Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Pragmatyzm a problem zmiany schematu pojęciowego w świetle sensomotorycznej koncepcji doświadczenia

100%

Michalska A.

Filozofia i Nauka

|

2014

|

tom 2

219-238

EN

In the article, I propose a thesis that pragmatism offers a way out of the performative conflict inherent in the quest for the laws of change in conceptual frameworks, i.e. the conflict between the explicit notion of change and the implicit notion of continuity. To this end, I interpret two main theses of pragmatism-the strict relationship between theory and action and between language and conditions of its use-in the light of the sensorimotor conception of experience. This conception-introduced by Jean Piaget and now advanced within cognitive neuroscience-imposes certain constraints on the way in which both theses might be construed, thus eliminating all one-sided versions of pragmatism. The conflict between continuity and change might be overcome in that it is not an object construed as an item of a certain kind, but a pattern of action is what constitutes the proper reference of thoughts and concepts. The change in the pattern or scheme of action is a resultant upon a series of adaptations subordinated to the mechanism of executive control, which encompasses the ability of planning and reflecting upon the incomes of one’s own and others’ actions.

PL

W artykule wykazuję, że pragmatyzm jest w stanie rozstrzygnąć performatywny konflikt tkwiący w problemie zmiany schematu pojęciowego, czyli konflikt między pojęciem zmiany a pojęciem ciągłości. W tym celu dwie naczelne tezy pragmatystyczne – tezę o ścisłym związku pomiędzy teorią i praktyką oraz tezę o związku między językiem i warunkami jego użycia – interpretuję w świetle sensomotorycznej koncepcji doświadczenia. Koncepcja sensomotoryczna – opracowana pierwotnie przez Jeana Piageta, a obecnie rozwijana w neuronaukach kognitywnych – nakłada określone ograniczenia na możliwe sposoby intepretacji obu tez, eliminując tym samym wszystkie jednostronne wersje pragmatyzmu. Wspomiany konflikt między pojęciem zmiany i ciągłości zostaje przezwyciężony na mocy założenia, że to nie indywidualny przedmiot, ale wzorzec działania stanowi odniesienie myśli oraz pojęcia. Zmiana wzorca czy schematu działania jest z kolei rezultatem serii adaptacji podporządkowanych mechanizmowi tak zwanej kontroli wykonawczej, obejmującej zdolność planowania i refleksyjnego odnoszenia się do własnych i cudzych działań.

2

Donalda Davidsona obrona obiektywności

84%

Kozyra W.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2018

|

nr 1

3

Rozdzielczość pojęcowa 2.0

67%

Bielawski B.

Przegląd Geodezyjny

|

2024

|

tom R. 96, nr 11

16--19

PL

Artykuł przedstawia koncepcję Rozdzielczości Geoinformacyjnej, opisanej szczegółowo w dysertacji autora, oraz rozszerza tę koncepcję o dwa dodatkowe składniki – Rozdzielczość Pojęciową Relacyjnej Bazy Danych oraz Rozdzielczość Pojęciową Schematu Aplikacyjnego XSD. Rozbudowa koncepcji podyktowana jest koniecznością dostosowania założeń Rozdzielczości Pojęciowej (składowej Rozdzielczości Geoinformacyjnej) do większej liczby zastosowań – np. do relacyjnych baz danych lub schematów aplikacyjnych XSD. Wynikiem prac badawczych na tym etapie jest teoretyczna propozycja rozszerzenia Rozdzielczości Geoinformacyjnej o nowe komponenty. Docelowo, prezentowana koncepcja ma zamienić obecnie stosowaną metodę oznaczania rozdzielczości danych przestrzennych o reprezentacji wektorowej za pomocą mianownika skali.

EN

The article presents the concept of Geoinformational Resolution described in detail in the author's dissertation and expands this concept by adding two additional components – Conceptual Resolution of a Relational Database and Conceptual Resolution of an XSD Application Schema. The expansion of the concept is driven by the need to adapt the Conceptual Resolution (a component of Geoinformational Resolution) to a broader range of applications – for example, to relational databases or XSD application schemas. The outcome of the research at this stage is a theoretical proposal to extend Geoinformational Resolution with new components. Ultimately, the presented concept aims to replace the currently used method of representing the resolution of vector spatial data through the map scale denominator.

4

Fundamentals of spatial data modelling (according to european standards)

67%

Pachelski W.

