Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Disturbances in the form and content of utterances in dialogue and schizophatic narrative. Therapeutic implications

100%

Lipski W.

|

tom 11

|

nr 2

PL

Zaburzenia językowe w schizofrenii mają stałe miejsce w klasyfikacjach zaburzeń językowych. Wciąż jednak brakuje standardów postępowania logopedycznego pozwalających na przeprowadzenie sprawnej procedury terapeutycznej. Autor w prezentowanym artykule odniósł się do schizofazji interpretowanej jako zaburzenie treści i formy wypowiedzi. Zarówno treść, jak i forma wypowiedzi powinny stanowić przedmiot terapii logopedycznej osób schizofatycznych. Logopeda może być pełnoprawnym członkiem teamu terapeutycznego wraz z lekarzem psychiatrą, psychologiem/psychoterapeutą czy terapeutą terapii zajęciowej i innymi osobami z personelu medycznego.

EN

Language disorders in schizophrenia are a natural occurance in the classifications of language disorders. However, there are still no standards of speech therapy that provide efficient therapeutic procedure. In the presented article, the author referred to schizophasia interpreted as a disorder of the content and form of expression. Both these phenomena should be the subject of speech therapy for schizophatic people. A speech therapist may be a fully fledged member of the therapeutic team together with a psychiatrist, psychologist, psychotherapist, occupational therapy specialist, and other medical staff.

2

Zaburzenia spójności wypowiedzi u pacjentów chorujących na schizofrenię paranoidalną

67%

Lipski W.

|

nr 1

67-81

EN

The author of the article presents the image of schizophatic speech with particular emphasis on consistency disorders. He states that loss of consistency in schizophrenia is its axial symptom and it indicates on the progressive process of language disorganization in the disease. From the beginning of constructing the reflection on schizophrenia, disorders of consistency have been, and currently they are the object of researchers analysis of language disorders in schizophrenia. The picture of the consistency disorder of utterance in schizophrenia is specific and different from that observed in others disorders related to the disintegration of competences, such as aphasia, pragnosia or dementia. It takes place mainly at the level of semantics and it leaves the grammatical structureof utterance relatively preserved.

PL

Autor artykułu przedstawia obraz mowy schizofatycznej ze szczególnym podkreśleniem zaburzeń spójności. Zakłada on, że utrata spójności wypowiedzi w schizofrenii stanowi jej objaw osiowy i świadczy o postępującym procesie dezorganizacji języka w tej chorobie. Zaburzenia spójności od początku budowania refleksji na temat schizofrenii stanowiły i obecnie stanowią obiekt analiz badaczy zaburzeń językowych w schizofrenii. Obraz zaburzeń spójności wypowiedzi jest w schizofrenii swoisty i odmienny od obserwowanego w innych zaburzeniach związanych z rozpadem kompetencji, takich jak afazja, pragnozja czy demencja. Dokonuje się on przede wszystkim na poziomie semantyki, pozostawiając gramatyczną strukturę wypowiedzenia względnie zachowaną.

3

Konceptualizacja Boga w wypowiedziach pacjentów chorujących na schizofrenię paranoidalną – przyczynek do badań semantyki

67%

Lipski W.

|

nr 2

47-62

EN

The article is the result of linguistic research conducted by the author on a group of people with mental disorders, especially schizophrenia. The research aimed to reach, analyse and describe how people with schizophrenia think and speak about the divine. It further develops two previously published articles (Lipski, 2011; 2013). The experimental research was conducted using a proprietary tool, a questionnaire, according to which patients were interviewed. This study aims to present the perception of God in two groups of patients with schizophrenia, i.e. a group of patients with a first psychotic episode (PEP) and patients with chronic schizophrenia (PS). Patients in the second group, in contrast to those in PEP, presented a severe schizophrenic disorder. The research problem assumed in the paper concerns the perception of a slice of reality from the patients’ value system. The author of the text goes beyond strictly linguistic phenomena, which is the area of linguistics and speech therapy research, to problems related to the axiology and cognition of affected people. The researcher examines the value system of people with schizophrenia at different stages of the development of the illness and the patients’ opinions about this system.

