społeczno-kulturowych. Szczególną uwagę autorka poświęca czasom dwudziestolecia międzywojennego, które uważane są za jedne z najbardziej rewolucyjnych w praktyce i podglądach na teatr szkolny. Dziedzictwo tamtych czasu nie jest jednak wykorzystane. Przywołane niedawne badania i raporty dotyczące edukacji teatralnej dzieci prezentują obraz nikłej aktywności uczniów w sferze pracy w szkolnym teatrze, co jest uwarunkowane m.in. współczesnym nastawieniem na szybki i spektakularny sukces oraz na kształtowanie postaw odbiorczych.

EN

This article is an attempt to look at school theatre as a part of a broader structure that is school culture. The basis of the accepted starting point is the belief that the theatre can be: 1) set in performative activities, which require treating it as part of the experience of school culture participants, 2) an expression of the interaction of school culture, which manifests itself in the variety of school theatre over time. The text presents the changing goals of school theatre based on socio-cultural contexts. Particular attention is given to the author of the twentieth-century period, which is considered to be one of the most revolutionary in practice and a preview of school theatre. However, the legacy of those times is not used. Recent research and reports on theatrical education of children present a picture of the low activity of pupils in the field of school theatre work. A contemporary attitude results from the desire of a rapid and spectacular success and to shaping the receiving attitudes.

4

"Pokaz rybek magnetycznych”: Widowiskowa popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu

84%

Buczek K.

|

nr 1

5-21

EN

Popularisation of knowledge in Volyn Junior/Senior High School in Krzemieniec (1805–1832) was one of the forms of teachers' activity. It enjoyed great fame among the local population, as a spectacle rather than on account of its intellectual value. It took place during the school year and during final public examinations (performances). Numerous audiences gathered at the experimental shows presented by Karol Jentz, professor of physics, as well as at practical gardening sessions conducted in the botanical garden by Karol Witzell, gardener. However, the school authorities had an ambivalent attitude towards this activity. On the one hand, the efforts of teachers were appreciated, on the other hand the spectacular nature of the shows raised serious reservations or even the reluctance of the superiors.

PL

Popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu (1805–1832) była jedną z form działalności nauczycieli. Cieszyła się dużą popularnością wśród okolicznej ludności, nie tyle jednak ze względu na walor poznawczy, co na aspekt widowiskowy. Prowadzona była w ciągu roku szkolnego oraz podczas egzaminów publicznych (popisów) na zakończenie nauki. Liczną publiczność gromadziły pokazy eksperymentów, prezentowane przez profesora fizyki Karola Jentza, a także nauka ogrodnictwa praktycznego prowadzona w ogrodzie botanicznym przez ogrodnika Karola Witzella. Jednak do tej działalności władze szkolne miały stosunek ambiwalentny. Z jednej strony doceniano wysiłki nauczycieli, z drugiej widowiskowość pokazów budziła poważne zastrzeżenia czy wręcz niechęć zwierzchników.

5

Źródła do dziejów teatru szkolnego w konwikcie chyrowskim

84%

Puchowska M.

|

nr 3

243-264

PL

Jedną z najświetniejszych kart w dziejach Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie (1886–1939) stanowił teatr. W archiwach zachowało się wiele źródeł, które przynoszą informacje o funkcjach, celach, warunkach działania szkolnej sceny i jej opiekunach. Są to liczne rozproszone rękopisy, a także wydawane przez konwikt druki, urzędowe Sprawozdania dyrekcji szkoły, przepisy dla profesorów i nauczycieli zakonnych, bogato ilustrowane chyrowskie wydawnictwa jubileuszowe na 25- i 50-lecie placówki, a także komplet egzemplarzy szkolnej gazetki. Drugą grupę źródeł, najcenniejszą dla badacza sceny, stanowią dokumenty pracy teatru: 35 unikalnych egzemplarzy sztuk pochodzących z zaginionej Biblioteki Teatru w Chyrowie, często opatrzonych notatkami reżyserskimi, 432 programy teatru konwiktowego oraz pojedyncze źródła ikonograficzne. Artykuł zawiera rozważania nad przydatnością wymienionych dokumentów, zwłaszcza do badań historycznoteatralnych. Autorka dokonuje analizy zawartości źródeł i ze względu na dostrzeżone niedomówienia, nieścisłości, a nawet pomyłki podkreśla konieczność ich starannej weryfikacji, krytyki. Zaznacza, że dopiero po wzajemnym potwierdzeniu i uzupełnieniu materiałów archiwalnych można przystąpić do rekonstrukcji kalendarium repertuarowego teatru chyrowskiego, ustalając daty dzienne, okazje wystawień, tytuły spektakli, ich formę sceniczną, a ponadto listę wykonawców i skład widowni. Na podstawie zachowanych źródeł możemy dziś mówić o 513 widowiskach scenicznych, podczas których publiczność konwiktowa obejrzała 758 inscenizacji utworów dramatycznych. Autorka wskazuje na szereg aspektów związanych z możliwością interpretacji dokumentów chyrowskich. Teatr konwiktu wpisuje się bowiem w długą tradycję scen jezuickich, a studia komparatystyczne pozwalają spojrzeć na niego również z perspektywy rozwijających się pozostałych scen szkolnych i amatorskich. Zważywszy, że Zakład kształcił przyszłych liderów życia społecznego, których utrwalone gusty artystyczne wpływały na rozwój życia teatralnego, scenę konwiktową postrzegać należy jako ważny element dziedzictwa kulturowego.

EN

One of the finest episodes in the history of the Scientific and Educational Department of the Jesuit Fathers in Chyrów (1886–1939) was its theatre. Archives contain numerous sources which provide information on its functions, aims, conditions in which it functioned, and its counsellors. These are numerous dispersed manuscripts and printed materials issued by the school, official Reports of the school administration, regulations for academic staff, richly illustrated publications issued for the 25th and 50th anniversary of the institution, as well as copies of the school gazette. The second group of sources, most valuable to theatre historians, are documents concerning the work of the theatre – 35 unique copies of plays from the lost Chyrów Theatre Library, often containing annotations, 432 programmes, as well as individual iconographic sources. The article discusses the usefulness of these documents, particularly for historical research. The author analyses their contents and emphasises the necessity of their careful scrutiny, due to frequent omissions, inaccuracies, and mistakes. The author states that only after confirmation and completion of the archival materials will it be possible to reconstruct the theatre’s repertoire calendar, determining the dates and occasions of performances, play titles, scenic forms, lists of performers and audience composition.