Geoinformatica Polonica

|

2000

|

tom T. 2

9-18

EN

A basic axiom of geoinformatics is building and describing spatial information models in an abstract way, independent on any hardware and software environments, in which the models can be implemented as spatial databases and sets of service procedures and programs. This axiom is fulfilled in the form of modern methodology contained in European Standards by CEN. The standards assume using the entity - relationship method to set up information models, as well as using the language EXPRESS, defined as an international standard by ISO, to describe the models. The standards provide also typical conceptual schemas to be applied by the users in their application schemas for such issues as data quality, data geometry and topology, direct and indirect positions of the objects and data transfer. The contained in the European Standards modern methodology of spatial information is a prerequisite for making the GIS development in Poland conform to some general rules. This is, in turn, required to harmonise the so far installations between each other, as well as to provide the necessary and effective communication of information between diverse GIS installations in the same field and also between different topic layers.

PL

Naczelnym postulatem geoinformatyki jest budowanie i opisywanie modeli informacji przestrzennej w sposób abstrakcyjny i niezależny od środowisk sprzętowych i programowych, w których takie modele mogą być implementowane w postaci baz danych przestrzennych oraz zespołów programów i procedur je obsługujących. Postulat ten jest realizowany w postaci nowoczesnej metodologii informatycznej zawartej w normach europejskich CEN, które zakładają stosowanie metody związków encji do budowania modeli informacyjnych oraz języka EXPRESS, ustanowionego jako norma międzynarodowa ISO, do opisu tych modeli. Normy te dostarczają również gotowych wzorców, w postaci schematów pojęciowych, do wykorzystania w budowanych przez użytkowników pojęciowych schematach aplikacyjnych dla opisu elementów składowych tych schematów, jak jakość danych, geometria i topologia danych, lokalizacje przestrzenne obiektów i transfer danych, w poszczególnych dziedzinach zastosowań. Zawarta w omawianych normach nowoczesna metodologia informacji przestrzennej pozwala uporządkować rozwój SIP w Polsce, m.in. poprzez harmonizację dotychczasowych indywidualnych, niezależnych i wyizolowanych aplikacji narzędziowych, jak też poprzez zapewnienie środków dla efektywnego komunikowania informacji, zarówno pomiędzy różnymi implementacjami SIP w tej samej dziedzinie, jak i pomiędzy różnymi warstwami przedmiotowymi.

5

Nelsona Goodmana koncepcja 'tworzenia światów' - analiza krytyczna

67%

Kudela M.

Kultura i Wartości

|

2016

|

nr 17

DE

Das Konzept der „Welterzeugung“ wurde von Nelson Goodman als ein Standpunkt formuliert, der sowohl dem Realismus als auch dem metaphysischen Idealismus entgegengesetzt ist. Er wurde zum Manifest eines radikalen epistemologischen Antirealismus, der vom Autor als „Irrealismus“ bezeichnet wurde. Auf seiner Grundlage wurde die konstitutive Funktion der Begriffsschemata exponiert, die nicht nur zur Interpretation der Erfahrungsdaten dienen, sondern sie im Grunde konstituieren. Nach der Darstellung des historischen und theoretischen Zusammenhangs, in dem der Vorschlag Goodmans als Fortsetzung der nachkantischen Überlegungen im Kontext der Auseinandersetzung zwischen dem Realismus und dem metaphysischen Idealismus geschildert wird, werden im Artikel die Hauptthesen des Entwurfs der „Welterzeugung“ vorgestellt, vor allem die Vermittlung der Erkenntnis durch die Sprache und das epistemische Konzept der Wahrheit. Durch die Analyse einzelner Aspekte dieser Doktrin werden dann einige Aporien aufgezeigt, in die der Versuch einer Subjektivierung und Relativierung der Erkenntnis eingebunden ist. Dieser Versuch erzwingt schließlich die Erlaubnis zur Existenz einer transzendentalen Ausstattung des Subjekts und zur Einräumung von Realität des Erkenntnisgegenstands.

EN

The concept of ‘worldmaking’ was conceived by Nelson Goodman as an idea opposed to realism and metaphysical idealism. The concept turned into a manifesto of radical epistemological anti-realism defined by the author as “irrealism”. Highlighted against its background is the constitutive function of conceptual models and that not just for the purpose of interpreting but outright constitution of experimental data. Reviewing the historic and theoretical background of the ‘worldmaking’ concept, the author portrays Goodman’s idea as a continuation of post-Kantian considerations in the context of the conflict between realism and metaphysical idealism. Presented in the article are the main theses of the “worldmaking” concept, notably mediated cognition in language and epitomical notion of truth. Based on an analysis of the respective aspects of that doctrine, reviewed are some of the aporia arising from attempts at subjectivation and relativisation of cognition, acknowledging in the end the existence of transcendental emulation of the subject or admitting the reality of the object of cognition.