PL

Artykuł jest wynikiem prowadzonych przez autora badań lingwistycznych w grupie osób z zaburzeniami psychicznymi, a przede wszystkim ze schizofrenią. Celem badań było dotarcie, zanalizowanie i opisanie tego, jak osoby chorujące na schizofrenię myślą i mówią o Bogu. Jest rozwinięciem dwu uprzednio opublikowanych artykułów (Lipski, 2011; 2013). Badania miały charakter eksperymentalny i zostały przeprowadzone z wykorzystaniem autorskiego narzędzia – kwestionariusza, zgodnie z którym prowadzony był wywiad z pacjentami. Celem pracy jest przedstawienie sposobu postrzegania Boga w dwu grupach chorych na schizofrenię, tj. grupie pacjentów z pierwszym epizodem psychotycznym (PEP) oraz pacjentów chorujących na schizofrenię przewlekle (PS). Pacjenci z drugiej grupy w odróżnieniu od tych z PEP prezentowali silne zaburzenia schizofatyczne. Problem badawczy założony w pracy dotyczy postrzegania wycinka rzeczywistości z systemu wartości osób chorych. Autor tekstu wychodzi poza zjawiska stricte językowe, które są obszarem badań językoznawczych i logopedii, do problemów związanych z aksjologią i poznaniem u osób chorych. Przygląda się systemowi wartości osób chorych na schizofrenię na różnym etapie rozwoju choroby oraz opiniom chorych na temat tegoż systemu.

4

Zaburzenia konotacji jako wskaźnik rozpadu systemu językowego

67%

Lipski W.

|

nr 1

107-127

PL

W prezentowanym artykule autor skupia się nad zaburzeniami spójności wypowiedzi. Opisuje je posługując się pojęciem konotacji. Konotacja jest terminem, który utrwalił się w nauce w kilku znaczeniach. Autor dokonuje przeglądu tych znaczeń oraz wskazuje, jak zjawisko konotacji wiąże się z zaburzeniami językowymi. Początki badań nad konotacją w wymiarze filozoficzno-logicznym sięgają XIX wieku i wiążą się z pracami J.S. Milla. Za twórcę językoznawczej teorii konotacji uważany jest K. Bühler. W obrębie samego językoznawstwa konotacja była postrzegana różnie, a wiedza na jej temat rozwijała się wraz z rozwojem tej dyscypliny. Badania N. Chomsky’ego wskazują, że to związki formalne i semantyczne pomiędzy wyrazami użytymi w wypowiedzi determinują jej spójność. Sam N. Chomsky nie używał pojęcia konotacji, ale w prezentowanych przez niego pracach przedstawił dwa poziomy zaburzeń spójności. Zasady konotacji są tam prezentowane jako reguły subkategoryzacji i selekcji. Jak zaznacza autor artykułu, właściwości konotacyjne czasowników są czynnikiem determinującym schemat składniowy. Artykuł przedstawia propozycję włączenia badań nad konotacją w obręb problematyki logopedycznej. Autor wskazuje na występowanie zaburzeń konotacji w schizofazji, afazji i otępieniu. Należy zaznaczyć, że rozpad związków konotacyjnych prezentuje się w każdym z tych zaburzeń inaczej. Zaburzenia konotacji związane są z nieprawidłowym funkcjonowaniem mózgu, a zwłaszcza z zaburzeniami w okolicy czołowo-skroniowej.

EN

The present study focuses on disorders of speech coherence and describes them using the concept of connotation. Connotation is the term that has become established in science with several meanings. The author makes a review of these meanings and shows how the phenomenon of connotation is associated with language disorders. Early studies on connotation in the philosophical-logical dimension go back to the nineteenth century and are connected with the works by J.S. Mill, while K. Bühler is regarded as the founder of the linguistic theory of connotation. Within linguistics, connotation was perceived in different ways, and knowledge about it developed with the development of this discipline. Studies by N. Chomsky show that it is formal and semantic relationships between words used in an utterance that determine its coherence. Chomsky himself did not use the concept of connotation but he presented two levels of coherence disorders in his works. The principles of connotation are presented there as rules of subcategorization and selection. The author of the paper emphasizes that the connotation properties of verbs are a factor that determines the syntactic pattern. The paper shows the proposal of including investigations on connotation in the issues of logopedics. The author draws attention to the occurrence of connotation disorders in schizophasia, aphasia, and dementia. It should be stressed that the disintegration of connotation relationships looks different in each of these disorders. Connotation disorders are related to the improper functioning of the brain, particularly with disorders in the frontotemporal region.