PL

Koncepcja ‘tworzenia światów’ sformułowana została przez Nelsona Goodmana jako stanowisko opozycyjne zarówno w stosunku do realizmu jak i idealizmu metafizycznego, stając się manifestem radykalnego antyrealizmu epistemologicznego, określanego przez autora mianem „irrealizmu”. Na jego gruncie wyeksponowana została konstytuująca funkcja schematów pojęciowych, służących, według autora, nie tylko do interpretowania danych doświadczenia, lecz w istocie konstytuujących je. W artykule, po naszkicowaniu kontekstu historycznego i teoretycznego, w którym propozycja Goodmana ukazana zostaje jako kontynuacja pokantowskich rozważań prowadzonych w kontekście sporu realizmu z idealizmem metafizycznym, przedstawione zostają główne tezy koncepcji ‘tworzenia światów’, przede wszystkim zapośredniczenie poznania w języku oraz epistemiczna koncepcja prawdy. W oparciu o analizę poszczególnych aspektów tej doktryny ukazane zostają następnie niektóre aporie, w jakie uwikłana jest próba subiektywizacji i relatywizacji poznania, wymuszająca ostatecznie zgodę na istnienie transcendentalnego uposażenia podmiotu lub przyznanie realności przedmiotowi poznania.

6

The status of transcendental arguments

59%

Grygianiec M. , Grygianiec M.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2019

|

nr 4

7

Analysis, realism, and universals: Critical engagements with P.F. Strawson

51%

Szubka T. , Szubka T.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2019

|

nr 4

8

Geoinformatyczne bezpośrednie opisywanie położenia

51%

Pachelski W.

Geoinformatica Polonica

|

2003

|

tom T. 5

55-74

PL

Obszerna dziedzina modelowania informacji geograficznej ma na celu formułowanie w kategoriach informatycznych takich sformalizowanych opisów struktur informacyjnych, które mogłyby stanowić podstawę spójnych realizacji narzędziowych GIS w zróżnicowanych środowiskach oraz ułatwiać, a często nawet wręcz umożliwiać, komunikowanie informacji pomiędzy takimi realizacjami. Z tych względów dziedzina ta została objęta normalizacją w skali międzynarodowej (ISO), europejskiej (CEN), a ostatnio także krajowej (PKN). Przedmiotem niniejszego opracowania jest ta część metodologii modelowania informacji geograficznej, która dotyczy opisywania położenia obiektów geograficznych za pomocą współrzędnych w odpowiednio definiowanych systemach odniesienia. Przedstawia się w nim m.in.: 1. Niektóre pojęcia podstawowe i ich definicje, a mianowicie: - geodezyjny system odniesienia; układ odniesienia (datum), układ współrzędnych, odwzorowanie kartograficzne; 2. Skrótowy przegląd pojęć, metod i technologii geodezyjnych prowadzących zarówno do definiowania geodezyjnego systemu odniesienia, jak i położeń obiektów w tym systemie. 3. Podstawy notacji graficznej UML oraz diagram geodezyjnego systemu odniesienia, zapisany w tej notacji. Schemat pojęciowy bezpośredniego opisu położenia jest również przedstawiony w zapisie leksykalnym w języku EXPRESS. W opracowaniu wykorzystano normę międzynarodową ISO/FDIS 19111:2002 oraz Polską Normę PN-N-02270:2000.

EN

A large field of modelling geographic information aims at formulating in terms of computer science such formal descriptions of information structures, which could provide the basics for compatible implementations of GIS in diverse environments, as well as to facilitate, or even to make it possible, information communication or exchange between them. That is why the field became a subject of international (by the ISO), European (by the CEN) and national (Polish Committee ofStandardisation) activities. This paper deals with a part of the methodology of geographic information modelling, which concerns describing positions of geographic objects by means of co-ordinates in properly defined reference systems. There are considered, among others: 1. Some basic concepts and definitions, which include: geodetic reference system, datum, co-ordinate system, cartographic projection; 2. An overview of geodetic concepts, methods and technologies, which are used to define a geodetic reference system, as well as to determine object positions within it; 3. Basics of the graphic notation UML and a diagram of a geodetic reference system in this notation. A conceptual schema of a direct description of such a system is also presented in the lexical language EXPRESS. In the paper the International Standard ISO/FDIS 19111:2002 and the Polish Standard PN-N-02270:2000 have been used.